تحلیل انتقادی مبانی تفسیری سلفیه در «پژوهشنامه تفسیر و زبان قرآن»
گروه اندیشه ــ چهاردهمین شماره دوفصلنامه علمی پژوهشی «پژوهشنامه تفسیر و زبان قرآن» شامل ۱۳ مقاله منتشر شد.
به گزارش ایکنا؛ چهاردهمین شماره دوفصلنامه علمی پژوهشی «پژوهشنامه تفسیر و زبان قرآن» به صاحب‌امتیازی دانشگاه پیام نور و مدیرمسئولی محمدحسن صانعی‌پور منتشر شد.
عناوین مقالات این شماره بدین قرار است: «صورت‌بندی مفهوم «محبت» در سنت تفسیر عرفانی با تأکید بر دیدگاه فیض کاشانی»، «اعجاز تأثیری جلوه‌ای از قدرت نرم قرآن»، «بازیابی و بررسی پی‌رفت‌های قصه یونس و ماهی براساس قرآن و روایات اسلامی»، «پژوهشی در معنای حق مالی عبارت «وَ آتُوا حَقَّهُ یَوْمَ حَصادِهِ»»، «تبارشناسی انگاره قرآنی قلب»، «تحلیل انتقادی مبانی تفسیری سلفیه»، «تحلیل کاربردشناختی آیات تصدیق برای پاسخ به مسأله تحریف تورات و انجیل»، «زیبایی‌شناسی آیات مشابه در قرآن کریم»، «مطالعه تطبیقی برخی وجوه زیبایی‌شناسی سوره مریم از دیدگاه زمخشری و سید قطب»، «ملاحظاتی در باب زبان قرآن: تحلیلی نقشگرا، تبیینی شناختی-رده‌شناختی»، «نقش آوا در تصویرسازی(مطالعه موردپژوهانه: سوره نازعات)»، «واژه‌شناسی خویشاوندی در قرآن».
تحلیل انتقادی مبانی تفسیری سلفیه
در چکیده مقاله «تحلیل انتقادی مبانی تفسیری سلفیه» می‌خوانیم: «سلفیه تکفیری در حوزه تفسیر قرآن با استناد به ظواهر آیات، روایات و سیره پیامبر و اصحابش، به آنچه از قدیم مانده سخت پایبندند و عقاید صحیح اسلامی را منحصر به «ظواهر» قرآن و سنت می‌دانند و از هرگونه تفسیر، ژرف‌نگری و بهره‌گیری از عقل، علم و فلسفه در تعالیم دین و تطبیق آن با مقتضیات زمان اجتناب می‌ورزند. ورود مجاز در قرآن را انکار کرده و با تفسیر گزینشی آیات، به‌دنبال تفسیر آیات قرآن نبوده، بلکه به‌دنبال پیدا کردن عقاید خویش در قرآن و رد دیدگاه‌های مخالفان هستند؛ اما ظاهرگرایی علاوه بر عدم‌کفایت در تفسیر قرآن، مخالف با آیات قرآن است. تأکید افراطی بر نقل و روایت موجب راهیابی احادیث ضعیف به منابع و دوری از عقل‌گرایی در تفسیر شده و با پیش‌داوری‌های گرایشی، آیات به شیوه نادرست بر روایات تطبیق داده می‌شوند.»
واژه‌شناسی خویشاوندی در قرآن
در طلیعه مقاله «واژه‌شناسی خویشاوندی در قرآن» آمده است: «پیوندهای خویشاوندی و روابط خانوادگی، گستره وسیعی از آیات قرآن را به خود اختصاص داده و در زمینه‌های مختلفی فقهی، تاریخی و اجتماعی مطرح شده و محمول احکام بسیاری درخصوص محرمیت، ارث، احسان و انفاق، ازدواج و طلاق و غیره قرار گرفته است. پژوهش حاضر عهده‌دار شناخت واژگان حوزه خویشاوندی در قرآن و تبیین دلالت آن واژگان بر انواع روابط و پیوندهای خویشاوندی از خلال مطالعه آیات قرآن و با تکیه بر اقوال لغویون و نظرات مفسران قرآن کریم است. واژگان به‌کار گرفته شده در قرآن کریم جهت توصیف روابط خویشاوندی از حیث کمیت، وسعت و دوری و نزدیکی عبارت‌اند از: «اهل، آل، عشیره، رهط، فصیله، قبیله، شعب و قوم» و نیز واژه‌های «قربی و ارحام.» در میان واژگان مذکور، واژه «اهل» کوچک‌ترین واحد خویشاوندی و واژه «شعب» بزرگ‌ترین واحد خویشاوندی را نشان می‌دهد. بدین معنا که واژه «اهل» ظهور در معنای خانواده فرد داشته و به ترتیب واژه‌های «آل، عشیره، رهط و فصیله» گستره وسیع‌تری از خویشاوندان را در برمی‌گیرند. واژگان «قبیله و شعب» اشاره به حوزه وسیع خویشاوندی در طبقات انساب عربی داشته و بیانگر روابط نسبی دور، پیچیده و البته ادعایی ایشان است. دلالت واژه «قوم» بر معنای خویشاوندی دلالتی تضمنی است و در قرآن کریم در معنای خویشاوندی نیز استعمال شده است. همه واژگان مذکور توصیفگر روابط نسبی در ابعاد مختلف بوده و درخصوص «عشیره، رهط و فصیله» به «اقارب نزدیک پدری فرد» اطلاق می‌شوند.»
انتهای پیام
