زنگ خطری که در مسابقات قرآن به‌ صدا درآمد / از کاهش آمار شرکت‌کنندگان تا نبود مباحث انگیزشی

به گزارش ایکنا از استان مرکزی، مرحله دوم (شفاهی) از شانزدهمین آزمون «ارزیابی و اعطای مدرک تخصصی قرآن به حفاظ قرآن» سه‌شنبه، دوم شهریورماه با مشارکت 44 شرکت‌کننده به میزبانی اراک برگزار شد و این آزمون امروز، 3 شهریور با مشارکت 24 نفر در ساوه ادامه دارد و نتایج پس از بررسی اعلام می‌شود.

حجت‌الاسلام نعمت‌الله سرلکیان، رئیس اداره امور قرآنی اداره کل تبلیغات اسلامی استان مرکزی، در حاشیه برگزاری مرحله شفاهی شانزدهمین آزمون «ارزیابی و اعطای مدرک تخصصی قرآن به حفاظ قرآن» اظهار کرد: در مرحله کتبی این دوره از آزمون 141 نفر شرکت داشتند که پس از ارزیابی اولیه 68 نفر برای مرحله شفاهی پذیرفته شدند.

وی با اشاره به اینکه آزمون ارزیابی حفاظ در کشور به‌عنوان یکی از معتبرترین آزمون‌های حفظ شناخته می‌شود، بیان کرد: امسال در کشور 8096 نفر ثبت‌نام کرده‌اند. پس از برگزاری دو مرحله کتبی و شفاهی به منتخبان مدرک درجه 5 (دیپلم)، 4 (فوق‌دیپلم)، 3(کارشناسی)، 2 (کارشناسی ارشد) و 1 (دکترا) اعطا می‌شود.

سرلکیان در خصوص انتخاب داوران این دوره از آزمون گفت: برای داوری این مرحله از داورانی انتخاب می‌شود که مورد تأیید سازمان باشند و خوشبختانه در استان داورانی تربیت شدند که به استان‌های هم‌جوار برای داوری دعوت می‌شوند.

وی ادامه داد: مقام معظم رهبری بر تربیت ۱۰ میلیون حافظ قرآن تأکید دارند و هنوز این امر محقق نشده است و از فرمایش ایشان بسیار عقب هستیم، مؤسسات، خانه‌های قرآن، دستگاه‌ها، سازمان‌ها در این حوزه وارد شده‌اند، ورود نوجوانان و جوانان در رشته حفظ به قرآنی شدن خانواده‌ها نیز کمک می‌کند و این مهم مقدمه عمل به قرآن است.

سرلکیان ضرورت توجه به زیرساخت‌های فضای مجازی در حوزه قرآن را یادآور شد و افزود: در شرایط کرونایی اغلب خانواده‌ها در کنار هم هستند و اگر این فضا برای آموزش خانواده‌ها فراهم شود قطعاً در آینده تعداد حافظان بیشتری خواهیم داشت.

مدرک آزمون ارزیابی حفاظ قرآن لحاظ نمی‌شود

مسعود اکبری، دارنده مدرک درجه یک حفظ کل قرآن کریم، نیز در حاشیه برگزاری این آزمون به خبرنگار ایکنا گفت: دستگاه‌ها هریک مسابقاتی در رشته‌های مختلف برگزار می‌کنند، اما آزمون ارزیابی و اعطای مدرک تخصصی به حفاظ یکی از استانداردترین آزمون‌هاست و حافظان را نسبت به سایر دستگاه‌ها بهتر ارزیابی می‌کند.

 وی ادامه داد: شرکت حافظان متناسب با توانایی خود در آزمون ارزیابی و اعطای مدرک یکی از مزایای این طرح است، این آزمون از لحاظ کمی و کیفی این جرئت را به حافظان می‌دهد تا در یکی از درجه‌های پنج‌گانه متناسب با توانایی خود شرکت کنند. این آزمون فرصتی برابر برای تمامی حافظان است تا بتوانند خود را محک بزنند، اما متأسفانه به دلیل بی‌انگیزه بودن و عدم احساس امنیت مالی حافظان شاهد حضور پررنگ آنان در این آزمون نیستیم.

اکبری از بی‌توجهی دستگاه‌ها نسبت به مدارک آزمون ارزیابی حافظان، اظهار کرد: مدارک این آزمون دارای امتیازهای متعددی است که اعمال نشده و به رسمیت شناخته نمی‌شود. مشکل بچه‌های قرآنی توجه است نه دریافت هدیه‌های مالی. حافظان قرآن باید دارای جایگاه اجتماعی باشند و مباحث انگیزشی مسابقات و آزمون‌ها باید برطرف شود. انگیزه‌های بیرونی است که انسان را به سمت انگیزه‌های درونی هدایت می‌کند و حافظان نوجوان انگیزه‌های بیرونی ندارند تا در حوزه و رشته حفظ وارد شوند. برای ایجاد انگیزه بین حفاظ و شرکت آنان در آزمون‌های مختلف باید عزم و سلیقه داشت. نوجوانان حافظ نیاز به تشویق و توجه دارند.

اُفت محسوس حافظان در آزمون ارزیابی و اعطای مدرک

فهیمه جفرسته، حافظ کل قرآن و داور این مرحله از آزمون اعطای مدرک تخصصی به حفاظ قرآن، ضرورت توجه به حفاظ در بخش‌های مختلف را مورد توجه قرار داد و گفت: حافظان با شرکت در این آزمون می‌توانند سطح خود را محک زده و بدانند در چه وضعیتی قرار دارند. این آزمون ویژه حافظان 10 جزء، 20 جزء و کل است که حائزان امتیاز لازم با کسب مدارک مختلف از 5 تا یک می‌توانند از امتیازات آن استفاده کنند.

وی در خصوص سطح توانایی حفاظ در این دوره از آزمون، اظهار کرد: سال‌های قبل به واسطه برگزاری کلاس‌های حضوری حافظان تمرین بیشتری داشتند و از آمادگی بیشتری نیز برخوردار بودند، اما امسال با وجود شیوع کرونا و تعطیلی کلاس‌ها سطح حافظان نسبت به سال‌های گذشته اُفت پیدا کرده بود.

جفرسته با بیان اینکه حافظان باید از همه فرصت‌ها برای ارتقای سطح علمی خود و کاهش ضعف در این حوزه استفاده کنند، به لزوم استفاده از کلاس‌های مجازی در شرایط فعلی تأکید کرد و افزود: در شرایط کرونایی چاره‌ای جز بهره‌مندی از کلاس‌های مجازی نداریم، اگر این کلاس‌ها نیز هدفمند و با اصول برگزار شود، قطعا خروجی مطلوبی خواهد داشت.

حضور یک‌صدم حافظان قرآن در آزمون ارزیابی

اعظم فتحی، حافظ کل قرآن و داور این مرحله از آزمون ارزیابی و اعطای مدرک تخصصی به حفاظ قرآن، نیز گفت: برگزاری این آزمون دارای چشم‌اندازی است که باید برای تحقق این اهداف تلاش کرد، قطعاً حضور این تعداد شرکت‌کننده با تعداد حافظان هم‌خوانی ندارد و علت عدم بی‌انگیزه بودن حافظان از سوی متولیان و اساتید آسیب‌شناسی شود.

وی با اشاره به اینکه امسال شاید یک‌صدم حافظان استان در آزمون ارزیابی و اعطای مدرک تخصصی به حفاظ شرکت نکرده‌اند، بیان کرد: عدم اطلاع کافی حافظان از معانی لغات، تفسیر، مفاهیم و ... باعث می‌شود که تعدادی بسیاری از آنان در آزمون کتبی شرکت نکنند و برخی هم که شرکت می‌کنند به علت عدم تسلط کافی به حفظ از حضور در مرحله شفاهی امتناع می‌کنند.

فتحی اضافه کرد: برای آمادگی حافظان باید برنامه‌های متنوعی تعریف کرد، برگزاری آزمون ارزیابی مطلوب است، اما چون سالی یکبار برگزار می‌شود، انگیزه کافی را برای حافظ جهت آمادگی و ارتقای سطح ایجاد نمی‌کند. بهتر است در کنار این آزمون، آزمون‌ها و طرح‌های دیگر سراسری تعریف کرد تا حافظان در طول سال آمادگی خود را حفظ کنند.  

ضرورت به‌کارگیری جوانان قرآنی در آموزش و پرورش

سیدعلی‌اکبر احمدی، حافظ کل قرآن و دبیر معارف اسلامی مقطع متوسطه اول، نیز در حاشیه برگزاری آزمون اظهار کرد: سومین باری است که در مسابقات شرکت دارم، سال‌های قبل موفق به اخذ مدرک درجه سه معادل کارشناسی شدم و امسال برای اخذ مدرک درجه 2 شرکت کرده‌ام.

وی ضرورت آموزش قرآن به صورت حرفه‌ای در آموزش و پرورش را مورد تأکید قرار داد و افزود: با تدریس در مقطع متوسطه اول متوجه شدم دانش‌آموزان تا چه اندازه در حوزه قرائت و روخوانی قرآن ضعیف هستند، برای رفع این مشکل باید ساز و کاری تعریف شود تا دانش‌آموزان مسلط به قرائت و حداقل روخوانی صحیح قرآن سال‌های تحصیلی را پشت سر بگذارند.

احمدی با اشاره به اینکه برای تربیت دانش‌آموزان قرآنی باید از مربیان حاذق، با تجربه و خلاق در حوزه آموزش قرآن کودکان ابتدایی استفاده کرد، اظهار کرد: متأسفانه دانش‌آموزان با سواد قرآنی کافی تربیت نمی‌شوند و خروجی آن دانشجویان و فارغ‌التحصیلان دانشگاهی هستند که حتی توان روخوانی ساده را ندارند. متأسفانه گاه شاهدیم مدارس معلم قرآن ندارند و معلمانی همچون اجتماعی و ... این درس مهم را تدریس می‌کنند.

وی ادامه داد: بهتر است دولت جدید از به کارگیری فعالان حوزه قرائت و حفظ در آموزش و پرورش کوتاهی نکند، قرآنیان خوب و قوی می‌توانند جذب آموزش و پرورش شوند تا درس قرآن به صورت تخصصی در مراکز آموزشی تدریس شود. دانش‌آموزان از آموزش قرآن لذت می‌برند و کافی است در این زمینه خلاقیت و سلیقه به خرج داد.  

پرونده شانزدهمین دوره آزمون ارزیابی و اعطای مدرک تخصصی به حفاظ قرآن در استان مرکزی بسته شد و شاید بی‌انگیزه بودن حافظان برای شرکت در این آزمون زنگ خطری است که به صدا درآمده و نباید از کنار آن به سادگی گذشت. کم نداریم حافظانی که حائز رتبه‌های کشوری و حتی بین‌المللی هستند، اما برای شرکت در این آزمون مهم رغبت چندانی از خود نشان نمی‌دهند، زنگ‌های به صدا درآمده را دریابیم تا دیر نشده. چراکه اگر فرصت از دست رود برای جبران مافات بنا به فرمایش مولاعلی(ع) که فرمودند: «فرصت‌ها همچون ابر از افق می‌گذرند» زمان اندک است.