برگزاری «کرسی تلاوت و تدبر» در مرکز علمی کاربردی جهاددانشگاهی شهرکرد

به گزارش ایکنا از چهارمحال‌وبختیاری، روز گذشته 22 آبان‌ماه، همزمان با ایام هفته وحدت، جلسه «تدبر و تلاوت» با سخنرانی مسعود داوری، پیشکسوت قرآنی و مدرس برجسته دوره‌های تدبر و نیز، تلاوت آیاتی چند از قرآن کریم توسط محمدرضا معتمدی دانشجوی دانشگاه شهرکرد و قاری برگزیده استان، با همکاری سازمان قرآنی دانشگاهیان کشور، مرکز علمی کاربردی جهاد دانشگاهی شهرکرد و معاونت فرهنگی جهاد دانشگاهی چهارمحال‌وبختیاری در سالن اجتماعات جهاددانشگاهی واحد چهارمحال‌وبختیاری برگزار شد.

در ابتدای این جلسه محمدرضا معتمدی دانشجو و قاری ممتاز دانشگاه شهرکرد آیات 100 تا 107 سوره انعام را تلاوت کرد و در ادامه مسعود داوری، مدرس دوره‌های تدبر با بیان اینکه تدبر از ریشه «د ب ر» ( دَبَرَ) به معنای پشت و پشت سراشیاء است، گفت: این بدان معناست که آیه را به صورت انفرادی نبینیم و با آیات قبل و بعد آن مطالعه کنیم؛ تدبر بر وزن «تَفَعُّل» است و تفعل مطاوعه یا پذیرش یا اثر پذیری است . اثر پذیری از کدام باب ، از باب «تفعیل» که به معنای تعدیه یا اثرگذاری است، در نتیجه ریشه دَبَرَ در باب تفعیل واژه «تدبیر» را به دست می‌دهد.

وی ادامه داد: رابطه تدبیر(به معنای اثرگذاری) و تدبر(به معنای اثرپذیری) در این است که در آیات و سوره‌های قرآن کریم تدبیرها و چینش‌‍‌هایی صورت گرفته است که هدف خاصی را دنبال می‌کند و ما باید در این تدبیرهای خداوند تدبر کنیم تا به سر منزل مقصود برسیم.

داوری با طرح این پرسش که هدف خداوند از نزول آیات به این ترتیب و کیفیت چیست، گفت: قطعاً خداوند تدبیرهایی برای چینش و ترتیب آیات و سوره‌ها در قرآن داشته است که باید در آن تدبر شود تا از تدبیر خداوند برای نزول قرآن با این کیفیت مطلع شویم.

وی ادامه داد: در چندین آیه از سوره‌های قرآن کریم نسبت به عدم تدبر انسان‌ها در قرآن کریم تذکراتی داده شده است که آیه ۲۹ سوره صاد، آیه ۶۸ سوره مبارکه مؤمنون، آیه ۸۲ سوره نساء و آیه ۲۴ سوره مبارکه محمد(ص) از جمله این آیات هستند.

این مدرس دوره‌های تدبر به آیات ابتدایی سوره مبارکه یاسین اشاره و در تدبر این سوره، اظهار کرد: در ابتدای سوره خداوند به قرآن کریم و شأن و منزلت بالای آن قسم می خورد که ای پیامبر بزرگوار ، حقیقتاً که تو از مرسلین و فرستادگان ما هستی، و تنها تو در راه مستقیم حرکت می کنی؛ حال از خودمان می‌‌پرسیم چرا این مدل از بیان در این آیات آمده است و پاسخ این است: زیرا دارد فضای سخن جامعه را به ما نشان می‌دهد که آن زمان پیامبر را فرستاده الهی ندانسته و تهمت گمراه شدن به ایشان می‌زنند حال این آیات دارد در حمایت رسولش و تخطئه تفکر و شیوه برخورد مشرکین گام بر می‌دارد.

داوری افزود: رحمانیت خداوند قرآن را نازل کرد تا مردم آن را بخوانند و به آن عمل کنند و در پرتو عمل و پایبندی به دستورات قرآن کریم به رحیمیت خدا یا بهره‌مندی همیشگی از نعمات الهی در قیامت برسند.

همچنین به پیامبر بزرگوار آگاهی می‌دهد که ای پیامبر اگر می‌بینی که این کفار و مشرکین در برابر سخنان به‌حق و مستدل تو واکنش درستی نمی‌دهند و سرکشانه سر به طغیان برداشته‌اند به این دلیل است که (القول ) یا کلمه عذاب بر ایشان امضاء شده است و لذا اینها دیگر در برابر تو و قرآن تو خاضع نخواهند شد؛ حال ایشان نمی‌توانند بگویند نیامدن ما به سمت تو به این دلیل است که پدران ما پیامبر ندیدند و لذا ما بر آیین و کیش پدرانمان عمل می‌کنیم.

وی افزود: حال خداوند می‌فرماید ای پیامبر بزرگوار ما چرا اینقدر خودت را به مشقت و هلاکت انداخته ای، ایشان چون سخن حق را و مستدل را شنیدند و آگاهانه ایمان نیاوردند لذا غل و زنجیر به گردن، دیوار و سدی جلو چشمانشان و مهر به قلب‌هایشان خورده و راه‌های حق بر این‌ها بسته شده و لذا هیچگاه ایمان نخواهند آورد و سخن حق را نمی‌پذیرند.

پیشکسوت قرآنی در ادامه تفسیر سوره یاسین با بیان اینکه هر کس در برابر قرآن خاشع باشد به مغفرت و آرامش می‌رسد، گفت: این سوره درسی به ما می‌دهد که اگر روزی حرف حق کسی برایمان سنگین آمد و آنرا نپذیرفتیم به خودمان رجوع کنیم که نکند کلمه القول و عذاب بر ما نیز نازل شده و از شنیدن سخن حق محروم شده‌ایم.

وی به حدیثی از امام سجاد(ع) اشاره کرد و افزود: ایشان می‌فرماید: «من هر روز خودم را به قرآن عرضه می‌کنم تا مبادا انحراف از مسیری برایم ایجاد شده باشد»؛ اما می‌بینیم که جوامع و آداب و رسوم هایشان از ابتدای خلقت تا کنون چندین بار رنگ عوض کرده است لذا اگر بخواهیم خود را با احزاب مختلف و یا انسان‌ها تنظیم کنیم خطا کرده‌ایم زیرا امامان معصوم ما خود را با قرآن ‌سنجیده و هماهنگ می‌کردند.

داوری با بیان اینکه قرآن نهری است که هرکس نیاز خود را از آن بر می‌دارد، گفت: هر کس در هر شغلی آیه مورد نیاز خود را از قرآن استخراج و مورد استفاده قرار می‌دهد این عمل نادرست نیست اما کافی هم نیست زیرا یک آیه قرآن هدایت و معجزه نمی‌کند و جمع آیات وسوره‌ها هستند که سبب هدایت بشر می‌شود همانگونه که بیمار با مشکلات عدیده با یک قرص خوب نمی‌شود و نیاز به درمان‌های مختلف و در کنار هم دارد.

وی ادامه داد: قرائت قرآن به تنهائی سبب هدایت نمی‌شود بلکه باید تفکرو تدبر در آیات قرآنی هم داشته باشیم، و سپس نسبت به نتایج تفکر و تدبر صحیحمان که هماهنگ با آیات و سور قرآنی است متذکر شویم و آنگاه در جایگاه عمل به آیات خودمان را قرار بدهیم و لذا در این مسیر شأن و جایگاه سنت و سیره ائمه معصوم(ع) هدایت‌کننده و روشن‌کننده حقیقی جهت حرکت درست ما در بهره‌برداری از قرآن کریم است.

این مدرس دوره‌های تدبر افزود: هر کتابی که نوشته می‌شود در چاپ‌های بعدی ویراستاری و ویرایش می‌شود و نقص‌هایش برطرف می‌شود اما قرآن تا به‌حال ویرایش و عوض نشده است و چاپ بعدی هم ندارد چرا که از منبع لا یزال الهی تراوش شده است.

وی در پایان به اصطلاحاتی که در بحث تدبر مورد استفاده قرار می‌گیرند اشاره کرد و گفت: فضای سخن، سیاق، جهت هدایتی، فهم مجموعی و هدایتی، فهم قیاسی، تدبر در سوره و ... اصطلاحاتی هستند که در بحث تدبر به آن پرداخته می‌شود.

تدبر و تفسیر سوره فجر بخش پایانی این کرسی قرآنی بود که این سوره از لحاظ تقسیم‌بندی سیاق‌ها، موضوعات و نتیجه‌گیری سیاق‌ها و علت لزوم نزول، مورد بحث و بررسی قرار گرفت.   

یادآوری می‌شود طرح هماهنگ «کرسی تلاوت و تدبر» با حمایت سازمان قرآنی دانشگاهیان کشور توسط واحدهای منتخب جهاد دانشگاهی و با همکاری مراکز دانشگاهی برگزار می‌شود.