مردم و مدیریت جهادی؛ ملزومات بازسازی فرهنگ
دبیر ستاد امر به معروف و نهی از منکر چهارمحال‌وبختیاری گفت: اگر در کنار مدیریت جهادی، مردم نیز به عرصه مقابله با تهاجم فرهنگی و نیز گفتمان‌سازی فرهنگ اصیل ایرانی اسلامی وارد شوند هم می‌توانند نسبت به فرهنگ بیگانه دافعه ایجاد کنند و هم در عرصه تولید فرهنگ مبتنی بر اندیشه‌های ایرانی و اسلامی و به‌ویژه بازسازی ساختار فرهنگ، نقش‌آفرین باشند.
حجت‌الاسلام والمسلمین ابوالفضل احمدی، دبیر ستاد امر به معروف و نهی از منکر چهارمحال‌وبختیاری در گفت‌وگو با ایکنا با اشاره به اینکه فرهنگ مانند هوای تنفس جامعه هم ضرورت است و هم باید تمیز و به‌دور از آلودگی باشد، اظهار کرد: برای بازسازی ساختار فرهنگ ابتدا باید آسیب‌ها و چالش‌های موجود را احصا کرد و به‌صورت به‌روز شده شناخت، چرا که فرهنگ در بستر زمان و مکان و بر حسب رویکردها، ابزار و جایگزینی نسل‌ها دچار تغییر و تفاوت می‌شود. تا چند سال پیش فضای مجازی به اندازه امروز عرصه جولان نداشت و فضایی برای هجمه دشمن و ضربه زدن به مسئله فرهنگ ایرانی اسلامی نبود، اما امروز این مقوله در تمامی ساحت‌های زندگی نقش‌آفرین است بنابراین این ابزار جدید نیز باید در حوزه آسیب‌شناسی چالش‌های فرهنگی دیده شود.
بیشتر بخوانید:
- نقش محوری دانشگاهیان در بازسازی عقلانی ساختار فرهنگ
- دوری از عقلانیت و آسیب‌هایی که بر فرهنگ تحمیل شد
تبیین لوازم بازسازی ساختار فرهنگی
وی شناخت ظرفیت‌ها و داشته‌ها را یکی از لوازم بازسازی و انجام کار تمیز فرهنگی برشمرد و گفت: این ظرفیت‌ها در حوزه سخت‌افزاری و نرم‌افزاری باید بازنگری و شناخت آن‌ها به‌روزرسانی شود؛ اگر داشته‌هایی متناسب با چالش‌ها در اختیار نیست این ظرفیت باید ایجاد شود. دشمن در جبهه جنگ فرهنگی علیه انقلاب اسلامی از تنوع جنگ‌افزارها برخوردار است و می‌طلبد که از حیث مجهز بودن به داشته‌ها و ظرفیت‌های فرهنگی در تقابل با جنگ نرم دائمی دشمن و تجهیزات عده و عُده، توانایی رویارویی با دشمن را داشته باشیم.
این مدرس حوزه و دانشگاه با ذکر اینکه برای شناخت ظرفیت‌های موجود در حوزه فرهنگ نیازمند تدوین یک اطلس فرهنگی هستیم، تصریح کرد: این اطلس فرهنگی باید نشان دهنده توانمندی‌ها و داشته‌های فرهنگی و نیز چالش‌ها و معضلات فرهنگی در هر نقطه از کشور باشد.
احمدی ایجاد مدیریت جهادی در عرصه فرهنگ را یکی دیگر از لوازم بازسازی ساختار فرهنگی بیان کرد و توضیح داد: این عامل به‌قدری اهمیت دارد که مقام معظم رهبری مسئله آتش به اختیار جوانان مؤمن و انقلابی را در حوزه فرهنگ مطرح کردند؛ ایشان مراد از کار تمیز فرهنگی را مدیریت جهادی فرهنگ می‌دانند و در تیرماه سال ۹۶ در بیاناتی فرمودند: «آتش‌به‌اختیار به معنی کار فرهنگی خودجوش و تمیز است؛ آنچه ما گفتیم معنایش این است که در تمام کشور، جوان‌ها و صاحبان اندیشه و فکر، صاحبان همت، خودشان با ابتکار خودشان، کار را -کارهای فرهنگی را- پیش ببرند، منافذ فرهنگی را بشناسند و در مقابل آن‌ها، کار انجام بدهند.»
دبیر ستاد امر به معروف و نهی از منکر استان تصریح کرد: در سایه مدیریت جهادی فرهنگ می‌توان به شناخت ظرفیت‌ها و فرصت‌ها و نیز آسیب‌ها و تهدیدها دست یافت و انسجام و وحدت نهادها و مسئولان حول محور مدیریت جهادی شکل می‌گیرد. امروز نهادها و سازمان‌های پرشماری در عرصه فرهنگ مشغول کار هستند اما چه بسا در کار یک گروه یا نهاد خنثی کننده کار نهاد یا گروه دیگر است، به بیان دیگر، موازی‌کاری‌ها نه‌تنها هم‌افزا نیستند بلکه در مواردی می‌تواند منجر به تخریب و خنثی کردن تلاش عده‌ای شود.
احمدی با تأکید بر لزوم داشتن نگاه منظومه‌ای به تأکیدات و توصیه‌های مقام معظم رهبری، گفت: در حوزه فرهنگ نیازمند هم‌افزایی و وحدت حول یک مدیریت جهادی هستیم که نهادهای دولتی و گروه‌های مردمی در عرصه فرهنگ باید به انسجام و وحدت برسند تا یک کار تمیز فرهنگی شکل بگیرد.
وی ضرورت برنامه‌ریزی و گفتمان‌سازی فرهنگ متناسب با زمان و مکان و معضلات و مسائل موجود را یادآور شد و توضیح داد: در این راستا باید تقسیم کار مناسب صورت بگیرد چرا که این امر کار یک یا چند دستگاه و گروه نیست و فرهنگ به تعبیر رهبر انقلاب، نیاز به عزم ملی دارد، بنابراین از صدر تا ذیل جامعه باید خود را نسبت به فرهنگ مسئول بداند تا بتواند کار را پیش ببرد.
صدور فرهنگ اسلامی با نگاه تمدن‌سازی
احمدی بیان کرد: زمان‌بندی و تعریف چشم‌انداز در حوزه فرهنگ از دیگر ملزومات بازسازی ساختار فرهنگی و انجام کار فرهنگی تمیز است که در این راستا باید نقشه راه ترسیم و برنامه و عملیات اجرایی آن تعریف شود، همچنین باید بتوان در برهه‌های زمانی مشخص بر نحوه اجرای عملیات و پیاده شدن نقشه راه نظارت و آن‌را ارزیابی کرد، این فرایند همان بازسازی فرهنگی است که دامنه‌های متعددی را در بر می‌گیرد و از احصا و رفع معایب و آسیب‌ها تا شناسایی توانمندی‌ها و تقویت ظرفیت‌ها و نیز گسترش دامنه و عمق‌بخشی به برنامه‌های فرهنگی و حتی رصد دشمن در عرصه تهاجم فرهنگی و بررسی راه‌های دفاع و نیز تهاجم علیه دشمن را شامل می‌شود.
این فعال فرهنگی در استان تأکید کرد: فرهنگ جامعه را باید به‌قدری تقویت کرد که نه‌تنها در برابر هجمه‌های فرهنگی گسترده دشمن به‌خوبی بایستیم بلکه قادر باشیم که ما نیز حالت تهاجمی بگیریم و فرهنگ خود را به جهان صادر کنیم؛ صدور فرهنگ اسلامی با نگاه به تمدن‌سازی باید در دستور کار قرار گیرد.
احمدی با اشاره به لزوم بهره‌گیری از منابع غنی و معتبر برای استخراج برنامه‌های فرهنگی و نقشه راه، بیان کرد: با نگاه اسلامی و ایرانی به بازسازی فرهنگ، مهم‌ترین منابع در دسترس ما قرآن کریم، سنت و عقل و نیز عُرف سالم ایرانی هستند که از دیرباز در کشور ساری و جاری بوده‌اند. برای بهره‌گیری اصول‌مند و مبتنی بر عقلانیت از منابع یادشده، تشکیل یک هیئت اندیشه‌ورز علمی پژوهشی و اجرایی غیر قابل اجتناب است.
دبیر ستاد امر به معروف و نهی از منکر استان موفقیت در بازسازی جدی فرهنگی و گفتمان‌سازی فرهنگ ایرانی اسلامی در داخل و خارج کشور را مستلزم توجه به مؤلفه مردم دانست و توضیح داد: اکتفا به گروه‌ها و نهادها نتیجه مطلوب را در پی نخواهد داشت بلکه نخبگان و جوانان باسواد و انقلابی باید در عرصه بازسازی انقلابی فرهنگ ورود کنند، همچنان که تجربه نشان داده در هر صحنه‌ای که مردم حضور داشتند موفقیت حتمی بوده است، در عرصه فرهنگ نیز دستگاه‌ها و نهادها منهای مردم موفقیتی را کسب نمی‌کنند.
احمدی تأکید کرد: مردم استفاده‌کنندگان فرهنگ هستند و می‌توانند با استعمال فرهنگ آن‌را به گفتمان تبدیل کنند بنابراین اگر در کنار مدیریت جهادی، مردم نیز در عرصه مقابله با تهاجم فرهنگی و نیز گفتمان‌سازی فرهنگ اصیل ایرانی اسلامی وارد شوند هم می‌توانند نسبت به فرهنگ بیگانه دافعه ایجاد کنند و هم در عرصه تولید فرهنگ مبتنی بر اندیشه‌های ایرانی و اسلامی و به‌ویژه بازسازی ساختار فرهنگ، نقش‌آفرین باشند.
وی سبک زندگی امروز را نیازمند تجدید نظر جدی و بازسازی دانست و توضیح داد: امروز سبک زندگی جامعه با سبک زندگی اسلامی فاصله گرفته و نیازمند ترمیم است که در مبحث بازسازی ساختار فرهنگی باید مورد توجه جدی قرار گیرد؛ امروز شاخصه‌های انتخاب همسر صرفاً مادیات و ظواهر است حال آنکه در فرهنگ اسلامی ایمان و اخلاق و معرفت از شاخصه‌های همسرگزینی هستند. همین نگاه مادی‌گرایانه و تجملی بر مراسم ترحیم نیز سایه افکنده است که در غالب موارد برگزاری مراسم ترحیم به‌جای تسکین آلام روحی صاحبان عزا مایه نگرانی و زحمت آنان است، حال آنکه در فرهنگ ایرانی اسلامی تأکید شده است که تا سه روز باید صاحب عزا را همراهی و غذای او را تأمین کرد تا جایی که دودی برای پخت غذا از خانه صاحب‌عزا بلند نشود.
احمدی گفت: امروز در بسیاری از ساحت‌های زندگی اعم از پیاده‌روی، رانندگی، استفاده از تلفن همراه، ساختمان‌سازی و غیره پیوست فرهنگی نداشته‌ایم، وقتی بستر کار ضد فرهنگی باشد در ساختن فرهنگ توفیقی کسب نمی‌شود. می‌طلبد که تمامی برنامه‌های جامعه از پیوست فرهنگی برخوردار باشند که بسیاری از این برنامه‌ها باید به‌صورت ملی و فرهنگ عمومی و برخی دیگر در قالب خرده‌فرهنگ‌ها دنبال شوند و به نتیجه برسند.
انتهای پیام
