ضرورت استفاده از ابزارهای به روز و جذاب جهت قرآن‌آموزی نسل کنونی
گروه اندیشه: کارشناس فرهنگی ـ دینی جهاددانشگاهی اردبیل با اشاره به وجود ابزارهای رسانه‌ای و رایانه‌ای پیشرفته در دنیا، گفت: داشتن برنامه‌ریزی منسجم، شناخت دقیق نیازها و استفاده از ابزارهای به روز و جذاب جهت قرآن‌آموزی نسل‌کنونی ضروری است.
تقی قاسمی‌خادمی، کارشناس فرهنگی - دینی جهاد دانشگاهی اردبیل در گفت‌وگو با خبرگزاری بین‌المللی قرآن(ایکنا) از اردبیل، در مورد استعداد قرآن‌آموزی در شهر اردبیل، گفت: شهر اردبیل یکی از شهرهای دارای قدمت بسیار زیاد و از قدیم نیز بعنوان یکی از شهرهای مذهبی ایران مشهور بوده است بگونه‌ای که از قبل بعنوان درالارشاد یا شهر ارشاد و هدایت شناخته می‌شده است. وجود بزرگانی چون مولانا مقدس اردبیلی و تعداد زیادی از بزرگان، علما، دانشمندان، خطیبان و... از این شهر بزرگ، نشان‌دهنده استعداد بسیار زیاد اهالی و ساکنان این شهر در این زمینه می‌باشد اما این استعداد بایستی به شکل مناسب هدایت شده و جهت جذب نسل جدید به قرآن‌آموزی و فعالیت‌های قرآنی، ابتدا به شناخت دقیق نیازهای آن‌ها پرداخته و از ابزارهای پیشرفته کنونی جهت قرآن‌آموزی آن‌ها بهره ببریم.
وی اظهار کرد: بطور کلی می‌توان گفت بعد از انقلاب اسلامی ایران و تشویق نظام مقدس جمهوری اسلامی به قرآن‌آموزی در جامعه، یکی از شهرهایی که در زمینه آموزش قرآئت قرآن در ایران بسیار فعال بوده است، شهر اردبیل می‌باشد. قاریانی هم‌چون استاد حسین کرمی، استاد حاج رضا محمدپور، استاد حاج حسن محمدپور، حاج بهزاد هژبری در سطح بین‌المللی و خیل بسیار زیادی از قاریان قرآن که در سطح ملی و کشوری افتخارات زیادی برای استان اردبیل فرآهم نموده‌اند، خود گویای استعداد عجیب اهل اردبیل در زمینه قرآئت قرآن و قرآن‌آموزی دارد. اردبیل از جمله استان‌های با استعداد در زمینه الحان و اصوات زیبا می‌باشد و وجود همین عامل خود دلیلی بر وجود کثرت فرآوان قاریان قرآن، مداحان خوش‌الحان و... در این شهر می‌باشد.
کیفیت آموزش قرآنی در مؤسسات مورد بررسی قرار گیرد
قاسمی‌خادمی بیان کرد: در حال حاضر موسسات آموزش قرآن در استان اردبیل نسبت به‌قبل زیاد شده است. قبلا در اردبیل مدرسه قرآنی بنام مکتب‌القرآء اهل‌بیت(ع) وجود داشت که جنب امام‌زاده صالح(ع) و در عالی قاپو اردبیل بود که فعالیت بسیار مناسبی داشته و تعداد کثیری از قاریان بنام اردبیل نیز در همان مکتب پرورش یافتند که خود اینجانب نیز در همان مکتب آموزش‌های قرآئت قرآن را فراگرفته‌ام. بعدها این مکتب بعنوان دارالقرآن اهل‌بیت(ع) و تحت نظارت دارالقرآن استان به فعالیت خود را ادامه داد. منظور اینکه قبلا تعداد موسسات آموزش قرآئت قرآن اندک ولی کیفیت قرآن‌آموزی و علاقه به آموزش و یادگیری قرآن بسیار زیاد بود، ولی الان تعداد این موسسات در اردبیل زیاد شده است که این امر شاید امری طبیعی بشمار می‌رود چرا که با افزایش جمعیت ساکن در اردبیل و مهاجرت افراد از سایر شهرستان‌های استان به این شهر تعداد افراد متقاضی قرآن آموزی نیز بیش‌تر شده است اما بایستی کیفیت آموزش قرآنی در این موسسات مورد بررسی قرار گیرد.
کارشناس فرهنگی- دینی تاکید کرد: وجود تعداد زیاد موسسات قرآنی در هر شهری عامل بسیار مهم در تربیت قرآنی افراد آن جامعه و بخصوص کودکان و نوجوانان آن شهر بشمار می‌رود. اما نکته‌ای که نباید از آن غفلت نمود، کیفیت آموزشی این موسسات و میزان موفقیت آن‌ها می‌باشد. در زمان ما آموزش قرآن با نوارهای کاست و ضبط صوت انجام می‌شد و خبری از سی‌دی و نرم افزار و... نبود، یعنی وسایل کمک آموزشی نسبت به الان که فرد می‌تواند در یک گوشی فایل کل قرآن و ترتیل آن و انواع نرم‌افزارهای قرآنی را داشته باشد، بسیار ضعیف بود اما اشیاق و میل به قرآن‌آموزی بسیار زیاد بود.
قاسمی خادمی ادامه داد: از مشکلات مؤسسات قرآنی که همگی با این مشکل روبرو هستند، مشکلات مالی آن‌ها می‌باشد، قبلا آموزش قرآن نسل گذشته در کلاس‌های ساده و تخته سیاه و گچ و صوت ترتیل معلم کلاس انجام می‌شد، اما نسل امروزی که وسایل بازی آن‌ها لپ‌تاپ و تبلت و گوش‌های هوشمند و... می‌باشد، بالطبع آموزش قرآن برای چنین نسلی اگر به همان شیوه نسل ما انجام گردد، بدون شک جذاب نخواهد بود. برخی موسسات قرآنی که دارای وسایل و تجهیزات کامپیوتری و نرم‌افزاری بروز می‌باشند بدون شک بازدهی و کارایی بالایی نسبت به موسسات دیگر که توان خرید چند عدد رایانه و برخی تجهیزات دیگر را ندارند، خواهند داشت.
هر نسلی نیازهای خاص خود را دارد
وی افزود: هر نسلی نیازهای خاص خود را داشته و ما باید برای قرآن آموزی هر نسلی(بطور مثال دهه هفتاد، دهه هشتاد و...) از قبل برنامه‌ریزی منسجمی داشته باشیم و برای هر نسلی از ابزارهایی جهت قرآن‌آموزی استفاده نماییم که برای آن‌ها جذاب و گیرا باشد. بحمدالله اکنون نرم‌افزارهای بسیار مفید قرآنی در بازار موجود هستند که می‌توانند در قرآن آموزی بسیار موثر باشند، اما در دنیای کنونی که هرلحظه بروزترین و پیشرفته‌ترین نرم‌افزارهای علمی و... ارائه می‌گردد، ما نیز باید تلاش کنیم تا هرساله بروزترین و مفیدترین و پیشرفته‌ترین نرم‌افزارهای قرآنی را در اختیار مخاطبان قرار دهیم.
وی افزود: حتی فضا و ساختمان موسسات قرآنی، مکان، تزئینات داخلی و موارد مشابه عوامل بسیار مهمی در جذب فرآگیران می‌باشد. امروزه ما در اردبیل موسسات قرآنی داریم که از فضا و امکانات ساختمانی ضعیفی برخوردار بوده و بعضا فضاهایی برای استقرار موسسه تهیه می‌گردد که می‌تواند برای نوجوانان و کودکان قرآن آموز فضایی دلگیر و پرسر و صدا بوده و امکانات کمک آموزشی قرآنی نیز در آن‌ها اندک می‌باشد.
قاسمی اظهار کرد: مورد دیگر دقت در استفاده از مدرسان قرآنی می‌باشد. فرد یا افرادی نباید به حکم اینکه قاری یا حافظ خوبی هستند الزاما مدرس خوبی نیز به‌شمار روند. مدرسی قرآن و نحوه ارتباط با کودکان و نوجوانان نیاز به مهارت خاص و نیاز به شناخت روحیات و روانشناسی طرف مقابل دارد. موسسات قرآنی بایستی گزینش کافی در مورد مدرسان خود بعمل آورده و در این مورد دقت نمایند.
هدف تأسیس مؤسسات قرآنی کسب درآمد نباشد
وی گفت: وجود تعداد زیاد موسسات قرآنی باکیفیت و موفق در اردبیل بسیار مهم و می‌تواند عاملی در جهت ارتقای فرهنگ قرآنی در جامعه بشمار رود، اما اگر هدف تاسیس این موسسات کسب درآمد باشد بدون شک از هدف این موسسات معنوی دور شده‌ایم. متاسفانه امروزه برخی افراد تلاوت قرآن را نیز منبع درآمدی برای خود قرارداده‌اند که این موضوع می‌تواند آفت بزرگی برای جامعه قرآنی کشور ما به‌شمار آید.
کارشناس فرهنگی - دینی جهاد دانشگاهی اردبیل ضمن تشکر از زحمات دارالقرآن استان اردبیل در امور موسسات قرآنی، بیان کرد: اما ما هم‌چنان جهت سامان‌دهی امور موسسات قرآنی نیاز به سیاست‌گذاری‌ها و بازنگری‌های دقیق‌تر و بهینه‌تر داریم. قاسمی خادمی گفت: بهتر است مدیریت و اخذ مجوز موسسات قرآنی باید به افرادی سپرده شود که از نخبگان بین‌المللی و حداقل از نخبگان ملی(در معتبرترین مسابقات کشوری) بشمار روند. یکی از پیشنهاداتم در جهت حمایت از موسسات قرآنی آن است که بخشی از تعلیم قرآنی در مدارس آموزش و پرورش هر شهری به این موسسات واگذار گردد این اقدام علاوه بر آشنایی بهتر دانش‌آموزان با چنین موسسات قرآنی، می‌تواند گامی در جهت حمایت از این موسسات باشد.
وی ادامه داد: خوشبختانه در حال حاضر در اردبیل تقریبا برای هر روز هفته جلسه‌‌ای قرآنی منعقد می‌گردد و یکی از مهم‌ترین این جلسات، جلسه قاری بین‌المللی قرآن رضا محمدپور در عصرهای چهارشنبه در مسجد منصوریه اردبیل می‌باشد که سال‌هاست در همان محل برگزار می‌گردد. هرکدام از این جلسات قرآنی در اردبیل مخاطبان خاص خود را داشته و واقعا وجود چنین جلساتی در تربیت قرآنی افراد جامعه بسیار موثر بوده‌اند. اینجانب در زمان نوجوانی همراه با بردار بزرگم برای سال‌ها هر هفته صبح‌های جمعه در جلسات قرآن حاج حسین حاجی محمدی(از اساتید قرآئت قرآن در اردبیل) شرکت نمودیم که حقیقتا در تربیت قرآنی ما بسیار موثر بود اینجانب بعد از سال‌ها که فراگیران نوجوان آن جلسه تبدیل به جوانان و صاحبان خانواده شدند، مشاهده نمودم اکثر افراد مذکور از جمله افراد موفق در زندگی خود شده‌اند و من این را به برکت همان محافل معنوی قرآن می‌دانم.
پخش رسانه‌ای جلسات قرآنی
قاسمی گفت: بعنوان یکی از بهره‌مندان این جلسات، وجود چنین جلسات و حمایت و تقویت آن‌ها را بسیار مهم می‌دانم. به جرات می‌توانم بگویم فردی از قاریان، حافظان و نخبگان قرآنی در اردبیل وجود ندارد که از وجود چنین جلساتی بهره‌مند نشده باشد؛ لذا پخش برخی از این جلسات قرآنی در شبکه استانی صداو سیمای اردبیل پیشنهاد می‌شود، چرا که پخش رسانه‌ای این جلسات می‌تواند در معرفی اهمیت، ارزش و پرفایده بودن این جلسات گام مهمی باشد.
کارشناس فرهنگی- دینی جهاد دانشگاهی اردبیل اظهار کرد: محافل انس با قرآن(که قبلا با عنوان مراسم شبی با قرآن) مطرح بودند، از جمله مراسم‌های معنوی مهمی هستند که می‌توانند در ارتقای فرهنگ دینی - قرآنی جامعه موثر و مفید باشند. اکثرا مشاهده می‌شود مراسم قرآنی با حضور قاریان مصری و برتر بین‌المللی از نظر استقبال مردمی در اردبیل بسیار پرشور برگزار شده و اکنون نیز نیاز به چنین محافل قرآنی در جامعه بیش از پیش احساس می‌گردد. صوت قرآن دارای چنان اعجازی در بطن و ذات خویش می‌باشد که گاهی اوقات از هزاران پند و سخنرانی می‌تواند نافذتر باشد در جامعه امروزی ما که بدلیل زندگی ماشینی و سبک زندگی مردم آمار ابتلا به بیماری‌های روحی-روانی درحال افزایش است، قرآن و استماع صوت قرآن خود بهترین روش ایجاد آرامش در قلب و ذهن افراد بشمار می‌رود.
وی در پایان تاکید کرد: جهت بررسی دقیق‌تر مسائل و مشکلات جامعه قرآنی در استان اردبیل و ارائه راهکارها و راه‌حل‌های مناسب به مسئولان ذیربط در جهت حل آن‌ها و همچنین جهت ارتقای فرهنگ قرآنی در جامعه، بایستی کارهای علمی دقیق‌تر و کامل‌تری(در قالب نظرسنجی و...) صورت گیرد تا اطلاع جامع‌تر و کامل‌تری در این زمینه کسب نماییم.
