ظلم‌ستیزی؛ کلان‌برنامه قرآنی شهید سلیمانی

حجت‌الاسلام والمسلمین ابوذر کارگر، رئیس اداره امور قرآنی اداره‌کل تبلیغات اسلامی چهارمحال‌وبختیاری در گفت‌وگو با ایکنا از استان با تسلیت سومین سالگرد شهادت سردار حاج قاسم سلیمانی و با اشاره به اینکه با نزول قرآن تفکری ذیل عنوان اندیشه الهی و قرآنی بر جامعه بشری القا شد، اظهار کرد: این اندیشه در ساحت‌ها و مواضع گوناگون زندگی انسان برای انسان راهکار دارد و محورهای کلان را مطرح می‌کند، یعنی قرآن کریم اگر هم به‌صورت مصداقی نمونه‌هایی را ذکر می‌کند با هدف تقریب اذهان به سمت مفهوم آیه است اما عمدتاً به ارائه کلان‌برنامه می‌پردازد و انسان‌ها بر حسب تفسیر اهل‌بیت(ع) و علمای دینی می‌توانند مفاهیم را درک کنند و مصداق‌ها را بیافرینند.

وی با ذکر اینکه ظلم‌ستیزی‌، عزت نفس و کرامت انسانی یکی از کلان‌برنامه‌های قرآن کریم برای اصلاح جوامع انسانی و تربیت و تعالی است، ادامه داد: قرآن در این موضوع خیلی حرف دارد و هیچگاه نمی‌پذیرد که انسان به هر دلیلی خوار و ذلیل شود؛ آیات متعددی به بی‌ارزش بودن حیات زیر سلطه غیر و ارزش حیات مستقل و عزتمند اشاره دارند که از جمله می‌توان به سور مبارکه نساء/141، فتح/29، توبه/۱۲، نساء/۷۵، بقره/۱۹۰ و صافات/۲۵ اشاره کرد.

ارائه منشور ظلم‌ستیزی در قرآن

این کارشناس مذهبی در استان تأکید کرد: کتاب وحی قائل است انسان باید مناسبات و معادلات زندگی را به گونه‌ای بچیند که زیر بار ظلم نرود و تحت مدیریت و راهبری فرد یا قدرت دیگری که تفکر او را قبول ندارد، قرار نگیرد، قاعدتاً کسی هم که مدعی است دستورالعمل قرآن را در برنامه زندگی خود پیشه کار ساخته است، باید از منشور ظلم‌ستیزی این کتاب آسمانی پیروی کند.

کارگر بیان کرد: در جامعه‌ای که قاطبه آن معتقد است براساس اندیشه قرآنی باید زیست کنند، هم آحاد مردم و هم حکومت و دولت که جامعه اسلامی و قرآنی را راهبری می‌کند، دارای تکلیف دو چندان هستند و البته در این راه مرارت‌های فراوانی را نیز در مبارزه با استکبار و استبداد باید متحمل شوند؛ نگاهی به مقبولیت عمومی و نیز شرایط زندگی پیامبر(ص) پیش از بعثت و پس از بعثت تأييد می‌کند که محمد امینِ پیش از بعثت، به‌دلیل مبارزه با ظلم و جهل، به القابی چون کذاب متهم می‌شود، مورد حمله و جسارت قرار می‌گیرد و دیگر محبوبیت قبلی خود را در بین برخی اقشار ندارد زیرا اندیشه قرآنی را در لایه‌های اجتماع ساری و جاری کرده و اجرایی کردن ظلم‌ستیزی به‌عنوان یک کلان‌برنامه قرآنی را در دستور کار قرار می‌دهد.

وی با تصریح اینکه همین برنامه محوری قرآنی در طول معدود سال‌های حکومت امیرالمؤمنین(ع) نیز پیشه کار حضرت قرار می‌گیرد، گفت: ایشان بیشترین زمان حاکمیت خود را صرف مقابله با مشرکین و استکبار و ظلم می‌کنند. اگر قرار است جامعه اسلامی در ابعاد مختلف حیات خود اعم از فردی، اجتماعی، سیاسی، اقنصادی، فرهنگی، معنوی، احکام شرعی و ... توفیق یابد باید ظلم و جور را از سر راه بردارد و مزاحمت غیرمسلمان را از سر مسلمانان رفع کند؛ اینجاست که در تاریخ شیعه مصادیق فراوانی را از ظلم‌ستیزی علمای شیعه نام‌آشنا یا مهجور از میرزای شیرازی گرفته شیخ فضل‌الله نوری و دیگران می‌توان مشاهده کرد.

رئیس اداره امور قرآنی تبلیغات اسلامی استان با اشاره به اینکه مردم ایران با رأی قاطع به انقلاب اسلامی درواقع خواستار اجرای اندیشه قرآنی در جامعه خود شدند، بیان کرد: این جامعه به‌صورت یکدست قائل به اجرای کلان‌برنامه‌های قرآن در لایه‌های مختلف است و در اینجا هم تک‌تک افراد باید در مبارزه با ظلم و مداخله غیر مسلمان در امور مسلمان بی‌تفاوت نباشند و واکنش نشان بدهند و هم حکومت باید کنش‌گر باشد.

کارگر با تأکید بر اینکه کلان‌برنامه قرآنی ظلم‌ستیزی مصادیقی در جامعه اسلامی دارد، افزود: شهید سلیمانی هم از حیث فردی و هم وظیفه سازمانی مصداق بارز و عملی ظلم‌ستیزی است؛ دوستان او می‌گویند این شهید والامقام اگر حتی نیروی نظامی و فرمانده سپاه نبود نیز از حیث شخصیتی انسانی بود که در برابر ظلم آرام و قرار نداشت و مبارزه می‌کرد، ضمن اینکه در حیطه سازمانی نیز تکالیفی را که ولی امر مسلمین بر عهده او گذاشته بود با موفقیت انجام می‌داد.

وی با بیان اینکه قرآن آیات متعددی در خصوص ضرورت مواجهه با ظلم دارد، گفت: وقتی آموزه‌ها و مبانی این آیات را با عملکرد شهید سلیمانی در مبارزه با داعش تطبیق می‌دهیم متوجه خواهیم شد که این شهید والامقام مصداق قرآنی ظلم‌ستیزی است یعنی هم بُعد مقابله با ستم و استکبار را عملی می‌کند و هم بر طبق دستورالعمل قرآنی و تأکید امام علی(ع) در خطبه ۳۷ نهج‌البلاغه، دشمن را در خارج از مرزها خلع قدرت می‌کند و اجازه نمی‌دهد دشمن به خاک وطن نزدیک شود.

مصادیقی از اخلاق قرآنی شهید

کارگر اخلاق قرآنی شهید سلیمانی نسبت به مظلومانی که مورد تعرض قرار گرفتند را یادآور شد و توضیح داد: صریح قرآن در آیه «وَمَا لَكُمْ لاَ تُقَاتِلُونَ فِي سَبِيلِ اللّهِ وَالْمُسْتَضْعَفِينَ مِنَ الرِّجَالِ وَالنِّسَاء وَالْوِلْدَانِ الَّذِينَ يَقُولُونَ رَبَّنَا أَخْرِجْنَا مِنْ هَذِهِ الْقَرْيَةِ الظَّالِمِ أَهْلُهَا وَاجْعَل لَّنَا مِن لَّدُنكَ وَلِيًّا وَاجْعَل لَّنَا مِن لَّدُنكَ نَصِيرًا» (نساء/۷۵) این است که انسان به دفاع همه‌جانبه از مظلوم بپردازد و مصداق عملی این آیه شریفه را در عملکرد شهید سلیمانی مشاهده می‌کنیم که از جمله به دفاع و حمایت از ایزدی‌های سوریه پرداخت که نه شیعه و نه حتی مسلمان هستند اما مورد ظلم واقع شدند.

وی با استناد به تعالیم قرآنی و با تأکید بر اینکه بلندترین آیه قرآن در طولانی‌ترین سوره این کتاب آسمانی، در رابطه با حق‌الناس است، گفت: نامه پرمهر شهید سلیمانی برای طلب حلالیت از صاحبخانه سوری که ناچار شده بود از منزل وی به‌عنوان مقر استفاده کند، عملی‌ترین مصداق از رعایت این دستور قرآن حاکی از آن است که این شهید والامقام حتی در شرایط جنگی نیز مراقب بود حقی از کسی به‌ویژه غیر نظامیان زایل نشود و حلال و حرام‌ها رعایت شود.

کارگر انس با قرآن را از دیگر ابعاد ارتباط شهید سلیمانی با قرآن دانست و توضیح داد: نزدیکان شهید قائل هستند که او تلاوت روزانه قرآن داشت و لذا این انس دائمی و عمیق با قرآن در سیره و عملکرد شهید نیز شکل عملیاتی به خود می‌گیرد.

وی با تأکید بر اینکه شهید سلیمانی در محور مقاومت منطقه قرار داشت، افزود: از آنجا که محور سیره و عملکرد این شهید قرآن کریم است، مقاومت نیز پیروزی‌های چشمگیر و توفیقات ویژه کسب می‌کند. راه‌اندازی حشدالشعبی عراق مصداق عمل به دستور اسلام مبنی بر به میدان آمدن همگان به‌ویژه جوانان در برابر دشمن است که باعث بسیج مردمی عراقی‌ها علیه داعش شد تا این کشور به اندازه سوریه درگیر داعش نشود.

کارگر مؤلفه‌های محبوبیت ملی و جهانی شهید سلیمانی را نیز برخاسته از قرآنی بودن شهید دانست و گفت: این شهید بزرگوار حرفی را نمی‌زد مگر آنکه شخصاً و قلباً باورمند به آن باشد و در گفتار خود و رفتارش با آحاد جامعه صداقت داشت؛ خلوص عمل و جلب رضایت خداوند مؤلفه دیگر شخصیت شهید سلیمانی است که قائل بود باید به این خلوص برسیم که دیده نشویم. خدمت بی‌منت شهید را نیز باید مورد تأکید قرار داد و این شهید والامقام به مصداق آیه ۱۰۹ سوره مبارکه شعراء که پیامبر(ص) خطاب به امتشان می‌فرمایند: وَمَا أَسْأَلُكُمْ عَلَيْهِ مِنْ أَجْرٍ ۖ إِنْ أَجْرِيَ إِلَّا عَلَىٰ رَبِّ الْعَالَمِينَ، بدون چشمداشت در خدمت مردم بود.