اهمیت توجه به آموزش مفاهیم قرآن در کنار حفظ

مریم بهرامی، حافظ کل قرآن کریم و مدرس حفظ در چهارمحال‌وبختیاری در گفت‌وگو با ایکنا از چهارمحال‌وبختیاری در تبیین اهمیت توجه حافظان قرآن به مفاهیم و معانی آیات‌، اظهار کرد: ترجمه و مفاهیم یکی از سرفصل‌های مهم و اساسی کلاس حفظ قرآن است و بی‌توجهی به مفاهیم یکی از آسیب‌های این کلاس‌ها به‌شمار می‌رود‌ و گاه مشاهده می‌شود که توجه لازم به این مقوله نشده و از آن غفلت می‌شود.

وی ادامه داد: البته باید تأکید کرد که قرآن کریم در تمامی شئون حتی در الفاظ صرف نیز نور است لذا تأکید بر ضرورت پرداختن به ترجمه و مفاهیم در حفظ قرآن بدان معنا نیست که اگر کسی قرآن را بدون توجه به مفاهیم آیات حفظ کرده باشد از نور این کتاب آسمانی بی‌بهره مانده است همچنان که قرآن حتی در الفاظ تنها نیز نور است و خداوند در خصوص قرآن فرموده است که  «وَ أَنْزَلْنا إِلَيْكُمْ نُوراً مُبِيناً». امام صادق(ع) نیز در حدیثی خطاب به یکی از یارانشان به این نکته تاکید دارند که حتی نگاه کردن به آیات قرآن کریم بدون قرائت‌، دارای آثار و برکات است.

این مدرس حفظ در استان تأکید کرد: وقتی نگاه کردن به قرآن بدون قرائت آن دارای آثار معنوی است، قطعاً آثار و برکات معنوی قرائت و حفظ قرآن به‌همراه توجه به ترجمه و مفاهیم و فهم آیات بسیار بالاتر و ارزشمندتر است و اهمیت فراوانی دارد.

بهرامی با تصریح اینکه قرآن دریای بیکران معرفت و شناخت است، ادامه داد: انسان نباید با یک قرائت یا روخوانی ساده و حفظ الفاظ تنها به ساحل این دریا قانع باشد و خود را از سیر در اعماق و دستیابی به نعمت‌های بیکران آن محروم کند بلکه با پرداختن به مفاهیم و درک و فهم آیات می‌تواند از منبع معرفت قرآنی بهره‌مند شود.

این حافظ کل قرآن با اشاره به آیه ۸۹ سوره مبارکه نحل «وَنَزَّلْنَا عَلَيْكَ الْكِتَابَ تِبْيَانًا لِكُلِّ شَيْءٍ وَهُدًى وَرَحْمَةً وَبُشْرَىٰ لِلْمُسْلِمِين»، تصریح کرد: مراد از «تبیان» تمامی شناخت‌هایی است که انسان نیازمند دانستنشان است و قرآن قانون اساسی بشریت است. لذا کسی که به الفاظ تنها از قرآن اکتفا کند نمی‌تواند ادعا داشته باشد که بهره تمام و کمال را از قرآن برده و حق آن‌را به‌جا آورده باشد.

بهرامی با تأکید بر اینکه درمان تمامی دردهای بشریت در تمامی ابعاد در قرآن وجود دارد، گفت: امام علی(ع) که قرآن ناطق بودند و قرآن را به معنای واقعی کلمه می‌شناختند در حکمت ۳۰۵ نهج‌البلاغه فرمودند: «وَ فِي الْقُرْآنِ نَبَأُ مَا قَبْلَكُمْ- وَ خَبَرُ مَا بَعْدَكُمْ وَ حُكْمُ مَا بَيْنَكُمْ در قرآن است خبر آنچه پيش از شما بود، و خبر آنچه پس از شماست، و حكم آنكه چگونه بايد زندگى نمود.»

این مربی قرآن در استان بیان کرد: تمامی آیات و روایاتی که در خصوص حفظ قرآن وجود دارد بر حفظ با مفاهیم تأکید و اشاره دارند؛ برای نمونه پیامبر(ص) در حدیثی در خصوص مقام حافظ قرآن فرمودند «عَدَدُ دُرَجِ الْجَنِّةِ عَدَدُ آىِ الْقُرآنِ، فَاِذا دَخَلَ صاحِبُ الْقُرْآنِ الْجَنَّةَ قَيلَ لَهُ: اِقْرَأْ وَ ارْقَأْ لِكُّلِ آيَةٍ دَرَجَةٌ فَلا تَكُونُ فَوْقَ حافِظِ الْقُرْآنِ دَرَجَةً، تعداد درجات بهشت به تعداد آيه‌هاى قرآن است، هنگامى كه اهل قرآن وارد بهشت شود به او گفته مى‌شود قرآن بخوان و بالا برو، براى هر آيه‌اى درجه‌اى است، بنابراين بالاترين درجه از آنِ حافظان قرآن است.» پیداست که این میزان از مقام و درجات بهشتی نصیب حافظانی است که به فهم مفاهیم و معانی آیات قرآن نائل شده و در دنیا عامل قرآن بوده‌اند.

بهرامی با اشاره به آیه شریفه «فَاقْرَءُوا مَا تَيَسَّرَ مِنَ الْقُرْآنِ» (مزمل / ۲۰)، توضیح داد: در کلاس‌ها تلاش می‌شود که به شعار «حفظ بی‌معنا بدون معناست» توجه شود چرا که حفظ و قرائت قرآن کریم مقدمه فهم و فهم آیات مقدمه عمل است. مفاهیم جزء لاینفک کلاس حفظ است و مربی حفظ باید به اندازه توانایی قرآن‌آموزان و مطابق با میزان درک آنان به ترجمه و مفاهیم آیات بپردازد؛ انتقال مفاهیم حتی برای کودکان نیز با زبان نقاشی و بازی و... امکان‌پذیر است.