پیشنهادی برای جذاب‌تر شدن رشته دعاخوانی

اکرم غلامی، داور بخش نغمات دینی چهل و پنجمین دوره مسابقات سراسری قرآن کریم در بخش بانوان در گفت‌وگو با خبرنگار ایکنا، در مورد این رویداد و سطح فنی شرکت کنندگان حاضر در آن، گفت: بخش بانوان مسابقات امسال در دو رشته دعاخوانی و تواشیح برگزار شد. مسابقات رشته تواشیح بعد از چند سال تعطیلی برای اولین بار بود که برگزار می‌شد و لذا اگر بخواهم در مورد سطح فنی آن اظهارنظری داشته باشم باید رقابت این دوره را با دوره‌های قبل مقایسه کنم.

افت تواشیح بانوان 

وی با اشاره به اینکه مسابقات دوره اخیر از سطح پایین‌تری از ادوار گذشته برخوردار بود، افزود: به اعتقاد من گروه‌های تواشیح خیلی افت کرده بودند و این افت با توجه به تعطیلی مسابقات در چند سال اخیر یک امر طبیعی بود. با توجه به اینکه در مرحله مقدماتی مسابقات نیز در گروه داوری حضور داشتم، الان که تحلیل می‌کنم کاملاً مشخص بود که سطح اجرای گروه‌ها در مرحله مقدماتی بالاتر از مرحله نهایی بوده است.

غلامی تصریح کرد: در مرحله مقدماتی این مسابقات 26 گروه در بخش بانوان حضور داشت که از بین آنها 11 گروه برای حضور در مرحله نهایی انتخاب شد. یکی از دلایلی که باعث شده است تا سطح فنی مرحله مقدماتی بالاتر از مرحله نهایی به نظر برسد می‌تواند اجرای مرحله مقدماتی به صورت ضبط اثر و پخش آثار ضبط شده برای گروه داوری باشد. با توجه به اینکه گروه‌ها در محله مقدماتی آثار خود را ضبط کرده بودند از اشکالات کمتری در اجرا برخوردار بودند.

مشکلات گروه‌های تواشیح بانوان 

این داور مسابقات سراسری قرآن در ادامه به مشکلات گروه‌های تواشیح در بخش بانوان اشاره و اظهار کرد: جمع شدن اعضای گروه در بخش بانوان سختی‌های خاص خود را دارد در کنار این باید از دشواری‌های انتخاب اثر، نبود استاد و مربی و تنظیم آثار بدون اینکه مشورتی انجام شود به عنوان دیگر سختی‌های رشته تواشیح در بخش بانوان نام ببرم. همین دشواری‌ها باعث شده بود با مسابقات سطح بالایی مواجه نباشیم. با تمام این تفاسیر اعتقاد دارم اضافه شدن رشته تواشیح بخش بانوان به مسابقات نقطه شروع خوبی بود.

غلامی در ادامه با اشاره به اینکه در بخش بانوان آهنگسازی که کار تواشیح هم انجام داده باشد نداریم، تصریح کرد: ما در گروه تواشیح اهل‌الکسا از تجربیات خانم اعظم غلامی برای ساخت ملودی و نغمات استفاده می‌کردیم اما به طور کلی در این زمینه با محدودیت مواجه هستیم.

وی در بخش دیگری از این گفت‌وگو در مورد رقابت‌های رشته دعاخوانی نیز بیان کرد: دعاخوانی یکی از رشته‌های جذاب مسابقات است و سال‌هاست که شاهد برگزاری آن هستیم. تنها مشکلی که این رشته دارد این است که نباید اجازه داد از نظر موضوعی در فاز غم و مصیبت‌خوانی باقی بماند، اگر اجازه بدهیم در بحث دعاخوانی به مولودی‌خوانی هم بها داده شود شاید معیارهای داوری بهتر بتواند پیاده شود. در کنار این وقتی دعا در فاز غمگینِ خود باقی بماند بیشتر درگیر مداحی می‌شود و همیشه این بحث در زمان برگزاری مسابقات و در بین شرکت کنندگان و داوران وجود دارد.

پیشنهادی برای جذاب‌تر شدن دعاخوانی بانوان 

این پیشکسوت و مدرس قرآن کریم اظهار کرد: استفاده از مولودی‌خوانی در مسابقات دعاخوانی از حیث جذب بیشتر مخاطبان نیز می‌تواند اثرگذار باشد، این مولودی‌خوانی می‌تواند با عنوان مناجات‌خوانی به مسابقات اضافه شود و مسابقات با عنوان دعاومناجات مورد بهره‌برداری قرار بگیرد.

غلامی در بخش دیگری از این گفت‌وگو در مورد مزایای جدا شدن مسابقات نغمات دینی از رقابت‌های رشته حفظ و قرائت، بیان کرد: شاید از لحاظ مالی و اجرایی مشکلاتی برای برگزار کنندگان به همراه داشته باشد اما به لحاظ داوری مجزا بودن این دو بخش از یکدیگر بسیار مطلوب‌تر است چرا که در صورت همزمانی حجم زمان داوری مسابقات بالا می‌رود و این می‌تواند روی کیفیت اثر بگذارد.

وی در ادامه بیان کرد: یکی دیگر از نکاتی که باید به آن اشاره کنم برگزاری مسابقات دعاخوانی و تواشیح در کنار هم است. اگر این دو رشته در روزهای مجزا برگزار نشود و به گونه‌ای برنامه‌ریزی شود تا پس از اجرای هر شرکت کننده در رشته دعاخوانی یک گروه تواشیح نیز اجرا کند، جذابیت بسیار بالاتر خواهد رفت. فضایی که دعا دارد در کنار جذابیت اجرای گروه‌های تواشیح زمانی که در امتداد هم باشند می‌تواند از جذابیت بالایی برخودار باشد.

داور بخش نغمات دینی مسابقات سراسری قرآن در ادامه به نرم‌افزاری که برای داوری این دوره از مسابقات استفاده شده بود نیز اشاره کرد و گفت: الکترونیک شدن داوری مسابقات باعث شد تا داوری بسیار راحت‌تر شود و فرصت کافی برای ثبت نکات و تحلیل‌های مربوط به هر اجرا نیز فراهم شود، برخی داوران از این لحاظ نگرانی داشتند که شاید نتوانند نکات فنی هر شرکت کننده را یادداشت کنند اما به شخصه با چنین مشکلی در ایام داوری مواجه نبودم.

استعدادهایی که در آینده بیشتر دیده خواهند شد 

غلامی در ادامه در پاسخ به سوالی در مورد مسئولیت شناسایی و پرورش استعدادها که بر دوش مسابقات گذاشته شده است، گفت: در این دوره از مسابقات با استعدادهای بسیار خوبی مواجه شدیم. در رشته تواشیح دو گروه بسیار جوان از استان خوزستان داشتیم که در آینده بسیار بیشتر از آنها شنیده خواهد شد، همچنین در دعاخوانی نیز همین وضعیت برقرار بود.

این مدرس و پیشکسوت قرآنی در بخش دیگری از صحبت‌های خود گفت: یکی از مشکلاتی که در عرصه تواشیح در بخش بانوان با آن مواجه هستیم، این است که فضای شاگردپروری در سطح این رشته بسیار محدود است. دوستانی هم که در بحث داوری حضور دارند بیشتر تمایل به باقی ماندن در سیستم داوری دارند، هرچند آیین‌نامه محدودیت‌های دست و پا گیری برای داوران در زمینه آموزش و همکاری با گروه‌ها قائل نشده است اما این رویه کمتر به چشم می‌خورد.

وی به دغدغه‌هایی که در زمینه آموزش گروه‌های تواشیح دارد، اشاره کرد و افزود: در ایام برگزاری مسابقات سعی داشتم با مراجعه به گروه‌ها نکات آموزشی را به آنها بیان کنم. متأسفانه در زمینه تواشیح مباحث آموزشی و ارتقای سطح و برگزاری دوره‌های توانمندی نادیده گرفته شده است. در واقع تنها رشته‌ای که از دوره‌های آموزشی بی‌بهره است همین رشته تواشیح است. در این رشته آیین‌نامه را در اختیار گروه‌ها قرار می‌دهند تا طبق آن گروهی را تشکیل دهند و در مسابقات شرکت کنند. حتی اگر این دوره‌های توانمندسازی به صورت تلفنی هم برگزار شود می‌تواند اثر خود را داشته باشد. البته اگر این آموزش مستمر باشد و از زمان ثبت نام تا برگزاری مسابقات به طول بکشد، حتماً با سطح فنی بسیار بالاتری از گروه‌ها مواجه خواهیم شد.

وی در پایان بیان کرد: از سازمان اوقاف و امور خیریه بابت برگزاری مسابقات و به خصوص اضافه کردن رشته تواشیح قدردانی می‌کنم. برگزاری مسابقات در بخش بانوان و اضافه شدن مجدد رشته تواشیح به این بخش شور و شوق مضاعفی به بانوان شرکت کننده در مسابقات داده بود. این مسابقات باید بیشتر شود و در استان‌ها با تبلیغات بیشتری همراه باشد؛ چراکه یکی از اهداف ما در برگزاری مسابقات جذب عموم مردم به فعالیت‌های قرآنی است و قرار نیست در بخش نغمات دینی همچون قرائت و حفظ فقط برای خواص برنامه‌ریزی کنیم. رشته تواشیح قدرت جذب عامه بسیار بیشتری دارد و خوشبختانه این مسابقات در آموزش و پرورش برگزار می‌شود.

الهام وقاری