مهجوریت قرآن در نمایشگاهی به نام قرآن

نمایشگاه کتاب، نرم‌افزار و محصولات قرآنی چهارمحال‌وبختیاری پس از دو سال وقفه به دلیل شرایط کرونایی، ۳۱ فروردین‌ماه همزمان با هجدهم ماه مبارک رمضان در فرهنگسرای شهرکرد کار خود را آغاز کرد و تا هشتم اردیبهشت ادامه دارد. بنا بر اعلام مسئولان اداره‌ کل فرهنگ و ارشاد اسلامی، نمایشگاه قرآن امسال به‌ دلیل عدم تخصیص اعتبارات ملی از طریق منابع داخلی این نهاد تأمین شده و مؤسسه قرآن و عترت(ع) نور شهرکرد نیز مجری برپایی آن است.

آنچه با جمع‌بندی گفت‌وگوهای خبرنگار ایکنا با قرآنیان، کارشناسان و بازدیدکنندگان نمایشگاه قرآن استان دریافت شد این نتیجه حاصل شد که اگرچه نفس برپایی این رویداد ستودنی است اما ایرادات فراوانی از حیث شکل و محتوا بر آن وارد است و این نمایشگاه نتوانسته حق مطلب را در معرفی قرآن و فعالیت‌های قرآنی ادا کند. ایکنای چهارمحال‌وبختیاری در گفت‌وگو با چند بازدیدکننده فعال در حوزه‌های قرآنی، فرهنگی و رسانه دیدگاه آنان را در خصوص نقاط ضعف و قوت نمایشگاه قرآن استان جویا شده است.

مریم قاسمی کُرانی، رئیس هیئت اندیشه‌ورز بانوان قرآنی چهارمحال‌وبختیاری با اشاره به اینکه آنچه در نمایشگاه قرآن مورد بازدید قرار گرفت مهجوریت قرآن بود، گفت: انتظار می‌رفت که حضور بهتری را از مردم شاهد باشیم و با اینکه غرفه‌های خوبی برپا شده و محتوا نیز مطلوب است اما جای مباحث نوین قرآنی و طرح‌ها، سبک‌ها و شیوه‌های جدید در آموزش قرآن خالی است.

ضرورت ورود مؤسسات به سمت تولیدات قرآنی

وی با تصریح اینکه جا داشت مؤسسات و خانه‌های قرآن استان غرفه‌هایی از نمایشگاه را به خود اختصاص دهند، افزود: جدا از ضرورت اطلاع‌رسانی به‌موقع از سوی عوامل برگزاری نمایشگاه باید گفت که مؤسسات و مراکز قرآنی به سمت تولیدات قرآنی نمی‌روند؛ هیئت اندیشه‌ورز این رویکرد را در پیش گرفته که برخی مباحث کاربردی نظیر سفره‌های عقد قرآنی، هفت‌سین‌های قرآنی، آثار تجسمی و کارهای خلاقانه و غیره را به مرحله تولید برساند.

قاسمی در خصوص ضرورت مشارکت فعال بانوان قرآنی استان در نمایشگاه، تأکید کرد: از برگزاری نمایشگاه قرآن استان دیر مطلع شدیم، هیئت اندیشه‌ورز با مدیریت جدید به تازگی پا گرفته و بسیاری از ایده‌ها و طرح‌ها هنوز به مرحله عمل و در نتیجه نمایش نرسیده است اما حتماً مدنظر ماست که به سمت تولید محصولات قرآنی حرکت کنیم و در این راستا بانوان برای رویدادها و مسابقات طراحی و ساخت فراخوان خواهند شد.

رئیس هیئت اندیشه‌ورز بانوان قرآنی استان بیان کرد: به نظر می‌رسد بخش بسیاری از مردم از برگزاری نمایشگاه یا محتوای آن بی‌اطلاع‌اند و نمی‌دانند چه محصولاتی در این عرصه ارائه می‌شود، حال آنکه نمایشگاه با حضور بازدیدکنندگان پرشور معنا می‌یابد‌.

این حافظ کل قرآن در استان با اشاره به برپایی کلاس‌های تدبر در حاشیه نمایشگاه قرآن استان، گفت: آمادگی خود را برای برپایی تعداد بیشتری از این کلاس‌ها در نمایشگاه قرآن اعلام می‌کنم زیرا تدبر یکی از مباحث نوین و نیاز ضروری جامعه امروز ماست.

پیوست تبلیغاتی و رسانه‌ای ضعیف نمایشگاه قرآن

زینب رحیمی، خبرنگار و فعال رسانه در استان با انتقاد از ایرادات شکلی و محتوایی نمایشگاه قرآن استان، بیان کرد: بعضی کمبودها فارغ از صرف بودجه مستلزم حُسن سلیقه است، از جمله اینکه غرفه‌های مربوط به کودکان و نوجوانان به جای قرار گیری در انتهای سالن می‌توانست نزدیک در ورودی قرار گیرد تا شاهد یک استقبال خوب از بازدیدکنندگان کودک و نوجوان باشیم.

وی در خصوص نقش مهم تبلیغات در افزایش آمار بازدیدکنندگان، تصریح کرد: جا داشت این رویداد مهم قرآنی در ماه بهار قرآن، علاوه بر رسانه‌ها و فضای مجازی از تریبون‌های نماز جمعه و جماعات و مراسم لیالی قدر به اطلاع برسد و دعوت عمومی شکل بگیرد. مهجوریت قرآن آنجاست که درست در زمان برپایی نمایشگاه قرآن در روز جمعه شمار زیادی از مردم و دانشجویان در مصلی شهرکرد، چند خیابان دورتر از نمایشگاه قرآن، نسبت به هتک حرمت ساحت مقدس قرآن کریم تجمع اعتراضی راه انداخته بودند اما قاطبه آنان حتی از برگزاری نمایشگاه قرآن بی‌اطلاع بودند یا نیازی به بازدید از نمایشگاه احساس نمی‌کردند.

رحیمی با ذکر اینکه رسانه‌ها و صدا و سیما نیز پوشش وسیعی از نمایشگاه قرآن نداشتند، افزود: با توجه به اینکه مراسم افتتاحیه بدون حضور مسئولان ارشد استان و استقبال ضعیف مدیران برگزار شد، اکثر خبرگزاری‌ها و رسانه‌های استان ضرورتی برای پوشش این مراسم ندیدند.

وی با یادآوری اینکه صوتی که از نمایشگاه قرآن به گوش می‌رسد القا کننده فضای قرآنی نیست، گفت: غرفه‌هایی هستند که اقدام به پخش صوت می‌کنند و مجموع زیرصدای نمایشگاه مجموعی از اصوات گوناگون و نامفهوم است که خوشایند نیست، می‌طلبد که این امر نیز ساماندهی و مدیریت شود، ضمن اینکه هیچ یک از صوت‌های در حال پخش قرآنی نبوده بلکه سرود و مداحی هستند. تمام غرفه‌ها باید همسو و یکسان عمل کنند و در راستای یک هدف یعنی ترویج و تبلیغ فرهنگ قرآنی گام بردارند.

رحیمی با اشاره به شعار امسال نمایشگاه قرآن کریم که با عنوان قرآن، «کتاب امید و آرامش» در حال برگزاری است، بیان کرد: شعار با این هدف برای نمایشگاه انتخاب می‌شود که تمام غرفه‌ها حتی‌الامکان به موضوع بپردازند و محصولات و خدمات و معرفی خود را با محوریت شعار نمایشگاه عرضه کنند؛ بنده به عنوان بازدیدکننده به دنبال آثار و رگه‌هایی از امید و آرامش نشئت گرفته از قرآن در نمایشگاه بودم و متوجه شدم به این موضوع پرداخته نشده است.

این بانوی فعال رسانه‌ای با ذکر اینکه نمایشگاه قرآن بیش از آنکه به فروش کالاهای تولیدی مددجویان نهادهای خیریه بپردازد باید محل عرضه محصولات قرآنی باشد، ادامه داد: ضمن ستودن کار این نهادها باید گفت که این دست فعالیت‌های اقتصادی قطعا‌ً باید در چنین فرصت‌ها و بسترهایی معرفی شوند که کار به‌جایی است اما نمایشگاه قرآن بیشتر باید محل عرضه محتوا و کالاهای قرآنی نیز باشد.

رحیمی با تصریح اینکه نمایشگاه قرآن قبلی که پیش از کرونا برپا شد چند مرتبه بهتر و قرآنی‌تر از نمایشگاه امسال بود، گفت: می‌طلبد که وقتی هزینه‌ای صرف برگزاری شده است خروجی آن نیز دیده شود و برای آن هدف و چشم‌اندازی قرآنی تعریف شود مثلاً اینکه این تعداد افراد جذب فعالیت‌های قرآنی شوند.

متن نمایشگاه قرآنی نیست

در ادامه یک بانوی کارشناس و فعال فرهنگی استان در گفت‌وگو با خبرنگار ایکنا با اشاره به اینکه موازی‌کاری‌ نهادهای فرهنگی باید به یک همگرایی و خروجی هم‌افزا منجر شود، اظهار کرد: نهادی چون اوقاف که متولی برگزاری بالاترین سطح مسابقات سراسری قرآن است امروز در این نمایشگاه باید حضور داشته باشد و یا دارالقرآن تبلیغات اسلامی و ارشاد نیز فعالیت‌های قرآنی را پوشش دهند و نمایشگاه قرآن باید از جمله در حوزه آموزش قرآن فعالیت‌ها را به نمایش بگذارد.

وی بیان کرد: نمایشگاه قرآن باید چنان گویا و معرف عظمت و ارزش این کتاب آسمانی باشد که حداقل تأثیرگذاری آن بر بازدیدکنندگان آگاهی بر کوتاهی کردن در امر قرآن باشد یعنی فرد با بازدید از نمایشگاه بفهمد که حق مطلب را در زندگی خود در مورد قرآن کریم ادا نکرده است. نمایشگاه اگر پربار و آموزشی و بینش‌افزا باشد جا دارد که مدارس نیز دانش‌آموزان را به‌صورت گروهی برای بازدید و بهره‌مندی از نمایشگاه بیاورند.

این کارشناس مسائل فرهنگی بیان کرد: ادارات قرآنی در حال حاضر باید با تمام نیروهای خود در این نمایشگاه مستقر باشند و کاری مهم‌تر از این وجود ندارد که به‌ خاطرش در ادارات خود حضور یابند؛ آنچه که در متن نمایشگاه دیده می‌شود باید رنگ و بوی قرآنی داشته باشد و عرضه و ارائه محصولاتی چون صنایع دستی و مشاغل خانگی و محصولات سلامت‌محور و غیره باید در حاشیه نمایشگاه باشند.

وی تأکید کرد: وقتی بناست نمایشگاه قرآن برگزار شود، کل شهر و بلکه استان باید نمایشگاه قرآن شوند و فضاسازی شهر در این مسیر تغییر کند و دعوت‌کننده مردم به سوی این رویداد قرآنی باشد. برگزاری نمایشگاه یک پازل است که هر مهره آن باید توسط یک بخش و نهاد پُر شود و وقتی نهادها نتوانند رسالت خود را به درستی انجام دهند تصویر کاملی را شاهد نخواهیم بود.

گرانی بر نمایشگاه قرآن سایه افکنده است

حاتمی صیدالی، فعال فرهنگی و مسئول غرفه کتاب کودکان و نوجوانان نیز در گفت‌وگو با ایکنا با اشاره به اینکه استقبال از کتاب بخش کودک و نوجوان و کتب مذهبی بیشتر بود، اظهار کرد: هم‌چنین غرفه‌های خیریه که برای حمایت از نیازمندان و زنان بی‌سرپرست و بدسرپرست دایر شده‌اند، اتفاق خوبی است؛ بازدید مدارس نیز کار خوبی است که باید بیشتر باشد.

وی ادامه داد: یک غرفه کامل از پوشش و حجاب باید در این نمایشگاه دایر می‌شد تا بانوان محجبه که بخش بزرگی از مخاطبان این نمایشگاه هستند بتوانند با فروشگاه‌های عرضه کننده این محصولات در استان آشنا شوند و خرید کنند چرا که امثال بنده در بسیاری از اوقات برای تهیه لباس مناسب به‌ویژه مانتو با مشکل مواجه هستیم و اکثرا محصولاتی که در بازار ارائه می‌شود پاسخگوی ذائقه یک بانوی محجبه نیست.

حاتمی یادآور شد: با وجود تخفیف ۲۰ درصدی کتاب‌ها بسیاری از خانواده‌ها در خرید کتاب ناتوان هستند؛ لذا گلایه‌های فراوانی مبنی بر قیمت بالای کتاب دریافت می‌کنند، با این حال متأسفانه هستند افرادی که ترجیح می‌دهند پول خود را صرف خرید کالای دیگر به جز کتاب کنند و با وجود توانایی مالی رغبتی برای خرید کتاب ندارند.