وقتی «روضه» روزنه امید اهالی محله می‌شود + عکس
حجت‌الاسلام غفار رئیسی معتقد است آنچه که روضه‌های خانگی صلواتی در قلب محله‌ای آسیب‌پذیر را بانفوذ کرده و خیرات و برکات آن را گسترده است، تلاش برای حل مشکلات و معضلات اهالی با محوریت روضه است.
بزرگان و علمای دینی همواره بر برپایی روضه‌ها در منازل تأکيد داشته و این سیره و سفارش امام صادق(ع) را بسیاری از بزرگان خودشان نیز عمل می‌کردند. بر این اساس امروزه نیز با وجود تغییر در سبک زندگی و کوچک‌تر شدن خانه‌ها اما به‌ویژه در محرم و صفر و دیگر ایام سوگواری مسلمانان، در بسیاری از منازل مجالس روضه برپاست و مخاطبان و مستمعان زیادی در کوچه‌ها و محلات گرد هم می‌آیند و این سنت دیرین را اجرا می‌کنند.
محله ۳۲ در غرب شهرکرد که همواره منطقه آسیب و آبستن ناهنجاری‌های اجتماعی بوده چند سالی است که با حضور «شیخ غفار»، روحانی فعال اجتماعی و فرهنگی چهارمحال‌وبختیاری، در ایام محرم و صفر صحنه برپایی «روضه‌های صلواتی» بوده و این روحانی جهادی در محرم امسال نیز برای سومین سال پیاپی اقدام به برپایی روضه‌های خانگی به‌صورت رایگان در منازل و محلات منطقه می‌کند.
این اقدام جالب توجه شیخ غفار برای برپایی روضه‌های صلواتی در ایام محرم و صفر مورد اقبال قرار گرفته و یکی از تصاویرش نیز در موزه حضرت رضا(ع) در آستان قدس رضوی نگهداری می‌شود. او معتقد است آنچه به روضه‌های صلواتی در قلب محله‌ای آسیب‌پذیر ضریب داده و خیرات و برکات آن را گسترده است، تلاش برای حل مشکلات و معضلات اهالی با محوریت روضه است. او مطالبه مقام معظم رهبری ناظر بر اولویت قرار دادن تبلیغ از سوی مبلغان دینی را چراغ راه خود قرار داده و گام‌های استوارتری را برای بهبود وضعیت فرهنگی و اجتماعی و البته تقلیل معضلات معیشتی بر می‌دارد.
حجت‌الاسلام والمسلمین غفار رئیسی، روحانی جهادگر و مدرس حوزه علمیه چهارمحال‌وبختیاری در گفت‌وگو با ایکنا از استان با اشاره به افتخار حضورش در دیدار اخیر مبلغان کشور با مقام معظم رهبری و توصیه‌های روشنگرانه و حکیمانه ایشان ناظر بر امر مهم تبلیغ، اظهار کرد: ایشان بیانات خودشان را اینگونه آغاز کردند که «برای بنده خیلی شیرین و لذت‌بخش است، بودن در بین این جمع محترم و معزز از طلاب و فضلای عزیز. همیشه یکی از آرزوهای ما همین بوده که در جمع حوزه و در جمع طلّاب و مجموعه‌ی مسئولان قلبی و دلیِ دین در حوزه‌های علمیّه تنفّس کنیم، زندگی کنیم» و مخاطب ایشان مبلغان بود که این بسیار مهم و ارزشمند است.
بیشتر بخوانید
وی با ذکر اینکه مبلغ در هر شرایط و جایگاهی نباید دست از تبلیغ بردارد، ادامه داد: رهبر انقلاب در این دیدار مثال‌هایی را از علمای بزرگ آوردند که علامه و آیت‌الله و مجتهد بودند اما در درجه اول، مبلغ بودند و عنوان‌ها هیچگاه سد راهشان در امر مهم تبلیغ نشد که دست از این رسالت بردارند.
رئیسی بیان کرد: امروز اما گاه مشاهده می‌کنیم که روحانیون دست از تبلیغ و روضه بر می‌دارند حال آنکه این قشر در وهله اول باید تبلیغ کننده و روضه‌خوان حضرت سیدالشهدا(ع) باشند.
مدرس حوزه علمیه استان با اشاره به کاهش پذیرش طلاب در این نهاد در سال‌های اخیر، گفت: آفت دیگر، مدرک‌گرایی است که اگرچه کسب مدرک خوب است اما نباید اولویت و هدف طلاب و مبلغان باشد بلکه اولویت و رأس کار طلاب باید تبلیغ دین باشد که در این موضوع، آیه هم نازل شده است که می‌فرماید «الَّذِينَ يُبَلِّغُونَ رِسَالَاتِ اللَّهِ وَيَخْشَوْنَهُ وَلَا يَخْشَوْنَ أَحَدًا إِلَّا اللَّهَ». (احزاب/39)
رئیسی با اشاره به اینکه از سه سال قبل در یکی از پرآسیب‌ترین محلات شهرکرد ساکن شده و ذیل پرچم حسینی به امر تبلیغ می‌پردازد، بیان کرد: بنده با پنج فرزند که دو تای آنها هم طلبه هستند کف میدان آمده‌ام زیرا معتقدم مردم ایران با شرافت‌ترین مردم دنیا هستند اما ما بین آنها نرفتیم و کنارشان قرار نگرفتیم.
نقش مبلغ در لایه‌های زندگی مردم
وی با تأکید بر اینکه حضور و تعریف نقش برای مبلغ در تمامی شئون زندگی مردم موضوعیت دارد و باید اتفاق بیفتند، توضیح داد: منزل بنده در محله ۳۲ شهرکرد دائماً محل مراجعه مردم است تا در گوش نوزادانشان اذان بگویم، خطبه عقد جوانانشان را بخوانم یا میت‌های آنان را غسل دهم و نماز بخوانم و ده‌ها کار دیگر که همه را به‌صورت صلواتی انجام می‌دهم.
رئیسی با اشاره به برپایی روضه‌های خانگی صلواتی در جای‌جای منطقه مهدیه شهرکرد، بیان کرد: معمولاً منازل و محلاتی را برای روضه می‌روم که محل آسیب و مصرف مواد مخدر و پاتوق معتادان هستند؛ در این محلات حضور می‌یابم و علم و کتل برپا می‌کنم و روضه حسینی راه می‌اندازم. همچنین در منازل محروم و فقیری روضه را برپا می‌کنم که اهالی آنها دوست دارند برای امام حسین(ع) کاری کنند اما بضاعت ندارند. در منازل موادفروشان و خلافکارانی هم که توبه کرده‌اند، روضه صلواتی دارم.
این روحانی جهادی استان تصریح کرد: بنده در تمام این برنامه‌ها تأثیر چند خط مداحی و روضه‌خوانی برای سیدالشهدا(ع) را در همین خلافکاران و معتادان مشاهده می‌کنم و به لطف خدا مردم نیز به بنده اعتماد دارند و مرا امین خود می‌دانند و مشکلات و درد و دل‌های خود را برایم تلفنی یا حضوری بازگو می‌کنند؛ در یک کلام، همین مردم به‌ظاهر خلافکار و پرآسیب، حرمت لباس روحانی را حفظ می‌کنند و بلکه او را محرم و امین خود می‌دانند.
رئیسی با تأکید بر اینکه توجه به احصا و شناسایی درد و رنج مردم در جریان این روضه‌ها مهم‌تر از خود روضه است، گفت: روضه‌های خانگی روزنه خیری را به منازل اقشار آسیب‌پذیر باز کرده است برای رصد و احصای معضلات و گرفتاری‌ها و تلاش برای یافتن راهکار و رفع آنها. درواقع بعد از هر روضه کارم آغاز می‌شود تا برای حل مشکلات مردم با کمک مسئولان تلاش کنم.
روضه‌های خانگی و مصادیق مشکل‌گشایی
وی ادامه داد: یک مصداق عینی بگویم از یک بانوی سالخورده نیازمند که روضه صلواتی در منزلش برگزار کردم و متوجه شرایط نامناسب زندگی او شدم که نیازمند حمایت بود لذا طی پیام برای مدیرکل کمیته امداد ارسال و درخواست کمک کردم، این فرد خیلی زود تحت پوشش این نهاد حمایتی قرار گرفت. از برکت همین روضه‌های صلواتی چه بیمارانی که با حضور پزشکان صلواتی درمان نشدند یا چه معتادانی که تحت درمان قرار نگرفتند و چه خیرانی که برای کمک نیامدند.
رئیسی با تأکید بر اینکه نتیجه روضه امام حسین(ع) باید در سفره و معیشت مردم مشاهده شود، گفت: ما دنبال اشک بدون معرفت نیستیم بلکه اشکی معنادار است که در پی آن حرکتی و خیراتی اتفاق بیفتد، گرهی باز شود، تعامل خوبی اتفاق بیفتد، مواسات و همدلی رقم بخورد. لذا نتیجه روضه به مراتب مهم‌تر از خود روضه است و امام حسین(ع) نیز چنین اشک و روضه‌ای را از ما می‌خواهند.
این روحانی جهادی منطقه مهدیه شهرکرد بیان کرد: معتادی که از کمپ بیرون می‌آید و پاک شده است باید کاری برایش دست و پا کنیم تا به زندگی بازگردد و موارد متعددی از معتادانی را در این محله داریم که امروز پاک پاک هستند و زندگی سالمی دارند.
روضه امام حسین(ع)؛ محل تربیت انسان
رئیسی با اشاره به الگوگیری از مرحوم آ سیدمهدی قوام که تبلیغ در محلات آسیب‌پذیر را پیشه راه خود ساخته بود، توضیح داد: این فقیه مجتهد شاگردانی را تربیت کرد که خودشان تربیت کننده انسان‌هایی از نسل علما و صلحا و شهدا شدند؛ مصطفی دیوانه، قمه‌کش و لاتی بود که شاگرد و ارادتمند سیدمهدی قوام شد و خودش بعدها شاگردانی را تربیت کرد که سرداران جنگ و قهرمانان ملی ما هستند؛ سیدمهدی قوام افراد آسیب‌دیده و غرق در گرفتاری را نجات می‌داد و تربیت می‌کرد لذا همیشه زمینه هدایت انسان وجود دارد و چه بسیار انسان‌هایی که سربزنگاه از راه نادرست بازگشتند و مسیر حق را یافتند یا به تعبیر آیت‌الله مجتهدی تهرانی «توی کربلا تمام داش مشتی‌ها رفتند کمک امام حسین(ع) و شهید شدند، مقدس‌ها استخاره کردند استخاره‌هاشون بد اومد».
این مدرس حوزه علمیه استان جذب کودکان و نوجوانان زیر بیرق عزای حسینی و روضه‌های خانگی را یادآور شد و افزود: عزیمت با اهالی محلات به زیارت اربعین، مشهد مقدس، قم و نیز برگزاری اردوهای تفریحی و علمی برای کودکان و نوجوانان، مساعدت آنان برای رفتن به سینما، مکان‌های دیدنی، کوه‌پیمایی، استفاده از استخرهای شنا، سالن‌های ورزشی و ... از جمله اقدامات برای جذب است که در راستای کمک به امر تبلیغ دین در بین اقشار آسیب‌پذیر این منطقه انجام می‌شود. دعوت از معلمان و اساتید جهادی برای ارتقابخشی سطح سواد کودکان و نوجوانان منطقه از دیگر اقدامات است.
رئیسی با گلایه از رویکرد برخی نهادها و به‌ویژه موازی‌کاری که سد راه در این مسیر شده‌اند، بیان کرد: یکی از مسئولان استانی که آثار فرهنگی این اقدامات را در منطقه مشاهده کرده بود اعتراف می‌کرد با وجود هزینه‌های میلیونی برای رفع معضلات این منطقه و بی نتیجه ماندن تلاش‌ها و حتی ناامید شدن از رفع مشکلات اما امروز می‌بینیم که اتفاقات اثرگذاری رقم خورده است و اینها همان روزنه‌ای است که روضه امام حسین(ع) برای ما گشوده است.
برکات حضور مبلغ در کف میدان
وی با تأکید بر اینکه در برخی جاها با زبان زور و اجبار و رویکرد بازدارندگی نمی‌توان مشکل را رفع کرد، بیان کرد: بنده بعد از مدتی کار در این منطقه و حضور در کف میدان و در کنار اقشار آسیب‌پذیر و خلافکار، توانستم کارهای خوبی پیش ببرم که البته با دخالت برخی مسئولان این رویه دچار خدشه شد اما مجددا‌ً کار را از نو شروع کرده‌ام.
رئیسی با اشاره به اینکه تا چند سال قبل عزاداری و راه‌اندازی هیئات عزاداری در کوچه و خیابان‌های این منطقه نداشتیم، گفت: افراد برای عزاداری به هیئت‌های دیگر محلات شهرکرد می‌رفتند که به مدد الهی توانستیم برپایی نماز و روضه در کوچه‌ها و محلات را بسط دهیم و در کنار آن، زنجیرزنی و سینه‌زنی در کوچه و خیابان هم شکل گرفت؛ همچنین تعزیه‌خوانی صلواتی در این منطقه برگزار می‌شود.
اشک برای امام حسین(ع) تعالی‌بخش است
وی با اشاره به کلام امام راحل(ره) با این مضمون که محرم و صفر اسلام را زنده نگه داشته است، بیان کرد: اشک برای امام حسین(ع) باید سیاسی و حرکت‌آفرین باشد و برکات روضه در این محله پرخطر مشهود است. مردم ما مردمی ولایت‌مدار، صبور و نجیب هستند که با وجود این حجم مشکلات پای آرمان‌ها ایستاده‌اند، در انتخابات و دیگر میادین حضور دارند و عکس امامین انقلاب را بر دیوارهای خانه‌‌هایشان نصب می‌کنند.
رئیسی روضه را عرصه مهم جهاد تبیین دانست و توضیح داد: جهاد تبیین این نیست که مخاطبمان آماده باشد و گوش کند بلکه باید بگردیم و مخاطب را بیابیم و آماده پذیرش کنیم. از برکات روضه صلواتی امام حسین(ع) در این محله پرخطر همین بس که یکی از جوانان همین منطقه تمام منش‌ها و رفتارهای قبلی را کنار گذاشته و امروز در قامت یک طلبه عزتمند به دین خدمت می‌کند و در عین حال یک کار کوچک هم برای خودش دست و پا کرده تا با نان حلال زندگی کند.
این روحانی فعال فرهنگی و اجتماعی در پاسخ به این پرسش که رمز اثرگذاری روضه در دل این محله آسیب‌پذیر چیست؟ گفت: روزی که می‌خواستم در این محله تعزیه برپا کنم، پول‌های زیادی از جانب چند تن از اهالی به بنده رسید اما قبول نکردم و به آنان گفتم کار برای امام حسین(ع) که برای مبارزه با حرام قیام کردند، با پول حرام منافات دارد و حضرت نمی‌پذیرند که با مال حرام برایشان تعزیه برپا کنیم. آنان این سخن بنده را خوب متوجه و بسیار متأثر شدند و امروز برخی از همین‌ها به دنبال رزق حلال هستند و دست از خلاف برداشته‌اند.
اسرار اثرگذاری روضه
رئیسی بیان کرد: گام نخست اثرگذاری روضه این است که خودمان را در محضر رسول خدا و اهل‌بیت(ع) بدانیم و لذا باید منزه و مؤدب باشیم و یقین بدانیم که هر جا روضه امام حسین(ع) خوانده می‌شود، مادر بزرگوارشان حضرت زهرا(س) حضور دارند و باید این حضور را به خوبی درک کنیم. دوم آنکه روضه‌خوان نباید برای جیب کار کند و شرط بگذارد زیرا شرط گذاشتن شأن را از بین می‌برد و اخلاص را خدشه‌دار می‌کند.
این فعال فرهنگی استان شیوه برخی مداحان بزرگ از جمله محمود کریمی، میثم مطیعی، مهدی رسولی و منصور ارضی را مورد اشاره قرار داد و بیان کرد: این مداحان عالم و باسواد و بزرگ اینگونه نیست که برای خودشان شأن قائل باشند و به دنبال تشریفات باشند و طبق شرایطی خاص به این یا آن مجلس بروند بلکه در نهایت تواضع قرار دارند و برای خود شأن‌تراشی نمی‌کنند.
وی ادامه داد: همچنین بنده روضه‌هایم را در حد چند جمله مختصر می‌خوانم و به قول معروف «در خانه اگر کس است یک حرف بس است» پس نیازی به روضه مفصل نیست. بنده در طول دهه محرم در یک محله ضعیف در یک مسجد کوچک برنامه داشتم اما به مدد خدا هر شب تا ۱۲۰۰ نفر در برنامه بنده حضور می‌یافتند زیرا هیچگاه شأن و تشریفاتی برای خودم نخواستم و در نهایت سادگی و حتی بدون تبلیغ و بنر و پوستر به این جلسه می‌رفتم.
رئیسی با ابراز تأسف از برخی تشریفات محافل حسینی از سیستم‌های صوتی گرفته تا صحنه‌آرایی‌ها و ... ، بیان کرد: یک جلسه را هم سراغ دارم که با سیستم‌های قوی صوتی و تجهيزات نور و صحنه‌آرایی، دعوت مداح و سخنران از اصفهان و قم و تبلیغات گسترده و نصب پوستر و بنر و... نتوانست لااقل ۱۵۰ نفر را جذب کند. در روضه امام حسین(ع) هم کمیت و هم کیفیت بسیار مهم است و وقتی تمرکز کار را بر ظواهر قرار دهیم، کمیت و کیفیت و محتوا کاهش می‌یابد.
این کارشناس مسائل دینی تأکید کرد: در روضه امام حسین(ع) نباید به دنبال چراغ چشمک زن باشیم، بلکه یک عَلم کافیست تا زیر آن با معرفت و اخلاص اشک تعالی‌بخش برای سیدالشهدا(ع) و شهدای کربلا بریزیم و به برکت این روضه و اشک، گشایش باب‌الحسین(ع) در روز قیامت را برای خودمان تضمین کنیم.
رئیسی ایمان را یکی از ثمرات روضه عنوان کرد و توضیح داد: بر طبق حدیثی از امام حسن عسکری(ع)، اربعین یکی از پنج نشانه ایمان است، اربعین مشق ظهور و یک حرکت سیاسی است که برای حکومت مهدوی مقدمه‌چینی می‌کند و ما با اربعین به دنبال تحقق تمدن نوین اسلامی باید باشیم. از اثرات روضه همین است که نوجوانان و جوانان ما در دل این محله آسیب‌پذیر برای سفر معنوی اربعین اظهار شوق و علاقه دارند.
وی در پایان گفت: مقام معظم رهبری تبلیغ را از اوجب واجبات دانسته‌اند و اگر ما روحانيون و مبلغان بخواهیم برکت را در زندگی، تحصیل، تعلیم و تربیت و کلام خود ببینیم، باید تبلیغ را در رأس امور خود قرار دهیم و به‌ویژه از تربیت دینی کودکان و نوجوانان غفلت نکنیم. لباس روحانیت لباس کار نیست، لباس عشق است که با ارادت و محبت حسین(ع) کسب می‌شود.
