کتاب «حجیت و کارآمدی در فقه و قانونگذاری» منتشر شد

به گزارش ایکنا از قم، کتاب «حجیت و کارآمدی در فقه و قانون‌گذاری» به کوشش حسنعلی علی اکبریان است که در پژوهشکده فقه و حقوق پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی تهیه و به‌همت نشر این پژوهشگاه در ۲۵۵ صفحه به چاپ رسید. 

پس از پیروزی انقلاب اسلامی ایران و جدی‌تر شدن به اجرا درآوردن احکام شریعت در صحنه جامعه، به ویژه در حوزه قانونگذاری، مسئله کارآمدی احکام شرعی و اینکه چه نقشی در استنباط دارد یا در اداره حکومت و قانون‌گذاری چه جایگاهی دارد و اینکه چه چالش‌هایی در اجتماع به دنبال دارد، به صورت پررنگ‌تری مطرح شد.

از آنجا که این مسئله سابقه شفاف و منقحی در مباحث فقهی، اصولی و فلسفه فقهی ندارد، نیازمند افق گشایی و ادبیات سازی است. گروه فلسفه فقه و حقوق پژوهشکده فقه و حقوق، موضوع حجیت و کارآمدی را در دستور کار خود قرار داده و با برگزاری نشست و تدوین مقالات در این زمینه، گامی کوچک برداشته است.

ساختار اثر

اثر حاضر مجموعه‌ای از یک نشست و سه مقاله علمی درباره موضوع کتاب است؛ در ابتدا نشست «جایگاه کارآمدی در استنباط حکم شرعی» در گفتگو با آیت‌الله اراکی و آیت‌الله علیدوست مطرح شده و اهم مباحث آن معنای کارآمدی حکم شرعی و دخالت کارآمدی حکم شرعی در استنباط، تبارشناسی بحث کارآمدی حکم شرعی و معنای کارآمدی، و پرسش و پاسخ است.

«حجیت و کارآمدی» اثر حجت‌الاسلام والمسلمین حسین رحیم‌زاده خراسانی عنوان اولین مقاله از کتاب حاضر است که در آن ضرورت و فلسفه بحث و واژه‌شناسی بررسی شده و حجیت در استنباط فقهی، کارآمدی و نسبت حجیت و کارآمدی در استنباط فقهی به رشته تحریر درآمده است.

دومین مقاله با عنوان «جایگاه کارآمدی حکم شرعی در مقام استنباط احکام اجتماعی و اجرای آن‌ها» اثر حجت‌الاسلام والمسلمین حسنعلی علی‌اکبریان است که در این مقاله به مفاهیم، مبانی و معیار کارآمدی و ناکارآمدی حکم شرعی، و جایگاه کارآمدی حکم شرعی در مقام استنباط (نقش کارآمدی در مرحله تمسک به دلیل لفظی و نقش کارآمدی حکم شرعی در شناخت قلمرو حکم) را تبیین کرده و جایگاه کارآمدی حکم شرعی در مقام اجرا (نقش کارآمدی در تعیین فتوای معیار در قانونگذاری، نقش کارآمدی در موارد خلأ قانونی و نقش کارآمدی در مقام امتثال فردی احکام) را مورد تأکید قرار داده است.

سومین و آخرین مقاله از کتاب مذکور با عنوان «تأملاتی پیرامون کارآمدی فقه در حوزه مدیریت اجتماعی» اثر حجت‌الاسلام والمسلمین محمدرضا زیبایی‌نژاد به تشریح موارد ناکارآمدی (توسعه دایره مباحات، ناکامی در موضوع‌شناسی و نگاه عرفی به موضوع قدرت) و عوامل ناکارآمدی (فقدان نگرش مصلحت محور و نگاه عرفی به احکام حکومتی) اختصاص دارد.

یادآور می‌شود، علاقه‌مندان برای خرید اینترنتی این کتاب می‌توانند به نشانی اینترنتی http://shop.isca.ac.ir مراجعه کنند.