زاهد غفاری هشجین، دانشیار علوم سیاسی دانشگاه شاهد تهران در گفتوگو با ایکنا از خراسان رضوی، در خصوص عناصر اصلی گفتمان اربعین در فرهنگ سیاسی تشیع، اظهار کرد: پرداختن به گفتمان اربعین از ابعاد مختلف دارای اهمیت است، یکی از این ابعاد واضح در خصوص گفتمان اربعین، نقش برجسته این گفتمان در پیروزی انقلاب اسلامی و دوران دفاع مقدس است و میتوان یکی از عوامل مؤثر در پیروزی انقلاب اسلامی را همین گفتمان برشمرد.
وی ادامه داد: گفتمان اربعین نیز در حفظ اقتدار و امنیت ملی دارای آثار عمیق در جهان اسلام بوده و به جز این موارد دارای مزیت علمی است، به همین دلیل این فرهنگ در همه ابعاد فعال شده و نیاز است در این خصوص کار شود.
غفاری هشجین افزود: اگر بخواهیم بهطور خلاصه فرهنگ تشیع را تعریف کنیم مجموعهای به هم پیوسته از نظام اعتقادی و ارزشی دارای نهادها، نمادها و شبکههای ناشی از منابع اعتقادی و کلامی شیعه است که این فرهنگ شامل اجزایی چون ظلمستیزی، عدالتخواهی، همدلی، همگرایی و ... است.
نمادهای فرهنگ شیعی
دانشیار علوم سیاسی دانشگاه شاهد تهران ابراز کرد: این فرهنگ نیز نمادهایی چون هیئتهای مذهبی و عاشورای حسینی و اربعین دارد و ورود به بحث اربعین نیز از این زاویه است که بهعنوان مؤلفه سیاسی و بهصورت بین رشتهای قابل مطالعه است.
وی اظهار کرد: اگر بخواهیم پیام اربعین را به جهان اسلام ابلاغ کنیم، باید به زبان جهانی این پیام را ابلاغ کنیم.
غفاری هشجین گفت: برای پاسخ به این سؤال که عناصراصلی گفتمان اربعین در فرهنگ سیاسی تشیع کدام هستند، باید ببینیم که اولین تولیدکنندگان گفتمان اربعین چه کسانی بودند.
اولین تولیدکنندگان گفتمان اربعین
دانشیار علوم سیاسی دانشگاه شاهد تهران افزود: در پاسخ به این سؤال بدون تردید میتوان گفت اولین تولیدکنندگان گفتمان اربعین، امام سجاد(ع) و حضرت زینب(س) هستند و سعی کردند تا پیام اربعین را به گوش جهانیان برسانند تا فرهنگ عاشورا را از فراموش شدن نجات دهند.
توجه به مضامین کلی اربعین
وی در خصوص مضامین کلی فرهنگ اربعین بیان کرد: ظلمستیزی، شهادتطلبی، سرزنش عهدشکنی کوفیان، حقانیت حضرت سیدالشهداء(ع) و بزرگداشت شهادت در راه ارزشها، مبارزه با فساد دستگاه یزید و ... را از مضامین کلی اربعین میتوان برشمرد.
ابزار انتقال گفتمان اربعین
غفاری هشجین تصریح کرد: اما برای انتقال گفتمان اربعین نیز باید از ابزاری استفاده کرد که این ابزار شامل خطبهخوانی، مقتلخوانی و زیارتنامهخوانی است که مورد استفاده قرار میگیرد.
دانشیار علوم سیاسی دانشگاه شاهد تهران با بیان اینکه هر گفتمانی مخاطبانی دارد و این سؤال مطرح است که مخاطبان گفتمان اربعین چه کسانی هستند؟ گفت: مخاطبان گفتمان اربعین دو دسته عوام و خواص هستند که دسته خواص همان نخبگان حکومتی یعنی یزید، ابن زیاد و... هستند و دسته عوام هم مردم را شامل میشود.
وی گفت: اولین و اصلیترین تولیدکنندگان گفتمان اربعین، امام سجاد(ع) و حضرت زینب(س) بودند که مفاهیم را به مخاطبان انتقال دادند اما هر گفتمانی نیازمند بازتولید است که امروز پیادهروی اربعین بهعنوان یک ابر رویداد، بزرگترین بازتولید این گفتمان است که در سالهای اخیر در حال به وقوع پیوستن است.
انتهای پیام