گروه «بصائر»؛ نویدبخش فصلی تازه در تاریخ تواشیح چهارمحال‌وبختیاری
نگاهی به کارنامه فعالیت‌های قرآنی اعضای گروه جدیدالتأسیس تواشیح «بصائر» شهرستان بروجن نوید یک گروه حرفه‌ای و متخصص را می‌دهد که با توجه به پیشبرد علمی و اصولی کار، می‌تواند فصل جدیدی را در تاریخ تواشیح استان نوید دهد و فعالیت نوجوانان و جوانان در عرصه این هنر فاخر دینی را به روزهای اوج درخشش بازگرداند.
تواشیح، همخوانی، سرود و هنرهای آوایی نقش بی‌بدیلی در تلطیف روح دارند و آواها و نغمه‌های گوش‌نواز و دلنشین، حس آرامش و شادی، رضایت‌مندی و لذت را در مستمع ایجاد می‌کند. هنرهای تنغیمی در واقع می‌توانند یک ابزار آموزشی مفید برای انتقال بسیاری از ارزش‌ها، باور‌ها و مفاهیم باشند و امروزه مردم از آثار هنری تنغیمی در حوزه قرآن و معارف دینی که در قالب تواشیح و همخوانی، ابتهال و مدیحه‌سرایی و... نمود دارد، استقبال می‌کند و این دست آثار تأثیر بسزایی در توسعه فرهنگ دینی و قرآنی دارد.
در چهارمحال‌وبختیاری در سال‌های نه چندان دور، گروه‌های فعال تواشیح در شهرکرد و بروجن و با همت قاریان جوان مشغول فعالیت و افتخارآفرینی بودند اما این کارنامه درخشان در چند سال اخیر دچار رکود شد و تقریباً هيچ گروه تواشیح فعالی چه در سطح بزرگسال و چه در سطح نوجوانان نتوانست نام و آوازه‌ای پیدا کند.
امسال در حوزه تواشیح و همخوانی قرآنی شاهد یک رویش جدید در این عرصه هستیم و با همت جمعی از قاریان و چهره‌های قرآنی دغدغه‌مند و البته صاحب تجربه شهرستان بروجن گروه تواشیح و همخوانی «بصائر» این شهرستان با سرپرستی حسین رمضانی فعالیت خود را آغاز کرده است. این گروه متشکل از چهره‌های قرآنی دیروز و امروز شهرستان بروجن است که برخی از آنان سابقه درخشان کار در گروه‌های تواشیح هم در سطح مدارس و هم بیرون از آن دارند.
نگاهی به کارنامه فعالیت‌های قرآنی اعضای گروه جدیدالتأسیس تواشیح «بصائر» شهرستان بروجن نوید یک گروه حرفه‌ای و متخصص را می‌دهد که با توجه به پیشبرد علمی و اصولی کار، می‌تواند فصل جدیدی را در تاریخ تواشیح استان نوید دهد و فعالیت نوجوانان و جوانان در عرصه این هنر فاخر دینی را به روزهای اوج درخشش بازگرداند. برای آگاهی از اهداف و برنامه‌های گروه بصائر به‌عنوان تنها نماینده چهارمحال‌وبختیاری در چهل‌وششمین دوره مسابقات سراسری قرآن کریم اوقاف، گفت‌وگوهایی با سرپرست و یکی از اعضای گروه انجام شده است که با هم می‌خوانیم.
بیشتر بخوانید:
پرورش نسل جدید تواشیح‌خوانان
حسین رمضانی، سرپرست گروه تواشیح بصائر شهرستان بروجن در گفت‌وگو با ایکنا از استان در خصوص انگیزه تشکیل این گروه متشکل از قاریان و مرتلان ممتاز شهرستان، اظهار کرد: مدتی است که به هر دلیلی، گرایش به کارهای قرآنی گروهی از جمله همخوانی و تواشیح در استان کمرنگ شده در حالی که تواشیح و همخوانی یک کار هنری زیبا و قرآنی است که می‌طلبد مورد توجه قرار گیرد. در حوزه تواشیح و همخوانی ما گروهی را در استان سراغ نداریم که نسل جدید قاریان و قرآنیان به آن مراجعه کنند و الگو بگیرند و تربیت شوند.
وی ادامه داد: تجربه ۳۰ ساله فعالیت ما در حوزه قرآنی گویای آن است که متأسفانه قرآنیان استان نتوانسته‌اند از محضر اساتید مجرب کشوری به‌صورت علمی و مستمر بهره لازم را ببرند و همه کارها به‌صورت تقلیدی و بدون استاد پیش رفته که این آسیب بزرگی است. طی گفت‌وگوهایی که با برخی چهره‌های قرآنی شهرستان که همگی احساس وظیفه و ادای دین به محضر قرآن کریم داشتیم، خداوند توفیق داد تا قدم اول را در تشکیل گروه تواشیح برداریم و این گروه فعلاً با ۱۰ عضو فعال شده و در آینده تا ۳۰ نفر افزایش خواهد یافت.
رمضانی بیان کرد: هدف ما در گروه تواشیح بصائر این بود که علاوه بر فعالیت گروه، گروه‌های جدیدی از نسل جدید قرآنیان پرورش دهیم؛ در این راستا به فضل الهی راه‌های خوبی پیش روی ما باز شد که با استاد آرزم آشنا شدیم که از موسیقی‌دانان مطرح کشور بوده و علم خود را در خدمت به قرآن و اهل‌بیت(ع) قرار داده است. از جمله آهنگ آثار ماندگاری چون همخوانی‌های اسماءالحسنی، بسم‌الله النور و یا علی و یا عظیم متعلق به استاد آرزم است.
وی ادامه داد: ایشان متواضعانه پذیرفت که دستورالعمل کار را به ما بدهد و اعضای گروه در حال حاضر مشغول فراگیری مبانی موسیقی هستند تا کار را به‌صورت زیربنایی و علمی پیش ببریم و این رویکرد علمی برای اولین بار در فضای قرآنی استان در جریان است.
شرکت در دوره‌های علمی و تخصصی
رمضانی با تصریح اینکه دیگر کلاس‌ها و جلسات گروه بصائر به‌صورت هفتگی برگزار و به‌تدریج افراد جدیدی به بدنه گروه اضافه می‌شوند، توضیح داد: همچنین در نظر داریم گروه نوجوانان بصائر را راه‌اندازی کنیم و لذا گروه هم در حال آموزش و کار است و هم خود را برای مسابقات قرآن اوقاف آماده می‌کند که در صورت کسب رتبه به مرحله بالاتر قدم بگذاریم.
چهره قرآنی استان با اشاره به حضور گروه بصائر به‌عنوان تنها گروه همخوانی استان حاضر در این دوره از مسابقات سراسری قرآن، بیان کرد: مسابقات را انگیزه‌ای برای تجربه‌اندوزی می‌دانیم. خوشبختانه با توجه به تجربه و تخصص اعضای گروه، حرکت رو به جلو است و اعضای گروه از مناطق مختلف شهرستان بروجن و از قاریان و چهره‌های قرآنی ممتاز شهرستان هستند.
چرایی افول فعالیت‌ها در حوزه تواشیح
رمضانی بیان کرد: در اینجا از افرادی که علاقه‌مند به همراهی با گروه بصائر را دارند دعوت می‌شود که به گروه مجازی در پیام‌رسان ایتا بپیوندند و در کلاس‌ها شرکت کنند.
سرپرست گروه تواشیح و همخوانی بصائر شهرستان بروجن در پاسخ به پرسشی مبنی بر چرایی وقفه در تواشیح استان، توضیح داد: به‌نظرم چند علت را می‌توان برشمرد. طی دهه هشتاد رقابت‌های بزرگی با جمعیت پرشمار متسابقان در جریان مسابقات سراسری قرآن در تواشیح حتی در شهرستان‌ها شاهد بودیم اما سیاست‌های کلی به سمتی پیش رفت که فقط گروه‌های تواشیح شاخص کشور مانند گروه‌های تهران و مشهد دیده شدند و گروه‌های شهرستانی دیده نشدند و حتی در اعزام به خارج کشور هم به همان معدود گروه‌های شاخص توجه شد.
رمضانی ادامه داد: جا داشت به جای چند گروه خاص، همه گروه‌های تواشیح در برنامه‌ها دیده شوند اما این اتفاق نیفتاد و خیلی از گروه‌ها بی‌انگیزه شدند؛ علت دیگر افول فعالیت‌ها در حوزه تواشیح این است که به نیازهای گروه‌های تواشیح توجه نشد و از حیث مادی و معنوی حمایت نشدند. جا داشت بیمه اعضای گروه‌های تواشیح و یا حمایت مالی از آنها و دیگر امتیازات مورد توجه قرار گیرد. حمایت از گروه‌های تواشیح در جهت درآمدزایی و راه‌اندازی کارهای اقتصادی و استفاده از تسهیلات، دیگر راهکاری بود که مورد توجه سیاستگذاران قرار نگرفت؛ این حمایت باعث می‌شد اعضای گروه‌ها سال‌های سال کنار هم به کار بپردازند اما توجهی به این موضوع نشده است.
وی پایین بودن اعتبارات فرهنگی در مقايسه با دیگر بخش‌ها را یادآور شد و گفت: در برخی دولت‌ها، اعتبارات فرهنگی و قرآنی سقوط کرد و متأسفانه باوجود تلاش گسترده دشمن و هجمه‌های وسیع فرهنگی، بودجه‌ها برای انجام کارهایی که باید خنثی‌كننده تهاجم فرهنگی باشند، صفر است.
این فعال فرهنگی استان با تأکید بر دامنه تأثیرگذاری کارهای هنری به‌ویژه سرود و همخوانی، توضیح داد: مصداق بارز این موضوع، اقبال گسترده مخاطبان از اقشار مختلف مردم ایران و حتی جهان به سرود سلام فرمانده بود که همه ما دیدیم. اگر به فعالیت‌های هنری در حوزه قرآن و عترت(ع) که تواشیح را نیز شامل می‌شود به‌صورت قوی پرداخته شود، یقین بدانید کشورهایی چون سوئد و دانمارک جرئت هجمه به مصحف شریف و اهانت به ساحت نورانی قرآن کریم نخواهند داشت.
ضعف در استعدادیابی و استعدادپروری نوجوانان
رمضانی علت دیگر افول تواشیح و همخوانی قرآنی باوجود کارنامه موفق چهارمحال‌وبختیاری در موضوع سرود و فعالیت گروه‌های سرود ملی در استان، بیان کرد: به‌نظرم این ضعف برخاسته از ضعف در حوزه استعدادیابی و استعدادپروری در زمینه تواشیح باشد؛ ما استعدادهای خوبی در استان داریم اما گروه‌ها و کارهای شاخص در استان وجود نداشته که نوجوانان به آنها تأسی کنند و لذا قاعدتاً در خانواده‌ها هم رغبتی برای سوق دادن فرزندان به سمت تواشیح ایجاد نشده است.
وی ادامه داد: اگر گروه‌های تواشیح قوی بتوانند کارهای زیبا و فاخر ارائه دهند و خانواده‌ها هم ببینند، یقین بدانید که رونق و شکوفایی این هنر قرآنی دور از دسترس نیست. سرود «سلام فرمانده» یک شاخص بود که جلوه زیادی در چشم خانواده‌ها ایجاد کرد و همین درخشش گسترده باعث شد گروه‌های سرود فراوانی به‌دنبال آن در کشور ایجاد شود لذا به‌نظرم در حوزه تواشیح و همخوانی هم این اتفاق باید بیفتد.
رمضانی با تأکید بر نقش مدارس و دارالقرآن‌های آموزش و پرورش در جهت تقویت گروه‌های تواشیح، توضیح داد: نوجوانان و جوانان قطعاً مهم‌ترین قشر برای تقویت این بخش است و اگر در مدارس استعدادیابی و تشکیل گروه‌های قوی تواشیح انجام شود، قطعاً آینده درخشانی در این رشته در انتظار ما خواهد بود.
وی در پایان گفت: آموزش و پرورش در این راستا باید اراده لازم را برای حمایت داشته باشد و مدارس فعال را حمايت کند. استعدادیابی و احصای استعدادهای قوی و مستعد بسیار ضرورت دارد و اگر این دانش‌آموزان مستعد پرورش و تقویت شوند اتفاقات مبارکی را در حوزه تواشیح و همخوانی قرآنی شاهد خواهیم بود.
تشکیل گروه‌های تواشیح نوجوانان
حجت‌الله سیفی‌پور، قاری و فعال قرآنی شهرستان بروجن در خصوص سابقه فعالیت‌های قرآنی خود با اشاره به اینکه از کودکی در زمینه قرائت اذان و قرآن در برنامه‌های عمومی مدارس و مساجد فعالیت داشته است، اظهار کرد: در طی سال‌های فعالیتم، در مسابقات مختلف نیز شرکت داشته و مقام‌های متعددی شهرستانی و استانی کسب کرده‌ام.
وی با ذکر اینکه پیش از این بالغ بر دو دهه در گروه تواشیح «انوار الهدی» در سطح نوجوانان و جوانان شهر نقنه فعالیت داشته است، ادامه داد: این گروه اجراهای زیادی در داخل و خارج استان و عموماً در برنامه‌های مناسبتی داشته است و سه تن از اعضای گروه به گروه تواشيح بصائر ملحق شدیم و این گروه جدید تشکیل شده تا به‌صورت قوی‌تر کار می‌کنیم.
سیفی‌پور با اشاره به فعالیت گروه قرآنی «طه» متشکل از جوانان قرآنی دغدغه‌مند شهر نقنه، بیان کرد: تلاش داشته‌ایم که استعدادهای قرآنی را در سطح مدارس کشف و از دانش‌آموزان مستعد برای تلاوت در محافل و مجالس قرآنی سطح شهر استفاده کنیم، برپایی محافل متعدد و نیز محفل جزءخوانی قرآن کریم در ماه رمضان به‌عنوان محفل شاخص استانی از دیگر فعالیت‌هاست. گروه انوار الهدی هنوز هم به‌صورت موردی اجرای برنامه دارد و همچنان فعال است.
این چهره قرآنی استان در خصوص تشکیل گروه تواشیح بصائر شهرستان بروجن، یادآور شد: سال گذشته در جریان یک محفل، حسین رمضانی که سابقه طولانی در این حوزه دارد، پیشنهاد تشکیل گروه تواشیح را مطرح کرد که استقبال کردیم و به همراه دو نفر از اعضای دیگر گروه انوار الهدی دور هم جمع شدیم که پس از آن، برخی دیگر از اعضا به جمع اضافه شدند و کار را آغاز کردیم. علاقه‌مندی به انجام کارهای قرآنی، احساس دین نسبت به ساحت قرآن کریم به‌عنوان قاریان و حافظان و فعالان عرصه قرآنی و نیز جای خالی برنامه‌های تواشیح در سطح شهرستان مهم‌ترین انگیزه ما برای تشکیل گروه است زیرا این هنر برای عموم مردم بسیار زیبا و دلنشین بوده و تأثیرگذار است.
موانع و مشکلات گروه‌های تواشیح
عضو گروه تواشیح بصائر شهرستان بروجن در پاسخ به پرسشی مبنی بر موانع و مشکلات پیش روی گروه بصائر، توضیح داد: نبود همکاری و حمایت نهادهای متولی قرآنی از جمله تبلیغات اسلامی و اوقاف یکی از مشکلات است و کمک‌های مجموعه ارشاد نیز در حد ناچیز بوده است؛ همچنین شاغل بودن اعضا که گاه باعث می‌شود نتوانند در جلسات و کلاس‌ها شرکت کنند، مانع دیگری است که گاه پیش می‌‌آید.
وی ادامه داد: نبود امکانات و بودجه لازم برای انجام اموری مانند تهیه لباس یا ضبط استودیویی آثار مشکل دیگری است که می‌توان به آن اشاره داشت. مشکل دیگر گروه عدم حمایت مسئولان و نبود اعتبارات قرآنی است، البته مشکلات مالی ما را از ادامه مسیر باز نمی‌دارد زیرا حقیقتا‌ً به دنبال کسب منفعت نیستیم و برای هر برنامه‌ای از گروه دعوت شود با نیت انجام کار قرآنی، می‌پذیریم و اجرای برنامه داریم.
سیفی‌پور بیان کرد: از اوقاف انتظار بیشتری می‌رود که لااقل در زمینه مشکلی که برای ثبت‌نام در مسابقات سراسری قرآن پیش آمد، گروه بصائر را یاری کند یا از امکان رایزنی با تهران استفاده و مشکل را حل کند اما همکاری نداشت و خودمان ناچار شدیم از طریق تهران این موضوع را حل و فصل و در مسابقات ثبت‌نام کنیم. این نهاد سال گذشته جوایز برگزیدگان مسابقات را اعطا نکرد و آنان را مورد تشویق قرار نداد که انتظار بیشتری از این مجموعه داشتیم.
چهره قرآنی استان با اشاره به اینکه فعالان قرآنی در کف میدان برای رونق فعالیت‌های قرآنی کوشش می‌کنند، تأکید کرد: گروه بصائر نیز نهایت تلاش خود را برای تنوع‌بخشی و جلوه‌بخشی به برنامه‌های فرهنگی و قرآنی به خرج می‌دهد که جا دارد حمایت شود.
سیفی‌پور پرورش گروه‌های متعدد تواشیح به‌ویژه در رده سنی نوجوانان از دل گروه تواشیح بصائر را یکی از اهداف اصلی گروه عنوان کرد و افزود: بر این اساس، نوجوانان و جوانان مستعد و علاقه‌مند تواشیح شناسایی و برای آینده پرورش می‌یابند تا عملاً در ایجاد نسل بعدی گروه‌های تواشیح اتفاقات مبارکی رقم بخورد.
وی در خصوص تأثیرگذاری هنر تواشیح بر اذهان و قلوب مخاطبان، تصریح کرد: گذشته از تأثیرگذاری موسیقیایی که به مدد آهنگ و ملودی صورت می‌گیرد، تواشیح از حیث محتوایی نیز بسیار تأثیرگذار است که به مدد یک شعر و کلام قوی حاصل می‌شود لذا تواشیح هم در سطح شنیدار و هم گفتار دارای تأثیرات پررنگ در انتقال و ابلاغ پیام است و بر دل و جان مستمع می‌نشیند.
سخنی با متولیان نهادهای قرآنی
سیفی‌پور در پاسخ به این پرسش که مطالبات شما از مسئولان چیست؟ بیان کرد: هم‌افزایی نهادهای قرآنی و تبدیل شدن به ید واحده به منظور حمایت قوی از فعالیت‌های قرآنی از مطالبات جامعه قرآنی است و انتظار می‌رود قانون‌گذاران در مجلس نیز یکبار برای هميشه برای این مهم چاره‌اندیشی و قانون وضع کنند.
وی ادامه داد: از نهادهای قرآنی انتظار می‌رود که نقش حمایتی و پشتیبانی خود از فعالان قرآنی به‌ویژه در حوزه تواشیح را به‌خوبی ایفا کنند از جمله می‌توانند طی همکاری با صدا و سیمای استان از گروه‌های تواشیح، قاریان و مرتلان و مؤذنان جهت ضبط و پخش آثار و نیز اجرای آثار در مناسبت‌ها در برنامه‌های تلویزیونی و رادیویی حمایت کنند.
این فعال قرآنی استان حمایت از قاریان و حافظان با برپایی دوره‌های تخصصی و دعوت از اساتید برتر ملی را از دیگر انتظارات قرآنیان از نهادهای متولی قرآنی دانست و گفت: گاه دوره‌هایی به‌صورت محدود و ابتر در مرکز استان برگزار می‌شود که بعید است تأثیرگذار باشد زیرا مستمر و منظم نیستند و قرآنیان دیگر شهرستان‌ها اغلب امکان حضور پیدا نمی‌کنند؛ جا دارد تمهیدات بهتری برای این موضوع اندیشیده شود که برگزاری کارگاه‌های مستمر برای قرآنیان جز در سایه همدلی و هم‌افزایی همه نهادهای متولی امکان‌پذیر نیست.
انتهای پیام
