زیارت در مکتب تشیع یک مسئله قرآنی است

به گزارش خبرگزاری بین‌المللی قرآن(ایکنا) شعبه خراسان رضوی، به نقل از پایگاه اطلاع‌رسانی زیارت، حجت‌الاسلام سید‌جواد موسوی‌‌هوایی، معاون پژوهشی ـ آموزشی سازمان تبلیغات اسلامی کشور، با بیان اینکه مسئله زیارت در مکتب تشیع، یک مسئله قرآنی است، گفت: ذکرهای موجود در قرآن کریم در واقع نوعی زیارت به‌شمار می‌رود.

وی افزود: این مسئله‌ای مهم است که بدانیم ریشه زیارت در قرآن کریم است، در این راستا می‌توانیم حتی نسبت به زیارت اهل قبور نیز به آیات و روایات متعددی استناد کنیم.

معاون پژوهشی ـ آموزشی سازمان تبلیغات اسلامی کشور با اشاره به نقل روایات مفضل از سوی اهل سنت و شیعه در رابطه با مسئله زیارت، تصریح کرد: مسئله زیارت از ابعاد مختلف، یک مسئله سازنده است، بدین معنا که انسان باید دنبال کمال وجودی خود بوده و بتواند با طی کردن مسیر الهی، صفات الهی را در خود متجلی کند.

زیارت؛ یکی از راهکارهای اساسی در زندگی اسلامی

موسوی‌‌هوایی از زیارت به‌عنوان یکی از راهکارهای اساسی در زندگی اسلامی نام برد و خاطرنشان کرد: ما در مسئله زیارت خصوصاً زیارت ائمه معصومین(ع)، با یک سلسله از حقایق دینی و یک سلسله از عواطف انسانی و دینی روبرو هستیم که آن را درک کرده و بر مبنای آن، عمل و عکس‌العمل خود را تنظیم می‌کنیم.

وی یادآور شد: نکته‌ای که باید به آن توجه شود، این است که در مسئله زیارت الگو‌ها و اسوه‌ها به ما معرفی می‌شوند، به همین دلیل زیارت زمینه‌ساز سیر تکاملی انسان است.

معاون پژوهشی ـ آموزشی سازمان تبلیغات اسلامی کشور، با اشاره به جایگاه زیارت در منظر پیامبر اکرم(ص)، گفت: پیامبر(ص) می‌فرمایند: «هر کسی مرا وقت ممات زیارت کند، مثل این است که در زمان حیات مرا زیارت کرده است» و در روایتی دیگر نیز می‌فرمایند: «مسئله زیارت، زنده و مرده برای من ندارد و چه در قید حیات باشم یا نباشم شما می‌توانید در کنار قبر من آمده و استغفار کنید و من هم برای شما دعا کرده و خداوند گناهان شما را می‌بخشد»؛ بنابراین زیارت در مکتب اسلام از جایگاه ویژه‌ای برخوردار است.

موسوی‌‌هوایی اظهار کرد: حتی بسیاری از بزرگان اهل سنت نیز این سخن روایت را نقل کرده و به آن تأکید دارند، چرا ‌که ریشۀ آن در فطرت انسان است، یعنی انسان دوست دارد در کنار افرادی قرار بگیرد که از لحاظ فضائل به آن‌ها علاقه‌مند است تا بدین وسیله سیر تکاملی خود را سپری کند.

وی افزود: در روایات تأکید شده است که زیارت باید با معرفت و شناخت حق امام معصوم(ع) و پیامبر(ص) همراه باشد، تا بتوانیم خواسته‌های پست مادی که برای ما محدودیت ایجاد کرده است را بهبود بخشیم.

معاون پژوهشی ـ آموزشی سازمان تبلیغات اسلامی کشور با بیان اینکه ما در زیارت خواسته‌های معنوی را برای زندگی طراحی می‌کنیم، تصریح کرد: ما در مورد زیارت تمام ائمه(ع) که پیروان اهل سنت نیز نسبت به آن‌ها محبت دارند، مسئله ارتباط را درک می‌کنیم.

زیارت گواهی به زنده بودن امام(ع) است

موسوی‌‌هوایی خاطرنشان کرد: ادای سلامی که در زیارتنامه‌های ما و زیارتنامه‌های پیروان اهل سنت نقل شده، به‌معنای این است که پیامبر(ص) زنده هستند و روح این بزرگوار هیچ گاه از بین نمی‌رود، اگر چه جسم از روح جدا شده، منتهی این جسم، مطهر و پاک است و از بین نخواهد رفت.

وی افزود: بنابراین هنگام ادای سلام به ساحت این بزرگواران، ارتباط با روح مقدس رسول‌الله(ص) و ائمه(ع) برقرار می‌شود که در همین رابطه از پیامبر اکرم(ص) روایت است «بعد از نماز به زیر آسمان آمده و به من سلام کنید که خداوند ملکی قرار داده است که سلام‌های شما را به قبر من می‌رساند».

معاون پژوهشی ـ آموزشی سازمان تبلیغات اسلامی کشور با استناد به روایت فوق، اظهار کرد: بر این اساس فردی که به زیارت امام رضا(ع) برود و با ایشان ارتباط بگیرد، در واقع به امام سلام می‌کند؛ این ارتباط و سلام کردن و خطاب قرار دادن، یعنی آن‌ها زنده هستند و ما در پیشگاه آنان حاضریم.

موسوی‌‌هوایی از ثواب زیارت به عنوان دیگر مسئله مهم در زیارت اولیاءالله نام برد و گفت: تمامی مراحل سفر به زیارت، هزینه کردن و تحمل سختی‌های سفر دارای ثواب است، زیرا بر اساس روایتی از پیامبر اکرم(ص) «کسی‌که حج مشرف شود، ولی به زیارت من نیاید، به من جفا کرده است»، لذا زیارت امری هدفمند است.

توسل به معنای استقلال ائمه(ع) از خداوند نیست

معاون پژوهشی ـ آموزشی سازمان تبلیغات اسلامی کشور با بیان اینکه مسئله توسل برای رسیدن به حاجت‌ها و خواسته‌های معنوی از دیگر نکات مهم در زیارت است، تصریح کرد: این مسئله نیز ریشه در قرآن کریم دارد و پیامبر اکرم(ص) نیز از اهل بیت(ع) به‌عنوان وسیله توسل میان مردم و خداوند یاد کرده است، چراکه انسان برای بهره‌مندی از فیض خداوندی به یک واسطه نیازمند است.

موسوی‌‌هوایی افزود: زمانی که انسان به زیارت می‌رود، در واقع بین خود و خدایش یک واسطه آبرومند قرار می‌دهد که خداوند متعال به او عنایت بیشتری داشته باشد، لذا هیچ کس معتقد نیست امام رضا(ع)، می‌تواند مستقل از خدای متعال، هر کاری در دنیا انجام دهد و هر کس که چنین بیانی داشته باشد بدون شک صحبتی کفرآمیز کرده است.

وی از درد دل کردن با ائمه معصومین(ع) به عنوان یکی از مباحث تربیتی نام برد و اظهار کرد: گاهی اوقات یک سری مطالب است که اگر گفته نشود بیماری روحی و جسمی را در پی خواهد داشت و در این میان همین که افراد می‌توانند با امام رضا(ع) درددل کنند بسیار مهم است؛ زیرا امام رضا(ع) صدای ما را می‌شنود و شاهد جایگاه مادی و معنوی ما است.

معاون پژوهشی ـ آموزشی سازمان تبلیغات اسلامی کشور با بیان اینکه زیارت‌ علاوه بر بازتاب معنوی بازتاب مادی نیز دارد، خاطرنشان کرد: بازتاب مادی زیارت این است که خداوند بسیاری از بلایا را از انسان دور کرده و بسیاری از مشکلات و گره‌ها را باز می‌کند.

نقش طرح مطالعاتی زیارت در تقویت مقوله‌های زیارت

موسوی‌هوایی اجرای طرح مطالعاتی و پژوهشی‌ در خراسان رضوی با موضوع زیارت و آداب میزبانی را حرکتی مهم در راستای تقویت زیارت و محورهای آن و آگاهی مجاوران از زیارت دانست و ابراز کرد: آموزش و تبیین فرهنگ زیارت و آداب میزبانی برای کسبه و مشاغل حریم حرم یکی از مهم‌ترین دستاوردهای این طرح‌های پژوهشی و مطالعاتی است، زیرا ارائه آموزش مشاغل حریم حرم تأثیر بسزایی در ارتقای فرهنگ نظری در فرامرزها دارد.

معاون پژوهشی ـ آموزشی سازمان تبلیغات اسلامی کشور تصریح کرد: در زیارت باید به دور از لایه‌های ظاهری، نگاه عمیق به مبانی عرفانی زیارت داشته باشیم، چرا که در سایه انجام زیارت با معرفت می‌توان تقرب مکانی، زمانی، مقامی و در نهایت تقرب صفتی با ائمه معصومین(ع) پیدا کرد.

موسوی‌‌هوایی با بیان اینکه عرفان در زیارت به معنای سیر صعودی از نقص به کمال است، یادآور شد: در این مسیر با بصیرت‌افزایی و درک بیشتر می‌توانیم انعکاس شواهد ربوبی را در قلب خود شاهد باشیم، در این راستا حرم مطهر امام رضا(ع) برای مردم ایران اسلامی به ویژه خراسان رضوی فرصتی مغتنم در جهت خودشناسی و بصیرت‌افزایی و آموزش مبانی عرفانی زیارت است.

وی با اشاره به اینکه آثار پژوهشی زیارت کاربردهای متعددی برای تبلیغ مفهوم زیارت دارد، تأکید کرد: می‌توان جایگاه عرفان را در زیارت و نقش آن در تقرب الهی را با ساده‌سازی برای همه سطوح سنی تبیین کرد.