تجربه‌ای تازه برای داوران مسابقات قرآن؛ مزایا و معایب داوری الکترونیک + فیلم
مرحله مقدماتی چهل و پنجمین دوره مسابقات سراسری قرآن که این روزها به صورت غیر حضوری برگزار می‌شود، با یک تغییر اساسی در نحوه داوری‌ها همراه بوده است، تغییری که باعث شده کار داوری راحت‌تر و با سرعت بیشتری انجام شود.
به گزارش خبرنگار ایکنا، مرحله مقدماتی چهل و پنجمین دوره مسابقات سراسری قرآن کریم که داوری فایل‌های ضبط شده راه‌یافتگان به این مرحله از صبح روز گذشته 17 آبان‌ماه در سالن امام علی(ع) مجتمع امام خمینی(ره) در تهران آغاز شده تا پایان آبان‌ماه در دو بخش بانوان و آقایان ادامه دارد.
داوری 388 فایل تصویری
در این مرحله از مسابقات فایل تصویری ضبط شده 388 قاری و حافظ قرآن در چهار رشته قرائت تحقیق، قرائت ترتیل، حفظ کل و حفظ 20 جزء قرآن با حضور 24 داور در بخش‌های تجوید، صوت، لحن، وقف و ابتدا و حُسن حفظ مورد ارزیابی قرار می‌گیرد تا برگزیدگان این مرحله، به مرحله نهایی مسابقات که دی‌ماه امسال به میزبانی استان خوزستان برگزار می‌شود، راه یابند.
ارزیابی فایل‌های صوتی آقایان طی بازه زمانی 17 تا 23 آبان‌ماه و رقابت‌های بخش بانوان نیز طی بازه زمانی 25 تا 29 آبان در مجتمع امام خمینی(ره) تهران در جریان خواهد بود.
اجرای شرکت‌کنندگان حاضر در این مرحله پیشتر و طی روزهای ۱۸ و ۱۹ مهرماه و از طریق حضور شرکت‌کنندگان در ادارات کل اوقاف و امور خیریه استان‌ها، ضبط شده بود.
در این دوره از مسابقات شاهد تغییراتی نیز بوده‌ایم، از جمله این تغییرات باید به الکترونیکی کردن فرم‌های داوری اشاره کرد. در این روش کاغذ از فرایند داوری حذف شده و داوران به صورت الکترونیکی نمرات مربوط به هر شرکت‌کننده را ثبت می‌کنند. استفاده از این روش باعث تسریع فرایند داوری شده است. بر همین اساس در گفت‌وگو با تعدادی از داوران حاضر در این دوره از مسابقات به ارزیابی نظر آنها در مورد روش جدید ثبت نمرات در مسابقات و نیز جزئیات دیگری از این رویداد قرآنی پرداخته‌ایم.
راهی جز هوشمندسازی مسابقات نداریم
محمدمهدی بحرالعلوم، رئیس هیئت داوران این دوره از مسابقات در گفت‌وگو با خبرنگار ایکنا با اشاره به اینکه امسال برای اولین بار فرم‌های داوری تغییر کرده است، گفت: ما چاره‌ای برای رفتن به این سمت نداریم و با توجه به گسترش این فضا در جامعه باید به سمت هوشمند شدن و هوشمند کردن فعالیت‌ها پیش برویم.
وی با اشاره به اینکه الکترونیکی شدن داوری‌ها باعث تسهیل کار داوران شده است، اظهار کرد: البته داوران به فرم‌های کاغذی که قبلاً استفاده می‌شد عادت دارند، لذا شاید در ابتدا مقداری با استفاده از این سیستم نامأنوس باشند، اما رفته رفته به هماهنگی کامل خواهند رسید.
بحرالعلوم در پاسخ به این سوال که آیا تغییر فرم‌های داوری نتیجه‌ای در خروجی‌ها خواهد داشت یا خیر؟ بیان کرد: با توجه به اینکه نمره‌دهی الکترونیکی باعث شد کار داوران کمتر شود، لذا تمرکز آنها بالاتر رفته است. استفاده از سیستم هدفون نیز بر بالاتر رفتن این تمرکز تأثیر گذاشته و در نتیجه هم صدا واقعی‌تر به گوش داور می‌رسد و هم در هر حالتی در جریان اجرای شرکت‌کننده قرار دارد.
تسهیل کار داوری
غلامرضا شاه‌میوه، داور بخش لحن مرحله مقدماتی مسابقات سراسری قرآن نیز با اشاره به اینکه الکترونیکی شدن ثبت نمرات حرکت بسیار خوبی از سوی مرکز امور قرآنی سازمان اوقاف و امور خیریه بود، گفت: در حال حاضر بسیاری از کشورهای دنیا به همین شیوه داوری می‌کنند و دیگر فرم‌های کاغذی وجود چندانی ندارد.
وی افزود: این سیستمی که طراحی شده است هرچند هنوز کامل نیست، اما خوب است و مطمئناً نوید آینده خوبی را خواهد داد به شرط اینکه یک سری مسائل جزئی در آن برطرف شود. به عنوان مثال ما در بخش لحن باید نمرات مثبت و منفی را ثبت کنیم و این موضوع در دو صفحه طراحی شده است، انتقال از یک صفحه به صفحه دیگر مقداری کار را کُند می‌کند. طی صحبتی که با مسئولان فنی انجام شد مقرر شده است این مشکل برطرف شود.
شاه‌میوه اظهار کرد: در مجموع کار مثبتی بوده است و داوران باید خود را با این سیستم هماهنگ کنند. با استفاده از این روش داوری راحت‌تر شده و مهم‌تر از آن اینکه بحث محاسبات نیز ارتقا یافته و به نحو مطلوبی با کمترین زمان انجام می‌شود.
داور بخش لحن مرحله مقدماتی چهل و پنجمین دوره مسابقات سراسری قرآن در بخش دیگری این گفت‌وگو در مورد برگزاری این مرحله به صورت مجازی گفت: در یکی دو سال اخیر به خاطر شیوع کرونا، مسابقات به شکل مجازی شد. اگر کیفیت ضبط آثار یکدست و خوب باشد این روش برای کاهش هزینه مسابقات مفید است. هر چند بالاخره مرحله اصلی که مرحله نهایی و انتخابی مسابقات بین‌المللی است به صورت حضوری است، لذا ترکیبی از این دو روش هم باعث کاهش هزینه می‌شود و هم به عدالت نزدیک‌تر است.
این پیشکسوت قرآنی کشورمان در پاسخ به این سوال که کاهش مراحل حضوری مسابقات را به سود جریان حفظ و تلاوت می‌دانید؟ بیان کرد: اگر وضعیت به گونه‌ای بود که همه استان‌ها از لحاظ کیفیت قاریان و حافظان در یک سطح بودند، مطمئناً کاهش مراحل حضوری به ضرر جریان تلاوت و حفظ بود، اما چون در بین استان‌ها اختلاف سطح وجود دارد، لزومی برای اینکه همه راه‌یافتگان به مرحله کشوری به صورت حضوری در این رویداد حاضر شوند، دیده نمی‌شود. انتخاب برترین‌های این افراد از طریق یک رقابت مجازی و در ادامه حضور آنها در یک رقابت حضوری که قرار هست از بین آنها نفرات برتر و نمایندگان ایران در مسابقات بین‌المللی انتخاب شود، روش مطلوبی به نظر می‌رسد.
وی اظهار کرد: با توجه به اینکه به لحاظ اقتصادی در وضعیت خوبی نیستیم چنین روشی می‌تواند برای کاهش هزینه‌هایِ متفرقه اثرگذار باشد و در کنار آن به اهدافی که مدنظر بوده است نیز دست یابیم.
مزیتی که داوری کاغذی داشت
جواد پناهی، قاری بین‌المللی کشور و داور بخش تجوید مرحله مقدماتی مسابقات سراسری قرآن کریم نیز در گفت‌وگو با خبرنگار ایکنا با اشاره به اینکه داوران تا قبل از این به نمره‌دهی کاغذی عادت کرده بودند، گفت: کار کردن با این سیستم در ابتدا مقداری سخت بود، اما رفته رفته همه چیز عادی شد. یکی از محسناتی که نمره‌دهی کاغذی داشت این بود که ریز ایرادات متسابقین را می‌توانستیم، یادداشت کنیم تا در صورت لزوم آنها را به شرکت‌کنندگان ارائه دهیم.
وی با اشاره به راحت‌تر شدن داوری از طریق ثبت الکترونیکی نمرات افزود: با توجه به اینکه نیاز به نوشت یادداشت و مسائلی از این دست در مورد تلاوت‌ها نیست کار ما که داور بخش تجوید هستیم راحت‌تر شده است. اما اگر همین الان متسابق بیاید و بپرسد چه ایرادی داشته است، ما نمی‌توانیم ایراد او را گوشزد کنیم، چون جایی ثبت نکرده‌ایم. مگر اینکه مجدد صوت تلاوت بازشنوایی شود و ایرادات یادداشت شود.
پناهی تصریح کرد: البته مقرر شده است تا صفحه قرآن هم در نمایشگر نمایش داده شود و داور آیات را ببیند و روی هر کلمه‌ای که قاری ایراد داشته است، کلیک کند و ایراد متسابق همانجا ثبت شود. در این صورت می‌توانیم جوابگوی ایرادات شرکت‌کنندگان نیز باشیم.
وی تصریح کرد: با استفاده از این سیستم داوران با تمرکز بیشتر و بالاتری نمرات را ثبت می‌کنند، ضمن اینکه اضافه شدن هدفون وایرلس به مسابقات باعث شده است تا داوران با شنیدن صدای واقعی متسابقان کیفیت بهتری از صدا را دریافت کنند و نمرات واقعی‌تر شود. به هر حال پخش تلاوت از هدفون برای داوران بهتر از پخش صدای قاری در فضا است.
این قاری بین‌المللی کشورمان در مورد برگزاری مرحله مقدماتی مسابقات به صورت غیر حضوری گفت: به نظر رقابت غیر حضوری باعث بی‌روح شدن مسابقات می‌شود. قاریان و حافظان در طول سال زحمات زیادی می‌کشند تا به آمادگی برسند و قاعدتاً دوست دارند، رقابت به صورت حضوری برگزار شود.
وی افزود: البته برپایی مراحلی از مسابقات به صورت مجازی از حیث هزینه‌ای توجیه‌پذیر است، اما این غیر حضوری شدن می‌تواند در انگیزه‌بخشی به قاریان و حافظان تأثیر منفی بگذارد. وقتی قاری و حافظ در یک محیط بسته استودیویی اجرا می‌کنند، نه برای خودشان و نه برای مستمع جذابیتی به همراه ندارد، اما اگر همان افراد از استان‌های مختلف جمع شوند همین جمع شدن انگیزه‌های آنها را برای تلاوت بهتر دو چندان می‌کند.
پناهی در پایان اظهار کرد: یکی از مزیت‌های برگزاری غیر حضوری مسابقات این است که تعداد بیشتری از قاریان و حافظان می‌توانند در مسابقات حضور پیدا کنند و در کنار آن مرحله نهایی نیز با کیفیت بالاتری برگزار شود و در آن مرحله دیگر شاهد شنیده شدن هر تلاوتی نباشیم. در نهایت اگر برگزارکنندگان مسابقات می‌توانستند مانند دفعات قبل قاریان و حافظان را دور هم جمع کنند و در یک فضای تجمیعی تلاوت قاریان و حافظان شنیده شود، کیفیت به مراتب بالاتر خواهد رفت.
گامی به سمت حرفه‌ای‌تر شدن
مسعود سیاح‌گرجی، یکی دیگر از داوران بخش تجوید مرحله مقدماتی مسابقات سراسری قرآن کریم نیز در گفت‌وگو با ایکنا با اشاره به اینکه برای اولین بار است که نمرات متسابقان در کاربرگ‌های الکترونیکی ثبت می‌شود و این گامی در جهت حرفه‌ای‌تر شدن مسابقات است، گفت: این شیوه به داور کمک می‌کند تا بتواند با سرعت و دقت بیشتر نکات ثبت و ضبط کند و اعطای نمره داشته باشد.
این قاری بین‌المللی کشورمان یکی از ایرادات ثبت الکترونیکی نمرات را نداشتن امکان ثبت ایرادات و توضیح در مورد آن بیان کرد و افزود: با توجه به اینکه باید در لحظه نمره قاری و حافظان را ثبت کنیم، فرصتی برای بیان ایرادات باقی نمی‌ماند، البته گفته شده است که این مورد در آینده تکمیل خواهد شد.
وی صرفه‌جویی در مصرف کاغذ و چاپ آن را به عنوان یکی از مزایایی الکترونیکی شدن داوری‌ها برشمرد و گفت: در این روش شاهد دقت بالای داوران در ثبت نمرات هستیم، قبلاً باید همه چیز را دستی انجام می‌دادیم و این موضوع باعث هدررفت زمان شده و امکان اشتباه هم در آن وجود داشت، اما در این دوره چنین فرایندی وجود ندارد و این اتفاق بزرگی است که شاهد آن هستیم.
