پویایی‌شناسی مشارکت مردمی در ایران + متن کامل گزارش
مرکز پژوهش‌های مجلس در گزارشی با بررسی پویایی‌شناسی مشارکت مردمی در ایران پرداخت، اعلام کرد: در کشور ما با غلبه مشارکت در سطح اجرا توازن مشارکت برهم خورده و توجه مردم و نظام حکمرانی به سطوح اصلی مشارکت مانند مشارکت در تصمیم‌گیری، نظارت و مطالبه‌گری کاهش یافته‌است.
به گزارش ایکنا، دفتر مطالعات اجتماعی مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی در گزارشی با عنوان «پویایی‌شناسی مشارکت مردمی در ایران» آورده است که مشارکت مردم در نظام حکمرانی کشورها در دنیای امروز، امری ضروری و در‌عین‌حال مطلوب است. پیچیدگی و گستردگی خدمات، الگوهای کوچک‌سازی دولت، نظام بوروکراسی و گسترش بحران‌های مختلف اجتماعی، اقتصادی و... از موجبات ضرورت پیش‌گفته هستند.
این گزارش مطرح می‌کند که میل مردم جوامع مختلف به کنشگری، تقویت تمایلات اجتماعی پس از سیطره چند دهه‌ای امر اقتصادی، افزایش کارآمدی حکمرانی به‌دلیل حضور مردم در امور مختلف و افزایش بلوغ اجتماعی، مشارکت مردم در حکمرانی را مطلوب و مفید می‌کند. اما شکل‌گیری منافع گروه‌های خاص در حفظ وضع غیرمشارکتی یا مشارکت گروه‌هایی خاص یا مشارکت بدون ساختار، آموزش و منطق صحیح، توازن در مشارکت را برهم می‌زند و آن را از حالتی مفید به حالتی مضر و نامطلوب بدل می‌سازد.
در این گزارش آمده است که در کشور ما با غلبه مشارکت در سطح اجرا توازن مشارکت برهم خورده و توجه مردم و نظام حکمرانی به سطوح اصلی مشارکت مانند مشارکت در تصمیم‌گیری، نظارت و مطالبه‌گری کاهش یافته‌است. برای رفع این مشکل شناخت زنجیره علت‌ها و معلول‌ها و تأثیر و تأثرات اولین گام در درک صحیح مشکلات و ریشه‌های آنها است.
این گزارش بیان می‌کند که با الهام از قانون اساسی و آموزه‌های دینی و علمی در یک چارچوب مشخص سطوح مشارکت مردم در تصمیم‌گیری، نظارت، مطالبه‌گری و اجرا بررسی شده‌است و با بررسی وضع موجود این سطوح در عالم واقع و قوانین و مقررات موجود ریشه و عوامل تأثیرگذار بر این سطوح واکاوی شده‌اند.
گلوگاه‌های اصلی این روابط کیفیت حکمرانی و اراده مسئولان به ایجاد مشارکت در نظام حکمرانی و سرمایه اجتماعی، فساد و تعارض منافع است. در‌واقع با رسیدگی به این موضوع‌ها و البته موضوع‌های دیگر که در متن گزارش به آنها اشاره شده‌است، می‌توان کیفیت و کمیت مشارکت مردمی در نظام حکمرانی کشور را افزایش داد. رویکردی که در بنیاد قانون اساسی و آموزه‌های دینی ما نهفته است و اساساً شیوه حکومت در اسلام را مشارکت مردم در تصمیم‌گیری‌های سرنوشت‌ساز می‌داند.
در این گزارش آمده است که در چهار سطح مشارکت که مؤلفه‌های اصلی این پویاشناسی هستند عوامل اصلی به شرحی که در ادامه می‌آید شناسایی شدند:
- مشارکت در سطح تصمیم‌گیری کیفیت حکمرانی و کیفیت قانون‌گذاری نقشی کلیدی ایفا می‌کنند.
- در سطح نظارت شفافیت و سرمایه اجتماعی از مؤلفه‌های اصلی هستند.
- در سطح مطالبه‌گری مصونیت و نقش رسانه‌ها پررنگ هستند.
- در نهایت در سطح مشارکت اجرایی مردم با تهدید انتفاعی شدن تشکل‌ها روبه‌رو هستیم که در صورت نظارت صحیح و تنظیم صحیح قراردادهای واقعاً مشارکتی می‌توان به فایده مثبت اعمال اراده مردم رسید.
متن کامل گزارش را اینجا بخوانید.
انتهای پیام
