محافل جزءخوانی؛ طلیعه برگزاری جلسات خانگی قرآن

محافل جزءخوانی در ماه مبارک رمضان یکی از مهم‌ترین بسترهای مبارک این ماه برای اشاعه و ترویج فرهنگ قرآنی در جامعه است و این روزها بسیاری از افراد جامعه در هر قشر و سنی بر تلاوت قرآن و ختم این کتاب آسمانی همت می‌کنند، اگر این گردهمایی نورانی قرآنی به‌صورت قوی و غنی و برنامه‌ریزی شده برگزار شود قطعاً نتایج بهتری حاصل خواهد شد. ایکنای چهارمحال‌وبختیاری در گفت‌وگو با یک مسئول و یک چهره قرآنی استان در خصوص «اهمیت و جایگاه محافل جزءخوانی قرآن در ایام ماه مبارک» گفت‌وگویی داشته است که با هم می‌خوانیم.

حجت‌الاسلام والمسلمین ابوذر کارگر، رئیس اداره امور قرآنی اداره کل تبلیغات اسلامی چهارمحال‌وبختیاری در گفت‌وگو با ایکنا با اشاره به اینکه برنامه‌های قرآنی تبلیغی ترویجی نقش فراوانی در جذب عامه مردم به سمت قرآن کریم دارند، اظهار کرد: دامنه این دست برنامه‌ها باید به‌قدری گسترده و پرتکرار باشد که از دل آن‌، استعدادها شناسایی و علاقه‌مندان به قرآن با انگیزه شوند و افراد و خانواده‌ها جذب فعالیت‌های قرآنی شوند.

وی محافل جزءخوانی ماه مبارک رمضان را یکی از برنامه‌های تبلیغی ترویجی بسیار اثربخش خواند و ادامه داد: متأسفانه این برنامه معنوی در طول سال مورد غفلت واقع می‌شود و تنها در ماه مبارک مورد توجه قرار می‌گیرد اما جا دارد که تلاوت و جزءخوانی قرآن در طول سال نیز در میان خانواده‌ها و ادارات و دستگاه‌ها رواج یابد. البته این برنامه گاه در قالب ختم قرآن در جمع‌های مختلف اجرا می‌شود که جا دارد تقویت شود.

جزءخوانی قرآن اثر معنوی وضعی بر جامعه دارد

کارگر با تصریح اینکه تلاوت قرآن و برنامه جزءخوانی اثر معنوی وضعی بر جامعه و اثرات فراوانی در جذب قرآن‌آموزان به مراکز قرآنی دارد، گفت: نقطه آغازین بسیاری از جلسات خانگی که امروز فعال هستند، همین محافل جزءخوانی ماه مبارک رمضان بوده است که در ابتدا عده‌ای با نیت ختم قرآن در این ماه دور هم جمع شده و بعد از مشاهده آثار و برکات تلاوت قرآن، به این دورهمی قرآنی به‌صورت هفتگی و مستمر ادامه دادند، ضمن اینکه بسیاری از قاریان و حافظان قرآن نیز از دل همین محافل جزءخوانی وارد عرصه فعالیت‌های قرآنی شده‌اند.

وی بیان کرد: نوای قرآن جذب‌کننده است و لذا معنویت و نورانیت به فضای جامعه عطا می‌کند و هر چقدر بتوان محافل جزءخوانی را در منازل، کوچه‌ها، مساجد و محلات با تعداد و شکوه بیشتر برگزار کرد، آثار و برکات آن و پالایش ضمیرها نیز ساری و جاری خواهد شد.

کارگر با تأکید بر اینکه محافل جزءخوانی فرصت جذب مخاطبان به سمت فعالیت‌های قرآنی در مؤسسات و مراکز قرآنی است، ادامه داد: این افراد جذب مراکز می‌شوند و در رشته قرآنی مورد علاقه خود به ادامه فعالیت می‌پردازند و چه بسا در این عرصه به چهره‌ای شاخص تبدیل شوند.

رئیس اداره امور قرآنی تبلیغات اسلامی استان محافل جزءخوانی را بستر ترویج معارف دینی و قرآنی برشمرد و توضیح داد: در طول سال وقتی یک مرکز قرآنی بخواهد یک برنامه دینی و معرفت‌افزایی برپا کند باید در یک مناسبت خاص برای این کار برنامه‌ریزی و مقدمات و تمهیدات آن‌را فراهم و از مردم دعوت کند تا در این برنامه حضور یابند، محفل جزءخوانی اما یک بستر آماده برای این مهم است که حتی بدون نیاز به دعوت از مردم می‌توان مخاطبان مشتاق فراوانی را گرد هم جمع کرد و این محفل را در کنار تلاوت قرآن کریم به بستر نشر و تبلیغ معارف قرآنی و روایی تبدیل کرد. لذا روحانیون، مبلغان، صاحبان تریبون، اساتید و مربیان قرآنی به‌صورت روزانه این بستر آماده و این حجم از مخاطبان علاقه‌مند را در اختیار دارند تا در راستای رسالت آموزشی و تبلیغی خود گام بردارند.

کارگر محافل جزءخوانی را یکی از بهترین فرصت‌آفرینی‌های ماه مبارک رمضان برای جهاد تبیین خواند و گفت: مردم با اقشار و تفکرات مختلف و با سنین مختلف با میل و رغبت خود در این محافل حضور می‌یابند و خود را مکلف می‌دانند که در این جلسات حاضر باشند لذا گوش شنوایی برای معارف اسلامی و تبیین و روشنگری نسبت به مسائل انقلاب و نظام اسلامی دارند. گفت‌وگوی چهره به چهره، پاسخ به سؤالات و شبهات و رفع نقاط تاریک و مبهم در اذهان عمومی در حاشیه محافل جزءخوانی قرآن در ماه مبارک، می‌تواند اتفاق مبارکی در راستای جهاد تبیین باشد‌.

محافل جزءخوانی؛ بستر اقامه شعائرالله

وی دور هم جمع شدن شماری از مردم برای تلاوت قرآن را مصداق اقامه شعائرالله دانست و توضیح داد: وقتی قرآن کریم در محور یک برنامه جمعی قرار می‌گیرد و آحاد جامعه ساعتی را در کنار یکدیگر به تلاوت و استماع قرآن کریم و معرفت‌افزایی و کسب معنویت می‌پردازند یک اتفاق بزرگ است و جایی که مردم به‌صورت جماعت به نماز بایستند یا قرآن بخوانند و امری از دین را اقامه کنند، دست یاری و توجهات ویژه خداوند را با خود همراه کرده‌اند و مشمول برکات و رحمت الهی می‌شوند.

کارگر با تصریح اینکه محافل جزءخوانی عمومی در استان با تأکید بر ارتقای کمی و کیفی جلسات از ابتدای ماه مبارک در استان در حال برگزاری است، گفت: تمام افرادی که در شهرها و روستاها تلاوت قرآن می‌دانند در این ماه فضای تلاوت در محافل قرآنی برایشان فراهم است و اگرچه در حال حاضر آمار دقیقی از تعداد محافل جزءخوانی در استان وجود ندارد، اما قطعاً شمار این محافل بسیار زیاد است.

رئیس اداره امور قرآنی تبلیغات اسلامی استان افزود: در کنار محافل عمومی، هر شهرستان یک یا دو محفل جزءخوانی پایه و محوری دارد که از قاریان و مرتلان توانمند و شناخته شده استان و شهرستان در این محافل قرآنی محوری استفاده می‌شود و طبق جدول‌بندی ارائه شده در این محافل به تلاوت می‌پردازند؛ همین حضور قاریان در محافل قرآنی نیز مایه خیر و برکت است و باعث ارتقای سطح قرائت و نیز افزایش تعامل با یکدیگر می‌شود.

کارگر با تصریح اینکه از یازده قاری استانی مورد تأیید شورای عالی قرآن در محفل جزءخوانی مصلی شهرکرد دعوت شده است، بیان کرد: این محفل جزءخوانی هر روز از ساعت ۱۷:۳۰ تا ۱۸:۳۰ برگزار و به‌صورت مستقیم از صدا و سیمای جهانبین پخش می‌شود.

وی گفت: پس از دو سال تعطیلی برنامه‌ها و دورهمی‌های تجمعی قرآنی، به برکت ماه مبارک، تمام قاریان استان در میدان حضور دارند و در محافل و جلسات قرآنی در گوشه و کنار استان به اجرای برنامه‌های قرآنی می‌پردازند و به نظر می‌رسد استقبال مردم نیز خوب بوده باشد.

عوامل جذب حداکثری مردم به محافل جزءخوانی

در ادامه، عباس اسدی، قاری ممتاز و مدرس قرائت در استان با اشاره به حضورش در چند محفل محوری شهرستان‌های بروجن و شهرکرد و در پاسخ به این پرسش که چرا استقبال از برخی محافل جزءخوانی در حد انتظار نبوده است، اظهار کرد: پس از دو سال تعطیلی محافل قرآنی و برنامه‌های حضوری ماه رمضان به دلیل شیوع کرونا، شاید بتوان کرونا را یکی از عوامل کاهش استقبال از برخی محافل دانست، ضمن اینکه تبلیغات و اطلاع‌رسانی خوب و جذب‌کننده می‌تواند در افزایش استقبال دخیل باشد.

وی با اشاره به استقبال بسیار خوب مردم نقنه در شهرستان بروجن، تصریح کرد: محفل جزءخوانی امامزاده میرحیدرشاه نقنه از ۱۰ سال قبل با حضور پرشور مردم برگزار می‌شود و یکی از دلایل این استقبال باشکوه عمومی، برنامه‌ داشتن و فکر کردن و ایده دادن برای ارتقای کمیت و کیفیت محفل و جذب حداکثری بوده است.

اسدی استفاده از قاریان و مرتلان سطح خوب را از عوامل مهم جذب عمومی به سمت محافل قرآنی و به‌ویژه جزءخوانی دانست و توضیح داد: متأسفانه مرتل خوب و خوشخوان برای استفاده در محافل جزءخوانی کم است لذا این مطالبه از نهادهای متولی وجود دارد که در طول سال تربیت و تقویت مرتل و قاری را برای ارائه یک تلاوت زیبا و مخاطب‌پسند در محافل قرآنی در برنامه قرار دهند تا شاهد تلاوت‌های قوی، زیبا و مسلط را از سوی مرتلان شاهد باشیم و مردم به عشق شنیدن نوای زیبای قرآن در محافل حاضر شوند.

این قاری ممتاز استان بیان کرد: مستمع وقتی تلاوت ضعیفی را در محفل جزءخوانی گوش دهد ممکن است برای دفعات بعدی ترجیح دهد خودش در منزل به تلاوت قرآن بپردازد یا محافل جزءخوانی سطح بالا را از طریق تلویزیون و رادیو دنبال کند.

اسدی اجرای برنامه‌های جانبی در کنار محافل جزءخوانی را یکی از عوامل مؤثر در جذب عامه مردم به سمت این محافل دانست و گفت: در محفل پرشور شهر نقنه، مسابقه روزانه برای حاضران برگزار و جوایزی اهدا می‌شود و به همین بهانه کودکان و نوجوانان با شوق بیشتری به این محفل قرآنی می‌آیند.

تربیت مرتلان خوشخوان و قوی برای محافل جزءخوانی

وی در پاسخ به این پرسش که دعوت از قاریان تراز اول و بین‌المللی در محافل جزءخوانی تا چه اندازه در افزایش شور قرآنی تأثیرگذار است، بیان کرد: اگر بتوان این امکان را ایجاد کرد که در طول ایام ماه مبارک رمضان محفل جزءخوانی محوری استان در مصلی شهرکرد شاهد حضور یک قاری بین‌المللی در کنار قاریان استانی باشیم، قطعاً جذب عمومی بهتری را به دنبال خواهد داشت اما اصل این است که ما قاریان و مرتلان استانی برای ارتقای سطح خود تلاش کنیم که البته خوشبختانه قاریان خوشخوان و مسلط و خوبی را هم در استان داریم.

اسدی با تأکید بر اینکه محافل جزءخوانی قرآن یک گردهمایی معنوی برای عموم مردم در گروه‌های مختلف سنی است، افزود: زیباترین بخش محافل جزءخوانی، حضور خانوادگی مردم در این محافل است لذا هر چه جذب خانواده‌ها بیشتر باشد، درواقع سفره مستدام‌تر و گسترده‌تری را برای تربیت قرآنی پهن کرده‌ایم که می‌طلبد آن‌را حفظ و تقویت کنیم که اگر این مهم محقق شود، درواقع این حضور خانوادگی مقدمه‌ای برای ایجاد جلسات خانگی قرآن خواهد شد.

محافل جزءخوانی؛ بستر تربیت قرآنی فرزندان

این چهره قرآنی استان گفت: محافل جزءخوانی را نباید با چشم یک جلسه تلاوت و استماع یک جزء قرآن در روز نگاه کرد بلکه کارکردهای آن از جمله تداوم روزانه جلسات در طول ماه رمضان و تشکیل یک گردهمایی معنوی و قرآنی با حضور اقشار مختلف مردم نیز باید مورد توجه و بهره‌برداری قرار گیرد و خروجی مبارک محافل قرآنی را در خانواده‌ها و در سطح جامعه شاهد باشیم.

اسدی تأکید کرد: همانطور که در محرم و صفر شاهد برپایی محافل روضه‌خوانی در جای‌جای استان و کشور هستیم، چه خوب است که محافل و مجالس قرآنی نیز در ماه مبارک رمضان پررنگ و فراگیر شوند، امروز شاهدیم که مردم تنها به برپایی محافل جزءخوانی که گاه در سطح ضعیف است بسنده می‌کنند، حال آنکه جامعه تشنه استماع نوای دلنشین قرآن است و می‌طلبد تعداد محافل تلاوت و استماع افزایش یابد، همچنان که مقام معظم رهبری نیز بر این نکته تأکید داشته‌اند.

جای خالی محافل حفظ قرآن

وی با یادآوری جای به‌شدت خالی محافل حفظ قرآن در برنامه‌های قرآنی به‌ویژه در ماه رمضان، گفت: محلات و مساجد می‌توانند لااقل یک شب در هفته را به این محافل اختصاص دهند و علاقه‌مندان حفظ را شناسایی و راهنمایی کنند تا در قالب حفظ موضوعی یا انواع دیگر روش‌های حفظ به این امر مهم بپردازند. تکرار برنامه‌ها و شیوه‌های قبلی در برپایی محافل قرآنی مطلوب نیست و لذا می‌طلبد با نوآوری و ابتکاراتی چون برپایی محافل جزءخوانی در مدارس، استفاده از قاریان نوجوان در محافل جزءخوانی محوری، تربیت مرتلان نوجوان برای سال‌های آینده و غیره فرهنگ قرآنی در جامعه افزایش یابد.