توحيد و يكتاپرستی؛ مهم‌ترین راه رسيدن به وحدت و يكپارچگی مسلمين
گروه انديشه: يك كارشناس دينی بيان كرد: از نظر اسلام، توحيد و يكتاپرستی و پایبندی به اصول و ارزش‌های برخاسته از اعتقاد به خدای يگانه، زمينه وحدت و يكپارچگی مردم را به مفهوم انسانی كلمه فراهم می‌كند و حيات اجتماعی واحد را ممكن می‌سازد.
حجت‌الاسلام والمسلمين جعفر نوری، استاد مدارس علميه قم در گفت‌وگو با خبرگزاری قرآنی ايران(ايكنا) شعبه ايلام، بيان كرد: از نظر اسلام، توحيد و يكتاپرستی و پایبندی به اصول و ارزش‌های برخاسته از اعتقاد خدای يگانه، زمينه وحدت و يكپارچگی مردم را به مفهوم انسانی كلمه فراهم می‌كند و حيات اجتماعی واحد را ممكن می‌سازد.
حجت‌الاسلام نوری با اشاره به روايتی از امام علی(ع) كه فرموده: «گمراهی با رستگاری هماهنگ نيست، هرچند جمع شوند؛ پس مردم بر تفرقه و جدايی؛ اجتماع كرده و يكی شده‌اند و به اتفاق هم، پراكنده گشته‌اند»، گفت: ضرورت زندگی اجتماعی برای انسان، مسئله‌ای است كه حتی 2 نفر در آن اختلاف نظر ندارند اما «اتحاد و اتفاق» مفهومی فراتر از «اجتماع» دارد؛ كه از ديگر سو، چون خواست‌ها و تمايلات آحاد بشر بر حسب انگيزه‌های فردی و غريزه حبّ ذات، مختلف است، پس حفظ حيات اجتماعی به‌طور جدی و عملی و دستيابی به اتحاد و اتفاق با جلوگيری از هر نوع پراكندگی و اختلاف، فداكاری و گذشتِ تك تك بنی آدم را می‌طلبد.
اين استاد حوزه‌هايی علميه با اشاره به آيه «أَنَّ هذِهِ أُمَّتُّكُم أُمُّةً وَاحِدَةً وَ أَنَارَبُّكُم فَاعبُدُون؛ همانا اين است امت شما، امتی يگانه و من هم پروردگار شما، پس بنده من باشيد و فقط مرا بپرستيد»، گفت: از ديدگاه قرآن كريم، عقيده توحيدی، رشته محكمی است كه همه موحدان و يكتاپرستان را همچون دانه‌های تسبيح در خود جای می‌دهد و با قراردادن هر فردی در جايگاه مناسب خود، امتی واحد، نيرومند و با عظمت بوجود می‌آورد.
اين كارشناس دينی با اشاره به آيه «وَ مَن یَكفُر، بِالطَّاغُوتّ وَ یُؤمِن بِاللهِ فَقَدِ استَمسَكَ بِالعُروُةِ الوُثقَی لَاانفِصَامَ لَهَا؛ هر كه به طاغوت كفر ورزد و به خدا ايمان آورد، قطعاً به رشته‌ای محكم كه پاره شدنی نيست چنگ زده است»، گفت: قرآن كريم فقط رشته ايمان و عقيده به خدای يگانه را رشته محكم زندگی می‌داند و بقيه را همچون طناب سست و پوسيده می‌شناسد كه حتما پاره شده و از هم گسسته خواهد گشت، اين رشته آنچنان محكم و ناگسستنی است كه بر آن اساس، بقيه تفاوت‌ها و فرق‌ها را می‌توان تحمّل كرد و از اسباب و عوامل تفرقه و پراكندگی، جلوگیری کرد و يا لااقل آنها را بی‌خطر ساخت.
وی بيان كرد: قرآن مجيد با اين وجود كه خود حامل دعوت توحيدی و مشوّق اتحاد و اتّفاق انسان‌هاست، بشریّت را كه همگی مخلوق و آفريده خداوند هستند به 2 گروه ممتاز كه هرگز ميانشان با حفظ ويژگی طرفين، اتحاد و اتفاق ممكن نيست، تقسيم كرده است.
حجت‌الاسلام نوری اظهار كرد: عقيده توحيدی زمينه مساعدی است برای اتّحاد و اتّفاق اهل توحيد و پيروان اديان آسمانی و اتباع راستين سلسله انبيای الهی؛ اگر موحّدان و امت‌های خداپرست، به راستی از منطق يكتاپرستی حمايت كنند و از همه رسولان حق تعالی كه سخن اصلی‌شان يكی است حقيقتا تبعیّت كنند، چنين اتحاد و اتّفاقِ جهانی را می‌توانند تحقق بخشند و به نفع بشرّيت در برابر ملحدان و مستكبران، سدّی محكم ايجاد نمايند.
اين استاد حوزه‌های علميه گفت: قرآن كريم، مسلمانان را نيز در صورت بروز شقاق و خلاف درميانشان، به اصل توحيد و رسالت محمد(ص) و در واقع به قرآن ارجاع داده و التزام به آثار عقيده توحيدی و احترام به رسالت آخرين سفير الهی را زمينه اتحاد و اتفاق دانسته است و به صراحت فرموده است كه با گروه متجاوز پيكار و با او برخورد جدّی شود تا به پذيرش حق گردن نهد: «اگر دو گروه از مؤمنان و مسلمانان با هم به نبرد و ستيز برخاستند، پس ميان ايشان، صلح و آشتی برقرار سازيد و هرگاه يكی از آن 2 گروه بر ديگری بغی و تجاوز كرد با آن گروه باغی و متجاوز پيكار كنيد تا آنكه به فرمان الهی گردن نهد و اگر برگشتند، ميانشان بر اصل عدالت و قسط، صلح كنيد و قسط و داد پيشه سازيد كه خداوند اهل عدل و قسط و دادگری را دوست می‌دارد».
اين كارشناس دينی در مورد «حكميت قرآن در مسائل خلافی» بيان كرد: در نهج‌البلاغه سخنان شفابخشی آمده است و برخلاف آنچه برخی مدعی شده‌اند كه نبايد با قرآن احتجاج و استدلال كرد، در برخی خطبه‌ها و نامه‌ها به صراحت تمام به حكمیّت قرآن و مرجعیّت آن در فصل خصومت‌های كلامی، سياسی و اجتماعی، اشاره ها دارد و در اين معنا امام علی(ع) هماهنگ با خود قرآن پيش رفته است.
وی با اشاره به رهنمود كلی امام علی(ع) كه فرمود:«با توده مردم همراه باشيد چون دست خدا همراه جماعت است و از تفرقه بپرهيزيد كه از جمع مسلمانان آنكه يك سو شود بهره شيطان است؛ چنانكه گوسفند از گله دور مانده، طعمه و نصيب گرگ است. آگاه باشيد هر كه مردم را به شعار تفرقه بخواند او را بكشيد هر چند زير عمامه من باشد، گفت: زنده داشتن قرآن، اجتماع بر رهنمودهای آنست و ميراندن آن، جدا گرديدن و نپذيرفتن احكام قرآن است.
حجت الاسلام نوری در پايان بيان كرد: آخرين نكته در فرهنگ وحدت يادآوری اين نكته است كه گذشت و بزرگواری و كوتاه آمدن و چشم‌پوشی از حق شخصی و ترك خصومت و لجاج، عامل مهمّی در زمينه حصول اتحاد و يا نگهداشتن آن، می‌تواند باشد؛ چنانكه به‌عكس، دامن زدن به اختلاف و اصرار بر اثبات گفته نظری خود از سوی فرد و يا جريانی می‌تواند جامعه‌ای را برباد دهد و با گسترش دامنه اختلاف و تفرقه كاملا از هم بپاشد.
حجت‌الاسلام نوری با اشاره به روايتی از امام علی(ع) كه فرموده: «گمراهی با رستگاری هماهنگ نيست، هرچند جمع شوند؛ پس مردم بر تفرقه و جدايی؛ اجتماع كرده و يكی شده‌اند و به اتفاق هم، پراكنده گشته‌اند»، گفت: ضرورت زندگی اجتماعی برای انسان، مسئله‌ای است كه حتی 2 نفر در آن اختلاف نظر ندارند اما «اتحاد و اتفاق» مفهومی فراتر از «اجتماع» دارد؛ كه از ديگر سو، چون خواست‌ها و تمايلات آحاد بشر بر حسب انگيزه‌های فردی و غريزه حبّ ذات، مختلف است، پس حفظ حيات اجتماعی به‌طور جدی و عملی و دستيابی به اتحاد و اتفاق با جلوگيری از هر نوع پراكندگی و اختلاف، فداكاری و گذشتِ تك تك بنی آدم را می‌طلبد.
اين استاد حوزه‌هايی علميه با اشاره به آيه «أَنَّ هذِهِ أُمَّتُّكُم أُمُّةً وَاحِدَةً وَ أَنَارَبُّكُم فَاعبُدُون؛ همانا اين است امت شما، امتی يگانه و من هم پروردگار شما، پس بنده من باشيد و فقط مرا بپرستيد»، گفت: از ديدگاه قرآن كريم، عقيده توحيدی، رشته محكمی است كه همه موحدان و يكتاپرستان را همچون دانه‌های تسبيح در خود جای می‌دهد و با قراردادن هر فردی در جايگاه مناسب خود، امتی واحد، نيرومند و با عظمت بوجود می‌آورد.
اين كارشناس دينی با اشاره به آيه «وَ مَن یَكفُر، بِالطَّاغُوتّ وَ یُؤمِن بِاللهِ فَقَدِ استَمسَكَ بِالعُروُةِ الوُثقَی لَاانفِصَامَ لَهَا؛ هر كه به طاغوت كفر ورزد و به خدا ايمان آورد، قطعاً به رشته‌ای محكم كه پاره شدنی نيست چنگ زده است»، گفت: قرآن كريم فقط رشته ايمان و عقيده به خدای يگانه را رشته محكم زندگی می‌داند و بقيه را همچون طناب سست و پوسيده می‌شناسد كه حتما پاره شده و از هم گسسته خواهد گشت، اين رشته آنچنان محكم و ناگسستنی است كه بر آن اساس، بقيه تفاوت‌ها و فرق‌ها را می‌توان تحمّل كرد و از اسباب و عوامل تفرقه و پراكندگی، جلوگیری کرد و يا لااقل آنها را بی‌خطر ساخت.
وی بيان كرد: قرآن مجيد با اين وجود كه خود حامل دعوت توحيدی و مشوّق اتحاد و اتّفاق انسان‌هاست، بشریّت را كه همگی مخلوق و آفريده خداوند هستند به 2 گروه ممتاز كه هرگز ميانشان با حفظ ويژگی طرفين، اتحاد و اتفاق ممكن نيست، تقسيم كرده است.
حجت‌الاسلام نوری اظهار كرد: عقيده توحيدی زمينه مساعدی است برای اتّحاد و اتّفاق اهل توحيد و پيروان اديان آسمانی و اتباع راستين سلسله انبيای الهی؛ اگر موحّدان و امت‌های خداپرست، به راستی از منطق يكتاپرستی حمايت كنند و از همه رسولان حق تعالی كه سخن اصلی‌شان يكی است حقيقتا تبعیّت كنند، چنين اتحاد و اتّفاقِ جهانی را می‌توانند تحقق بخشند و به نفع بشرّيت در برابر ملحدان و مستكبران، سدّی محكم ايجاد نمايند.
اين استاد حوزه‌های علميه گفت: قرآن كريم، مسلمانان را نيز در صورت بروز شقاق و خلاف درميانشان، به اصل توحيد و رسالت محمد(ص) و در واقع به قرآن ارجاع داده و التزام به آثار عقيده توحيدی و احترام به رسالت آخرين سفير الهی را زمينه اتحاد و اتفاق دانسته است و به صراحت فرموده است كه با گروه متجاوز پيكار و با او برخورد جدّی شود تا به پذيرش حق گردن نهد: «اگر دو گروه از مؤمنان و مسلمانان با هم به نبرد و ستيز برخاستند، پس ميان ايشان، صلح و آشتی برقرار سازيد و هرگاه يكی از آن 2 گروه بر ديگری بغی و تجاوز كرد با آن گروه باغی و متجاوز پيكار كنيد تا آنكه به فرمان الهی گردن نهد و اگر برگشتند، ميانشان بر اصل عدالت و قسط، صلح كنيد و قسط و داد پيشه سازيد كه خداوند اهل عدل و قسط و دادگری را دوست می‌دارد».
اين كارشناس دينی در مورد «حكميت قرآن در مسائل خلافی» بيان كرد: در نهج‌البلاغه سخنان شفابخشی آمده است و برخلاف آنچه برخی مدعی شده‌اند كه نبايد با قرآن احتجاج و استدلال كرد، در برخی خطبه‌ها و نامه‌ها به صراحت تمام به حكمیّت قرآن و مرجعیّت آن در فصل خصومت‌های كلامی، سياسی و اجتماعی، اشاره ها دارد و در اين معنا امام علی(ع) هماهنگ با خود قرآن پيش رفته است.
وی با اشاره به رهنمود كلی امام علی(ع) كه فرمود:«با توده مردم همراه باشيد چون دست خدا همراه جماعت است و از تفرقه بپرهيزيد كه از جمع مسلمانان آنكه يك سو شود بهره شيطان است؛ چنانكه گوسفند از گله دور مانده، طعمه و نصيب گرگ است. آگاه باشيد هر كه مردم را به شعار تفرقه بخواند او را بكشيد هر چند زير عمامه من باشد، گفت: زنده داشتن قرآن، اجتماع بر رهنمودهای آنست و ميراندن آن، جدا گرديدن و نپذيرفتن احكام قرآن است.
حجت الاسلام نوری در پايان بيان كرد: آخرين نكته در فرهنگ وحدت يادآوری اين نكته است كه گذشت و بزرگواری و كوتاه آمدن و چشم‌پوشی از حق شخصی و ترك خصومت و لجاج، عامل مهمّی در زمينه حصول اتحاد و يا نگهداشتن آن، می‌تواند باشد؛ چنانكه به‌عكس، دامن زدن به اختلاف و اصرار بر اثبات گفته نظری خود از سوی فرد و يا جريانی می‌تواند جامعه‌ای را برباد دهد و با گسترش دامنه اختلاف و تفرقه كاملا از هم بپاشد.
