همه احکام اسلام ناظر به صیانت از ارکان خانواده است

نخستین همایش ملی «قرآن و انسان مدرن» با حضور دانشگاهیان و قرآن‌پژوهان از سراسر کشور در بستر فضای مجازی و با میزبانی دانشگاه شهرکرد برگزار شد.

بیشتر بخوانید:

• بررسی آسیب‌های تربیتی سبک زندگی انسان مدرن
• موعودطلبی؛ خواسته درونی انسان مدرن
• تضادهای سبک زندگی قرآنی و انسان مدرن
• مقایسه تعریف هنر در قرآن، مثنوی معنوی و منطق‌الطیر
• کرامت انسانی و انواع آن از دیدگاه قرآن
• ارزش انسانی؛ ملاک نگاه قرآن به زن
• مشخصه‌های الگوی تمدن‌ساز قرآن 
• ضرورت آشنایی انسان مدرن با ساحت‌های ملکوت و آثار آن
• باور به حقانیت در پرتو عقلانیت؛ شرط التزام عملی انسان مدرن به قرآن
• مؤلفه‌های روانشناسی مثبت قرآن؛ از امید تا خودکارآمدی

عباسعلی صالحی، عضو هیئت علمی دانشگاه شهرکرد ضمن ارائه مقاله‌ای با عنوان «نقش عوامل عاطفی در تحکیم خانواده از منظر قرآن کریم»، اظهار کرد: یکی از معضلات جوامع امروزی بروز ناهنجاری‌های اجتماعی است که منجر به ظهور مشکلات فردی و اجتماعی فراوانی می‌شود و موضوع انحلال خانواده یکی از مسائل اساسی به‌شمار می‌رود تا بتوان با شناسایی عوامل ضعف و ناکارآمدی نهاد خانواده به تقویت آن پرداخت.

وی ادامه داد: نهاد مقدس خانواده رکن بنیادین اجتماع بشری در ساحت‌های گوناگون است و سعادت و شقاوت امت‌ها مرهون این نهاد است؛ تمامی پیشرفت‌های علمی و فرهنگی بشر در سایه خانواده سالم و امن حاصل شده‌اند. بدون خانواده نه‌تنها هویت انسانی بشر نابود می‌شود بلکه همه تلاش‌های فردی و اجتماعی بی‌ثمر باقی می‌ماند.

صالحی توسعه نیروی انسانی و کارایی آن‌را یکی از معیارهای توسعه بشری خواند و توضیح داد: در یک تحلیل عمیق کارایی انسان از خانواده تامین می‌شود؛ پیوند زناشویی امری غریزی و از نیازهای اولیه و اساسی انسان است و تداوم این پیوند و داشتن روابط صحیح نیازمند آموزش صحیح از سوی متولیان امر است.

این مدرس دانشگاه گفت: قرآن کریم بخش عظیمی از آیات را به تنظیم و تعدیل نهاد خانواده و حقوق همسران و فرزندان اختصاص داده است. رجوع به آیات قرآن می‌تواند انسان را به عالی‌ترین راهکارها در زمینه تحکیم خانواده هدایت کند. تمامی احکام و دستورات اسلام ناظر به صیانت از ارکان خانواده است که بخشی از آن برای تزکیه و تطهیر فرد و بخش دیگر در زمینه اصلاح جامعه و حفظ سلامت خانواده هستند.

صالحی با ذکر اینکه تحقق اهداف خانواده مستلزم توجه زوجین در نهاد خانواده است، افزود: زوجین باید با همان انگیزه‌ای که برای تشکیل خانواده داشتند در تحکیم بنیان‌های روابط میان اعضا نیز کوشا باشند تا وحدت و یکپارچگی این نهاد مقدس حفظ شود. خانواده کانون حفظ سنن و مرکز رشد مکارم اخلاقی و دینی و پرورش عواطف و احساسات است.

عضو هیئت علمی دانشگاه شهرکرد با تشریح عوامل تحکیم خانواده از منظر قرآن کریم، بیان کرد: سنخیت در ایمان عامل اول تحکیم خانواده به‌شمار می‌رود و دستیابی انسان به آرامش و اعتماد متقابل در سایه اعتقاد و ایمان به خدا شکل می‌گیرد، ایمان راسخ زوجین سبب امنیت ایمانی می‌شود و از تزلزل خانواده جلوگیری می‌کند به‌نحوی که اعضا ایمان افراد خانواده را به‌عنوان یک تعهد عملی به خانواده می‌دانند که در صورت فقدان آن زندگی خانواده از مسیر اصلی خود خارج شده و صدمات جبران ناپذیری به اعضا وارد می‌شود.

صالحی نقش ایمان در نهاد خانواده را سبقت گرفتن در خوبی‌ها و فضایل اخلاقی عنوان و تصریح کرد: قرآن کریم در آیه ۱۳۳ سوره مبارکه آل عمران به این نقش اشاره دارد؛ نقش دیگر ایمان تعهد به «میثاق غلیظ» است که در قرآن به آن اشاره می‌شود و مراد عهد و پیمان زوجین در زمان عقد است. رفتار مبتنی بر معروف در خانواده از دیگر نقش‌های ایمان در خانواده است، به‌عنوان نمونه، در فرازی از آیه ۲۲۸ سوره مبارکه بقره اشاره دارد که «وَلَهُنَّ مِثْلُ الَّذِي عَلَيْهِنَّ بِالْمَعْرُوفِ ۚ وَلِلرِّجَالِ عَلَيْهِنَّ دَرَجَةٌ ۗ» یعنی زنان را بر شوهران حق مشروعی است، چنانچه شوهران را بر زنان. مرد خانواده باید بداند همانطور که برای زن وظایفی تعریف شده حقوقی نیز بر وی مقرر شده است و معاشرت نیکو به‌معنای احترام به احساسات و عواطف و شخصیت مستقل انسانی یکدیگر است.

وی در خصوص قوامیت مرد در خانواده، گفت: در آیه ۳۴ سوره مبارکه نسا به این موضوع اشاره شده است؛ «قوم» و مشتقات آن ۶۶۰ بار در قرآن تکرار شده است و خداوند با نسبت دادن قوامیت دامنه حقوقی وسیعی را در خانواده می‌گشاید و تکلیف سنگینی بر دوش مردان قرار می‌دهد تا زن از حیث عاطفی بارور شود و به تمام اعضای خانواده انتقال دهد تا خانواده دچار معضل عاطفی نشود.