تشریح مراحل چهارگانه «جهاد تبیین»

یزدان یگانگی، رئیس سازمان فضای مجازی سراج در چهارمحال‌وبختیاری در گفت‌وگو با ایکنا با اشاره به کلیدواژه «جهاد تبیین» در مجموعه ادبیات گفتمانی مقام معظم رهبری، اظهار کرد: واژه «جهاد» ۱۷ بار در قرآن تکرار شده است و تکلیف مبنی بر جهاد، حرکت و پیشروی را بر افراد واجب می‌کند. رهبر معظم انقلاب از دغدغه خودشان برای جهاد در جهت تبیین مسائل انقلاب و نظام اسلامی سخن می‌گویند لذا همه افراد و اقشار در این خصوص مسئول و صاحب تکلیف هستند.

وی با اشاره به نقش تبیین حادثه کربلا و قیام امام حسین(ع) بعد از عاشورا، تصریح کرد: مهم‌ترین و مؤثرترین اقدامی که باعث ماندگاری قیام آن حضرت در پهنه تاریخ شد، جهاد تبیین به پرچمداری حضرت زینب(س) و امام سجاد(ع) بود. بر اساس همین مدل، امروز زوایا و مختصات انقلاب اسلامی در گام دوم باید برای عامه مردم ایران و جهان تبیین شود تا با استحکام و قدرت بیشتری مأموریت جهانی خود را تا ظهور مهدی موعود(عج) ادامه دهد.

ضرورت و اهمیت جهاد تبیین

یگانگی در خصوص ضرورت و اهمیت جهاد تبیین، تأکید کرد: ویژگی اصلی انقلاب اسلامی تکیه بر اصول و آموزه‌های اسلام است و با نگاهی به دستاوردهای نظام اسلامی در ساحت‌های مختلف علمی، فناوری و غیره با وجود هجمه‌های مداوم و وسیع دشمن از جنگ تحمیلی تا جنگ اقتصادی، نبرد شناختی و جنگ نرم، ضرورت جهاد تبیین مشخص می‌شود.

این فعال فضای مجازی بیان کرد: دشمنان امروز از جنگ نرم نیز عبور کرده و جنگ روایت‌ها را به راه‌ انداخته‌‌اند که زیرساخت‌های فکری و اعتقادی آحاد جامعه را با کم‌رنگ کردن افتخارات و دستاوردهای جهانی ایران، نشانه گرفته‌‌اند. آنان تلاش دارند فرهنگ و پیشینه ما را از میان ببرند و برای نیل به اهداف به جای بهره‌گیری از اسلحه و توپ و تانک، قلب‌ها و فکرها و باورها را با کار رسانه‌ای آماج حملات قرار داده‌اند و تلاش می‌کنند که نگاه و ذائقه ملت و به‌ویژه باورهای قلبی نسل نوجوان و جوان را با اندیشه‌ها و تفکرات خود همسو کنند.

یگانگی با تصریح اینکه سلاح دشمن در جنگ روایت‌ها رسانه و فضای مجازی است، افزود: سلاح‌های کاربردی و مؤثر دشمنان شبکه عظیمی از امکانات و تجهیزات رسانه‌ای، ماهواره‌ها و رسانه‌ها و شبکه‌های پرشمار و گسترده رادیو و تلویزیون و فضای مجازی است که در این جنگ علیه مملکت اسلامی به کار می‌گیرند و مقام معظم رهبری نیز در بیانات خود به این نکته توجه می‌دهند و در سخنرانی دوازدهم مهرماه ۹۷ می‌فرمایند: «فعلاً دشمن از ابزار رسانه استفاده می‌کند برای اثرگذاری بر افکار عمومی. توجه کنید! ابزار رسانه، ابزار مهم و اگر دستِ دشمن باشد، ابزار خطرناکی است.» ایشان بارها بر جهاد تبیین به‌عنوان اصل و اساس در کارزار مقابله با دشمن تأکید کرده‌اند.

مراحل تحقق جهاد تبیین

وی با طرح این پرسش که برای جهاد تبیین چه باید کرد؟ گفت: در وهله نخست، شناخت دشمن و ابزار و حربه‌های آن اهمیت دارد که ذیل عنوان آشنایی با تکنیک‌های عملیات روانی در حوزه رسانه مطرح می‌شود، گام دوم جهاد تبیین ناظر به پذیرش واقعیت‌ها و گام سوم شامل تشریح این واقعیات است، در گام چهارم نیز این واقعیت‌ها باید به شیوه جذاب و ارائه مخاطب‌پسند در دسترس عامه مردم قرار گیرد.

یگانگی با تصریح اینکه در برهه‌ای از انقلاب در میدان نظامی نبرد با دشمن قرار داشتیم و امروز این میدان به ساحت رسانه‌ای و فضای مجازی تغییر مکان داده است‌، افزود: در طی هشت سال دفاع مقدس، مردم از با ارزش‌ترین دارایی خود یعنی جانشان گذشتند و ایثارگرانه و شجاعانه در برابر دشمن ایستادگی کردند، پس از جنگ نیز جوانان و دانشمندان در عرصه علمی و فناوری جهاد کردند و چه بسا جان خود را در این راه لذا کردند که مصداق بارز آن شهدای هسته‌ای هستند. امروز این دستاوردها و نقاط قوت باید به شیوه‌ای جذب‌کننده برای آحاد مردم تبیین شود تا همگان بدانند در پرتو نظام اسلامی چه عزت و افتخاراتی نصیب ما شده است.

رئیس سازمان فضای مجازی سراج در استان بیان کرد: امروزه در تقابل عملیاتی در جنگ رسانه‌ای با دشمن در قالب آفند و پدافند رسانه‌ای، کشف و بیان واقعیت‌ها و روشنگری باید در دستور کار قرار گیرد و این حرکت باید در قالب یک جهاد همگانی و تمام‌عیار محقق شود و برای دستیابی به این مهم، تکنیک‌های عملیات روانی دشمن باید مشخص و معرفی شوند. شکستن قبح، حیازدایی، کم‌رنگ یا وارونه جلوه دادن دستاوردها و یا پررنگ کردن ضعف‌ها و از کاهی کوهی ساختن برخی از این تکنیک‌ها هستند، تا جایی که به علت غفلت و یا نابلد بودن ما در جبهه مقابله با دشمن، دشمنان موفق می‌شوند که باورها و افکار عمومی را مخدوش کنند و بازیابی اعتماد عمومی بسیار دشوار می‌شود.

یگانگی با ذکر اینکه اگر جهاد تبیین صورت نگیرد افکار عمومی در فضای تاریک و غبارآلود باقی خواهند ماند، ادامه داد: دشمن از این شرایط نهایت استفاده را کرده و روایت‌های غلط و ساختگی را به مردم القا می‌کند؛ در حوزه رسانه و فضای مجازی باید بتوان به شناخت کافی از این بسترها دست یافت و با رویکردها و قالب‌های جدید، عالمانه، هوشمندانه و هنرمندانه ضعف‌ها و خلأها را رفع کنیم.

وی در پاسخ به این پرسش که چه نهادها و اقشاری در حوزه جهاد تبیین باید نقش‌آفرین باشند، گفت: از واژه جهاد بر می‌آید که همگان در این راستا وظایفی را بر دوش دارند، همچنان که در جنگ نظامی همگان در قبال دفاع از وطن خود را مکلف دانستند و آحاد جامعه یا در خط مقدم جبهه و یا پشت جبهه مشغول ادای تکلیف بودند؛ طبیعتاً در جهاد تبیین نیز همراهی و نقش‌آفرینی همه دستگاه‌ها، نهادها و آحاد مردم مورد نیاز است و هر یک باید نقش خود را به خوبی ایفا کند تا بتوانیم جنگ تبلیغاتی دشمن علیه جمهوری اسلامی را خنثی کنیم.

یگانگی در خصوص موانع و مشکلات احتمالی و دشواری‌های پیش روی جهاد تبیین، بیان کرد: هیچکس منکر دستاوردهای ارزشمند و فراوان انقلاب نیست لذا در گام‌های چهارگانه جهاد تبیین باید این دستاوردها و واقعیات تشریح شوند و بنا بر تأکیدات رهبری مردم باید در این زمینه آگاه و بصیر شوند، ضعف و مشکل مشهود دیگر این است که واقعیت‌های انقلاب برای مردم تشریح و روشن نشده است، ضعف دیگر ناظر به عدم شناخت و آگاهی در بازنمایی هنرمندانه و جذاب واقعیات می‌باشد که می‌طلبد تحت چارچوب موازین دینی این اتفاق بیفتد و محتوای در دسترس به‌صورت خوب و تأثیرگذار به عامه مردم ارائه شود.

نقش خانواده‌ها در جهاد تبیین

وی بر نقش خانواده‌ها در جهاد تبیین تأکید و اضافه کرد: پدر و مادرها در تبیین واقعیات برای فرزندان می‌توانند بسیار تأثیرگذار باشند چرا که محتوا و قالب کار در مدرسه معمولاً مشخص و محدود است اما پدر و مادر که سختی‌های جنگ را درک کرده و بر حقایق زندگی مردم در دوران طاغوت علم و آگاهی دارند باید بتوانند دانسته‌های خود را به فرزندان انتقال دهند.

یگانگی ادامه داد: خانواده‌ها برای مراقبت از فرزندان در قبال جنگ روایت‌ها و شبهه‌آفرینی عامدانه مغرضان دین و ایجاد شبهات دینی و اعتقادی فرزندان نیز وظیفه تبیینی و روشنگری را بر عهده دارند؛ ضعف ما در تبیین و تشریح و معرفی ابعاد دین اسلام باعث ظهور و راهیابی فرقه‌ها و نحله‌های انحرافی در افکار و اعمال بسیاری از جوانان شده است که به این افکار و عقاید پوچ گرایش می‌یابند.

رئیس سازمان فضای مجازی سراج در استان با ذکر اینکه بهره‌گیری صحیح از فضای مجازی نیز به‌خوبی برای آحاد جامعه تبیین و تشریح نشده است، گفت: جامعه بشری به مرور زمان ناگزیر از رویارویی با پدیده‌های نوظهور علوم و فنون است همچنان که تا چندی پیش نسبت به خطرات ویدئو، سی‌دی‌ها، ماهواره و حتی سینما ابراز نگرانی می‌کردیم و امروز با اینترنت و فضای مجازی روبرو هستیم و حتی فراتر از آن پدیده متاورس است که نوجوانان و جوانان ما در این فضا زیست می‌کنند و در آینده‌ای نه چندان دور عالمگیر خواهد شد.

ضرورت تبیین فرصت‌ها و تهدیدهای فضای مجازی

یگانگی بخشی از فرایند تشریح واقعیات در جهاد تبیین را ناظر به تبیین ابعاد و فرصت‌ها و تهدیدهای فضای مجازی دانست و توضیح داد: کاربران باید نسبت به خطرات و تهدیدات فضای مجازی آگاه باشند؛ متأسفانه فضای مجازی در اختیار خودمان قرار ندارد و بلکه در اختیار دشمن است. کم‌کاری ما در این حوزه باعث شده است که شبکه ملی اطلاعات و شبکه‌های اجتماعی بومی قوی و فراگیر و نیز قوانین الزام‌آوری در این حوزه نداشته باشیم لذا می‌طلبد که علاوه بر مطالبه‌گری هدفمند مبنی بر داشتن اینترنت ملی و شبکه‌های اجتماعی بومی و نیز وضع قوانین و قواعد مشخص و الزام به حضور با حساب و کتاب و منطقی در فضای مجازی، باید ورورد هوشمندانه به فضای مجازی نیز صورت بگیرد.

وی گفت: مقام معظم رهبری در یکی از سخنرانی‌ها می‌فرمایند: جوانان هم سروکار دارند با فضای مجازی، با انواع‌ و اقسام چیزها و کارها، با برنامه‌های علمی‌اش، با اینترنتش، با شبکه‌های اجتماعی‌اش، با مبادلات و امثال اینها سروکار دارند؛ خب، اینجا لغزشگاه است. هیچ‌کس نمی‌گوید آقا جاده نکش. اگر شما در یک منطقه‌ای جاده‌ای لازم دارید، خیلی خب، جاده بکش، جاده‌ اتوبان هم بکش اما مواظب باش!» (دیدار معلمان و فرهنگیان با رهبر انقلاب – ۱۳۹۵/۰۲/۱۳). پیداست که استفاده از فضای مجازی باید تقویت شود و بر اساس قواعد و به‌صورت قاعده‌مند مورد استفاده قرار گیرد؛ کشور چین با ایجاد پلتفرم‌های قوی فضای بومی خوبی را برای حضور مردم در فضای مجازی در اختیار آنان قرار داده است و هر یک از افراد جهت استفاده از پلتفرم‌های خارجی تابع قواعد و قوانین مشخصی هستند و در این حوزه نظام‌بخشی و سامان‌دهی خوبی را ایجاد کرده است.