در روایتی شریف از معصوم(ع)، کشتی حسین(ع) به نعت اسرع و اوسع توصیف شده است؛ سخن در دلالتها و مصادیق این بیان شریف است و نمودهای آن در زمانه ما. جامعه با اصلاح و تربیت عوام و قبل از آن خواص سامان مییابد آن هم تربیت دینیای که فاعلیت و قابلیت خود را به منصه ظهور رسانده باشد؛ دین منتهی به عاشورایی زیستن.
اسرع بودن کشتی حسین(ع) یعنی ظرفیت اعلای آن در نخبهسازی و خواصپروری و اوسع بودن آن یعنی بهره عمومی دینورزی برای جامعه؛ نتیجه اینکه فهم و زیست عاشورایی همه آنچه صلاح حداکثری جامعه است را رقم خواهد زد.
اسرع بودن کشتی امام حسین(ع) یعنی از امتحان و رنج به زرنگی و دون مایگی نگریختن؛ مواجهه فعال و مسئولانه با امتحان رنجآور و نگریختن از آن. اساس دین در میدان فتنه و امتحان به ظهور میرسد امام حسینی زیستن ما را سریعتر و آمادهتر در جلسه امتحان حاضر میکند.
اوسع بودن کشتی حسینی عموم مردم را از سپهر نازل به مادیات دل بستن به ساحت عاطفه؛ در پی آن اخلاق و مروت و در ادامه حیات دینمدارانه سوق میدهد تا همه سپهرهای سهگانه زیباییشناسی، اخلاقی زیستن و دینمداری مورد بحث کیرکگور را در خود جمع نماید و همه سطوح معرفتی انسانها شامل شود.
اسرع بودن کشتی حسینی یعنی سهلیابترین پاسخ به معنای زندگی و چرایی رنج و اوسع بودنش یعنی فطریترین و همه فهمترین پاسخها به این پرسشهای اساسی؛ آنچه که فلسفههای بشری از تبیین و توجیه و ارائهاش ناتوانند.
اوسع بودن کشتی حسینی یعنی توقف همه ابنا بشر مقابل صحنهای که همه ابعاد مواجهه وجودی همچون مرگ و معنا و رنج را در خود جای داده است؛ از این منظر این مواجهه وجودی به سان سؤالی فلسفی و دینی نیست که بتوان بیپاسخ از آن گذر کرد؛ یک تراژدی عظیم که با مواجههای عاطفی عقل و معرفت را به حرکت و تکاپو و پاسخ وامیدارد.
اسرع بودن کشتی حسینی به وصول پر شتاب عقول نخبگانی ابنا بشر به گوهر اساسی دین است از رهگذر نگریستن به ابعاد بهت آفرین انسان برساخته دین که رنج به ظاهر گزاف را به زیبایی و جمال تعبیر مینماید.
اوسع بودن کشتی حسینی یعنی رویارویی همگانی با تمام عاطفه و طیب و مروت و اوج دیانت در مقابل کمال غلظت و خباثت و لئامت و حضیض انسانیت؛ جایی که نمیتوان با کلیدواژههای مدارا و بی طرفی لیبرالی از اعلام موضع طفره رفت و اسرع بودن آن یعنی موضعگیری فوری و صفبندی بیگفتوگوی سعادتمندان کندرو در جناح حسین(ع)؛ این سرعت در اقناع فارغ از مجادله در هیچ بحث فلسفی و خداشناسی و کلامی متصور نیست.
کشتی حسینی اوسع است چون همه نحلههای فلسفی و دینی و مذهبی و الحادی را توفیق محکزنی و شرکت در امتحان سعادت بخشی را میدهد که مشخص نبود قبل از آن میل و بنای حضور در آن را داشته باشند و اسرع است چون امتحانی است با سؤالات مهم و بیابهام و با پاسخهایی سر راست و بی تکلف. از اینجاست رکوب امثال رسول ترک بر این پهنه گسترده و وصول پر شتاب به مقصود.
مواجهه پر بسامد و بیامان با دغدغههای وجودی و موقعیتهای مرزی و در ادامه جوششهای معرفتی پر ثمر و شتابنده؛ اینجاست برآمدن پاکیهای مکنون و البلد الطیب یخرج نباته باذن ربه .. و برانگیختن ظرفیتهای به محاق رفته...انزل من السماء ما فسالت اودیه بقدرها فاحتمل السیل زبدا رابیا...
حمید ایماندار، عضو هیئت علمی دانشکده الهیات و معارف اسلامی دانشگاه شیراز
انتهای پیام