حشمتالله رستمی، مسئول دارالقرآن ادارهکل تبلیغات اسلامی استان ایلام در گفتوگو با خبرگزاری بینالمللی قرآن(ایکنا) از ایلام، با بیان اینکه یکی از ویژگیهای ادیان، تأثیر مستقیم بر تغییر روابط و معادلات حاکم بر جامعه و ایجاد یک نظم نوین و الگودهی در حوزههای رفتاری است، گفت:این تأثیر در همه مقاطع مختلف زمانی که پیامبران الهی ظهور کردهاند در تاریخ نمود دارد.
وی با بیان اینکه متفاوت بودن تغییرات موجود در جامعه به خاطر ساختارشکنی آموزههای دینی است، افزود: البته این ساختارشکنیها نه به معنا و مفهوم منفی آن بلکه در جنبه مثبت و به معنای شکستن ساختارهای ضد ارزشی و ضد اخلاقی است.
نبوت پیامبر(ص) شروع یک حرکت فرهنگساز است
مسئول دارالقرآن تبلیغات اسلامی ایلام اظهار کرد: دین مبین اسلام از این قاعده مستثنا نیست، آنچه که در قالب آموزههای دینی توسط پیغمبر(ص) برای ایجاد یک جامعه اسلامی آورده شد، همه آنچه را که در آن زمان بهعنوان اصول پذیرفته شده بود در هم شکست، در واقع ابتدای نبوت پیامبر اسلام(ص) شروع یک حرکت فرهنگساز و تمدنساز است.
این کارشناس مذهبی با بیان اینکه آنچه که ما امروز به آن فرهنگ اطلاق میکنیم برگرفته از رفتارهای نهادینه شده اجتماعی، آداب و رسوم، ادبیات، شعر، هنر و ... یک جامعه است، بیان کرد: دین اسلام در همه این حوزهها با تأثیر مستقیم ایجاد تغییر و تحول، آغازگر یک حرکت برای ساختن یک جامعه بر اساس اصول و قواعد جدید است.
اخلاقمحوری، اساس آموزههای دین اسلام است
این فعال قرآنی اساس آموزههای دین اسلام را اخلاقمحوری دانست و گفت: این بدان معنا است که همه آنچه که در قالب اصول و عقاید مطرح میشود و افراد جامعه یا به عبارتی مسلمانان آن اصول و عقاید را میپذیرند؛ تأثیر مستقیم بر رفتار، گفتار و افکار آن جامعه دارد.
رستمی با اشاره به روایتی از پیامبر(ص)، «إنَّما بُعِثتُ لاُتَمِّمَ مَکارِمَ الخلاقِ؛ به راستى که من براى به کمال رساندن مکارم اخلاق مبعوث شدهام»، تصریح کرد: ثمره این اصول و عقاید و احکام عملی دین اسلام چیزی جز حاکمیت اصول اخلاقی نیست؛ بنابراین سنگ بنای فرهنگ و تمدن اسلامی یکتاپرستی و اخلاقمحوری است.
اسلام بهدنبال ایجاد تمدنی یکپارچه برای همه مردم است
وی با تبیین تأثیر آموزههای دین اسلام بر فرهنگ و تمدن، گفت: جهانشمول بودن آموزههای دین اسلام و خطاب آیات قرآن به آحاد مردم و مسلمانان نشان از آن دارد که دین اسلام در پی ایجاد یک فرهنگ و تمدن یکپارچه برای همه مردم است و نه یک قشر خاص و یا جامعه خاص.
مسئول دارالقرآن تبلیغات اسلامی ایلام اظهار کرد: این جهانشمول بودن دلیل غنای محتوایی و درونی آموزههای دین اسلام است و اگر یک دین در تعالیم خود جامعیت نداشته باشد قطعاً نمیتواند ادعای یکسانسازی فرهنگی بین آحاد مردم را داشته باشد.
رستمی با بیان اینکه توجه دین اسلام به علم و دانش و خلاقیت در ایجاد تمدن بر اساس دانش عامل دیگری است که به بالندگی فرهنگ اسلامی در جوامع مختلف کمک میکند، افزود: شاید مسلمانان آنگونه که شایسته جامعه اسلامی است علوم و دانشها را پیگیری نمیکنند اما متن دین در قله نهایی صعود فرد، دانشمحوری را تجویز میکند.
این مقام مسئول با اشاره به اینکه عدم توجه به موقعیتهای جغرافیایی، رنگ، نژاد، زبان و توجه صرف به انسان بودن ویژگی متمایز فرهنگ اسلامی است، بیان کرد: اسلام، برخورداری از حقوق و داشتن حق رسیدن به سعادتمندی را برای همه افراد بشر پیشبینی کرده است.
معیار برتری در اسلام وابسته به جنبههای ظاهری نیست
این فعال قرآنی با اشاره به آیه 13 سوره حجرات، «یا أیُّهَا النّاسُ إِنَّا خَلَقناکُم مَن ذَکَرٍ وَ أُنثَی وَ جَعَنَاکُم شُعُوباً وقَبَائِلَ لِتَعارَفُوا إِنَّ أَکرَمَکُم عِندَاللّهِ أَتقَاکُم إِنَّ اللهَ عَلیم خبیر؛ ای مردم! بی تردید ما همه افراد نوع شما را از یک مرد و زن (آدم و حوا) آفریدیم و شما را قبیلهای بزرگ و کوچک قرار دادیم تا همدیگر را بشناسید مسلماً گرامیترین شما نزد خدا پرهیزکارترین شماست همانا خداوند بسیار دانا وآگاه است»، گفت: در فرهنگ متعالی اسلام ملاک و معیار برتری وابسته به جنبههای ظاهری و دنیوی نیست و تنها معیار تقوا است، هرچند که برخورداری از سایر ویژگیهای کمالگرا، امتیاز محسوب میشود و همه مستشرقان و اسلامشناسان به اصالت فرهنگی دین اسلام معترف هستند.
این کارشناس مذهبی با اشاره به نظریه ویل دورانت، مورخ آمریکایی مبنی بر اینکه، تمدن عبارت است از خلاقیت فرهنگی که خود در نتیجه وجود نظم اجتماعی و حکومت قانون و رفاه نسبی، امکان وجود مییابد، اظهار کرد: جامعهای که نظم اجتماعی را بپذیرد و با بهرهگیری از علم به رشد و تعالی برسد و به فضایل انسانی بیاندیشد جامعهای متمدن است.
مسئول دارالقرآن تبلیغات اسلامی ایلام با بیان اینکه تمدن اسلامی، تمدن رشد است، اظهار کرد: تمدن اسلامی نشان داده است که میتواند جامعه را به راه ترقی و سعادت رهنمون سازد، آنچه که معضل کنونی دنیای اسلام است عدم توجه به اساس و بنیاد دین اسلام است و فاصله گرفتن از فرهنگ اصیل اسلامی عامل تفرقه، خونریزی و فرقهگرایی در دین اسلام شده است.
رستمی در پایان با بیان اینکه نص صریح قرآن و مجموعه روایات نبوی و ائمه(ع) بر بیگانگی فرهنگی و به همپیوستگی انسانها و بهویژه مسلمانان دلالت دارد و نه تفرقه و خودمحوری، گفت: آنچه که امروز بهعنوان تقریب مذاهب اسلامی مطرح است تلاش برای نزدیک کردن مذاهب مختلف اسلامی و کنار گذاشتن حداکثری اختلافات و رسیدن به یک فرهنگ پذیرفته شده اسلامی میان همه جوامع اسلامی است.