مؤسسات قرآنی به دنبال درآمد پایدار باشند
مدیرکل اوقاف و امور خیریه چهارمحال‌وبختیاری با ذکر اینکه برای نجات فعالیت‌های قرآنی مؤسسات باید به‌دنبال درآمد پایدار باشند، بیان کرد: این درآمد می‌تواند از حوزه وقف قرآنی حاصل شود؛ به‌دلیل ضرورت این امر، اداره اوقاف این کار را در استان آغاز کرده است.
وقف قرآنی زیرساختی مهم و اساسی برای ترویج و بسط فعالیت‌های قرآنی و نهادینه‌سازی فرهنگ قرآنی در جامعه است. اما این زیرساخت مهم در سالیان متمادی مورد غفلت واقع شده و امروزه خلأ وقف قرآنی در عرصه تبلیغ دین و قرآن بسیار مشهود است. با نگاهی به علل و عوامل ترویج موفق فرهنگ حسینی می‌توان دریافت که بخش مهمی از تأمین هزینه‌های این اقدام، موقوفات فراوان این حوزه است؛ اما برای قرآن و ترویج فرهنگ قرآنی، موقوفات بسیاری کمی صورت گرفته است که طبق آمار رسمی، تنها 2 درصد از موقوفات کشور به این امر اختصاص دارد و در استان موقوفات قرآنی حتی به‌تعداد انگشتان دست نیست.
یکی از اولویت‌هایی که در حوزه وقف دنبال می‌شود ایجاد وقف بر اساس نیازهای روز جامعه است و یکی از مهم‌ترین زمینه‌های وقف که نیاز جامعه نیز محسوب می‌شود وقف قرآنی است؛ بنابراین باید تلاش کرد که جامعه متوجه نیاز به وقف قرآنی شود و در این زمینه رسانه‌ها می‌توانند نقش‌آفرین باشند. ایکنای چهارمحال‌وبختیاری در راستای رسالت خبرگزاری مبنی بر توسعه فرهنگ قرآنی استان، موضوع ضعف در حوزه وقف قرآنی را در دستور کار قرار داده و با نگاهی آسیب‌شناسانه در جستجوی راهکارهایی برای تقویت فرهنگ وقف قرآنی در میان آحاد مردم و واقفان نیک‌اندیش استان است.
حجت‌الاسلام والمسلمین حسن امیری، مدیرکل اوقاف و امور خیریه چهارمحال‌وبختیاری در گفت‌وگو با ایکنا در پاسخ به این پرسش که علت اصلی نبود وقف قرآنی در استان چیست؟ اظهار کرد: یکی از مشکلات اصلی حوزه فعالیت‌های قرآنی به‌ویژه در سال‌های اخیر نبود حمایت‌های مالی و اعتباری کافی از این فعالیت‌ها است و این امر منجر به تعطیلی بسیاری از فعالیت‌های فرهنگی و قرآنی شد. از ابتدا می‌طلبید که فعالیت‌های قرآنی به کمک دولتی و سیاست دولت‌ها وابسته نباشد، بلکه باید یک درآمد پایدار برای حوزه قرآن ایجاد می‌شد تا با تغییر این یا آن دولت، فعالیت‌های قرآنی از سیاست‌های متغیر دولت‌ها آسیب نبینند.
وی لازمه تقویت و استمرار فعالیت‌های قرآنی را داشتن درآمد پایدار از جمله از محل وقف‌های قرآنی دانست و ادامه داد: در این راستا حمایت و تقویت وقف در کشور و به‌ویژه در چهارمحال‌وبختیاری از سال‌ها پیش مورد غفلت واقع شده و به اهمیت آن کمتر توجه شده است، بنابراین واقفان خیراندیش کمتر بر اهمیت وقف در حوزه قرآنی آگاه بوده و کمتر نیت قرآنی را در وقف‌های خود لحاظ کرده‌اند، نتیجه آن است که تعداد موقوفه‌های با نیت قرآنی در استان انگشت‌شمار باشد.
نقش اهالی قرآن و مبلغان در وقف قرآنی
امیری دلیل دیگر ضعف در حوزه وقف قرآنی را نبود اراده قوی در میان جامعه قرآنی مبنی بر ترویج و تقویت وقف قرآنی دانست و بیان کرد: به‌نظر می‌رسد که جامعه قرآنی استان نیز کمتر به اهمیت و ضرورت وقف قرآنی توجه داشته باشند و هیچ حرکتی در راستای تبلیغ آگاهانه و سودمند در این حوزه از آنان دیده نشده است؛ اهالی قرآن اعم از مدیران و متولیان مؤسسات و تشکل‌های قرآنی که در ارتباط با آحاد جامعه هستند و نیز اساتید و مدرسان قرآنی باید بتوانند با تبیین اهمیت وقف قرآنی برای جامعه مخاطب خودشان، فرهنگ وقف قرآنی را بیش از پیش تقویت کنند.
مدیرکل اوقاف و امور خیریه استان بیان کرد: مسئله تبلیغ و فرهنگ‌سازی از اهمیت فراوانی برخوردار است همچنان که مشاهده می‌کنیم آحاد مردم در روضه امام حسین(ع) و محافل عزای آن حضرت مشارکت حداکثری دارند و هر ساله نقشی هر چند کوچک در برپایی روضه و محفل عزای حسینی دارند، چرا که از دیرباز مبلغان دینی مردم را به خدمت در دستگاه امام حسین(ع) دعوت کرده و اجر و ثواب آن‌را برای مردم تبیین کرده‌اند مردم نیز با شرکت در این محافل به حظ معنوی رسیده‌اند و به این موضوع پی برده‌اند که در این روضه‌ها و جلسات سهیم باشند.
امیری با تصریح اینکه در حوزه قرآنی این تبلیغ و ترویج و تأکید وجود نداشته است، بیان کرد: در این خصوص طلاب و مبلغان و اهالی قرآن هیچ اقدام و حرکتی نداشته‌اند؛ مردم اگر تأثیرات و برکات و حظ معنوی را در محافل قرآنی هم درک کنند قطعاً به سوی این دست فعالیت‌ها سوق می‌یابند و محافل و مجالس و کرسی‌های قرآنی با کمک خود مردم رونق می‌یابند. باید گفت که متأسفانه محافل و جلسات قرآنی قوی و مستمری در استان شاهد نبوده‌ایم تا این چرخه تقویت و ارتقا را شاهد باشیم. مردم اگر در جلسات قرآنی قوی شرکت کنند و بدانند که استمرار این دست محافل در گرو مشارکت و حمایت مردمی است قطعاً حمایت خواهند کرد.
وی تأکید کرد: بجز جلسه چند هفته پیش شورای فرهنگ عمومی استان که به موضوع فعالیت‌های قرآنی استان اختصاص داشت، هیچ جلسه تخصصی قرآنی را در سطح استان و با حضور مدیران و مسئولان فرهنگی و قرآنی و فعالان و دغدغه‌مندان این حوزه شاهد نبوده‌ایم؛ ضعف جدی در استان و کشور این است که فعالیت شورای توسعه فرهنگ قرآنی استان تعطیل شده و همین امر موجب آسیب جدی به هماهنگی و هم‌اندیشی در حوزه قرآنی شده است که مسائلی نظیر وقف قرآنی نیز در این جلسات مطرح می‌شد.
امیری با ذکر اینکه برای نجات فعالیت‌های قرآنی، مؤسسات باید به‌دنبال درآمد پایدار باشند، افزود: این درآمد می‌تواند از حوزه وقف قرآنی حاصل شود؛ به‌دلیل ضرورت این امر، اداره اوقاف این کار را در استان آغاز کرده است. زمینی در اختیار یک مؤسسه قرآنی در فرخشهر قرار گرفته و حمایت‌ها و مشاوره‌های لازم برای اینکه این مؤسسه بتواند به درآمدی پایدار از محل موقوفات قرآنی دست یابد و خودکفا شود، صورت گرفته است. بسیاری از مؤسسات و مراکز قرآنی می‌توانند همین رویه را پیگیری کنند و با انجام فعالیت‌هایی نظیر تأسیس مدارس یا مراکز پیش‌دبستانی قرآنی و غیره به درآمد پایدار دست یابند.
ضرورت درآمدزایی و خودکفایی مؤسسات قرآنی
مدیرکل اوقاف و امور خیریه استان بیان کرد: متأسفانه فرهنگ درآمدزایی و خودکفایی و رسیدن به منبع پایدار درآمد به‌خوبی در میان مؤسسات و مراکز قرآنی استان جا نیفتاده است بنابراین اداره اوقاف تلاش‌هایی را در این زمینه در فرخشهر آغاز کرده است و با الگوسازی در دیگر مناطق مستعد استان نیز ادامه می‌دهد. مراکز قرآنی نباید به حمایت‌های دولتی دلخوش و وابسته باشند، انتظار می‌رود مؤسسات قرآنی نه‌تنها در زمینه درآمدزایی پایدار به خودکفایی برسند بلکه باید در حوزه ساماندهی و مدیریت فعالیت‌های قرآنی پای کار باشند و عامل توسعه فعالیت‌های قرآنی در شهرها و روستاها باشند. این مهم عملی است و اداره اوقاف نیز آموزش‌ها و حمایت‌های لازم را در این خصوص آغاز کرده است اما همت مؤسسات را می‌طلبد که بتوان تا پایان سال شاهد تأسیس مؤسسات قرآنی با رویکرد درآمدزایی باشیم.
امیری با یادآوری اینکه وابستگی فعالیت‌های قرآنی به اعتبارات ذاتی با تغییر دولت‌ها و سیاست‌ها منشأ آسیب به این فعالیت‌ها می‌شود، گفت: اگر یک مؤسسه قرآنی متکی به حمایت‌های دولتی باشد به‌محض تغییر سیاست‌ها دچار تزلزل شده و آسیب می‌بیند، مؤسسات قرآنی موفق در سطح کشور یا جهان اسلام توانسته‌اند در کنار فعالیت‌های قرآنی به راهکارهایی مؤثر برای فعالیت اقتصادی و دستیابی به درآمدهای پایدار دست یابند.
موقوفه درآمدزای قرآنی نداریم
مدیرکل اوقاف و امور خیریه استان در خصوص موقوفات قرآنی استان، بیان کرد: تعداد این موقوفات انگشت‌شمار هستند از جمله اینکه ابتدای امسال یک ملک مسکونی دو طبقه در فرخشهر متعلق به مادر شهیدان امینی با نیت فعالیت‌های قرآنی به اوقاف استان واگذار شده است، همچنین موقوفه غیر متصرفه زمانیان در منطقه فرهنگیان شهرکرد در اختیار یک مؤسسه قرآنی قرار دارد، در سامان، فارسان و یکی دو شهرستان دیگر نیز وقف‌های قرآنی داشته‌ایم. باید گفت که موقوفه درآمدزا با نیت حمایت از فعالیت‌های قرآنی در استان نداریم.
امیری با ذکر اینکه تمامی این موقوفات دارای متولی هستند و اداره اوقاف در مدیریت این اماکن نقشی ندارد، ادامه داد: تلاش برای نظارت بیشتر بر فعالیت موقوفه‌های قرآنی استان آغاز شده است و با بازرسی در موقوفه‌ها و رصد فعالیت‌های قرآنی جاری در این اماکن، عملکرد این مراکز بررسی و ضعف‌های احتمالی گوشزد می‌شود. یک مورد وقف نیز مربوط به جامعة‌القرآن سفیددشت در حال پیگیری است که مسئولان جامعة‌القرآن این منطقه ساختمانی را در یک قطعه زمین موقوفه قرآنی احداث کرده‌اند اما نیمه‌کاره رها شده که باید وضعیت آن پیگیری و تعیین تکلیف شود.
مدیرکل اوقاف و امور خیریه استان در خصوص وضعیت موقوفه کل‌فخری واقع در خیابان امیرکبیر بروجن و خواسته جامعة‌القرآن الکریم این شهر مبنی بر اختصاص زمین به فعالیت‌های قرآنی این مرکز، بیان کرد: این زمین در قدیم از سوی واقف برای گورستان خانوادگی خود وقف شده است و با گذر زمان، این زمین در وسط شهر قرار می‌گیرد و ممانعت‌هایی برای قرارگیری گورستان در وسط شهر ایجاد می‌شود، بنابراین حدود پانزده سال پیش، اداره اوقاف اختصاص این زمین به فعالیت‌های قرآنی را بر اساس قوانین موجود کشور پیشنهاد می‌دهد که تا کنون استقبالی از سوی مؤسسات و مراکز قرآنی استان برای انجام فعالیت‌های قرآنی در آن صورت نگرفته است.
امیری با ذکر اینکه هیچ مراجعه‌ای برای بهره‌وری از زمین موقوفه کل‌فخری بروجن صورت نگرفته است، گفت: اداره‌کل اوقاف و امور خیریه استان این آمادگی را دارد که زمین یاد شده را در اختیار مؤسسات یا مجموعه‌های قرآنی استان برای احداث ساختمان و انجام فعالیت‌های قرآنی قرار دهد، این کار منع قانونی ندارد چرا که بر اساس قانون وقف، املاکی که قبلاً کاربری قبرستان داشته‌اند می‌توانند با نیت وقف قرآنی تنها به فعالیت‌های قرآنی اختصاص یابند.
تخلف شهرداری‌ها در تصرف موقوفات قرآنی استان
مدیرکل اوقاف و امور خیریه استان گفت: متأسفانه این قانون در استان چندان رعایت نشده و تخلفات صریحی را شاهد هستیم، شهرداری‌‌های چندین شهر استان تصرف غیرقانونی بر قبرستان‌های متروکه و بلااستفاده شهرها دارند که این موضوع از طریق قانونی در حال پیگیری است و چندین پرونده قضایی در این خصوص تشکیل شده است. اگر این زمین‌ها و املاک احیا شوند قطعاً درآمدهای حاصل می‌تواند اتفاقات خوبی را در حوزه فعالیت‌های قرآنی رقم بزند.
امیری با دعوت از مؤسسات و مراکز قرآنی استان برای مراجعه و حل مشکل مکان و فضای فعالیت‌های قرآنی، بیان کرد: اداره اوقاف برای حل مشکلات مؤسسات قرآنی در زمینه تأمین مکان فعالیت، استقبال و اعلام آمادگی می‌کند.
انتهای پیام
