حجتالاسلام والمسلمین علیاکبر روحانی مقدم، کارشناس گروه کودک و نوجوان دفتر تبلیغات اسلامی خراسان رضوی در گفتوگو با خبرگزاری بینالمللی قرآن(ایکنا)، با اشاره به استفاده از بازیهای رایانهای برای گسترش ارزشهای اسلامی گفت: امروزه کشورهای پیشرفته از سینما و بازیهای رایانهای به عنوان یکی از ابزارها برای بسط و گسترش تفکرات و ایدئولوژیهای خود استفاده کرده و روی این موارد سرمایه گذاری بسیاری کردهاند. از نگاه آنها بهترین مکان برای سرمایهگذاری و جذب مخاطب جهانی از طریق سینما و بازیهای رایانهای است.
به این موضوع بهای لازم داده نمیشود
وی افزود: خارجیها تفکرات خودشان را در قالب بازیهای رایانهای و یا در قالب انیمیشنهای مختلف منتشر میکنند و این تفکرات را به مخاطب القا میکنند اما متأسفانه در کشورهای اسلامی به این موضوع بهای لازم داده نمیشود.
کارشناس گروه کودک و نوجوان دفتر تبلیغات اسلامی خراسان رضوی بیان کرد: در این موضوع که میتوان با کمک بازیهای رایانهای تفکرات ارزشی و دینی را به کودکان آموزش داده و منتشر کنیم شکی نیست، اما باید پرسید در این حوزه چه تعداد از شخصیتهایی کارتونی بازیهای رایانه و سینمای غربی که به محبوبیت جهانی رسیدهاند در کشورهای اسلامی ایجاد و طراحی شده است؟
بازیسازان برای تولید بازیهای ارزشی حمایت نمیشوند
روحانیمقدم تصریح کرد: افرادی که در حوزههای برنامهریزی و طراحی بازیهای رایانهای در کشور فعالیت میکنند و بازیسازان برای تولید بازیهای ارزشی حمایت و یا تامین نمیشوند. به عنوان مثال زمانی که بنده به عنوان کارشناس مذهبی برنامه فیتلیه بودم، دغدغهای که با دوستان فیتیلهای داشیم بحث تولید کار دینی بود، اما زمانی که صحبت از تولید میشد به دلیل نبود اسپانسر کاری پیش نمیرفت.
ده درصد کشورهای خارجی هم فعالیت نداشتهایم
این کارشناس مسائل دینی در ادامه افزود: در کشور، بازیهای رایانهای به عنوان یک ابزار مفید برای انتشار مفاهیم اسلامی و ارزشی سرمایهگذاری چندانی نشده است تا اینکه ما بتوانیم از آنها برای نهادینهسازی ارزشهای دینی و اسلامی کشور استفاده کنیم. در این موضوع حتی به اندازه ده درصد کشورهای تولیدکننده بازیهای رایانهای خارجی هم فعالیت نداشتهایم.
وی ادامه داد: در سالهای اخیر بازیهای رایانهای خوبی در حوزههای ارزش و دفاع مقدس تولید شده است که این موارد کافی نیست و نمیتوان این بازیها را در مقابل بازیهای خارجی قرار داد و حتی نمیتوان از کلمه تقابل برای آنها در مقابل بازیهای خارجی استفاده کرد.
حتی از طریق پس زمینه بازی نیز روی ذهن بازی کننده تأثیرگذار میگذارند
روحانیمقدم گفت: در حوزه بازیهای رایانهای دو مبحث وجود دارد، یک بحث ارزشها است و دیگری بحث تأثیرات روانشناختی که این بازیها روی فرزندان میگذارند. بازیهای غربی به گونهای تولید شدهاند که حتی از طریق پس زمینه بازی روی ذهن بازی کننده تأثیرگذار باشد. پسزمینه بازی هدفمند تولید شده است و این هدفمندی در شخصیتهای داستان و موضوع آنهم وجود دارد.
بازیهای رایانهای و اعتیاد
وی خاطرنشان کرد: بعضی از بازیها میتواند عوارض مضمنی را مانند ترس، ناخن جویدن و بسیاری از مشکلاتی که ممکن است در استفاده از بازی برای کودکان و نوجوانان به وجود آید را به همراه خود داشته باشد و یکی دیگر از مشکلات بازیهای رایانهای اعتیاد به آنها است.
والدین آگاهی داده شوند
وی با اشاره به راهکارهایی برای اعتیاد پیدا نکردن کودکان به بازیهای رایانهای گفت: والدین باید از طریق رسانهها، کتب و جلسات مشاوره، آگاهی داده شوند و بعد از آن، آنها را به کودکان خود آموزش دهند. اگر این اتفاق صورت گیرد اهداف ارزشی در بازیهای رایانهای نمود پیدا خواهد کرد.
کارشناس گروه کودک و نوجوان دفتر تبلیغات اسلامی خراسان رضوی بیان کرد: نکته دیگری که باعث بیکیفیت بودن و شاید نپرداختن به بازیهای اسلامی و قرآنی در کشور میشود نبود قانون کپی رایت است. بسیاری از خانوادهها و افراد با هزینههای کم، به بسیاری از بازیهای مخرب و آسیبزا دسترسی دارند لذا مدیریت داشتن بحث کپی رایت در سلامت روحی و روانی جامعه اثرگذار خواهد بود.
قبل از هرچیز به پیشگیری اقدام کنیم
وی با اشاره به چگونگی مدیریت کودکان در بازیهای رایانهای و گرایش آنها به بازیهای مفید افزود: باید قبل از هرچیز نسبت به پیشگری اقدام کنیم که نیازمند نباشیم بعد از آن مدیریت انجام دهیم. مدیریت را قبل از اعتیاد بچهها به بازیهای مخرب باید شروع کرد.
این کارشناس مسائل خانواده بیان کرد: یکی دیگر از مباحثی که باید در حوزه بازی به آن پردآخت مدیریت زمان است. در این امر خانوادهها باید با نرمخویی و مدیریت صحیح و استفاده از تشویق فرزند خود را هدایت کنند و در اینجا نباید از تنبیه استفاده شود، دین اسلام هم به این مسئله تأکید دارد.
روحانیمقدم با اشاره به اینکه برای تأثیر و انتقال مفاهیم اسلامی و قرآنی بازیهای رایانهای باید از مشوقهایی که بچهها به آن گرایش دارند استفاده شود، گفت: این مشوقها میتواند به صورت نمایش گردش در فضاهای زیبا، طرحها و رنگهای مورد علاقه آنها و الگوهای زیبا و متناسب کودکان باشد.
خانوادهها انگیزه بازیهای ارزشی را در کودکان خود بالا ببرند
وی خاطر نشان کرد: خانوادهها باید با معرفی و در اختیار قرار دادن بازیهای مثبت و تأثیرگذار ارزشی به فرزندانشان، مانند بعضی از بازهای شهدای دفاع مقدس و یا بازی «سجاد کوچولو» که تقریبا شبیه بازی دزد و پلیس است اما با این تفاوت که سیستم امتیازدهی آن بر اساس نماز خواندن، قرآن خواندن و... است، انگیزه بازیهای ارزشی را در کودکان خود بالا ببرند.
کارشناس گروه کودک و نوجوان دفتر تبلیغات اسلامی خراسان رضوی افزود: در تولید بازیهای دینی و اسلامی مشکلی نداریم و افرادی که این بازیها را هم میسازند در حد بینالمللی و شناخته شده هستند اما اگر مسئولین از این بازیها و افراد حمایت خوبی داشتند و بعضی از نهادهای فرهنگی با قراردادن بودجهای برای سناریوی بازی، آن را تولید کنند قطعاً تولیدات خوبی را شاهد خواهیم بود.
وی حمایت را موجب تولید و کیفت مناسب دانست و بیان کرد: کودکان و والدین در انتخاب این بازیها راحتتر خواهند بود. این حوزه برای تولید بازیهای اسلامی و ارزشی نیازمند حمایت مسئولین و برنامهریزان فرهنگی است.
کودک بیش از دوساعت در روز بازی رایانهای نکند
روحانی مقدم تصریح کرد: خانوادهها باید به صورت فعال در خرید بازیهای رایانهای کودکان خود نقش داشته باشند و بازیهایی را برای فرزندشان انتخاب کنند که مناسب سن آنها باشد و باید اطلاعات کاملی در رابطه با بازیهای رایانهای کسب کنند و زمان استفاده بازیهای رایانهای را مشخص کرده و بیش از دوساعت در روز به کودک خود اجازه بازی رایانهای ندهند.