تعطیلی مؤسسات قرآن آسیب‌شناسی شود

فرشته امیری، عضو هیئت مدیره اتحادیه مؤسسات و تشکل‌های قرآنی چهارمحال‌وبختیاری در گفت‌وگو با ایکنا از چهارمحال‌وبختیاری با اشاره به اینکه در کنار مشکلات مالی و اعتباری، عدم آگاهی کافی مدیران مؤسسات را باید یکی از مشکلات این مجموعه‌ها برشمرد، اظهار کرد: برخی مدیران مؤسسات گاه از وظایف و اختیارات خود آگاهی کافی ندارند و در خصوص اساسنامه تأسیس مؤسسه نیز دقت لازم را به خرج نمی‌دهند و توجه نمی‌کنند که نباید به حمایت‌های دولتی به طور مستمر چشم داشته باشند.

وی با ذکر اینکه با توجه به دشوار شدن شرایط و روند صدور مجوز مؤسسات قرآنی آهنگ تأسیس مؤسسات جدید در استان کُند شده است، ادامه داد: در طی سه چهار سال اخیر شاید دو یا سه مؤسسه جدیدالتأسیس داشته‌ایم. با اینحال، خانه‌های قرآن در شهرها و روستاها رشد بهتری داشته‌اند.

مدیر مؤسسه قرآنی الشفاء گفت: مدیران این تشکل‌های قرآنی مردم‌نهاد در اکثر موارد تصور می‌کنند که نهادهای تبلیغات اسلامی و ارشاد باید تمامی حمایت‌های مادی و معنوی را داشته باشند و در مواردی چون اعزام مربی، منابع آموزشی، تجهیزات و امکانات و اعتبارات مراکز قرآنی را حمایت می‌کنند، حال آنکه بر طبق اساسنامه، این نهادها الزاماً وظیفه‌ای در این مورد ندارند و شخصی که اقدام به تأسیس مؤسسه یا خانه قرآن می‌کند باید از حیث تأمین مکان، تجهیزات، تأمین هزینه‌های جوایز، اردوها و تشویق‌ قرآن‌آموزان و مواردی از این دست، خودکفا و مستقل باشد و بتواند تمام هزینه‌ها را تأمین کند.

چرایی کم‌رونقی کار قرآنی

مدیر مؤسسه قرآن و عترت الشفاء تأکید کرد: بسیاری از مدیران مؤسسات تا کنون از این اصل مهم غافل بوده و لذا آسیب دیده‌اند، متأسفانه عدم حمایت‌های نهادهای متولی و نیز دستگاه‌ها و نهادهای دیگر نیز مزید بر علت شده است تا مؤسسات قرآنی بیش از پیش آسیب ببینند؛ با تمام این مشکلات باید اقبال اندک مردم به فعالیت‌ها و کلاس‌های قرآنی و نیز وضعیت نامطلوب اقتصادی را نیز افزود که نبود رونق لازم در مؤسسات قرآنی را باعث شده است.

این بانوی فعال قرآنی استان با تصریح اینکه برخی مراکز قرآنی که به‌صورت خودجوش و بدون مجوز از نهادهای قرآنی مشغول فعالیتند عملکرد بهتری دارند، افزود: این دست مجموعه‌ها چشم امیدی به کمک‌های دولتی نداشته و از بدو تأسیس، با همت بالا روی پای خود ایستاده‌اند که با جذب مربیان زبده و توانمند بازدهی بالایی دارند و موفق‌تر از دیگر مجموعه‌ها کار می‌کنند.

امیری با اشاره به رویکرد نهادهای متولی قرآنی مبنی بر ارائه گزارش، بیان کرد: این نهادها به مؤسسات و مراکز قرآنی تحت پوشش خود تأکید دارند که از فعالیت‌های قرآنی خود گزارش ارائه دهند و اگر یک مؤسسه یا مجموعه قرآنی به هر دلیلی از فعالیت بازماند‌، بعد از مدتی از سوی نهادهای متولی قرآنی غیرفعال محسوب خواهد شد و امتیازات آن سلب می‌شود اگرچه باید گفت اساساً امتیاز و حمایتی وجود ندارد.

وی تصریح کرد: با رصد وضعیت مؤسسات قرآنی می‌توان دریافت که فعالیت برخی مؤسسات قدیمی‌تر استان کمرنگ شده و فعالیت چندانی ندارند و گزارشی ارائه نمی‌دهند، بهتر است این دست مراکز که سال‌های متمادی به فعالیت پرداخته‌اند اما امروز فعالیتشان کمرنگ است به‌جای آنکه غیرفعال تلقی شوند، رویکرد حمایتی در قبال این مجموعه‌ها وجود داشته باشد و وضعیت آنها به‌صورت میدانی و با بررسی شرایط مؤسسه، آسیب‌شناسی شود.

امیری تأکید کرد: کمرنگ شدن فعالیت‌های مؤسسات باسابقه باید این پرسش را در ذهن مدیران نهادهای قرآنی ایجاد کند که چرا این مؤسسات که سالها در مسیر آموزش و ترویج قرآن کریم در جامعه فعال بوده و تلاش کرده‌اند، امروز فعالیت گذشته خود را ندارند؟ همچنین انتظار می‌رود که مسئولان جلسات همفکری با مدیر و اعضای مؤسس این دست مؤسسات و مراکز قرآنی قرآنی جهت بررسی مشکلات و آسیب‌ها ترتیب دهند و حتی‌الامکان حمایت‌های مادی و معنوی صورت گیرد تا از تعطیلی و غیرفعال شدن مؤسسات جلوگیری شود.

مدیر مؤسسه قرآن و عترت الشفاء شهرکرد افزود: یک راهکار دیگر این است که مؤسسه قرآنی که مدیر و دست‌اندرکاران آن‌ توان ادامه فعالیت را ندارند به افراد تازه‌نفس واگذار شوند، نه آنکه مجوز آن‌را باطل کنند.

اهمیت توانمندی مدیر مؤسسه قرآنی

امیری با اشاره به فعالیت خود در دوره قبلی اتحادیه قرآنی استان و با تأکید بر بی‌نتیجه ماندن تلاش‌های این مجموعه در جهت جذب حمایت‌های حداقلی مسئولان استان، گفت: متأسفانه رویکرد حمایتی را از مسئولان استان در حوزه فعالیت‌های قرآنی شاهد نبودیم اما امیدواریم مدیران و مسئولان فعلی نگاه حمایتی به این فعالیت‌ها داشته باشند.

وی با اشاره به اینکه مدیران مؤسسات قرآنی باید با وجود دشواری‌های فراوان از کار و تلاش دست برندارند، تأکید کرد: اگر مدیر مؤسسه به‌قدری قوی و توانمند باشد که بتواند هم با لایه‌های مختلف جامعه و هم با بالادستی‌ها تعاملی مطلوب ایجاد کند موفق خواهد شد که با وجود این حجم مشکلات دوام بیاورد و فعالیت داشته باشد. مدیری که بخواهد بدون تعامل و چانه‌زنی با مسئولان نهادهای متولی قرآنی و نیز جلب نظر خیران و گروه‌های مردمی منتظر کمک این یا آن مسئول بماند، طبعاً کاری از پیش نخواهد برد و روند فعالیتش بتدریج کُند می‌شود.

امیری جلب حمایت‌های خیری را در گرو کار و فعالیت پرثمر و سودمند مؤسسه قرآنی دانست و توضیح داد: کمتر خیری وجود دارد که بدون توجه به میزان اثرگذاری و مفید بودن یک فعالیت، آن‌را تحت حمایت قرار دهد لذا اگر فعالیت‌های قرآنی مؤسسات پررنگ شود، قطعاً حمایت‌های خیری نیز به این سمت سوق خواهد یافت. همچنان که مصداق این گفته را در حمایت همه‌جانبه مردم و خیران از روضه امام حسین(ع) و فعالیت‌های هیئات مذهبی شاهد هستیم.

مدیر هیئت مذهبی الشفاء شهرکرد ادامه داد: تجربه چندساله هیئت‌داری ثابت کرده است که اگر گام‌های نخست را در برپایی مجالس هیئت برداریم و مردم در مجلس اهل‌بیت(ع) شرکت کنند و بهره‌مند شوند، قطعاً حمایت و کمک خواهند کرد. بارها اتفاق افتاده است که در دهه محرم محافل عزای حسینی را با دستان خالی آغاز می‌کنیم اما در پایان دهه میزان حمایت مردم و خیران چنان بالاست که مبالغی نیز اضافه می‌آوریم که با رضایت خود مردم، صرف فعالیت‌های مؤسسه قرآنی می‌شود. هیئت مذهبی الشفاء در سال ۸۰ و مؤسسه قرآنی الشفاء در سال ۸۳ و در ادامه فعالیت‌های هیئت ایجاد شده است.

نقش اتحادیه در تقلیل مشکلات مؤسسات قرآنی

امیری با اشاره به نقش اتحادیه قرآنی استان در تقلیل مشکلات مؤسسات قرآنی، تصریح کرد: در زمینه حمایت مالی باید گفت که در حال حاضر اتحادیه توان حمایت ندارد مگر آنکه اتحادیه کشور یا نهادهای متناظر کشوری این حمایت‌ها را در ازای اجرای طرح‌ها به مؤسسات اختصاص دهند؛ با اینحال اتحادیه همانطور که از نامش پیداست، ظرفیت ایجاد اتحاد و همدلی در بین فعالان و مدیران مؤسسات و چهره‌های قرآنی استان را دارد و باید در این زمینه که اتفاقاً نیاز ضروری جامعه قرآنی استان نیز است، ورود کند.

عضو هیئت مدیره اتحادیه قرآنی استان تأکید کرد: نمونه این همدلی و انسجام اتحادیه و مؤسسات قرآنی استان را چند سال پیش در جریان برپایی ۲ دوره جشنواره قرآنی منهاج در استان شاهد بودیم که با مشارکت بالای مؤسسات و با حضور مسئولان استان برگزار شد و خروجی خوبی داشت، لذا برپایی این دست رویدادها و جشنواره‌های قرآنی که بهانه‌ای برای دید و بازدید و دورهمی و تعامل و تبادل آراء میان اتحادیه و مؤسسات در مرکز استان و شهرستان‌ها باشد، یکی از راهکارها برای ارتقای انگیزه است.

امیری در پایان گفت: تجربه ثابت کرده است مؤسسات موفق‌تر لااقل در استان آنانی هستند که به‌صورت خانوادگی تشکیل شده و مدیر مؤسسه همکاری و همراهی خواهر و برادر، فرزندان و به‌ویژه همسر را با خود دارد. در دوران حضورم در اداره امور قرآنی به مراجعانی که برای اخذ مجوز مؤسسه یا خانه قرآن می‌آمدند همواره توصیه می‌کردم که همسران خود را در این کار با خود همراه کنند تا بهتر و توانمندتر کار کنند.