راه‌حل‌های قرآن برای درمان افسردگی
احمدرضا اخوت درباره راه‌حل‌های قرآن برای درمان افسردگی گفت: در سوره غاشیه خداوند انسانی که عملی انجام می‌دهد اما کار او به نتیجه نمی‌رسد را متوجه قدرت خداوند می‌کند و سعی می‌کند جهان‌بینی او را گسترش دهد. یا راه‌حلی که از سوره مطففین به دست می‌آوریم این است که انسان خودجانب‌داری را کنار بگذارد و حق دیگران را در نظر بگیرد که این کار حال انسان را خوب می‌کند.
به گزارش ایکنا، به نقل از روابط عمومی ویژه‌برنامه «سوره»، در قسمت 22 از این برنامه مسعود دیانی با احمدرضا اخوت و وحید سهرابی‌فر درخصوص «قرآن و افسردگی» صحبت کردند.
احمدرضا اخوت در این گفت‌وگو بیان کرد: در تحقیقی واژگانی که در قرآن به مفهوم افسردگی نزدیک‌اند را از آیات قرآن استخراج کردیم. 6 سوره در این بحث شاخص هستند. البته این به این معنا نیست که فقط در این 6 سوره به افسردگی پرداخته شده است. در سوره غاشیه به بحث پوچی اشاره شده است. در سوره مطففین واژه «سجین» آمده که به حال بدی اشاره دارد که گویی انسان در حبس و زندان و تنگنا قرار دارد. در سوره فجر به واژه «هان» رسیدیم که در این سوره به‌صورت «اهانن» آمده است. همچنین در سوره طه به «معیشت ضَنک» و احساس بیم و تنگنا اشاره شده است که بیان شده فقدان ذکر خدا موجب آن می‌شود: «وَ مَنْ أَعْرَضَ عَنْ ذِكْرِي فَإِنَّ لَهُ مَعِيشَةً ضَنْكاً».
این قرآن‌پژوه افزود: از آیات قرآن متوجه شدیم که حالات مختلف افسردگی در انسان مراتب دارد؛ مثلاً در سوره عبس به این پرداخته شده است که مقایسه کردن حال انسان را بد می‌کند. در سوره مطففین این‌که انسان تنها به فکر خود باشد و به فکر دیگران نباشد ریشه حال بد در انسان ذکر شده است. یا در سوره غاشیه عدم تفکر و داشتن نگاه پوچ به‌عنوان منشأ حال بد در انسان اشاره شده است. همچنین جزو ابرار نبودن یا مطفف بودن یکی دیگر از منشأهاست.
وی در ادامه تصریح کرد: بعد از انجام این پژوهش در عمل هم دیدیم که نکات مطرح شده در این دست آیات در افراد دچار افسردگی صدق می‌کند. حدود 1500 پرسشنامه در جوامع آماری مختلف بین گروه‌های سنی مختلف از 18 تا 40 سال توزیع شد و مشخص شد که منشأ حال بد افراد منطبق با همین موارد است.
احمدرضا اخوت سپس درباره راه‌حل‌های قرآن برای درمان افسردگی گفت: در سوره غاشیه خداوند انسانی که عملی انجام می‌دهد اما کار او به نتیجه نمی‌رسد را متوجه قدرت خداوند می‌کند و سعی می‌کند جهان‌بینی او را گسترش دهد. همچنین انسان را متوجه آخرت و عدم کافی بودن ملاک‌های دنیایی می‌کند. یا راه‌حلی که از سوره مطففین به دست می‌آوریم این است که انسان خودجانب‌داری را کنار بگذارد و حق دیگران را در نظر بگیرد و این نگاه انسان را به حرکت برای ادای حق دیگران وا‌می‌دارد که این کار حال انسان را خوب می‌کند. گاهی اوقات ما تصور می‌کنیم که اگر به حقوق دیگران بی‌توجه باشیم زندگی‌مان بهتر می‌گذرد درصورتی‌که قرآن می‌گوید این‌طور نیست و در همین دنیا دچار افسردگی می‌شویم.
وی همچنین بیان کرد: نکته دیگری که در قرآن اشاره می‌شود ولایت‌ستیزی یا سر جنگ داشتن با صاحبان ولایت مانند پدر یا ... است که انسان در این صورت محکوم به افسردگی است. عدم توجه و بی‌اعتنایی به معنویت و عبادت و اطاعت خدا مانند نماز و ... افسردگی ایجاد می‌کند و گردش و تفریح را نمی‌توان جایگزین این خلأ کرد. چراکه این اعمال پس می‌رود و دوباره افسردگی مانند خوره به جان انسان می‌افتد. بی‌برنامگی و بی‌هدفی و احساس خواری هم نکات دیگر است. قرآن می‌گوید کسی که احساس بی‌چیزی می‌کند و خود را عبد خوب خدا نمی‌داند راهش این است که به یتیم و مسکین و ... توجه کند و رأفت و رحمت خود را به جوشش دربیاورد تا این احساس در او برطرف شود.
وحید سهرابی‌فر در ادامه گفت: بی‌معنایی در زندگی و این‌که انسان نمی‌داند از کجا آمده و به کجا می‌رود یکی از دلایل اصلی افسردگی است. از طرفی فاصله بین آنچه از زندگی در دنیا می‌خواهیم و انتظار داریم و واقعیت دنیا موجب ناکامی انسان می‌شود. توسعه جهان‌شناختی یکی از راه‌کارهای قرآن برای این مشکل است که به ما می‌فهماند جهان دیگری وجود دارد که بسیاری از خواسته‌های ما در آن جهان محقق خواهد شد. «إِنَّ الدَّارَ الْآخِرَةَ لَهِيَ الْحَيَوان». حیات اصلی آخرت است.
این دین‌پژوه افزود: قرآن در نظام ارزشی ما نیز تغییر ایجاد می‌کند. خواسته‌های متعالی و معنوی که با معیار مادی سنجیده نمی‌شوند را به ما معرفی می‌کند. باید میان زندگی دنیوی و اخروی تعادل ایجاد کنیم. همچنین قرآن به ما یادآور می‌شود که فلسفه زندگی در این دنیا آزمایش است و برای راحتی به این دنیا نیامده‌ایم. «وَ لَنَبْلُوَنَّکُمْ بِشَیْءٍ مِنَ الْخَوْفِ وَ الْجُوعِ وَ نَقْصٍ مِنَ الْأَمْوالِ وَ الْأَنْفُسِ وَ الثَّمَراتِ وَ بَشِّرِ الصَّابِرین». اگر بدانیم این سختی‌ها معنا دارد دچار افسردگی نمی‌شویم. محدود بودن دانش ما و این‌که گاهی چیزی را خیر تصور می‌کنیم درصورتی‌که شر ما در آن است هم نکته دیگر است. «وَ عَسى أَنْ تَكْرَهُوا شَيْئاً وَ هُوَ خَيْرٌ لَكُمْ وَ عَسى أَنْ تُحِبُّوا شَيْئاً وَ هُوَ شَرٌّ لَكُمْ وَ اللَّهُ يَعْلَمُ وَ أَنْتُمْ لا تَعْلَمُون».
در این برنامه همچنین یوسفعلی میرشکاک به قصه‌خوانی قرآنی از روی بخشی از کتاب «روض الجنان و روح الجنان» پرداخت. بررسی کارنامه قرآن‌پژوهی یوسف القرضاوی نیز بخش دیگری از قسمت 22 برنامه «سوره» بود.
یادآور می‌شود، برنامه تلویزیونی «سوره» که به موضوع قرآن اختصاص دارد، در شب‌های ماه مبارک رمضان هر شب ساعت 22:45 دقیقه از شبکه چهار سیما پخش می‌شود. تکرار این برنامه نیز ساعت 17 است.
انتهای پیام
