ابراهیم قربانی، کارشناس معاونت قرآن و عترت وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در گفتوگو با خبرگزاری بینالمللی قرآن(ایکنا)، درباره فعالیتی که در معاونت قرآن و عترت وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی انجام میشود، اظهار کرد: طی سالهای اخیر و بهویژه پس از پیروزی انقلاب اسلامی شاهد انجام و ارائه ترجمههای متعددی از قرآن کریم بودیم که با محتوا و بار علمی مختلف به بازار نشر عرضه شدند و شاید یکی از دلایلی که طی سالهای اخیر روند رو بهرشدی را در ترجمه قرآن کریم شاهد هستیم، به این موضوع مربوط میشود که باید بنا به تغییرات زمان و متناسب با سطح علمی مخاطبان به ارائه ترجمههای روزآمد از قرآن کریم پرداخت.
وی که خود از کارشناسان قرآنی معاونت قرآن و عترت وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی است، درباره انواع ترجمههایی که از قرآن کریم وجود دارد عنوان کرد: سه نوع ترجمه از قرآن با دیدگاه علمی و محتوایی وجود دارد؛ یکی از این انواع، ترجمه تحتاللفظی و دیگر ترجمهها، آزاد و منظوم است که آخرین مورد در قالب شعر و نظم ارائه میشود.
قربانی همچنین به موضوعاتی که در هر ترجمه مورد توجه قرار گرفته است، اشاره کرد و ادامه داد: هر ترجمهای حرفی برای گفتن دارد؛ برای مثال ترجمه حسین استادولی از این دست است. وی در حوزههای مختلف به ترجمه روی آورده است که از آن جمله میتوان به ترجمه صحیفه سجادیه، نهجالبلاغه و اصول کافی اشاره کرد. در عین حال علاوه بر اینکه ترجمههای شاخصی از وی منتشر شده است، برگردان وی از قرآن کریم جزء آثار ارزندهای است که در سال ۹۰ نیز عنوان ترجمه برتر و کتاب سال را از آن خود کرد.
این کارشناس قرآنی با اشاره به توضیحاتی که در ترجمه استادولی آمده و برای مخاطبان قابلیت استفاده فراوان دارد، عنوان کرد: ترجمه غلامعلی حدادعادل نیز اثری بدیع، روان و برای مخاطبان قابل استفاده است. ترجمه حجتالاسلام والمسلمین حسین انصاریان نیز از جمله ترجمههای ارزنده به شمار میآید.
به گفته وی، ترجمه ابوالفضل بهرامپور از قرآن کریم نیز جزء ترجمههایی است که وی چاپ آن را در سال ۹۵ برای همه ناشران آزاد اعلام کرد. این اثر ترجمه ارزندهای است و لغات قابل استفاده در آن بیان شده است که برای انجام تحقیقات دانشجویان و قشر طلاب حائز اهمیت و کارآمد است.
قربانی همچنین از ترجمه آیتالله العظمی مکارم شیرازی به عنوان برگردانی بسیار روان و قابل فهم برای عامه مردم یاد و عنوان کرد: در همین راستا کتابی به نام کارنامه نظارت بر نشر ترجمههای قرآن و عترت از سوی معاونت قرآن و عترت وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی تدوین و تنظیم شد که امسال نیز از آن رونمایی به عمل آمد.
وی که تنظیم این اثر را انجام داده است، افزود: این اثر زیر نظر حجتالاسلام محمدعلی خسروی، مدیرکل دفتر برنامهریزی، آموزش و توسعه مشارکتهای امور قرآن و عترت تدوین شده است که به بررسی و بیان ضوابط نشر ترجمه از سوی مترجمان میپردازد.
این کارشناس در بخش دیگری از سخنانش اظهار کرد: موارد متعددی از حوزه ترجمه در این اثر مورد بررسی قرار گرفته است که در آن به این موضوع میپردازد که مترجم باید چه خصوصیاتی داشته باشد. صرف و نحو، بلاغت، تجزیه و ترکیب و تسلط به زبان عربی از جمله این موارد است که در کتاب مورد بررسی قرار گرفته است.
قربانی در ادامه این مطلب توضیح داد: در این اثر که بهتازگی رونمایی شد نیز به صورت مختصر توضیح داده شده است که کدام ترجمهها از سال ۸۹ ـ. ۹۵ زیر نظر معاونت قرآن و عترت وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی بررسی شده و گزارشهایی به صورت اجمالی و تفصیلی از آنها در این کتاب ارائه شده که در قالب ۵۰ صفحه منتشر شده است.
وی با بیان این مطلب ادامه داد: در این کتاب توضیحاتی درباره برخی از برگردانهای انجام شده از قرآن کریم بیان شده است و کارشناسان فن ترجمه و ممیزی قرآن کریم به صورت تصادفی ۱۶ مورد برگردان را که موفق به اخذ مجوز از این مرکز شده بودند را مورد بررسی و معرفی قرار داده است.
قربانی در توضیحات بیشتر در این باره عنوان کرد: مزایای این ترجمهها در اثر مورد نظر آورده شده است که قابل فهم و درک بودن برای انواع مخاطبان و درجهبندی بر اساس اقشاری که میتوانند از ترجمهها بهره ببرند از جمله موضوعات مطرح شده در این کتاب به شمار میآید.
وی با اذعان به اینکه تاکنون چنین اثری که به بررسی ترجمههای قرآن کریم پرداخته باشد منتشر نشده است، افزود: در این اثر همچنین به محتوای مطالب نیز اشاره و عنوان شده است که سازوکار ترجمه قرآن چیست و هر ترجمه باید چه روندی را طی کند تا بتواند به اخذ مجوز موفق شود.