تضادهای سبک زندگی قرآنی و انسان مدرن
سبک زندگی عبارت است از شیوه نسبتاً ثابت افراد، گروه‌ها و جوامع برای پیگیری اهداف زندگی و حل مشکلات زندگی خود و یا مجموعه‌ای نسبتاً هماهنگ از همه رفتارها و فعالیت‌های افراد در جریان روزمره زندگی که مستلزم مجموعه‌ای از عادت‌ها، جهت‌گیری‌ها و برخورداری از نوعی وحدت است که سه رویکرد جامعه‌شناسانه، روان‌شناختی و دین‌شناسانه را در بر می‌گیرد.
به گزارش ایکنا از چهارمحال‌وبختیاری، نخستین همایش ملی «قرآن و انسان مدرن» با حضور دانشگاهیان و قرآن‌پژوهان از سراسر کشور در بستر فضای مجازی و با میزبانی دانشگاه شهرکرد برگزار شد. حنانه بهشتی، دانشجوی علوم تربیتی دانشگاه فرهنگیان تبریز در مقاله‌ای تحت عنوان «قرآن، انسان مدرن و سبک زندگی با پرداختن به مفهوم‌شناسی سبک زندگی»، سبک زندگی را برآیند ارزش‌های درونی‌شده فرد دانست که با توجه به تفاوت انسان‌ها در مختصات فکری و ارزش‌های اعتقادی، فرهنگی و...، شاهد تفاوت در سبک زندگی افراد با فرهنگ‌ها و خرده‌فرهنگ‌های گوناگون هستیم. در یادداشت پیش رو محورهای مهم این مقاله بازخوانی شده است.
بیشتر بخوانید:
- مقایسه تعریف هنر در قرآن، مثنوی معنوی و منطق‌الطیر
- کرامت انسانی و انواع آن از دیدگاه قرآن
- ارزش انسانی؛ ملاک نگاه قرآن به زن
- مشخصه‌های الگوی تمدن‌ساز قرآن
- ضرورت آشنایی انسان مدرن با ساحت‌های ملکوت و آثار آن
- باور به حقانیت در پرتو عقلانیت؛ شرط التزام عملی انسان مدرن به قرآن
- مؤلفه‌های روانشناسی مثبت قرآن؛ از امید تا خودکارآمدی
تعریف جامع، کامل و دقیق از سبک زندگی آن است که سبک زندگی شامل همه گرایش‌هایی است که بتوان از آن در همه دانش‌هایی که کاربرد دارد، استفاده کرد، بنابراین سبک زندگی عبارت است از شیوه نسبتاً ثابت افراد، گروه‌ها و جوامع برای پیگیری اهداف زندگی و حل مشکلات زندگی خود و یا مجموعه‌ای نسبتاً هماهنگ از همه رفتارها و فعالیت‌های افراد در جریان روزمره زندگی که مستلزم مجموعه‌ای از عادت‌ها، جهت‌گیری‌ها و برخورداری از نوعی وحدت است که سه رویکرد جامعه‌شناسانه، روان‌شناختی و دین‌شناسانه را در بر می‌گیرد. سبک زندگی برآیند ارزش‌های درونی‌شده فرد است که با توجه به تفاوت انسان‌ها در مختصات فکری و ارزش‌های اعتقادی، فرهنگی و...، شاهد تفاوت در سبک زندگی افراد با فرهنگ‌ها و خرده‌فرهنگ‌های گوناگون هستیم.
در سوره زمر، آیه 1و3 می‌خوانیم قرآن کتابی است که از سوی خداوند حکیم نازل شده است. تفسیر نمونه در خصوص این آیه اشاره دارد که هرکتابی با نویسنده آن شناخته می‌شود؛ این کتاب بزرگ آسمانی از علم خداوند قادر و حکیمی سرچشمه گرفته که هیچ چیز در برابر قدرت بی‌پایانش مشکل نیست و یقین پیدا می‌کنیم که محتوای آن حق، سراسر حکمت، نور و هدایت است. هدف از نزول این کتاب، دادن دین خالص به انسان‌هاست. دین را هم مجموعه حیات مادی و معنوی انسان معنا می‌کند که بندگان خالص خدا باید تمام شئون زندگی خود را برای او خالص گردانند. دین خالص را باید از خدا گرفت، چرا که هرچه ساخته و پرداخته افکار انسان‌هاست، نارسا و آمیخته با خطا و اشتباه است.
خداوند که خالق انسان‌ها و پدیدآورنده جهان هستی است و از روح خود در انسان دمیده و هدف از آفرینش انسان را رسیدن به کمال می‌داند، سبک زندگی را نیز برای طی مسیر کمال در اختیار انسان‌ها قرار داده است تا انسان در پرتو آموزه‌های دینی و سبک زندگی قرآنی به قرب الهی برسد. اهمیت کار و تلاش و کسب رزق، وفای به عهد، قناعت و صرفه‌جویی، مقاومت در سختی ها و شدائد و بسیاری مؤلفه‌های دیگر در شمار برخی مصادیق و شاخصه‌های سبک زندگی دینی از منظر قرآن کریم هستند.
تجهیز انسان مدرن به علوم تجربی، خانواده‌گریزی، فردانگاری و ستیز با مفهوم خانواده، سوق یافتن به سمت تجرد تمام‌عیار، مصرف‌گرایی شدید به جای اشاعه فرهنگ امساک، تنوع طلبی شدید در حوزه فرد و اجتماع، تغییر هویت زن و مرد، خطا در الگوگیری و... از جمله شاخصه‌های سبک زندگی مدرن هستند که سبب ایجاد تضاد میان سبک زندگی قرآنی و زندگی مدرن شده است.
در تشریح عوامل ایجاد تضاد میان سبک زندگی انسان مدرن و سبک زندگی قرآنی سه عامل تغییر و جابجایی جایگاه زن و مرد، خطا در الگوگیری و تغییر در سبک ساده‌زیستی را می‌توان برشمرد که در خصوص مورد آخر باید تأکید شود، سبک ساده‌زیستی حاکم بر خانواده‌های ایرانی به‌تدریج به زندگی تجملاتی تبدیل شده است. بیشترین تلاش غرب در تغییر روحیه زنان بوده که هسته اصلی خانواده را تشکیل می‌دهند و بر نوع نگرش همسر و فرزندان بسیار اثر گذارند، همین مسئله از دلایل اصلی روی‌آوردن به‌اشتغال بیرون از منزل است و به‌خودی خود سبب به‌وجود آمدن انحراف‌های فراوانی در زندگی فردی و اجتماعی افراد می‌شود.
در خصوص راهکارهای دستیابی به سبک زندگی قرآنی ابتدا باید از عنصر عقل در مسیر شناخت نیازهای واقعی بهره گرفت تا بتوان به آرامش نسبی دست یافت، اصلاح و هماهنگی ظاهر و باطن و مطالعات بین‌رشته‌ای در بررسی سبک زندگی از دیگر راهکارها هستند.
انتهای پیام
