استعدادهای قرآنی رها نشوند / مطالبات قرآنی از زبان متسابقان

چهل‌وچهارمین دوره مسابقات سراسری قرآن کریم در مرحله استانی، روز گذشته، 12 شهریور در بخش بانوان در چهارمحال‌وبختیاری پیگیری شد و بانوان قرآنی از نقاط دور و نزدیک در این مسابقات حضور یافتند. اگرچه در بخش بانوان نظم و ساماندهی برگزاری مسابقات بخش آقایان را شاهد نبودیم اما در مجموع، تمهیدات خوبی برای برگزاری مسابقات در فضایی سالم و به دور از خطرات شیوع کرونا پیش‌بینی شده بود.

خرابی دستگاه صدور کارنامه و سی‌دی اجرای متسابقان در آغاز مسابقات مورد اعتراض داوران و متسابقان بود و سبب ازدحام متسابقانی شد که بر اساس ساعات از پیش اعلام شده در سالن حاضر می‌شدند. همچنین برخی متسابقان نسبت به شیوه نمره‌دهی و اعمال سختگیری داوران معترض بودند و از آنجا که اعلام شده بود اعتراضات تا ساعتی پس از اجرا قابلیت بررسی دارند، متسابقان برای صحبت با داوران و اعتراض به نمره در جایگاه داوران حاضر می‌شدند که این امر بارها سبب ایجاد اختلال در روند برگزاری مسابقات شد.

پیامدهای عدم آگاهی متسابقان از آیین‌نامه 

سمیه هیبتیان، داور بخش صوت و لحن در خصوص سطح مسابقات به خبرنگار ایکنا، گفت: سطح متسابقان از آنچه انتظار می‌رفت بسیار بهتر بود و شرکت‌کنندگان به‌ویژه در بخش قرائت ترتیل و تحقیق اجراهای بسیار خوبی داشتند و نشان داد که استعدادهای خوبی در بخش قرائت در استان وجود دارد که توصیه می‌شود رها نشوند و اگر آموزش‌های صحیحی به این افراد ارائه شود قطعا این استعدادها توان درخشش در سطح کشور را دارند.

در ادامه وجیهه شیخ‌فرشی، داور بخش تجوید با مطلوب ارزیابی کردن سطح متسابقان، بیان کرد: در مقایسه با دیگر مناطقی که به داوری پرداخته‌ام، استان شما استعدادهای قرآنی خوبی را داراست، اما در زمینه تجوید نیاز به آموزش و تمرین بیشتر وجود دارد. اشکالات مشهود و پرتکرار در مبحث تجوید، اشکال در غنه‌ها و مفخم‌خوانی و پرحجم‌خوانی از جمله اشکالات پرتکرار بود. با وجود اینکه قاریان و مرتلان صوت و لحن خوبی داشتند، اما اشکالات لهجه مشهود بود و لهجه فارسی در تلاوت‌ها کاملا مشهود بود.

شیخ‌فرشی در توضیح به متسابقانی که قائل به سختگیری در داوری بودند، گفت: علت این امر عدم وقوف و تسلط متسابقان بر آیین‌نامه مسابقات است، اگر این آگاهی وجود داشته باشد متسابقان متوجه خواهند شد که داوری‌ها خارج از چارچوب آیین‌نامه نیست.

داور مسابقات سراسری قرآن بیان کرد: دو سال قبل در مرحله کشوری مسابقات سراسری قرآن کریم در اصفهان رسم بود که یک فرد کاملا مطلع و مسلط به محتوای آیین‌نامه داوری در کنار داوران به اعتراضات احتمالی و شبهه‌ها و سؤالات متسابقان پاسخ می‌داد و خوشبختانه متسابقان با اطلاع از آیین‌نامه کاملا متقاعد می‌شدند و از این حیث کار ما داوران راحت‌تر بود.

شیخ‌فرشی با ذکر اینکه بسیاری از متسابقان به موارد درشت و معمول تجوید توجه دارند و از ریزه‌کاری‌های تجوید ناآگاه و غافلند، تصریح کرد: در مواردی که اعتراضاتی به نمره‌دهی تجوید پیش می‌آید و با متسابق راجع به اشکالاتش صحبت می‌کنیم، کاملا متقاعد شده و علت اعتراض را عدم آگاهی از آیین‌نامه می‌دانند.

مریم عادل‌نیا، داور صحت حفظ در خصوص ضرورت آشنایی متسابقان با آیین‌نامه داوری مسابقات سراسری قرآن، توضیح داد: اگر آگاهی همه‌جانبه و تسلط کافی بر آیین‌نامه وجود داشته باشد اعتراض‌ها به داوری کاهش خواهد یافت، به‌عنوان نمونه اگر متسابق بداند تلاوت کمتر یا بیشتر از سطرهای قرعه اعلام شده خطا محسوب می‌شود و ۶ نمره منفی دارد قطعا دقت بیشتری در تلاوت خواهد داشت و پس از ارتکاب چنین اشتباهی و مشاهده کارنامه نمرات، معترض نمی‌شود.

وی ادامه داد: همچنین متسابق رشته قرائت تحقیق و ترتیل باید بداند که مکث بیش از حد مجاز در میان آیات تلاوت شده کسر نمره دارد، لذا باید در هنگام تلاوت به این نکته ریز توجه داشته باشد.

عادل‌نیا با ذکر اینکه شیوه‌نامه داوری و روند نمره‌دهی در سایت سازمان اوقاف موجود است، افزود: در زمان ثبت‌نام، یکی از مراحل فرآیند ثبت‌نام تایید مطالعه دقیق آیین‌نامه است و متسابق باید نسبت به این مسئله توجه داشته باشد تا در زمان دریافت کارنامه نمرات معترض نشود چرا که اعتراضات وقت‌گیر هستند و روند برگزاری مسابقات را با اخلال مواجه می‌کنند.

این داور مسابقات سراسری قرآن در خصوص داوران این دوره از مسابقات، بیان کرد: هیئت داوری با غربالگری‌های دشوار و دقیق سازمان انتخاب شده‌اند و در سطح بالای علم و تجربه داوری قرار دارند و ساماندهی داوران منجر به یکسان‌سازی شده و تمامی داوران در سطح بالایی قرار دارند.

ضرورت آماده‌سازی برگزیدگان استانی برای مرحله کشوری

تهمینه رئیسی، مدرس و داور با سابقه استان و رئیس کمیته داوران مسابقات با اشاره به حضور ۳۶ متسابق در مرحله استانی این دوره از مسابقات سراسری قرآن در بخش بانوان، اظهار کرد: آیین‌نامه داوری و فرم‌های نمره‌دهی در بخش وقف و ابتدا و تجوید تغییراتی داشته است.

وی با مثبت ارزیابی کردن حضور داوران خارج از استان در این دوره از مسابقات، گفت: این کار نوعی تنوع‌بخشی به فضای داوری استان است ضمن اینکه متسابقان ارزیابی داوران خارج از استان را نیز تجربه می‌کنند و به نقاط ضعف و قوت خود از نگاه این داوران آشنا می‌شوند.

مرضیه خسروی، رئیس هیئت مدیره اتحادیه مؤسسات و تشکل‌های قرآنی استان و عضو کمیته نظارت در خصوص روند برگزاری مسابقات، بیان کرد: به جز بی‌نظمی ایجاد شده در ابتدای برگزاری مسابقات، در بقیه موارد شاهد نظم و سازماندهی خوبی بودیم؛ طبق نظر متسابقان، شیوه داوری بسیار سختگیرانه است و این امر اعتراضاتی را در پی داشت، اما در مجموع، شاهد داوری خوب و دقیقی از سوی داوران حاضر در مسابقات بودیم و فیلم‌های ضبط شده برای بررسی و بازبینی به تهران ارسال می‌شوند.

خسروی تأکید کرد: فرصت اعتراض به متسابقان داده شده است و همچنان که اعلام شد، افرادی که نسبت به نمرات درج شده در کارنامه اعتراض دارند حداکثر تا ساعتی پس از اجرا می‌توانند اعتراض خود را به‌صورت کتبی به هیئت داوران ارائه دهند و تأکید شده است که اعتراضات رسیده پس از این مدت‌ زمان بررسی نخواهند شد.

وی با اشاره به عدم استقبال داوران استان از طرح ساماندهی، بیان کرد: در دوره جدید که ثبت‌نام آن آغاز خواهد شد قطعا استقبال بیشتری را شاهد خواهیم بود.

خسروی تأکید کرد: می‌طلبد که نفرات برگزیده به مرحله استانی و سپس کشوری دوره‌هایی را حتی به شیوه مجازی برای کسب آمادگی بیشتر بگذرانند، اگرچه شیوه مجازی آموزش قرآن نمی‌تواند جایگزین کاملی برای شیوه حضوری آموزش باشد اما متسابقان به‌دلیل داشتن انگیزه برای حضور پررنگ‌تر در مسابقات مرحله کشوری، با تلاش و انگیزه بهتری در دوره مجازی حاضر می‌شوند و قطعا تأثیرگذار خواهد بود.

مطالبات قرآنی از زبان متسابقان

فرزانه تجلی، متسابق رشته دعاخوانی با اشاره به سابقه حضور خود در مسابقات سراسری قرآن، اظهار کرد: بنده از زمان اضافه شدن رشته دعاخوانی به مسابقات بخش بانوان، در این رشته شرکت می‌کنم و هر سال به مرحله کشوری راه می‌یابم، که امسال نیز مانند سال گذشته اجرای ما در استودیو ضبط و برای داوری به تهران ارسال می‌شود.

وی با ابراز خرسندی از تعطیل نشدن مسابقات سراسری قرآن با وجود شیوع کرونا، در خصوص رشته دعاخوانی بیان کرد: ادعیه انتخابی و اعلام شده به‌عنوان منبع رشته دعاخوانی باید در قالب مناجات‌خوانی ارائه شود.

تجلی مهم‌ترین ویژگی دعاخوان را تأثیرپذیری از دعا برشمرد و گفت: دعاخوان باید به عمق مفهوم دعا پی ببرد، همچنان که امام سجاد(ع) که امروز در سالروز شهادتشان قرار داریم، به‌ اقتضای شرایط زمان خودشان از باب دعا رسالت امامتشان را ادا کردند و تمام سخنان و رهنمودها را از طریق محتوای دعایی به مسلمانان بیان فرمودند.

این بانوی قرآنی استان در خصوص مهم‌ترین مطالبه جامعه قرآنی استان از دولت تازه‌نفس، تصریح کرد: در سال‌های اخیر قرآن بیش از پیش به حاشیه رانده شده و از اولویت خارج شد تا جایی که امروز در مهجوریت بیشتری است، می‌طلبد که مسئولان نگاه ویژه‌ای به لحاظ اعتباری به حوزه قرآن داشته باشند و از فعالیت‌های قرآنی حمایت کنند. در استان ما استعدادها و علاقه‌مندان قرآن کم نیستند، اما به مسئله آموزش آنان توجهی نمی‌شود در حالی که برخی استان‌ها در این زمینه قوی هستند. مثلا در استان همجوار اصفهان اساتید و چهره‌های شاخص قرآنی وجود دارند که در سطح ملی و بین‌المللی صاحب نام هستند.

در ادامه‌ نعیمه سادات شریعت، مرتل توانمند استان به خبرنگار ایکنا گفت: امسال از حیث مکان برگزاری مسابقات و نیز انتخاب داوران خارج از استان در مقایسه با سال‌های گذشته عملکرد بهتری را شاهد بودیم، اما شروع مسابقات با بی‌نظمی همراه بود و با آنکه باید بر طبق ساعت‌بندی در مسابقات حاضر می‌شدیم به‌دلیل تأخیر در آغاز مسابقات، ازدحام متسابقان در سالن شکل گرفت.

وی در خصوص شیوه آماده‌سازی خود برای حضور در مرحله استانی مسابقات، توضیح داد: شرایط کرونایی باعث شد که فعالیت‌های قرآنی مجازی با جدیت بیشتری دنبال شود که در کنار محاسنی چون امکان بهره‌مندی از اساتید مطرح کشوری، به‌دلیل چهره به چهره نبودن استاد و قرآن‌آموز، کارایی چندانی ندارد، ضمن اینکه اساتید فضای مجازی اگر آقا باشند علی‌القاعده امکان اجرای تلاوت برای رفع اشکال وجود ندارد.

شریعت در خصوص مطالبات قرآنی در حوزه قرآنی بیان کرد: تنوع دادن به فعالیت‌های قرآنی با توجه به نیاز نسل جدید و بها دادن به جوانان و نیز کودکان و نوجوانان قرآنی از جمله نیازهای جدی امروز در عرصه فعالیت‌های قرآنی است.

ریحانه علایی، حافظ روشندل کل قرآن کریم و دارنده چندین مقام برتر استانی و کشوری در رشته حفظ کل در مسابقات سراسری قرآن کریم و بهزیستی با اشاره به مشکلات ناشی از شیوع کرونا و عدم امکان بهره‌مندی از آموزش‌های حضوری، اظهار کرد: امسال با آمادگی کامل در این مسابقات حضور ندارم، چراکه شرایط کرونایی سبب شد از اجتماعات و حضور در کلاس‌های مرور و تثبیت دور باشم و حس کنم اُفت داشتم اما با کمک دوست همراهم مریم مرادی که امروز نیز در رشته ۲۰ جزء در مسابقات حضور دارد به مرور پرداختم و تصمیم گرفتم به مسابقات بیایم.

کارشناس ارشد فقه و حقوق با ذکر اینکه از تمام موقعیت‌ها برای حفظ قرآن استفاده کرده است، بیان کرد: انسان مشتاق برای حفظ قرآن حتی از یک دقیقه‌هایی که برای رسیدن اتوبوس سپری می‌کند نیز برای حفظ قرآن بهره می‌گیرد و بنده هم تا زمان کنکور تا انتهای سوره نساء حفظ بودم اما در ایام دانشجویی با بهره‌گیری از همین دقیقه‌های آزاد به حفظ کل قرآن کریم نائل شدم، لذا اراده و تمرین مداوم دو مولفه اصلی حفظ قرآن کریم هستند.

این حافظ روشندل کل قرآن کریم در خصوص مطالبه خود از مسئولان، بیان کرد: مطالبه‌ای ندارم و فکر می‌کنم کسی که بخواهد در مسیر حفظ قرآن کریم گام بردارد تنها با اتکا به اراده خودش و تمرین و پشتکار می‌تواند به این مهم نائل شود.

پرونده چهل‌وچهارمین دوره مسابقات سراسری قرآن در مرحله استانی بسته شد و برگزیدگان باید مهرماه در مرحله نیمه‌نهایی که به‌صورت مجازی داوری خواهد شد، شرکت کنند. از جمع‌بندی گفت‌وگوهای متعدد با داوران مسابقات قرآن کریم در طی دو روز تنها یک نکته مهم مورد تأکید قرار گرفت و بیان شد که استعدادهای درخشان و فراوان قرآنی استان برای شناخته شدن در سطح کشور نباید رها شوند بلکه با گذراندن آموزش‌های تخصصی سطح خود را ارتقا دهند و استان را به جایگاه واقعی خود برسانند.