آفت سنگریزه‌ها در ارتفاع بندگی

حجت‌الاسلام محمدابراهیم حجت‌پناه، مسئول کانون‌های خدمت رضوی در چهارمحال‌وبختیاری و حافظ کل قرآن کریم در گفت‌وگو با ایکنا از چهارمحال‌وبختیاری در تشریح دعای روزهای بیست‌و‌نهم و سی‌ام ماه مبارک رمضان با اشاره به اینکه فرو رفتن در رحمت الهی تداعی‌گر لحظه قُرب بنده و خالق و حالت سجده است، اظهار کرد: بر طبق این روایت امام علی(ع) که فرمود «لَوْ یعْلَمُ الْمُصَلی مَا یغْشاهُ مِنْ جَلالِ الله، مَا انْفَتَلَ مِنْ صَلاَتِهِ»، اگر نمازگزار می‌دانست که از جلال الهی چه اندازه او را فرا می‌گیرد و در رحمت خود غرق می‌کند، هرگز سر از سجده بر نمی‌داشت.

وی ادامه داد: دعای روز بیست‌و‌نهم به ما می‌آموزد که ای روزه‌دار شرکت کننده در مهمانی الهی، اکنون تو به اوج مقام تقرب دست یافته‌ای و در چنین روزی این دعاها هم درخواست و مطالبه از خدا و هم شرح‌حال دعا کننده است. وقتی روزه‌دار در این روز از خدا طلب می‌کند که در رحمت الهی غرقش کند، پیداست که این آمادگی و لیاقت را دارد که به این مقام برسد و این انگیزه و دغدغه برایش ایجاد شده و امنیت ایمان را در خود می‌بیند لذا از خدا این طلب را دارد.

حجت‌پناه با تأکید بر اینکه دعاها هم آمادگی بنده را نسبت به خواسته‌هایی که طلب می‌کند نشان می‌دهند و هم نیاز بنده را مشخص می‌کند، بیان کرد: بنده روزه‌دار پس از بیست و هشت روز مهمانی در درگاه الهی، در این روز می‌داند که دیگر نگران آلوده و گناهکار بودن نیست و اکنون در مورد خودش اطمینان دارد چون به خدای مطمئنی تکیه کرده است.

وی تصریح کرد: بنده در این روز بدون دغدغه و نگرانی از آلودگی ظاهر و باطن از خدا می‌خواهد در آغوشش گیرد؛ خداوند در این یک ماه انواع تقویت‌کننده‌های معنوی را در اختیار بنده روزه‌دار قرار می‌دهد تا از خوبان درگاه خدا کمالات و فضایل را دریافت کند و اکنون به جایی رسیده است که یک نظر لطف الهی بنده تشنه را سیراب نمی‌کند بلکه می‌خواهد که در رحمت الهی غرق شود. توفیق الهی این است که خدا ما را آفرید، استعدادهای فراوان عطا کرد و با دست برتر خدایی طوری عالم و زندگی ما را مهندسی کرد که از سطح حیوانی صعود کنیم و ملکوتی و معنوی شویم، از خواسته‌های کودکانه و مبتذل دنیوی دست بکشیم و بزرگ‌منش و اخروی شویم.

حجت‌پناه در خصوص فراز وَارْزُقْنی فیهِ التَّوْفیقَ وَالْعِصْمَةَ، بیان کرد: بنده بخشی از عصمت را که اکتسابی است نیز با توفیق الهی به دست می‌آورد و سهمی که خداوند به ما عطا می‌فرماید را از خدا طلب می‌کنیم؛ آیت‌الله جوادی آملی قائل به این است که انسان نسبت به گناهانی هم که به فکرش نمی‌رسد، معصوم است و لذا از خدا می‌خواهیم که ذهن ما را پاک و مطهر کند.

هجوم شیطان به قلب معنوی مؤمن

این کارشناس مذهبی در استان با اشاره به فراز وَطَهِّرْ قَلْبی مِنْ غَیاهِبِ التُّهَمَةِ، بیان کرد: انسان وقتی مؤمن شد، اگر شیطان بتواند ظاهر انسان را آلوده کند این آلودگی خودبخود به درونش سرایت می‌کند و اگر توانست ظاهرش را حفظ کند، باز هم ابلیس بیکار نمی‌نشیند و به سراغ قلب و باطن انسان می‌رود و لذا اگر ابلیس بتواند قلب را که عضو حیاتی است، آلوده کند و ضربه بزند کل وجود فرد ضربه می‌بیند. انسانی که در رحمت خدا فرو برود و توفیق و عصمت الهی رزق و روزی او شد، ابلیس علاوه بر ضربات ظاهری، قلب معنوی انسان را نشانه می‌رود و آلودگی‌هایی چون کدورت، پیش‌داوری، قضاوت نابجا و تهمت و دیگر بیماری‌ها را در قلب ایجاد می‌کند.

حجت‌پناه تأکید کرد: وقتی قلب انسان آسیب ببیند تمام سرمایه‌های معنوی را از دست خواهد داد و اگر شیطان بتواند قلب معنوی انسان را مسحور و مختل کند، حتی اگر در دیگر ابعاد دارای قوت و امتیاز باشد هیچیک از توانمندی‌ها به کارش نخواهد آمد، لذا جا دارد در اواخر این میهمانی از خدا بخواهیم که قلبمان را از تیرگی‌های تهمت پاک کند. انسان مهارت و سواد و توانایی بیشتر خود از دیگران را نباید ابزار خودبرتر بینی قرار دهد و آیات و روایات فراوانی نسبت به این آفت هشدار داده‌اند که نگاه بالا به پایین نسبت به بندگان خدا نداشته باشیم.

این کارشناس مذهبی در استان تصریح کرد: ما اجازه نداریم با داشتن اندک داده و اطلاعاتی دیگران را قضاوت کنیم و تمام شخصیت او را زیر سؤال ببریم. این از آن تیرهای مسمومی است که ابلیس در چله خود نگه داشته تا مؤمنان را آماج حمله قرار دهد. این دقیقاً همان سنگریزه‌ها در ارتفاع است که ممکن است زیر پای انسان قرار گیرد و باعث لغزش و سقوط از اوج به پایین شود و به کلی او را نابود کند.

حجت‌پناه با ذکر اینکه خداوند به کوهنورد در ارتفاعات یاری می‌رساند پناه می‌بریم، ادامه داد: ندای انسان در ارتفاع با آنچه وقتی در دامنه قرار دارد متفاوت است؛ انسان در ابتدا و میانه راه رمضان از خدا صبر و تحمل بر گرسنگی و تشنگی و گم نکردن مسیر و حشر و نشر با خوبان و هوا و فضای مساعد را طلب می‌کند اما وقتی به اوج بندگی رسید دعای مهم‌تر پاک ماندن قلب و لغزش نداشتن و سقوط نکردن است و می‌خواهد که گرفتار سنگریزه‌ها در ارتفاع بندگی نشود.

این کارشناس مذهبی در استان در ادامه با اشاره به دعای روز سی‌ام ماه مبارک رمضان و با تصریح اینکه در ابتدای ماه مبارک رمضان غفلت‌زدایی و گردگیری از گناهان صورت گرفت‌، بیان کرد: در این میهمانی الهی شجره طیبه وجود روزه‌دار روز به روز تناورتر شد، از لیالی قدر عبور کردیم و مهیای عید فطر می‌شویم که شکوفه‌های وجودمان کم‌کم تبدیل به میوه بندگی می‌شوند.

حجت‌پناه با اشاره به تعبیر دقیق مُحْکَمَةً فُرُوعُهُ بِالْأُصُولِ‌ از دعای روز سی‌ام ماه مبارک، گفت: اصل درخت تناور شکل گرفت و همانطور که در بهار زنده شدن زمین بعد از بیدار شدن درختان، شکوفه‌ها نمایان می‌شوند اما این نگرانی همواره وجود دارد که آفت و سرما و باد شکوفه‌ها را فرو ریزد و میوه و ثمره درخت را بر باد دهد‌.

درخت تناور وجود روزه‌دار

وی با اشاره به آیات ۵۰ و ۵۱ سوره مبارکه نور، توضیح داد: این خطر همواره وجود دارد که انسان در آستانه ثمر دادن کار و نتیجه گرفتن، به یکباره بادی بوزد و طوفان شود و تمام محصولات را از بین ببرد و کر و کور شویم درست مانند موجود مرده‌ای که از نعمت شنوایی نیز محروم است. حال که درخت وجودمان استوار شده است از خدا می‌خواهیم که گرفتار طوفان نشویم و در معرض خطر کفر قرار نگیریم. از خدا در این روز طلب می‌کنیم که در آستانه اختتامیه مهمانی خدا و آغاز سال عبادت و بندگی لحظه‌ای ما را دچار غفلت نکند و مسیر را گم نکنیم تا نتیجه حاصل شود.

حجت‌پناه با ذکر اینکه اصل درخت تناور اگر حتی تنه‌ و ریشه آن سالم بماند بدون شاخ و برگ و فروع نمی‌تواند شکوفه و میوه دهد، تصریح کرد: اگر از شاخ و برگ غافل شویم هیچکدام از زحمات ریشه و تنه دیده نمی‌شود و لذا تبدیل شدن یک درخت به ریه زمین و میوه و ثمر دادن منوط به داشتن برگ‌هایی است که بر سر شاخه‌ها سبز می‌شود؛ لذا انسان در تمام ساحت‌ها و جوانب باید توجه کند و فروع را نیز مد نظر قرار دهد.

این کارشناس مذهبی در استان ادامه داد: آداب اجتماعی در اسلام به ظاهر امری ساده است اما عمق بسیاری دارد، برای نمونه، سلام یک پرچم صلح و شعار سلامت و امنیت است که علامت مسلمانی است و نامی از خداوند است؛ این فروع باید محکم به اصول باشد و البته اصول نیز محتاج فروع است.

حجت‌پناه ‌با اشاره به اینکه روزه‌دار در روز پایانی میهمانی خدا گرم‌ترین برخوردها و تمیزترین عبارات را در دعا زمزمه می‌کند، گفت: در این روز به خدا عرضه می‌داریم که روزه ما را با شکر و پذیرش از ما قبول و این مهمانی را برایمان شیرین و گوارا کند چرا که قبولی اعمال در درگاه الهی مهم است‌. تمام دعاهای ماه مبارک رمضان به این فراز مهم خلاصه می‌شود که عَلَی مَا تَرْضَاهُ وَ یَرْضَاهُ الرَّسُولُ، لذا دعای روز سی‌ام خلاصه تمام دعاهاست.