گام بیستم روزه‌داری؛ درهای بهشت‌ها را به روی من بگشا

به گزارش ایکنا، روزهای مبارک و پرنعمت ماه رمضان به سرعت گذشت و اکنون در آستانه دهه پایانی آن قرار داریم. اگر 20 روز عبادت کرده باشیم، امروز روزی است که شایستگی آن را داریم که از خداوند گشوده شدن درهای بهشت به رویمان را طلب کنیم.

در دعای روز بیستم ماه رمضان از خداوند می‌خواهیم:

«بسم الله الرحمن الرحیم؛ اللهمّ افْتَحْ لی فیهِ أبوابَ الجِنانِ واغْلِقْ عَنّی فیهِ أبوابَ النّیرانِ وَ وَفّقْنی فیهِ لِتِلاوَةِ القرآنِ یا مُنَزّلِ السّکینةِ فی قُلوبِ المؤمِنین؛ خداوندا، در این روز درهای بهشت‌ها را به روی من بگشا و درهای آتش دوزخ را ببند، مرا توفیق تلاوت قرآن عطا فرما، ای نازل‌کننده آرامش در دل‌های مؤمنان».

آیت‌الله مجتهدی در شرح دعای روز بیستم ماه رمضان آورده‌اند: «اللهم افتح لی فیه ابواب الجنان» در اینجا منظور از اینکه می‌گوییم خدایا درهای بهشت را بر روی من بگشای این است که خداوند ما را از گناهانی که در طول عمر خویش انجام داده‌ایم پاک سازد و حسنات و کارهای نیک ما را افزون سازد؛ چرا که تا انسان گنهکار باشد و از خیرات و حسنات به دور باشد، بهشت بر او حرام خواهد بود و تنها هنگامی درهای بهشت روی او گشوده می‌شود که هیچ گناهی بر او نباشد و اینکه می‌گوییم درهای بهشت را بر روی ما بگشای، به این خاطر است که خداوند به ما عنایت فرماید تا طوری در دنیا زندگی کنیم که بتوانیم در آخرت از هر دری که خواستیم وارد بهشت شویم.

«و اغلق عنی فیه ابواب النیران» برای آنکه بفهمیم منظور از «اغلق عنی فیه ابواب النیران» چیست؟ اشاره می‌کنیم به فرموده خداوند عز و جل در قرآن کریم: «الم یعلموا انه من یحاد الله و رسولا فان له نارجهنم خالدا فیها» (توبه / آیه 64) یعنی «آیا نمی‌دانند که هر کس با خداوند و رسولش دشمنی نماید، آتش جهنم برای اوست که در آن جاودان خواهد ماند» و با توجه به این آیه شریفه در می‌یابیم ما در این روز در اصل با این دعا از خداوند می‌خواهیم ما را جزء کسانی قرار دهد که از دستورات ذات اقدسش و رسول گرامی‌اش پیروی کنیم چرا که پیروی از خداوند و رسولش برابر با رستگاری در دنیا و آخرت و دوری از آتش دوزخ است.

«و وفقنی فیه لتلاوه القرآن یا منزل السکینه فی قلوب»؛ و مرا در این روز توفیق تلاوت قرآن عطا فرما ای فرود آورنده وقار و سکینه بر دل‌های اهل ایمان. از پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و سلم توصیه‌هایی در مورد تلاوت قرآن دارند. رسول گرامی اسلام فرمودند: «نوروا بیوتکم بتلاوه القرآن اولا تتخذوها قبورا کما فعلت الیهود و النصاری، صلوا فی لکنائس و البیع و عطلوا بیوتهم فان البیت اذا کثر فیه تلاوه القرآن کثر خیره و انسع اهله و اضاء لاهل السماء کما تصنئی نجوم السماء لاهل الدنیا» (اصول کافی، جلد 4) یعنی «خانه‌های خود را به تلاوت قرآن روشن کنید و آنها را گورستان نکنید چنانچه یهود و نصارا کردند، در کلیساها و عبادتگاه‌های خود نماز کنند ولی خانه‌های خویش را معطل گذارده‌اند (و در آنها عبادتی انجام ندهند) زیرا که هرگاه در خانه بسیار تلاوت قرآن شود خیر و برکتش زیاد شود» و اهل آن به وسعت رسند و آن خانه برای اهل آسمان درخشندگی دارد چنانچه ستارگان آسمان برای اهل زمین می‌درخشند و ما نیز می‌دانیم که هر چیزی بهاری دارد و بهار قرآن ماه مبارک رمضان است؛ چنانچه امام باقر علیه السلام فرمودند: «لکل شی ربیع و ربیع القرآن شهر رمضان» یعنی «هر چیزی بهاری دارد و بهار قرآن ما، ماه مبارک رمضان است» پس با اینحال ما نیز از خداوند در این روز می خواهیم که به ما توفیق عنایت فرماید تا بتوانیم کلام نورانیش را تلاوت کرده و به آن جامه عمل بپوشانیم.

حجت‌الاسلام روح‌الله بیدرام، نویسنده و پژوهشگر دینی در کتاب «نجوای روزه‌داران» در تفسیر دعای روز بیستم ماه رمضان آورده است:

موجبات باز شدن درهای بهشت

منظور از «اللهمَّ افتَح لی فیهِ ابوابَ الجِنانِ» چیست؟ منظور از اینکه می‌گوییم خدایا درهای بهشت را بر روی ما بگشای این است که خداوند ما را از گناهانی که در طول عمر خویش انجام داده‌ایم پاک سازد و حسنات و کارهای نیک ما را افزون سازد؛ چرا که تا انسان گنهکار باشد و از خیرات و حسنات به دور باشد، بهشت بر او حرام خواهد بود.

موجبات و عوامل بهشتی شدن: ۱. توحید ۲. ولایت اهل‌بیت(ع) ۳. ایمان و عمل صالح ۴. نیکوکاری ۵. اطاعت از پروردگار ۶. تقوی و پرهیزکاری ۷. انفاق ۸. سختی‌ها و شدائد ۹. صبر ۱۰. گفتار نیکو، اطعام، افشای سلام، نماز شب ۱۱. خلق و خوی شایسته ۱۲. مهمان‌نوازی ۱۳. سخاوت ۱۴. زهد ۱۵. ترس از خدا و مخالفت با خواهش هاى نفسانى ۱۶. جهاد در راه خدا.

موجبات بسته شدن درهای جهنم

منظور از «اغلق عنی فیه ابواب النیران» چیست؟ خداوند عزوجل در قرآن کریم می‌فرماید: «أَلَمْ یَعْلَمُواْ أَنَّهُ مَن یُحَادِدِ اللّهَ وَرَسُولَهُ فَأَنَّ لَهُ نَارَ جَهَنَّمَ خَالِدًا فِیهَا؛ آیا نمی‌دانند که هر کس با خداوند و رسولش دشمنی کند، آتش جهنم برای اوست که در آن جاودان خواهد ماند». با توجه به این آیه شریفه درمی‌یابیم ما در این روز در اصل با این دعا از خداوند می‌خواهیم ما را جزء کسانی قرار دهد که از دستورات ذات اقدسش و رسول گرامی‌اش پیروی کنیم چرا که پیروی از خداوند و رسولش برابر با رستگاری در دنیا و آخرت و دوری از آتش دوزخ است.

در خصوص درهای جهنم روایتی تکان‌دهنده در قرآن کریم وجود دارد که می‌فرماید: «وَإِنَّ جَهَنَّمَ لَمَوْعِدُهُمْ أَجْمَعِینَ لَهَا سَبْعَةُ أَبْوَابٍ لِّکُلِّ بَابٍ مِّنْهُمْ جُزْءٌ مَّقْسُومٌ؛ به درستی که جهنم وعده‌گاه همه آنان است، جهنم که دارای هفت در است و برای هر دری جزیی از ایشان اختصاص یافته است». همان دوزخی که هفت در دارد و برای هر دری گروهی از پیروان شیطان تقسیم شده‌اند، هر گروهی از اهل جهنم به واسطه گناهانی که مرتکب شده‌اند، از دری از درهای جهنم وارد آن می‌شوند.

توفیق الهی در قرائت و تلاوت قرآن

آیا به توفیق الهی نیاز داریم؟ امام جواد(ع) می‌فرماید: «اَلْمُؤمِنُ یَحْتَاجُ إلَی تَوْفِیقٍ مِنَ‌ اللهِ... مؤمن به توفیق الهی محتاج است.» مردی به امام کاظم(ع) عرض کرد: مگر من قادر به انجام تکالیفم نمی‌باشم؟ فرمود: قدرت از نظر تو چیست؟ وی گفت: توان بر کار. فرمود: آری، توان به تو داده شده است، اگر کمک نیز به تو شود. مرد گفت: مرادتان از کمک چیست؟ فرمود: توفیق. وی گفت: توفیق چه اثری دارد؟ فرمود: اگر موفق بودی [و توفیق داشتی]، کار را انجام می‌دهی. چه بسا یک کافر توانش از تو بیشتر است، ولی چون توفیق ندارد، به انجام کار نیک دست نیابد. سپس فرمود: به من خبر بده چه کسی این نیرو (و توان) را در تو خلق کرده است؟ گفت: خدای تبارک و تعالی؟ امام پرسید: آیا با آن نیرو (و توان) (بدون کمک خدای تبارک و تعالی) می‌توانی ضرر را از خودت دفع و نفع را به سوی خود جلب کنی؟ گفت: نه. امام فرمود:‌ پس آنچه را نمی‌توانی، ادعا نکن و سپس فرمود: این ادعا کجا و سخن بنده صالح خدا کجا که می‌گوید: توفیق من نیست مگر از جانب خداوند.

فضیلت، آثار و فواید تلاوت قرآن کریم: ۱. زیاد شدن ایمان، توکل به خداوند ۲. تواضع و فروتنی در مقابل خداوند ۳. گفت‌وگو با پروردگار ۴. بازدارنده از معاصی ۵. بهره‌مندی از حکمت ۶. حضور ملائکه در خانه و دور شدن شیاطین ۷. امنیت از بلایای دنیوی و اخروی ۸. سعادت‌مندى ۹. استجابت دعا ۱۰.نورانیت و افزودن خیر و برکت خانه ۱۱. افزایش مدت بینایى ۱۲.آمیخته شدن قرآن با گوشت و خون قارى ۱۳.صفاى دل ۱۴. بهترین عبادت ۱۵.همنشین تنهایی.

ایجاد آرامش و سکینه در قلب‌های مؤمنین

خداوند متعال ایجاد آرامش و سکینه در قلب‌های مؤمنین را به خود نسبت داده و می‌فرماید: «هُوَ الَّذِی أَنْزَلَ السَّکِینَةَ فِی قُلوبِ الْمُؤمِنِینَ لِیَزْدَادُوا إِیِمَاناً مَعَ إِیِمَانِهِم وَ لِلَّهِ جُنُودُ السَّمَوَاتِ وَ الْأرضِ وَ کَانَ اللهُ عَلِیماً حَکِیماً؛ او خدایی است که آرامش را به قلب‌های مؤمنین می‌دهد، تا ایمان ایشان محکم‌تر شود، لشکریان آسمان و زمین برای خداست و او دانا و حکیم است».

راه‌های رسیدن به آرامش روانی از نگاه قرآن: ۱. ایمان به خداوند متعال ۲. ذکر و یاد خداوند متعال ۳. توکل برخداوند متعال ۴. صبر در برابر مصائب ۵. استغاثه و دعا ۶. تقوی و پرهیزگاری ۷. توبه ۸. انس با قرآن ۹. دلداری و تسلی دادن ۱۰. استعاذه و پناه بردن به خداوند ۱۱. محبت، نیکوکاری و احسان به دیگران.