چگونه زندگی خود را از روابط سمی پاک کنیم

عفت آی، روانشناس و کارشناس خانواده در گفت‌وگو با ایکنا از خراسان‌جنوبی با بیان اینکه انسان نیازمند زندگی اجتماعی و ایجاد روابط است، اظهار کرد: اگر بخواهیم رابطه صمیمی با افراد داشته باشیم در مرحله اول باید ببینیم که روابط سمی چه روابطی است و شامل چه کسانی می‌شود تا این موارد را از رابطه‌های خود حذف کنیم تا به سمت صمیمیت، مهر و محبت برویم.

وی بیان کرد: اولین بار واژه سمی بودن روابط توسط لیلیان گلاس، یکی از روانشناسان بزرگ مطرح شد که اظهار کرده بود هر رابطه‌ای که در آن حمایت نباشد و در آن یک طرف، طرف دیگر را تحقیر و سرزنش کند و به‌طور کلی یک رابطه ناموزون باشد به آن رابطه سمی می‌گویند.

این دکترای روانشناسی بیان کرد: این رابطه سمی تنها مختص همسران نیست و فرضا در بین دو همکار، مادر و فرزند و یا دو دوست نیز مشهود است و رابطه‌ای که ما احساس کنیم تنها دهنده هستیم و گیرنده نیستیم و حس و حال بدی به ما دست می‌دهد و هر زمان با فرد صحبت می‌کنیم احساس خشم و ناامیدی و احساس اینکه تمام آرزوهای ما در هم شکسته شده و از لحاظ روانی خسته می‌شویم، می‌گوییم این رابطه سمی است و باید بازبینی شود.

آی اظهار کرد: این رابطه نیازمند اصلاح بوده چراکه گاهی نمی‌شود از این افراد فاصله گرفت چون جزئی از زندگی ما و عزیزان ما هستند؛ به‌طور مثال برای اصلاح رابطه مادر و فرزند و رابطه همسران و خواهران و برادران باید ابتدا از خود شروع کنیم و ببینیم که چه امری در ما وجود دارد که اجازه می‌دهد طرف مقابل ما را تحقیر و سرزنش کند و تنها ما ارائه‌کننده محبت باشیم.

وی افزود: ما باید خود با قاطعیت از این امر جلوگیری کنیم و نگذاریم هر فردی از ما سوءاستفاده کند؛ بنابراین زمانی که ما خود انسانی اصلاح شده باشیم اطرافیانمان هم می‌دانند تا چه اندازه به حریم ما ورود پیدا کنند و از طرفی خود باید حریم‌ها و حد و مرزها را مشخص کنیم؛ به‌طور مثال  درست است که فرزند و یا همسر به ما نزدیک است اما باید حریم ما را بداند و حباب شخصی را بشناسد.

آی ادامه داد: گاهی مشکل از زمانی شروع می‌شود که افراد تعریفی از حریم شخصی خود ندارند و بنابراین هر کسی می‌تواند از این فرد سوء‌استفاده کند؛ پس برای تعیین این مرز نیاز داریم که آن را بشناسیم تا بدانیم تا چه حدی یک فرد می‌تواند به ما نزدیک شود و حد و حدودها را برای دیگران مشخص کنیم.

تربیت خانوادگی؛ اصلی که اساس شخصیت را می‌سازد 

وی بیان کرد: در تمام موضوعات زندگی به بحثی به نام تفاوت فردی اشاره می‌شود که این امر از دو مؤلفه ژنتیک و محیط خانوادگی نشئت می‌گیرد؛ در یک محیط خانوادگی متأسفانه برخی از حرمت‌ها از کودکی شکسته شده و گفتمان درستی تعبیه نشده و اعضای خانواده آن را طبیعی فرض می‌کنند چون از کودکی با چارچوبی که باید تربیت نشده‌اند؛ بنابراین وقتی که با آن شیوه تربیتی وارد جامعه می‌شوند اگر دیگران با او هر رفتاری کنند آن رفتار را طبیعی فرض می‌کنند.

آی با بیان اینکه بنابراین امری که ما را از بقیه جدا می‌کند آن شخصیتی است که در خانواده به ما داده شده و ما با آن رشد کردیم، تصریح کرد: ما در تعاملات خود با افراد به مرور متوجه می‌شویم که در چه خانواده‌ای تربیت شده است و همین امر ما را به شیوه رفتار با او کمک خواهد کرد.

این روانشناس خانواده بیان کرد: برخی افراد به دست جامعه تربیت می‌شوند  که این یک فاجعه است چون زمانی که جامعه بخواهد نقش تربیت‌کننده را داشته باشد سیلی‌های محکمی به فرد می‌زند؛ لذا چقدر خوب است در محیط خانوادگی حد و مرزها را به فرزندانمان آموزش دهیم و حتی به او گوشزد کنیم که دیگران هم حریم شخصی دارند.

آی ادامه داد: باید بدانیم و یاد بگیریم سؤالاتی مثل سن و میزان درآمد بسیار شخصی بوده و باید در مورد آن‌ها فردیت داشته باشیم؛ نه از دیگران بپرسیم و نه به فردی اجازه دهیم از ما بپرسد؛ گاهی فرد مقابل این موارد و این حدود را بلد نیست که در چنین مواردی ما باید آن راه را ببندیم تا متوجه حریم‌ها شوند چراکه روابط سمی جز ضرر در زندگی شخصی ما چیزی نخواهد داشت.