ایرج فاضل، وزیر اسبق بهداشت، درمان و آموزش پزشکی در گفتوگویی تفصیلی با خبرگزاری بینالمللی قرآن(ایکنا) در تشریح دستاوردهای نظام سلامت پس از پیروزی انقلاب اسلامی به تبیین برخی از اتفاقات دوره حضور خود در این وزارتخانه اشاره کرد و گفت: در نخستین روز حضور خود در وزارت بهداشت با منظرهای بسیار عجیب و ناراحتکننده در ورودی این وزارتخانه مواجه شدم، به این معنی که در سالن ورودی مقدار زیادی پاراوان گذاشته شده بود و در یک طرف خانمها و در سوی دیگر آقایان مورد بازرسی بدنی قرار میگرفتند.
فاضل افزود: سؤالی که در آن لحظه برای من پیش آمد این بود که مگر اینجا خزانه مملکت را دفن کردهاند که چنین رفتار توهین آمیزی را با مردم انجام میدهند، بنابراین سریعا دستور دادم که تمامی این تشکیلات را برچینند و به جای این کار مراجعان را با ادب و احترام راهنمایی کنند.
داروخانهها در اختیار افراد معینی بود و سرقفلیهای کلان داشت
رئیس جامعه جراحان ایران یکی از مسائل جدی آن مقطع را مشکلات دارویی و سامان دهی امور تامین و توزیع دارو عنوان کرد و افزود: در آن مقطع طبق یک قرار قبلی داروخانهها باید هزار متر از هم فاصله داشتند و حتی اگر این فاصله 950 متر بود اجازه راهاندازی داروخانه جدید را نمیدادند، بنابراین مطالعات لازم در این خصوص صورت گرفت و طرح یاد شده به طور کامل لغو شد. سابق بر آن داروخانهها در اختیار افراد معینی بود و سرقفلیهای کلان داشت و داروسازان جوان نمیتوانستند مشغول به کار شوند ولی هم اکنون به خوبی قابل مشاهده است که داروخانههای در اماکن مختلف راهاندازی شده و باعث راحتی مردم و فارغالتحصیلان داروسازی شده است.
وی با بیان اینکه در آن مقطع دانشگاههای علوم پزشکی جزو مجموعه وزارت بهداشت شده بودند، اضافه کرد: از نظر مدیریت، تامین کادر علمی و جایگاه توجه ویژهای به آنها داده شد ولی متاسفانه همواره مشکلاتی وجود داشته و گروههای سیاسی درصدد بودند تا افراد خود، دانشگاهها را اداره کنند اما بنده با این اصل موافق نبوده و معتقد بودم شخصیتهایی که دانشگاه را اداره میکنند باید افراد مقبول علمی و متشخص باشند و در هر مکانی که به غیر از این بود رؤسا را تغییر میدادم که همین امر زمینه ساز یک استیضاح شد، چون گروههای سیاسی از این وضعیت به شدت ناراحت بودند.
بوردهای تخصصی نظم کاملی یافت
نماینده وزیر بهداشت در شورای عالی سازمان نظام پزشکی با تاکید بر اینکه به بوردهای تخصصی نظم کاملی داده شد، اظهار کرد: بهترین امتحانات بورد در آن مقطع انجام شد، نه قبل از آن و نه بعد از آن دیگر هیچ وقت آن کیفیت را پیدا نکرد و حتی توهمی راجع به سرقت سوالات و اتفاقاتی که بعدها اتفاق افتاد اصلا وجود نداشت.
این فوق تخصص جراحی عروق و تروما عنوان کرد: برای تامین استاد دانشگاهها نیز مشکلات فراوانی وجود داشت و هیچگونه امتیازی اساتید نداشتند، بنابراین دستوری مبنی بر اینکه هر استادی که در هر دانشگاهی مشغول به فعالیت است در صورت قبولی فرزندش در کنکور میتواند او را به دانشگاه خودش منتقل کند، داده شد که اثر فوقالعاده مثبتی گذاشت و سبب دلگرمی اساتید شد تا بسیاری بخواهند در دانشگاهها مشغول شوند.
وزیر اسبق بهداشت، درمان و آموزش پزشکی یادآور شد: در آن مقطع معاونت دانشجویی دچار مشکلات فراوانی بود، مردم که مراجعه میکردند تحت فشار بودند و به آنها توهین میشد که برای تحول این بخش یکی از همکاران صاحب نام خود را برای اداره آن مستقر کردم تا کرامت انسانی و عزت مراجعان را به نحوی که شایسته آنان است بازگرداند.
حتی یک قرص هم برای کنترل جمعیت وجود نداشت
فاضل بیان کرد: در دوران حضور بنده در وزارت بهداشت با موضوع افزایش جمعیت روبه رو بودیم ولی زمانی که وارد این وزارتخانه شدم هیچگونه امکانات جلوگیری وجود نداشت و حتی یک قرص هم پیدا نمیشد بنابراین همت کرده و تمامی امکانات را برای پیشگیری آماده کردیم، درست بر عکس وضعیت فعلی که یک آهنگ ضد آن برقرار است در آن مقطع مشکل افزایش جمعیت وجود داشت و توانستیم با اقدامات مناسب هرم جمعیت را تغییر دهیم ولی وزیر بعدی جایزه آن را از سوی سازمان بهداشت جهانی دریافت کرد!
تشکیل فرهنگستان علوم پزشکی
رئیس جامعه جراحان ایران یادآور شد: در آن سالها قانون فرهنگستان علوم پزشکی تصویب شده بود ولی هیچ همتی برای اجرای آن انجام نشده بود که سرانجام در آن دوره بنیاد فرهنگستان علوم پزشکی گذاشته شد. طبق قانون و مصوبه شورای عالی انقلاب فرهنگی 15 نفر اعضای اولیه را باید وزیر بهداشت تعیین میکرد تا فرهنگستان تشکیل میشد که بدین منظور از استادان صاحب نام پزشکی ایران 15 نفر را معرفی و همگی تصویب شد و این افراد را به عنوان رئیس فرهنگستان علوم پزشکی به رئیس جمهور وقت، حجتالاسلام والمسلمین هاشمی رفسنجانی معرفی کردند که با حکم ایشان به عنوان اولین رئیس فرهنگستان علوم پزشکی کشور منصوب و تا 20 سال این مسئولیت را بر عهده داشتم.
دریافت اجازه کار انجمنهای علمی از وزارت کار
نماینده وزیر بهداشت در شورای عالی سازمان نظام پزشکی با تاکید بر اینکه در آن دوره انجمنهای علمی همانند سایر صنوف مجبور به دریافت اجازه کار خود از وزارت کشور بودند، عنوان کرد: این امر شایسته انجمنهای علمی پزشکی نبود، بنابراین قانونی و طرحی را به شورای عالی انقلاب فرهنگی ارائه و مورد تصویب قرار گرفت که اگر انجمن علمی پزشکی است وزارت بهداشت، اگر غیرپزشکی است وزارت علوم و اگر هنری است وزارت ارشاد باید اجازه کار آنها را صادر کند، این امر به تدریج باعث شد که انجمنهای علمی فراوانی ایجاد شود که هر کدام امروز منشا برکات فراوانی هستند و وظایف مهمی در بازآموزی و نوآموزی بر عهده گرفتهاند.
تاثیر روحیه انقلابی در جهش فعالیتهای حوزه بهداشت و درمان
این فوق تخصص جراحی عروق و تروما در بخش دیگری از سخنان خود به تاثیر روحیه انقلابی در جهش فعالیتهای حوزه بهداشت و درمان اشاره کرد و گفت: قسمت عمدهای از این زمان مصادف با جنگ تحمیلی بود، کاری که پزشکی این مملکت در زمان جنگ انجام داد کارستان بود و نظیر نداشت. همواره تامین نیروی پزشکی برای جبههها بزرگترین مشکل مسئولان جنگ است ولی اینجا هیچگونه نگرانی وجود نداشت و ما در تمام دوران جنگ تیمهای پزشکی مجهز، آماده و در اکثر موارد به صورت داوطلبانه هرگونه پوششی که لازم بود را ارائه کردند و در سراسر کشور نیز تمام مجروحانی که در بیمارستان پخش میشدند به بهترین شکل درمان شدند و به تعبیری یکی از اوراق زرین پزشکی کشور اداره پزشکی جنگ است.
برکناری از فرهنگستان علوم پزشکی پس از حضوری 20 ساله
براساس گزارش ایکنا، بخش بعدی سخنان فاضل به موضوع برکناری وی از فرهنگستان علوم پزشکی پس از حضوری 20 ساله در این مجموع اختصاص داشت؛ وی در تکمیل این بخش از سخنان خود، اظهار کرد: فرهنگستان علوم پزشکی مجموعهای از فرهیختگان مملکت است که از نظر علمی، شخصیتی و اخلاقی این صلاحیت را پیدا میکنند تا عضو پیوسته فرهنگستان شوند، در حقیقت یک اتاق فکری است برای مسئولان مملکت تا با حضور بزرگان این عرصه وضع موجود در زمینه پزشکی مورد بررسی قرار گرفته و راههای رسیدن از وضعیت موجود به شرایط ایدهال را ترسیم کنند.
پیامهای تسلیت برای بزرگداشت پزشکی که در قید حیات بود
وزیر اسبق بهداشت، درمان و آموزش پزشکی ادامه داد: این مجموعه وظایف مختلفی را براساس اساسنامه خود دارد که یکی از آنها بزرگداشت از علمای طراز اول مملکت است بنابراین اولین بزرگداشت را برای شادروان دکتر آرمین که در آن زمان در قید حیات نیز بودند برگزار کردیم ولی ما وقتی اعلام کردیم مراسم بزرگداشت دکتر آرمین است در حدود 20 نامه تسلیت آمد و مرگ ایشان را تسلیت گفتند برای اینکه ذهن هیچ کس تا آن زمان آمادگی نداشت که برای یک زنده هم میتوان بزرگداشت داشت؛ به هر حال پس از آن، این امر تعمیم پیدا کرد و بزرگداشتهای فراوانی امروز در کشور برپا میشود.
وی یادآور شد: فرهنگستان تا پنج دوره چهار ساله که حجتالاسلام و المسلمین هاشمی رفسنجانی و سیدمحمد خاتمی رئیس جمهور بودند احکام را صادر میکردند و ترتیب نیز به اینگونه بود که اعضای پیوسته فرهنگستان با رای مخفی خود یک نفر را انتخاب و به رئیس جمهور معرفی میکردند و وی نیز حکم را صادر میکرد تا این که رسید به دوران دولت محمود احمدینژاد و همه چیز تغییر کرد.
استقلال فرهنگستان علوم پزشکی را به طور کامل سلب کردند
نماینده وزیر بهداشت در شورای عالی سازمان نظام پزشکی گفت: طبق اساسنامه فرهنگستان، رئیس مجموعه و اعضای جدید را خود فرهنگستان تعیین میکرد و شخصیتهای که بالاترین مقامات پزشکی مملکت هستند مطمئنا بیش از هر کسی صلاحیت انجام این انتخابها را داشتند ولی اساسنامه فرهنگستان در دولت قبلی به طور کامل تغییر یافت و استقلال فرهنگستان را نه تنها به طور کامل سلب کردند بلکه تا سطح یک دبیرستان پایین کشیدند و تمامی اختیاراتی که این مجموعه داشت به شورای عالی انقلاب فرهنگی داده شد.
همه مسائل به جای انتخاب، انتصاب شد
رئیس جامعه جراحان ایران در بخش پایانی سخنان خود گفت: تردیدی نیست که صلاحیت اعضای پیوسته فرهنگستان برای انتخاب رئیس و یا عضو جدید به دلیل آشنایی عمیقی که با این مسئله دارند به مراتب بیشتر از اعضای شورای عالی انقلاب فرهنگی است.
براساس گزارش ایکنا، فاضل در بخش دوم گفتوگوی خود در خصوص وضعیت فعلی حوزه سلامت، پدیده شوم و غیراخلاقی زیرمیزی، عملکرد بیمههای درمانی در کشور، موضوع تعرفههای درمانی، مبحث سیاستهای جمعیتی و... سخنان جالبی را مطرح کرده که این بخش از مصاحبه نیز طی روزهای آینده ارسال خواهد شد.
گزارش تصویری مصاحبه را اینجا ببینید