صدور مجوز مؤسسات قرآنی زمان‌بر نیست

دستورالعمل ضوابط اجرایی و مقررات تأسیس، فعالیت و تغییرات مؤسسات فرهنگی قرآن و عترت(ع) به منظور اجرای توافقنامه مشترک صدور مجوز مؤسسات قرآنی ـ مردمی تحت پوشش سازمان تبلیغات اسلامی و فرهنگ و ارشاد اسلامی ، ۱۳ دی‌ ۱۴۰۰ برای اجرا به دو دستگاه ابلاغ شد تا در نزدیک کردن دیدگاه دو دستگاه به عنوان مجریان و متولیان اصلی صدور مجوز مؤسسات قرآنی گامی برداشته شود. با این حال حتی پس از ابلاغ این قانون تسهیل‌گرانه نیز روند صدور مجوزها و نیز ضوابط تمدید مجوز فعالیت بر طبق گلایه‌هایی که گاه از فعالان قرآنی دریافت می‌شود رضایت‌بخش نیست و این افراد از روند طولانی‌مدت تمدید یا صدور مجوز و قوانین سختگیرانه در این خصوص گلایه دارند حال آنکه به نظر می‌رسد شایسته است مؤلفه‌های تسهیل‌گری، تشویقی و ترغیبی برای ادامه فعالیت‌ بخش مردمی بهتر و جدی‌تر دیده شوند تا نیروهای پای کار قرآنی همچنان در صحنه بمانند و به فعالیت ادامه دهند.

بخشی از گلایه‌ها نیز برخاسته از عدم آشنایی کافی مدیران و مؤسسان و بی‌اطلاعی از آیین‌نامه‌های صدور مجوز، تغییر فعالیت یا تمدید است که به نظر می‌رسد به‌ویژه اتحادیه قرآنی استان با همکاری دیگر نهادهای متولی می‌تواند با برپایی دوره‌های توجیهی و توانمندسازی، مدیران و متولیان مؤسسات قرآن و عترت(ع) و فعالان قرآنی علاقه‌مند به تأسیس این مراکز را نه تنها با قوانین صدور مجوز و تمدید یا تغییر فعالیت بلکه با تمام آیین‌نامه‌های مالی و اجرایی نظیر پرداخت مالیات آشنا کنند.

اگرچه فعالان قرآنی معمولاً از روند طولانی و خسته کننده صدور مجوز مؤسسات قرآنی گلایه دارند، رئیس اداره امور قرآنی تبلیغات اسلامی استان اما می‌گوید فرآیند صدور مجوز مؤسسات قرآنی زمان‌بر نیست و از صفر تا صد حداکثر بین چهل روز تا دو ماه زمان می‌برد، البته این به شرطی است که مؤسس تمامی مدارک و مستندات لازم را به‌صورت دقیق آماده کند تا در طول فرایند صدور پروانه و به‌ویژه استعلامات، تعویق در کار ایجاد نشود.

مراحل صدور مجوز تأسیس مؤسسات قرآنی

حجت‌الاسلام والمسلمین ابوذر کارگر، رئیس اداره امور قرآنی اداره‌ کل تبلیغات اسلامی چهارمحال‌وبختیاری در گفت‌وگو با ایکنا با اشاره به اینکه در سال ۹۹ طی طرح ارزیابی و پایش سراسری مؤسسات و خانه‌های قرآن شهری و روستایی در استان حدود ۵۳ مرکز راکد اعلام شدند، اظهار کرد: بخش اعظم این مراکز خانه‌های قرآن بودند و حدود شش مؤسسه نیز به دلایل گوناگون کاملاً غیر فعال شناخته و لذا به عنوان مؤسسات راکد اعلام شدند.

وی در تشریح مراحل صدور مجوز تأسیس مؤسسات قرآنی، ادامه داد: وقتی که درخواست مجوز از سوی مؤسس به اداره تبلیغات اسلامی شهرستان ارائه می‌شود، فرد متقاضی باید مدارک خواسته شده را به‌صورت دقیق و صحیح تهیه و در سامانه مربوط بارگذاری کند که این مدارک پس از تایید در ادارات شهرستان و استان، به تهران ارسال می‌شوند تا مورد ارزیابی قرار گیرند.

کارگر بیان کرد: از آنجا که مؤسسه قرآنی دارای ابعاد حقوقی نیز هست، باید مراحل ناظر به ثبت در سازمان شرکت‌ها مانند مباحث مالی، اساس‌نامه، هیئت مدیره، بازرسین و غیره را نیز پشت سر بگذارد که اگر این مراحل روند صحیح را طی کنند، در مرحله بعدی یک نامه از تهران به ثبت اسناد استان ارسال و موافقت اصولی با تأسیس مؤسسه قرآنی اعلام می‌شود. سازمان ثبت نیز با اخذ مدارک مربوط، شناسه ملی و شماره ثبت را به مؤسسه اعطا می‌کند.

رئیس اداره امور قرآنی تبلیغات اسلامی استان افزود: در ادامه، مؤسس مدارک مربوط به ثبت را به اداره تبلیغات اسلامی استان تحویل می‌دهد که این نهاد نیز مدارک مربوط را به همراه اساس‌نامه مهر شده به تهران بازارسال می‌کند تا نهایتاً مجوز صادر شود. تمامی این مراحل از لحظه اعلام درخواست به اداره تبلیغات اسلامی شهرستان تا اخذ نهایی پروانه فعالیت، در مجموع در چهل روز انجام می‌شود.

کارگر با یادآوری برخی دلایل طولانی شدن روند صدور مجوز مؤسسات قرآنی گاه تا شش ماه، بیان کرد: یکی از دلایل زمان‌بر شدن این فرآیند چهل روزه استعلامات حراستی است؛ بسیاری از افراد دقت لازم را در تحویل مدارک به‌ صورت کامل و مطابق با آنچه خواسته شده دقت لازم را ندارند و یا در زمان بارگذاری اطلاعات و انتخاب گزینه‌های مناسب دچار اشتباه می‌شوند، لذا به ناچار این مدارک بازگشت داده می‌شوند و همین امر موجب اتلاف زمان می‌شود.

وی با ذکر اینکه زمان‌بر بودن استعلامات حراستی عمده‌ترین مشکل در فرآیند صدور مجوز مؤسسات قرآنی است، تصریح کرد: پاسخ این استعلامات عموما‌ً طول می‌کشد، همچنین اگر ملاحظات و دقت‌های لازم در مدارک در هر مرحله از کار از سوی مؤسس صورت نگیرد، ادامه روند امکان‌پذیر نیست و باید اصلاح شود و کار خواه‌ناخواه به تعویق می‌افتد.

رئیس اداره امور قرآنی تبلیغات اسلامی استان با تأکید بر اینکه روند تمدید مجوز فعالیت به مراتب ساده‌تر از صدور مجوز است، گفت: برای این منظور ادارات تبلیغات اسلامی شهرستان‌ها باید تابید کنند که مؤسسه به فعالیت مشغول بوده و تعطیل نشده است که این موضوع به‌صورت مکاتبات پیگیری و انجام می‌شود؛ ضوابط ناظر به تغییر فعالیت مؤسسه قرآنی نیز مشخص است که باید طی شود.

علل گلایه برخی مدیران نسبت به عدم تمدید مجوز

کارگر بیان کرد: صدور یا تمدید مجوز مؤسسات قرآنی زمان‌بر نیست بلکه اگر روال قانونی خود را طی کند و نیز اگر اشکالات مربوط به مدارک و مستندات که از سوی متقاضی تأسیس مؤسسه ارائه می‌شود به حداقل برسد، این فرآیند در طی چهل روز به انجام می‌رسد.

رئیس اداره امور قرآنی تبلیغات اسلامی استان در پاسخ به پرسشی مبنی بر علل گلایه برخی مدیران نسبت به عدم تمدید مجوز فعالیت یا اعلام به‌عنوان مؤسسه قرآنی راکد، تصریح کرد: اصل، در صحنه بودن مرکز است و در خصوص مؤسسات فعال، تبلیغات اسلامی نه‌تنها آن‌ها را راکد اعلام نمی‌کند بلکه بنا را بر حمایت و تسهیل‌گری می‌گذارد.

کارگر در پایان گفت: در سال ۹۹، راکد شدن مؤسسات قرآنی طی یک طرح عمومی و گذراندن فرآیند پایش و ارزیابی به‌صورت کشوری و توسط تیم‌های ارزیاب انجام شده است و حتی در جلسات گروه‌های ارزیاب برای تجمیع نظرات و تصمیمات نهایی نیز حضور نداشتم. در همین جا اعلام می‌کنم اگر مدیری نسبت به راکد شدن مؤسسه قرآنی خود گلایه دارد، اداره امور قرآنی یا ادارات تبلیغات اسلامی شهرستان‌ها با ارائه مستندات و گزارش‌ها آماده پاسخگویی هستند.