لیلة‌القدر؛ سرآغاز بهشتی زیستن

حجت‌الاسلام والمسلمین محمدابراهیم حجت‌پناه، مسئول کانون‌های خدمت رضوی در چهارمحال‌وبختیاری و حافظ کل قرآن در گفت‌وگو با ایکنا از چهارمحال‌وبختیاری، در تشریح دعای روز نوزدهم ماه مبارک رمضان و با اشاره به اینکه لحظه لحظه که از ماه مبارک سپری می‌شود تقرب روزه‌دار به درگاه الهی نیز افزایش می‌یابد، اظهار کرد: امروز با جرئت بیشتر و بیان راحتت‌تر با خدا سخن می‌گوییم و در فراز «اللهمّ وفّرْ فیهِ حَظّی من بَرَکاتِهِ» از این دعا، خیرات و بهره بیشتری را می‌طلبیم.

وی با ذکر اینکه معادل فارسی دقیقی برای واژه برکت نمی‌توان یافت اما به‌راحتی مفهوم آن‌را درک می‌کنیم، ادامه داد: انسان با نگاهی به زندگی و روزگار هر فرد و جمع‌بندی کلی از مجموعه اقدامات و عملکردها و سبک زندگی فرد، خانواده، مؤسسه و... می‌تواند دریابد آیا برکت در زندگی او جاری و ساری است یا خیر. ایرانیان که دو فرهنگ غنی ایرانی و اسلامی را در اختیار دارند دقیقاً متوجه این برکت می‌شوند و در زندگی روزمره خود بارها و بارها برکت داشتن را حسش می‌کنند اما توصیف و معادل‌سازی برای آن برایشان دشوار است.

مفهوم‌شناسی واژه برکت

حجت‌پناه با تأکید بر اینکه این رحمت و برکت در وجود مقدس اهل‌ بیت(ع) موج می‌زند، گفت: امامان بزرگوار ما در هر سنی و با وجود کوتاهی عمرشان سرشار از خیر و برکت بودند؛ مرور فضایل حضرت امام علی(ع) و برکات وجود ایشان پس از چندین قرن هنوز قلب انسان‌های روشن‌ضمیر را سرشار از خیر و رحمت و برکت می‌کند و نورانیت ایشان دل و جان را روشنی می‌بخشد.

این کارشناس مذهبی در استان بیان کرد: گام نخست در جلب و جذب برکت، برداشتن موانع است و به تعبیر امیرالمؤمنین(ع) «اجْتِنَابُ‏ السَّیِّئَاتِ أَوْلَی مِنِ اکْتِسَاب‏ الْحَسَنَات» یعنی اجتناب از بدی‌ها بهتر از به دست آوردن خوبی‌هاست. لذا اگر می‌خواهیم از لیالی قدر که سرشار از برکت است و ملائکه و روح نازل می‌شوند بهره‌مند شویم ابتدا باید موانع را برطرف کنیم.

حجت‌پناه ادامه داد: همانطور که خدا سهم خود را ادا کرده و در این ماه نورانی شیطان را در غل و زنجیر قرار داده و محرک‌های بیرونی شیطنت را از بین برده است، ما نیز باید نفس را مدیریت کنیم و هوای آن را داشته باشیم.

وی با تأکید بر اینکه نه فقط شب قدر بلکه شب و روز قدر مهم است، گفت: به تعبیر قرآن در آیه ۲۹ سوره مبارکه الرحمن، «كُلَّ يَوْمٍ هُوَ فِي شَأْنٍ» همه روزها مهم است، با این حال لحظات و روزها یا شب‌هایی وجود دارد که قاطبه بندگان خدا سر به آسمان و روی به ذات اقدس الهی ذکر و یادش می‌‌کنند، در لیالی قدر که برنامه‌ای جاافتاده‌ و عمومی شده است، همگان دست به دعا بر می‌دارند و از کودک و پیر و جوان برای این شب‌ها احترام قائلند، مناجات‌گو هستند و حظ وافر می‌برند.

حجت‌پناه در خصوص فراز «وسَهّلْ سَبیلی الى خَیْراتِهِ»، تصریح کرد: مهم‌ترین آسان‌سازی کار ما این است که کمک کند تا بدی‌ها را کنار بگذاریم و بداخلاقی، کج‌خلقی، بدقلقی را رها کنیم تا در جاده صاف و مستقیم قرار گیریم. در این فراز از خداوند طلب می‌کنیم که جاده صاف و تمیزی را که به ما تحویل داده با موانع و سنگلاخ‌های گناه و پلیدی ناهموار و کارمان را در روز قیامت دشوار نکنیم.

این کارشناس مذهبی در استان تصریح کرد: همچنین از خدا می‌خواهیم که ما را از حسنات و مشوق‌های الهی همچون پاداش روزه و نماز و عبادت محروم نکند، همان خدایی که به تصریح آیه ۱۶۰ سوره مبارکه انعام، هر کس کار نیکو کند پاداش 10 برابر آن‌را برایش محاسبه می‌کند. چه زیباست که تمام نعمت‌های الهی را مانند آن نعمت خوبی که برایمان دلچسب و دلنشین بوده بنگریم همچنان که خداوند نیز در اعطای پاداش این‌گونه است و بهترین اعمال ما را ملاک قرار می‌دهد.

حجت‌پناه در تبیین واژه حق در فراز پایانی دعا گفت: علی با حق و حق با علی است، چه بسیار انسان‌ها که با حق هستند اما نمی‌توان به یقین گفت که حق با آنان است و لذا از خدا می‌خواهیم بهره ما را از برکات افزایش دهد و از خیراتش ما را نصیب فرماید و از حسنات محروممان نکند.

وی در تشریح دعای روز بیستم با ذکر اینکه قدم به قدم در سیر و سفر معنوی ماه مبارک رمضان پیش می‌رویم و در مهمانی الهی حوائج را یک به یک از خداوند طلب می‌کنیم، اظهار کرد: خداوند نیز ذهن ما را به سمت خواستنی‌های مفید هدایت کرد و زبان ما را برای عرض حاجت گویا و رسا ساخت و اولین شب قدر را پشت سر گذاشتیم.

دعایی به ارتفاع بهشت

مسئول کانون‌های خدمت رضوی در استان ادامه داد: در دعای روز بیستم که یک شب از لیالی قدر را نیز احیا کرده‌ایم، دیگر صحبت از طلب همنشینی با خوبان و دوری از بدان نیست بلکه ارتفاع دعای ما تا بهشت فراتر می‌رود و روزه‌داری که یک شب قدر را احیا کرده و توفیق الهی نصیبش شده در روز بیستم تنها از بهشت با خداوند سخن می‌گوید و منتهی مقصدی را طلب می‌کنند که تمام بندگان خوب و برگزیده خدا در آنجا حضور دارند.

حجت‌پناه با تصریح اینکه دعاها گاه بیان حالت انسان است، افزود: وقتی در دعای امروز زمزمه می‌کنیم که خدایا در این ماه درهای بهشت‌هایت را به رویم باز کن و درهای آتش دوزخ را به رویم بربند، گویی این جمله بیش از آنکه دعایی باشد خبری است و از حال درون ما حکایت دارد که پس از شب‌بیداری در اولین شب قدر، حس می‌کنیم و می‌بینیم که درهای بهشت به رویمان گشوده شده است. روزه‌دار در این روز که دستش در دستان امیرالمؤمنین(ع) قرار دارد با چشم خود می‌بیند که درهای بهشت به رویش باز شده چراکه دوستان و دوستداران اهل‌ بیت(ع) از بهشت نصیب می‌برد و نور آنان که شعاعی از نور اهل‌ بیت(ع) است‌، بر آتش جهنم غلبه می‌یابد.

وی تأکید کرد: نورانیت امام علی(ع) چنان ظرفیت و توان دارد که دوستدارانش نیز که در معرض تابش این نورانیت اهل‌ بیتی قرار می‌گیرند، درخشنده شده و بر آتش جهنم چیره می‌شوند. آتش بر ابراهیم خلیل‌الرحمن سرد شد چراکه «وَإِنَّ مِنْ شِيعَتِهِ لَإِبْرَاهِيمَ» (صافات/۸۳).

حجت‌پناه گفت: در روز بیستم مؤمن روزه‌دار مهیای بهشتی زیستن و دوری از جهنم است، انسان در شب قدر تقدیرات و توفیقاتی از خداوند دریافت می‌کند که سبک زندگی بهشتی را در پیش گیرد و از آتش جهنم در امان بماند؛ ابزار قوی این مهم آن است که جان را با محبت اهل‌ بیت(ع) و امام علی(ع) صیقل و این حُب بی‌نظیر را که اثرگذارترین ابزار تربیت است، در دل پرورش دهیم.

این کارشناس مذهبی در استان با ذکر اینکه موانع زیادی در این مسیر موجود است، بیان کرد: طهارت مولد یکی از ابزارهاست، وقتی امام حسین(ع) در صحرای کربلا قصد سخنرانی داشتند اما جمعیت ولوله می‌کرد و نمی‌گذاشتند که صدا به صدا برسد و گوش‌ها را از شنیدن کلام امام زمان خود محروم کردند، حضرت فرمودند که کار شما از آنجا خراب شد که لقمه‌های حرام خوردید.

قرآن؛ بالادست‌ترین سند تربیت انسان

حجت‌پناه با تصریح اینکه قرآن کریم یک مجموعه کامل تربیتی است از آنچه برای هدایت نیازمندیم، گفت: علامه طباطبایی ذیل آیه «وَنَزَّلْنَا عَلَيْكَ الْكِتَابَ تِبْيَانًا لِكُلِّ شَيْءٍ» (نحل/۸۹) آورده است که هر آنچه انسان نیاز دارد از داستان، تمثیل یا نقل تاریخی و غیره در قرآن با ادبیاتی اعجازگونه و ادبیات بلاغی بیان شده است؛ قرآن بالادست‌ترین سند تربیت انسان است. در این روز پس از گذراندن شب نزول قرآن با خدا سخن می‌گوییم.

وی بیان کرد: اگر انسان موفق به تلاوت واقعی قرآن شد ذره‌ذره به عمل به قرآن کریم نزدیک‌تر می‌شود، چراکه عمل به آموزه‌های قرآنی بالاترین سطح اُنس با این کتاب آسمانی است. تلاوت بدون توجه به معنا و مفهوم حداقل بهره از این کتاب وحیانی است و لذا چه خوب است که قرآن را در سراسر زندگی جریان دهیم.

حجت‌پناه گفت: در این روز از خداوند می‌خواهیم حال که پس از 20 روز توفیق روزه‌داری و سپری کردن یک لیلة‌القدر، باز شدن درهای بهشت را درک می‌کنیم و از جهنم دور می‌شویم، امروز که حس می‌کنیم در مهمانی خدا قرار داریم، توفیق تلاوت قرآن کریم را داریم و ابلیس را در غل و زنجیر کرده‌ایم، ارمغان پایانی و میوه آخر مهمانی خدا را نیز از خدا طلب می‌کنیم و می‌خواهیم که آرامش را نصیبمان کند، همان آرامشی که تنها در دل مؤمنان جاری می‌شود و رزق کسانی است که ایمان داشته باشند.