قانون‌مندی سبک زندگی اسلامی و شرایط ایجاد حکومت دینی

به گزارش خبرنگار ایکنا، از سوی کارگروه رهبر نوجوان مجمع مدارس دانشجویی قرآن و عترت دانشگاه تهران، اولین نشست «‌ایستاده در غبار» از سلسله نشست‌هایی به همین نام با موضوع گفت‌‌وگویی در تحلیل مسائل روز با حضور هانی چیت‌چیان، مدرس مجمع مدارس دانشجویی قرآن و عترت برگزار شد.

در ابتدای این نشست، چیت‌چیان طی سخنانی اظهار کرد: پاسخ به سؤالات جوانان که در طیف‌های مختلف اعتقادی قرار دارند، ممکن است عده‌ای را راضی و عده دیگری را ناراضی کند که این مسئله به هیچ‌وجه بیانگر وجود برنده و بازنده در این مسئله به عنوان نوعی مسابقه نیست. تمامی ما مردم ایران‌زمین، یک ملت هستیم. هر اتفاق و رخدادی در شکل حکومت‌داری جامعه رخ دهد، ملت ایران همان ملت ایران خواهد بود و مردم با یکدیگر دارای اشتراک تمدنی چندین هزار ساله هستند.

وی افزود: زمانی عده‌ای سوار بر یک کشتی بوده و در حال پارو زدن باشند، چنانچه برخی به سمتی و بعضی دیگر به سمت مخالف پارو بزنند، این کشتی به هیچ وجه حرکت نخواهد کرد. جامعه با انسان‌های موجود در آن به جامعه تبدیل می‌شود لذا به تمام کسانی که دغدغه جمهوری دموکراتیک دارند، باید اعلام کرد که چنانچه قرار باشد حکومت فعلی تغییر کرده و حکومتی دیگر جایگزین آن شود، باید تمامی ملت با یکدیگر نسبت به این اقدام عمل کنند. همچنین، به تمامی افرادی که دغدغه حکومت اسلامی دارند نیز باید بیان کرد که چنانچه قرار باشد حکومت اسلامی در جامعه پایه‌گذاری شود، این مسئله نیز باید با حضور تمامی افراد جامعه محقق شود.

چیت‌چیان اظهار کرد: مردم ایران با یکدیگر یک جامعه می‌سازند و به این صورت نیست که مردم به یکدیگر پیچیده شده و جامعه‌سازی کنند. در حافظه تاریخی ملت ایران چندین اتفاق بسیار منحصر به فرد رخ داده است. از دوران حکومت شاهنشاهی که مردم این سرزمین کشور را ساختند تا حمله مغولان به کشور که ملت ایران توانستند حرکت آن‌ها را در خود هضم کنند و دیگر رویدادهای تاریخی این مرز و بوم به ویژه انقلاب اسلامی همگی با تصمیم ملت ایران انجام شد. پدران و مادران ما چهار دهه پیش کنار یکدیگر جمع شده و حکومت جمهوری اسلامی را با یکدیگر انتخاب کردند.

مدرس مجمع مدارس دانشجویی قرآن و عترت بیان کرد: بنابر این، اتفاقات بزرگ اجتماعی با وجود آحاد جامعه صورت می‌گیرد و به این صورت نیست که فقط عده‌ای از مردم دور هم جمع شده و تصمیم‌گیری کنند. با جنگ بخش‌های مختلف جامعه که دارای تفکرات مختلف هستند، نه انقلابی حفظ ‌شده و نه انقلابی ایجاد می‌شود. تمامی افرادی که دغدغه حفظ نظام را دارند، باید بدانند که ما فقط با ملت ایران است که می‌توانیم از نظام اسلامی دفاع کنیم نه با عده‌ای خاص همچنانکه افرادی که به نظام اسلامی اعتقاد ندارند نیز فقط با همراهی تمامی ملت ایران است که می‌توانند به نیات خود دست پیدا کنند.

ایده جمهوری اسلامی تا به امروز برای به صحنه آمدن اراده مردم، برپایی انتخابات متعدد بوده است. جمهوری اسلامی سازوکارهایی را برای به صحنه آوردن اراده مردم استفاده کرده که تمامی دنیا از آن استفاده می‌کند

چیت‌چیان ادامه داد: اگر قبول کنیم که قرار است با یکدیگر یک مسیر را طی کنیم، به سؤالات و تفکرات دیگران نیز احترام گذاشته و آن‌ها را از خود می‌دانیم. یکی از مشکلات امروز جامعه این است که هر فردی فقط به سؤالات و اعتقادات خود می‌اندیشد و نظرات دیگران برای او مهم نیست. امروز سؤالات بسیار زیادی در جامعه در رابطه با موضوعات مختلفی همچون آزادی، حجاب و ... وجود دارد که باید بدان‌ها پاسخ‌ داد. برای پاسخ به تمامی این سؤالات در طیف‌های مختلف اعتقادی ابتدا باید تعاریف مشترکی بین یکدیگر پیدا کنیم.

وی اظهار کرد: برای مثال امروز افرادی که در خیابان‌ها فریاد سر می‌دهند که «زن، زندگی، آزادی» این‌چنین می‌اندیشند که دیگران در برابر آن‌ها این‌گونه بیان می‌کنند که «مرد، مرگ، اسارت»! که این مسئله اصلا درست نیست. شعار «زن، زندگی، آزادی» مربوط به یک طیف ویژه نیست بلکه تمامی مکاتب از مکاتب الهی گرفته تا مادی به این شعار اعتقاد دارند. قرآن کریم زمانی که می‌خواهد انسان نمونه را معرفی کند، این‌گونه بیان می‌کند که ای پیامبر! زنان مؤمن را به جامعه معرفی کن.

مدرس مجمع مدارس دانشجویی قرآن و عترت گفت: اما مسئله مهم این است که این شعار با چه تعریفی بیان می‌شود. این مسئله بدان معنا است که ممکن است هر فردی تصوری متفاوت از آزادی، زن و زندگی داشته باشد که باید بدان پرداخته شود. امروز اغلب افرادی که چنین شعارهایی را سر می‌دهند، تعریف مشخصی از دیدگاه در رابطه با این شعار ندارند. بنابر این، باید نسبت به تعاریف خود در رابطه موضوعات مختلف همچون آزادی و ... آگاهی داشته باشیم.

چیت‌چیان ادامه داد: جامعه به مثابه یک تیم ورزشی است که با یکدیگر به پیروزی رسیده یا شکست می‌خورند. یکی از موضوعاتی که باید به تعریف آن اشاره شود، واژه «زن» است. جامعه ما جامعه‌ای به شدت متعصب بر روی زنان است. زن در رشته‌های مختلف دانشگاهی و نهادهای مختلف فکری تعاریف متنوعی داشته و در جامعه‌شناسی، اندیشه‌های روان‌شناختی و ... نیز دارای تعابیر مختلفی است. خداوند متعال نیز در قرآن کریم به تعریف واژه زن پرداخته است. برای مثال برای زن در قرآن کریم از کلمه «حافِظاتٌ لِلْغَيْبِ» استفاده شده است.

وی تصریح کرد: مقام زن در قرآن کریم در جایگاه بسیار والایی قرار گرفته است. در حدیث کسا محوریت با حضرت فاطمه(س) است. بنابراین، ابتدا باید تعریف از زن در اسلام را بدانیم و سپس، به دنبال این موضوع باشیم که تساوی زن و مرد به چه معنا است؟ زمانی که نمی‌دانیم زن و مرد چه تفاوتی با یکدیگر دارند، نمی‌توانیم به درستی به تساوی حقوق این دو بپردازیم.

مدرس مجمع مدارس دانشجویی قرآن و عترت ادامه داد: دین مجموعه برنامه‌ای است که انسان‌ها برای زندگی خود در نظر می‌گیرند. دین لزوما الهی نیست چنانکه ادیان غیر الهی نیز وجود دارد. مجموعه سبک زندگی که انسان‌ها برای دستیابی به هدفی ویژه اتخاذ می‌کنند، دین نام دارد. خداوند متعال نیز از آنجایی که انسان را خلق کرده و او را می‌شناسد، برای او بسته سبک زندگی ارسال کرده که به آن دین الهی و شریعت آسمانی گفته می‌شود و مهمترین عملکرد دین این است که ظرفیت‌های انسان را شکوفا می‌کند. یکی از مشکلات موجود در جامعه امروزی این است جوانان برخی از افراد را مشاهده می‌کنند که ظاهری دین‌دارند، اما عامل به دین نیستند و در طرف مقابل افراد دیگری را مشاهده می‌کنند که ظاهرا انسان‌های دین‌داری نیستند، اما ظرفیت‌های ایشان با تلاش فراوانی که داشته‌اند، شکوفا شده است. این مسئله باعث می‌شود تا جوانان دچار تضاد شده و این‌گونه بیندیشند که دین عامل شکوفایی ظرفیت‌های انسان نیست.

چیت‌چیان بیان کرد: یکی از سؤالاتی که پیش می‌آید این است که از کجا دین به حکومت دینی تبدیل می‌شود؟ تمامی انسان‌ها زمانی که تصمیم می‌گیرند کنار یکدیگر زندگی کنند، حتما قوانینی را برای اینکه نظام اجتماعی آن‌ها شکل گیرد، وضع می‌کنند. لذا هیچ انسان عاقلی نیست که بگوید وضع قوانین خلاف آزادی است. زمانی حکومت دینی به وجود می‌آید که سبک زندگی الهی و اسلامی به عنوان قانون جامعه در نظر گرفته می‌شود. حکومت دینی با دو رکن دین و قرار جمعی جامعه برای استفاده از دین به عنوان قانون حاکم ایجاد می‌شود. لذا جامعه ایرانی بود که خواست تا حکومت دینی بر جامعه حاکم شود.

وی افزود: تنها کشوری که مردم آن گرد یکدیگر جمع شده و اعلام کردند که ما خواهان حکومت دینی هستیم، ایران است. این مسئله در هیچ کشوری تا کنون وجود نداشته و در انقلاب‌های بزرگ جهان نظیر انقلاب فرانسه و ... نیز هیچ‌گاه نظر مردم برای تنظیم قانون کشور خواسته نشده است. زمانی که همه مردم اعلام کردند که خواهان حکومت دینی هستند، یعنی قبول کردند که دین، قانون جامعه باشد. لذا در این جامعه بکارگیری واژه حجاب اجباری واژه نادرستی است.

مدرس مجمع مدارس دانشجویی قرآن و عترت ادامه داد: زمانی که مردم ما قرار بر این نهادند که دین قانون جامعه باشد، بنابر این، باید قوانین اسلامی در انظار عمومی مد نظر بوده و رعایت شود. زمانی که برخی به خیابان آمده و اسلام را رعایت نمی‌کنند، درواقع به قرار جمعی جامعه بی‌احترامی می‌کنند که این مسئله ربطی به دین ندارد. اگر بنابراین است که این قرار جمعی وجود نداشته باشد، باید همگان با یکدیگر این مسئله را بپذیرند. ما یا باید همگی در کنار یکدیگر حکومت دینی را بخواهیم یا همگی در کنار یکدیگر آن را نخواهیم. در چنین چارچوبی حجاب نیز یکی از قوانینی است که باید رعایت شود.

چیت‌چیان با بیان اینکه قانون حجاب برای قرآن است، اظهار کرد: زمانی که احکام دین به عنوان قانون جامعه پذیرفته شده و مردم این مسئله را در کنار یکدیگر و با نظر یکدیگر پذیرفتند، حکومت دینی وظیفه دارد تا تمامی احکام شرعی را در صحن جامعه اجرا کند. بسته سبک زندگی الهی که از سوی پروردگار متعال به انسان‌ها رسیده است، بسته‌ای کامل است که باید به تک تک نکات آن عمل کرد تا به سعادت رسید. لذا چنانچه برخی احکام و نکات این بسته را رعایت کرده و برخی دیگر مانند حجاب و ... را کنار گذاریم، این بسته ناقص بوده و منجر به شکوفایی ظرفیت‌های انسانی نمی‌شود. این همان چیزی است که امروز در برخی کشورهای به ظاهر مسلمان دیده می‌شود. برخی کشورهای مسلمان دین را بسته‌ای می‌دانند که می‌توان به برخی از احکام آن عمل کرد و برخی دیگر را کنار گذاشت.

یکی از مشکلات امروز جامعه این است که هر فردی فقط به سؤالات و اعتقادات خود می‌اندیشد و نظرات دیگران برای او مهم نیست. امروز سؤالات بسیار زیادی در جامعه در رابطه با موضوعات مختلفی همچون آزادی، حجاب و ... وجود دارد که باید بدان‌ها پاسخ‌ داد. برای پاسخ به تمامی این سؤالات در طیف‌های مختلف اعتقادی ابتدا باید تعاریف مشترکی بین یکدیگر پیدا کنیم

وی ادامه داد: بنابراین، حکومت‌ها یا دینی یا غیر دینی هستند یعنی حکومت دینی حداقلی و حداکثری معنایی ندارد. حکومت دینی بدان معنا است که جامعه به این نتیجه رسیده است که احکام دینی که از سوی خداوند متعال برای تمامی زندگی بشریت نازل شده، به عنوان قانون جامعه و روابط اجتماعی انتخاب شود. برخی این‌گونه گمان می‌کنند که احکام اسلام احکامی فردی است؛ در صورتی که اسلام سرشار از قوانین و احکام اجتماعی است. اینکه فردی فکر کند در جامعه اسلامی مهم نیست روزه‌خواری بشود یا خیر، تفکر کاملاً نادرستی است، چراکه طبق قرار اجتماعی مبنی بر پذیرش احکام دین به عنوان قوانین اجتماعی، این حرکت حریم جامعه را نادیده می‌گیرد.

مدرس مجمع مدارس دانشجویی قرآن و عترت در پاسخ به این سؤال برخی جوانان که انتخاب نوع حکومت دینی دست ما نبوده و گذشتگان به این امر رأی دادند، تصریح کرد: این سؤال مطرح می‌شود که آیا برگزاری همه‌پرسی در این زمینه مؤثر است؟ در پاسخ باید گفت که غربی‌های که این مسئله را مطرح می‌کنند، هیچ‌کدام نوع حکومت خود را با همه‌پرسی انتخاب نکردند. اعتقاد داریم باید سازوکاری طراحی کنیم که اراده مردم در جامعه پیاده شود. مقام معظم رهبری در بیانیه گام دوم انقلاب اسلامی این‌گونه عنوان می‌کنند که اراده مردم چیزی نیست که حاکمیت بخواهد آن را به مردم ببخشد، بلکه خود مردم صاحب اراده هستند. حاکمیت باید پیاده‌سازی اراده مردم در جامعه را تسهیل کند. اما باید برای اینکه این اراده چگونه در جامعه ایجاد شود، سازوکار مشخص و معین طراحی کنیم. مسلما سازوکار این قضیه برگزاری همه‌پرسی‌های متعدد نیست.

چیت‌چیان در پایان بیان کرد: ایده جمهوری اسلامی تا به امروز برای به صحنه آمدن اراده مردم، برپایی انتخابات متعدد بوده است. جمهوری اسلامی سازوکارهایی را برای به صحنه آوردن اراده مردم استفاده کرده که تمامی دنیا از آن استفاده می‌کند. چنانچه فرد یا افرادی با این سازوکارها مخالف هستند، می‌توانند راهکار ارائه دهند که البته ارائه این راهکارها با دعوا و آشوب حل نمی‌شود. بنابراین، حکومت دینی از دین الهی و خواست مردم تشکیل شده است. لذا زمانی که دین را به عنوان قانون اجتماعی برگزیدیم، نمی‌توانیم برخی از قوانین آن را اجرا کرده و برخی دیگر را کنار گذاریم. حکومت دینی باید تمامی احکام را در مورد مسائل مختلف از حجاب گرفته تا ربا اجرا کند.