مروری بر احکام فقهی کاشت ناخن

حجت‌الاسلام والمسلمین سجاد بیگی، کارشناس مرکز ملی پاسخ‌گویی به سؤالات دینی قم در گفت‌وگو با ایکنا از چهارمحال‌وبختیاری با اشاره به اینکه انسان زیبایی را دوست دارد و این امری فطری است، اظهار کرد: انسان طبیعتاً علاقه به تغییر، تحول و نو شدن دارد اما در عصر کنونی تنوع‌طلبی شیوع بیشتری پیدا کرده و عموم افراد پیگیر آن هستند این در حالیست که انسان متشرع تسلیم هر آنچه که در برابر شرع قرار گرفت، نمی‌شود و مرز طاعت را از معصیت جدا می‌کند.

وی با اشاره به رواج آرایش‌های نوظهور به‌عنوان یکی از مصادیق تغییرد تنوع‌طلبی انسان‌ها در عصر حاضر، اظهار کرد: کاشت ناخن نیز یکی از انواع آرایش‌های نوپدید است، از لحاظ شرعی کاشت ناخن در صحت وضو و غسل مانع ایجاد می‌کند در حالی که براساس نظر مراجع تقلید در هنگام انجام غسل باید تمامی بدن شسته شود و در وضو نیز باید آب به‌صورت کامل به اعضای مشخص شده، برسد.

رابط نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه علمی و کاربردی چهارمحال و بختیاری با تأکید بر اینکه اصرار شوهر برای کاشت ناخن همسر مجوز شرعی برای انجام این کار نیست، گفت: برخی مردها به همسرشان اصرار دارند که ناخن بکارند و بانوان تصور می‌کنند که اصرار شوهر مجوز شرعی برای کاشت ناخن است، در حالی‌که اینها مجوز محسوب نمی‌شود.

امروزه کاشت ناخن به گونه‌ای شایع شده که مشاهده می‌شود گاه حتی افراد مذهبی نیز به این کار مبادرت دارند اما پرسش این است که آیا وضو و غسل چنین افرادی صحیح است؟ آیا دیدن نامحرم ایرادی ندارد؟ اگر طوری استفاده کند که طبیعی جلوه دهد آیا تدلیس در نکاح نیست یعنی مصداق تقلب و دروغ به طرف مقابل محسوب نمی‌شود؟ و آیا با توجه به ضرری که برای بدن دارد، مصداق اضرار به نفس نیست؟

احکام وضو و غسل با ناخن کاشته شده

بیگی بیان کرد: براساس منابع و کتب فقهی، یکی از شرایط مهم برای صحت وضو و غسل نبودن مانع است مانند رنگ و یا چیزی که جرم دارد و قابل برطرف شدن است، به این ترتیب با توجه به مقدمه واجب بودن غسل و وضو، اگر این دو عمل صحیح نباشد، سایر عبادات نیز باطل خواهند بود.

وی با اشاره به فتوی رهبر معظم انقلاب اسلامی، اضافه کرد: بر این اساس، کاشت ناخن برای افرادی که ضرورت ندارد جایز نیست، ضرورت نیز یعنی زمانی که ناخن‌های طبیعی یک خانم در اثر بیماری یا حادثه از بین رفته باشند و این موضوع برای او در جامعه یک عیب به حساب می‌آید که در این موارد فرد می‌تواند در حد ضرورت از کاشت ناخن استفاده کند.

بیگی تصریح کرد: براساس نظر رهبر معظم انقلاب، اگر کاشت ناخن انجام شد برای اولین نماز و غسل باید مانع برطرف شود هرچند این کار برای فرد هزینه داشته باشد، نظر اکثر مراجع تقلید نیز به همین صورت است. بنابراین انجام کاشت ناخن و وضوی جبیره‌ای، یعنی اکتفا به کشیدن دست خیس بر عضوی که آب به آن نمی‌رسد، صحیح نبوده و این کار مورد تأیید مراجع تقلید نیست مگر در مورد ضرورت که بیان شد.

بیگی تأکید کرد: اگر برطرف کردن مانع و برداشتن کاشت ناخن تا پایان وقت نماز امکان نداشته باشد و یا مشقت به همراه دارد باید علاوه‌ بر وضو یا غسل جبیره، تیمم نیز انجام شود. پس از برداشتن مانع از روی ناخن نیز براساس احتیاط واجب باید قضای نماز خوانده شده به‌جا آورده شود و علت نیز این است که مانع وضو و غسل به‌صورت عمدی توسط فرد ایجاد شده است.

آیا چسباندن مژه مصنوعی برای وضو و غسل اشکال دارد؟

این کارشناس مسائل دینی در پاسخ به این پرسش که آیا چسباندن مژه مصنوعی برای وضو و غسل اشکال دارد؟ گفت: مقام معظم رهبری قائل هستند که چسباندن مژه مصنوعی چه دائم و چه موقت، مانع رسیدن آب به اعضای وضو و غسل است و باید قبل از وضو و غسل، هر چند مستلزم هزینه یا زحمت باشد، برطرف شود. در این مورد، وضو و غسل جبیره‌ای صحیح نیست مگر آنکه برطرف کردن در وقت نماز حرج و مشقت غیرقابل تحمل داشته باشد، که در این صورت باید وضو و غسل به‌صورت جبیره انجام شود، ولی پس از رفع عذر باید برای وضو و غسل بعدی مانع را برطرف کند، در هر حال با توجه به زینت بودن آن، باید از نامحرم پوشانده شود.

بیگی در خصوص احکام فقهی ناظر بر کسب درآمد از طریق کاشت ناخن و امثال آن، بیان کرد: بر طبق نظر مقام معظم رهبری، اگر ناخن مصنوعی قابل برداشتن باشد کاشتن آن و دریافت دستمزد به خودی خود اشکال ندارد؛ اما اگر برداشتن آن ممکن نباشد یا مشقت غیرقابل تحمل داشته باشد، کاشتن ناخن بدون ضرورت غیر قابل اجتناب و دریافت دستمزد، جایز نیست.

وی در پایان گفت: در مورد هر عمل زیبایی زنان باید تأکید کرد که اگر آن عمل زیبایی موجب ضرر قابل توجه نباشد، فی‌نفسه اشکال ندارد‎؛ ولی توجه داشته باشید که عمل جراحی زیبایی، درمان بیماری محسوب نمی‌شود و لذا نگاه و لمسِ پزشک نامحرم به واسطه این دست عمل‌ها جایز نیست، مگر در مواردی مانند سوختگی و حوادث دیگر که برای معالجه بوده و استفاده از پزشک نامحرم ضرورت داشته باشد.