ضبط 300 تلاوت جدید برای رسانه ملی با رویکرد معنامحوری / حضور پررنگ‌تر چهره‌های قرآنی استان‌ها

بهره‌مندی از تلاوت قاریان جوان و معرفی چهره‌های جدید و تنوع‌بخشی در پخش تلاوت‌ها و اذان‌های رسانه ملی از مواردی است که مکرر در نظرات کارشناسان و اهالی قرآن شنیده می‌شود. در همین راستا با جواد شیخ‌اکبری، مدیر شبکه قرآن و دبیر شورای معارف سیما گفت‌وگویی داشتیم که از نظر می‌گذرد؛

ایکنا ـ مدتی است که هر شب شاهد پخش تلاوت‌های فاخری از قاریان مصری، که سال‌ها قبل در محافل ایران شرکت داشتند، هستیم و تغییر جدی در پخش تلاوت‌ها شاهدیم. آیا این روند برای ضبط آثار جدید به ویژه برای قاریان کشورمان و معرفی چهره‌های جوان وجود دارد؟

امسال یکی از اولویت‌های اصلی شبکه به‌ صورت جدی در حوزه تلاوت است. همزمان دو حوزه تولید برنامه‌های مرتبط با تلاوت و دیگری تولید تلاوت‌های جدید را پیگیری می‌کنیم.

در حوزه تولید برنامه‌های مرتبط با حوزه تلاوت، برنامه‌ای را با تأکید بر رویکرد تلاوت معنامحور و با یک ساختار جذاب و جدید تلویزیونی طراحی کرده‌ایم که در مرحله پیش‌تولید است و اواخر تابستان یا اوایل پاییز سال جاری به آنتن شبکه می‌رسد. حوزه تلاوت، حوزه‌ای است که توجه به معنا و تلاوت بر اساس معنا در آن مغفول مانده است و کار آموزشی جدی در این حوزه نشده است.

این برنامه شامل دو بخش است؛ یک بخش کارشناسی متنوع حوزه‌های مرتبط با تلاوت و بخش دیگر مسابقه است که ساختار متفاوتی از برنامه‌های مرسوم دارند. هدف‌گذاری به این شکل بوده است که برنامه برای قاریان و علاقه‌مندان به حوزه تلاوت و عموم مردمی که علاقه‌مند به این حوزه هستند، جذاب باشد.

بحث مهمی که امسال در اولویت قرار گرفته است، تولید تلاوت است. با توجه به ظرفیت قاریان جوان و خوشخوان کشورمان که علاقه‌مند بوده و تلاوت‌های خوبی دارند، برنامه‌ریزی‌مان این است که قطعات جدیدی را در حوزه تلاوت تولید و در شبکه‌های مختلف سیما پخش کنیم. برنامه‌ریزی ابتدایی، تولید 300 قطعه تلاوت با مشارکت مرکز امور قرآنی سازمان اوقاف و شورای عالی قرآن است. رایزنی‌های مقدماتی کار انجام و طرح آن نیز آماده شده و بعد از ماه مبارک، ضبط این تلاوت‌ها آغاز می‌شود.

بعد از ماه مبارک همچنان تلاوت‌های ساعت 23، تلاوت‌های مجلسی و تلاوت‌های فاخر را نیز خواهیم داشت.

استفاده از نمادهای هر شهر در ضبط تلاوت‌ها

ایکنا ـ ضبط این تلاوت‌ها به صورت استودیویی خواهد بود؟

خیر، اینها تلاوت‌هایی است که بیشتر بر تلاوت‌های استانی متمرکز می‌شود و در فضای باز و با المان‌هایی که در هر استان وجود دارد از قبیل بقاع متبرکه‌ ضبط می‌شوند. تلاوت‌هایی هستند که در جای جای ایران اسلامی صورت می‌گیرند و یک فضای متفاوتی را ایجاد خواهند کرد.

ایکنا ـ پیش از این هم نمونه‌های مشابه‌ای را مانند محافل سراسری که استان به استان از سوی شبکه قرآن برگزار می‌شد (محفل قرآنی به وسعت ایرانی اسلامی) شاهد بودیم.

خیر، این ضبط‌ها متفاوت است و تلاوت‌ها کاملاً حرفه‌ای است.

ایکنا ـ برای قاریانی که برای ضبط تلاوت دعوت می‌شوند، شرایط و ویژگی‌های خاصی در نظر گرفته‌اید؟

قاریان با توجه به سطح‌بندی شورای عالی قرآن انتخاب می‌شوند. بحثمان سطح تلاوت است و اینکه در تلاوت‌های اذان‌گاهی سیما تغییراتی بدهیم. ظرفیت قرای جدید ما به ویژه در تلاوت‌های اذان‌گاهی دیده نشده، باید از این ظرفیت استفاده کنیم و چهره‌های جدیدتر حوزه تلاوت را که به‌صورت حرفه‌ای کار را دنبال می‌کنند و به استانداردهای تلاوت اذان‌گاهی نزدیک هستند، معرفی کنیم.

انتظار داریم که این اتفاق در حوزه اذان نیز بیفتد. بعضی از اذان‌های مصوب که از شبکه‌های سیما پخش می‌شوند، از نظر ما ضعیف هستند. با تعامل با شورای عالی قرآن آمادگی ضبط اذان را هم داریم. به نظرم نیاز به بازنگری در اذان‌های ابلاغی نیز هست.

ملاحظات شبکه‌ای در حوزه تلاوت و اذان در نظر گرفته شود

ایکنا ـ اکنون جامعه قرآنی و عموم مردم این انتظار را دارند که تعداد اذان‌ها بیشتر شود، آیا منظور شما هم این است که تعداد اذان‌های مصوب بیشتر شود؟

هم بیشتر شود و هم اینکه همه اذان‌هایی که سالیان سال پخش می‌شوند در یک سطح نیستند، بعضی از اذان‌ها خیلی قوی و خوب هستند و بعضی از آن‌ها نیز قابلیت بازنگری دارند، به هر جهت یک بازنگری باید اتفاق بیفتد.

در حوزه تلاوت و اذان ملاحظات شبکه‌ای باید در نظر گرفته شود، هر شبکه‌ای یک مخاطب و مأموریتی دارد و متناسب با آن، باید برایشان تلاوت و اذان طراحی کنیم. هر شبکه‌ای هویت بصری خودش را دارد، یعنی در تلاوت هم از لحاظ شکلی و فرمی و هم محتوا و انتخاب قطعات، دقت‌نظرهایی است که حتماً باید مدنظر قرار بگیرد و ان شاءالله با تعامل با شورای عالی قرآن این موضوع پیگیری می‌شود.

در فرمانی که رهبر معظم انقلاب در مهر 1370 برای تشکیل شورای عالی قرآن دادند، آن موقع شبکه قرآن هنوز تأسیس نشده بود، تأکید شده بود که مدیر رادیو قرآن و دو نماینده از صدا و سیما به انتخاب رئیس سازمان در شورا برای امر سیاست‌گذاری و نظارت در حوزه تلاوت، اذان و دعا حضور داشته باشند، این هم بیشتر برای این است که بتوانیم ملاحظات رسانه‌ای و شبکه‌ای را در شورا مطرح کنیم و براساس آن تصمیم همه‌جانبه‌ای گرفته شود، طبیعتاً در بحث‌های فنی قرائت، حتماً نظر اساتید قابل احترام است و باید اجرا شود، از سوی دیگر، ملاحظات رسانه‌ای نیز باید لحاظ شوند.

ایکنا ـ صدا و سیما این آمادگی را دارد که دست مؤذنین را باز بگذارد که در دستگاه‌های دیگری به جز اذان‌هایی که مرسوم است، اجرای اذان داشته باشند؟ فرمودید شبکه‌های مختلف، سلایق مختلفی دارند، مثلاً از دستگاه‌های ایرانی برای اجرای اذان استفاده شود.

این سؤال از قبل هم مطرح بوده است. رویکرد ما در این زمینه با رویکرد شورا هم‌سو است، اگر این اتفاق بیفتد، تصمیمی که شورای عالی قرآن بگیرد، حتماً باید در سازمان هم اجرا شود، اگر شورا با حضور نمایندگان سازمان تشکیل شود، مخصوصاً حوزه‌های مرتبط با تلاوت و اذان، ملاحظاتی را مطرح می‌کنیم.

ایکنا ـ یعنی تا الان صدا و سیما نماینده‌ای در شورا و میان اعضای شورا نداشته است؟

با دوستان شورا تعامل خوبی داشته‌ایم و بحث‌هایی که مطرح شده در شورا، بحث‌های تعاملی بوده که دوستان نکاتشان را گفته‌اند و ما هم پیگیر بوده‌ایم و نکات را اجرا کرده‌ایم. از الان به بعد هم رویه همین است، تعامل ما با شورا، تعامل خیلی خوب و مناسبی است و امیدواریم گسترده‌تر هم شود.

ایکنا ـ سلایق مخاطبان را الان شما بهتر می‌دانید و می‌توانید آن‌ها را به شورای عالی منتقل کنید تا در جریان باشند، اینکه چه اذانی باید در صدا و سیما گفته شود، کدام شبکه باید چه تلاوتی گذاشته شود، قطعاً اینها را شما بهتر می‌دانید و می‌توانید به شورا منتقل کنید.

سعی می‌کنیم با تعامل نزدیک‌تر بتوانیم این موضوعات را پیگیری کنیم. بحثی که بیشتر روی آن تأکید دارم تولید 300 قطعه تلاوت است که ان‌شاءالله اگر امسال با کمک دوستان در شورای عالی انجام شود تحول خیلی خوبی در حوزه تلاوت سیما صورت می‌گیرد.

ایکنا ـ بودجه خاصی هم نیاز دارد؟

اینها را با مشارکت اوقاف و خود شبکه پیگیری می‌کنیم. شبکه در این زمینه پیگیر است و جزو اولویت‌هایمان است که این اتفاق بیفتد.

ایکنا ـ برای این کار چقدر نظر کارشناسان دریافت شده است؟

تقریباً بیشتر از هفت‌ماه است که روی طرح برنامه‌، کار شده‌ و به جمع‌بندی رسیده‌ایم.

ایکنا ـ اکنون یک سری سریال‌هایی در ماه رمضان در حال پخش است، با توجه به اینکه شما دبیری شورای معارف سیما را نیر برعهده دارید، آیا شورای معارف به موضوعات آن‌ها نظارت دارد؟

خیر، معمولاً تولید سریال در حوزه سیمافیلم اتفاق می‌افتد. برنامه‌هایی که موضوعات معارفی دارد، ناظر محتوایی دارند و شورا در این بحث حضور ندارد.

گفت‌وگو از صدیقه صادقین