گفت‌وگوی ایکنا با یک عکاس انقلابی برخاسته از دل مردم

به گزارش ایکنا از چهارمحال‌وبختیاری، محمدتقی طاهری بروجنی ۵۷ سال دارد که بعد از 30 سال خدمت در آموزش و پرورش، اکنون روزهای بازنشستگی را سپری می‌کند.

وی اهل و ساکن شهرستان بروجن و عکاس انقلابی شهرستان بروجن است که در زمان انقلاب ۱۳۰ قطعه عکس از شروع تظاهرات مردمی علیه رژیم ظالم شاهنشاهی تا پیروزی انقلاب اسلامی را در قاب دوربینش ثبت کرده است، بعد از آن به دلیل شرایط کاری عکاسی را رها و به شغل معلمی روی می‌آورد.

محمدتقی طاهری در گفت‌وگو با ایکنا از چهارمحال‌وبختیاری، اظهار کرد: آن سال‌ها عکاس حرفه‌ای نبودم و در سال ۵۴ و ۵۵ در مدرسه راهنمایی اصفهان چند دوره عکاسی را گذراندم و در مسابقات عکاسی استان اصفهان و چهارمحال و بختیاری رتبه اول را به دست آوردم، تنها به این دلیل که مقدمه‌ای از عکاسی را می‌دانستم و دوربین، امکانات چاپ و توانایی مالی برای تهیه فیلم‌ها را داشتم در زمان انقلاب به صورت داوطلبانه از صحنه‌های مختلف انقلاب عکسبرداری می‌کردم.

طاهری اظهار کرد: در آن سال‌ها ۱۶ ساله بودم و یک دوربین «لوبین» داشتم و تا جایی که در توانم بود بخشی از اتفاقات و وقایعی را که در درگیری میان مردم و نیروهای رژیم شاهنشاهی مشاهده می‌کردم با دوربین ثبت می‌کردم.

وی ادامه داد: در آن زمان امکانات زیادی در استان نبود و فیلم‌ها را از اصفهان تهیه می‌کردم که در هر سفر ۴ الی ۵ حلقه فیلم با هزینه شخصی خود می‌خریدم و به بروجن بازمی‌‌گشتم، عکاسی می‌کردم و برای ظهور و چاپ مجدد به اصفهان باز می‌گشتم.

طاهری تصریح کرد: نگاتیوها را به دلیل ترس از گرفتار شدن در دست ساواک و نیروهای امنیتی به اسم مستعار و بدون نام بردن از استان و یا شهرستان بروجن به عکاسی می‌دادم و می‌ترسیدم که خود و یا عکس‌هایم به دست ساواک بیفتد، لذا همیشه احتیاط لازم را در کار رعایت می‌کردم.

عکاس انقلابی؛ یار انقلاب

این عکاس انقلابی اظهار کرد: اوضاع آن زمان بسیار مخوف و خفقان‌ بود و افراد انقلابی همیشه ترس گرفتار شدن را داشتند، لذا در آن زمان با روحانی وقت آیت‌الله محمدتقی شاهرخی گفت‌وگویی داشتم و به او گفتم که بنده عکاس انقلاب هستم اما عده‌ای دنبال این هستند که دوربین را از من بگیرند و اجازه عکاسی را به من نمی‌دهند به نظر شما چه باید بکنم؟ ایشان در جلسه‌ای که جمعیت انبوهی در آنجا بودند بنده را به عنوان یار انقلاب معرفی کردند و از آن پس بیشتر مورد حمایت مردم قرار گرفتم و اگر در حادثه‌ای نیروهای امنیتی به سمت من حمله می‌کردند با کمک مردم مخفی می‌شدم.

وی ادامه داد: اولین نمایشگاه با حمایت آیت‌الله محمدتقی شاهرخی در حسینیه خامس آل‌عبا(ع) بروجن برپا شد و عکس‌ها در نمایشگاه مورد بازدید مردم قرار گرفت و هر یک از بازدیدکنندگان شماره عکس مربوط به خود را اعلام می‌کرد تا با هزینه خود عکس را برایش ظاهر کنم.

این معلم بازنشسته علت فعال بودن خود در زمان انقلاب را اینگونه بیان کرد: در آن برهه از زمان، همه مردم با وجود آنکه می‌دانستند اگر به خیابان‌ها بیایند مورد حمله قرار می‌گیرند و یا حتی ممکن است که هیچ وقت به خانه باز نگردند، اما باز هم به خیابان‌ها می‌آمدند و سینه‌ را در برابر گلوله‌های دشمن سپر می‌کردند و در مقابل حملات می‌ایستادند تا از اوضاع حاکم خلاص شوند، لذا عکاسی در قبال این فعالیت‌ها یک حرکت کوچک به شمار می‌آید که به علت شور و شوق جوانی و ماجراجویی انقلابی به دنبال این حرفه رفته بودم.

طاهری افزود: البته از کودکی عکاسی را دوست داشتم و صحنه‌های زیبا را ثبت و آن‌ها را به خاطرهای خود اضافه می‌کردم و اکنون نیز از دوران انقلاب ۱۳۰ قطعه عکس رنگی با همه نگاتیوهایش دارم و به جرأت می‌توانم بگویم تنها عکاسی بودم که عکس‌های رنگی در بروجن ظاهر می‌کرد، البته کمتر کسی در آن زمان با هزینه شخصی خود این کار را می‌کرد زیرا عکاسان اکثراً عکاس خبری بودند نه کسی که از دل مردم برخاسته باشد و به خاطر علاقه شخصی خود عکاسی کند.

نگذاریم انقلاب به دست نااهلان بیفتد

وی با بیان اینکه از فعالیت خود در زمینه انقلاب اسلامی به هیچ وجه پشیمان نیستم، تصریح کرد: متأسفانه با وجود هزینه‌های جانی و مالی که به خاطر انقلاب صرف شد، نسل‌های گذشته تلاش کردند تا انقلاب به دست نسل امروز برسد و نسل امروز باید با جان و مال خویش تلاش کنند تا از این امانت پاسداری کنند و آن را به نسل‌های بعدی برسانند، دشمنان در کمین هستند تا انقلاب را تغییر دهند اما انقلاب ما انقلابی عقیدتی و ایدئولوژیک است و اگر بخواهیم انقلاب را تغییر دهیم باید ایدئولوژی خود را تغییر دهیم.

عکاسی با کمترین امکانات اما با شوق

این عکاس انقلابی در ادامه افزود: مردم در آن زمان دریایی از حوادث مختلف بودند و من قطره‌ای از این دریا که تا جایی که لنز دوربینم اجازه می‌داد بخش‌هایی از این صحنه‌ها را عکاسی می‌کردم و بخش کوچکی از این اتفاق‌ها را تبدیل به خاطر کردم، عکاسی در آن زمان بدون هیچ امکاناتی انجام می‌شد و در بسیاری از مواقع ممکن بود به علت بالا و پایین رفتن از در و دیوارها برای گرفتن عکس بهتر، بسیاری از موقعیت‌های عکاس را از دست می‌دادم اما بازهم با همه تلاش خود سعی کردم عکس‌های خوبی را از مبارزات مردمی ثبت کنم.

طاهری در پاسخ به اینکه خانواده با شما در این راه هم مسیر بود یا خیر؟ افزود: خانواده‌ام تنها از نظر امنیتی ترس و واهمه داشتند و مرتب بنده را به مراقبت از خود سفارش می‌کردند، همچنین از آنجا که دانش‌آموز-معلم بودم در زمان تحصیل ماهی ۴۰۰ تومان حقوق داشتم و به علت استقلال کامل مالی، در کار عکاسی هزینه‌ای را بر دوش خانواده تحمیل نمی‌کردم لذا مخالفتی از سمت خانواده متوجه کارهایم نبود.

سفری دو ساعته برای تماشای فیلم ورود امام(ره)

وی در رابطه با اینکه کدام یک از عکس‌ها بهترین خاطره را برایتان ثبت کرده است، پاسخ داد: نمی‌شود گفت کدام یک از عکس‌ها بهترین است اما در خاطر دارم که در آن زمان به علت اینکه تلویزیون در منزل نداشتیم ۱۲ بهمن ساعت ۹:33 خود را به منزل یکی از خویشاوندان در اصفهان رساندیم تا لحظه ورود امام(ره) را از تلویزیون تماشا کنیم، بعد از تماشای این برنامه عکس یادگاری از همه اعضای خانواده گرفتم که یکی از بهترین عکس‌های شخصی در دوران انقلاب بود.

طاهری افزود: از جمله عکس ‌های انقلابی از مبارزات مردمی می‌توان به زمانی اشاره کرد که نیروهای نظامی نیز به ملت پیوسته و ژاندارم‌ها دوشادوش مردم در خیابان‌ها حرکت می‌کردند و مردم به آن‌ها هدیه و گل می‌دادند و با آن‌ها روبوسی می‌کردند،، این صحنه همراهی همه نیروهای امنیتی البته به جز ساواک، با مردم یکی از بهترین صحنه‌ها بود که مردم دوشادوش یکدیگر به میدان آمدند، عکس تاج‌دار شاه را از روی دیوار پایین انداختند و عکس امام را جای آن نصب کردند.

زندگی با خاطرات

این فعال انقلابی با بیان اینکه اکثر عکس‌ها را با تاریخ و ساعت حادثه به خاطر دارم اما برای یادآوری برخی از خاطره‌ها نیز باید به آرشیو عکس‌ها مراجعه کنم، ادامه داد: اکنون عکس‌ها در موزه گنجینه آموزش و پرورش استان برای بازدید عموم در ویترین قرار گرفته‌اند و البته قرار است که آلبوم عکسی از بنده به همت حوزه هنری چاپ شود اما تاکنون هیچ کار جدی برای تحقق این وعده انجام نشده است.

عکاس انقلابی بروجن در رابطه با دیگر فعالیت‌های انقلابی‌ خود بیان کرد: در جشن ۳۰ سالگی انقلاب اسلامی در فرهنگسرای بروجن نمایشگاه عکسی برپا شد و عکس‌ها در معرض بازدید عموم قرار داده شد که مورد استقبال بسیاری از همشهریان قرار گرفت، همچنین چند سالی است که در دهه فجر با همت شهرداری نمایشگاه شهری در محل‌های مختلف بروجن با هدف گرامیداشت شهدای انقلابی برگزار می‌شود و عکس حادثه خیابان به صورت بنر چاپ و در همان منطقه نصب می‌شود.

یک خاطره‌ ماندگار

وی در پایان به یکی از خاطرات ماندگار خود اشاره کرد و گفت: در زمان انقلاب در یکی از میدان‌های شهر که امروز به میدان شهید معروف است بسیاری از مردم در میدان جمع شده بودند و علیه رژیم حکومتی تظاهرات می‌کردند که نیروهای امنیتی به مردم حمله کردند در آن شلوغی بخشی از صحنه را به تصویر کشیدم که توجه نیروهای امنیتی به سمت بنده متوجه شد و چند نفر از نیروها بنده را مورد تعقیب قرار دادند، در کوچه متواری بودم و در زمان فرار دوربین را جمع کردم و آن را بالای پشت بام یکی از خانه‌ها که تلی از علف‌های خشک بر روی آن جمع شده بود انداختم و خود را در یکی از کوچه‌ها مخفی کردم و فردای آن روز به منزل مورد نظر رفتم و دوربینم را تحویل گرفتم در آن روز افراد بسیاری از جمله شهید محمدحسین ناغانی به شهادت رسیدند که یکی از ماندگارترین خاطره‌هایم در زمان عکاسی رقم خورد.