زبان حال جامعه قرآنی در گفت‌وگو با قاری چهارمحال‌وبختیاری
محسن مولوی وردنجانی که شاید پرکارترین قاری چهارمحال‌وبختیاری است و علاوه بر قرائت در حوزه تدریس و فعالیت‌های هنری قرآن و عترت(ع) نیز فعال است به بیان دغدغه‌های خود در حوزه فعالیت‌های قرآنی پرداخت.
محسن مولوی وردنجانی شاید پرکارترین قاری چهارمحال‌وبختیاری است که در بسیاری از محافل و برنامه‌ها از مراسم کوچک محلی در روستاها و شهرهای کوچک گرفته تا محافل و برنامه‌های مهم استانی به‌عنوان قاری آغاز محافل را با تلاوت زیبای آیاتی از قرآن کریم مزین و منور می‌کند. این قاری جوان و باانگیزه همچنین در زمینه تدریس قرائت به نوجوانان و جوانان علاقه‌مند نیز فعال است و در زمینه تولید محتوای قرآنی با رویکرد هنری دستی بر آتش دارد و توفیقات فراوانی کسب کرده است، طراحی پوستر پانزدهمین دوره مسابقات قرآنی مدهامتان به سفارش کانون‌های مساجد کشور، یکی از نمونه‌های کارهای هنری مولوی در این حوزه است. فعالیت پررنگ در عرصه فضای مجازی و کمک به نشر و اشاعه فرهنگ قرآنی در بستر فضای مجازی از دیگر فعالیت‌های قرآنی مولوی است. گفت‌وگوی ایکنای چهارمحال و بختیاری را با چهره قرآنی استان با هم می‌خوانیم.
ایکنا ـ خودتان را بیشتر معرفی کنید.
از سال 84 در دوران دبیرستان به‌صورت رسمی تلاوت قرآن را در محافل و برنامه‌ها آغاز کردم و لطف و توفیق الهی شامل حالم شد که این روند را همچنان ادامه دهم، ضمن اینکه باید به نقش و تأثیر خانواده و راهنمایی‌های پدر و مادر و به‌ویژه برادر بزرگترم در سوق یافتن به سمت فعالیت‌های قرآنی نیز اشاره کنم.
در بدو ورودم به عرصه قرائت تحقیق، با یک نوار کاست از تلاوت مرحوم استاد شحات انور از سوره مبارکه نمل و انشقاق شروع به تلاوت کردم و بعدها متوجه شدم که این گزینش تصادفی نیز که کاملاً با ویژگی‌های صدایم مطابقت داشت، یک لطف الهی بود که شامل حالم شد. در واقع اساتید برای شروع تلاوت قرآن کریم به قرآن‌آموزان معمولاً تقلید از استاد شحات را پیشنهاد نمی‌کنند اما به دلیل اشتیاق وافرم به تلاوت‌ها و صدای ملکوتی ایشان، روزانه ده‌ها بار این تلاوت را گوش می‌دادم و حفظ شدم.
پس از گذشت سه سال از فعالیتم در عرصه قرائت، در سال 87 و در اولین تجربه حضورم در مسابقات دانش‌آموزی موفق به کسب رتبه اول در رشته قرائت تحقیق در استان شدم. به یاد دارم در زمان حضورم در مرحله کشوری مسابقات قرآن دانش‌آموزان، تمامی شرکت‌کنندگان پس از تلاوت، برای دریافت مشاوره نزد استاد پورزرگری می‌رفتند و ایشان نیز نکات و راهنمایی‌هایی را در خصوص تقلید از اساتید شهیر مصری و ویژگی‌های صوت و لحن و تجوید و غیره به هر یک از دانش‌آموزان ارائه می‌داد. در مورد تلاوت بنده استاد پورزرگری تأکید کرد که با سبک استاد شحات ادامه دهم چرا که صدایم شباهت دارد. صحبت ایشان برایم بسیار انگیزه‌بخش بود و باعث شد با جدیت سبک استاد شحات را ادامه دادم، همچنین در سال‌های اخیر پس از ارائه قرائتم نزد اساتید مطرحی چون سعیدیان، یاراحمدی و مقدمی، همگی بر ادامه تقلید از استاد شحات تأکید داشتند. در طی این سال‌ها در مسابقات مختلفی شرکت کرده و موفق به کسب رتبه‌های برگزیده فراوانی شدم که آخرین رتبه‌ام، کسب مقام اول استانی در مسابقات سراسری قرآن در سال جاری است.
ایکنا ـ به جز قرائت در چه زمینه‌های قرآنی دیگری فعالیت دارید؟
به برکت قرآن در حال حاضر در طول هفته دو کلاس آموزش قرائت برای علاقه‌مندان ۷ تا 15 سال برگزار می‌کنم که دوشنبه‌ها در جامعة‌القرآن شهرکرد و چهارشنبه‌ها در مدرسه پژوهش شهر کیان این کلاس‌ها برگزار می‌شوند و البته جلسات آموزشی شهر کیان از سه سال گذشته تا کنون دایر است.
در کنار قرائت و آموزش، در هنرهای تجسمی شاخه طراحی و گرافیک نیز فعالیت‌هایی را دارم. طراحی دیجیتال و کار با نرم‌افزارهای گرافیکی را به‌صورت جدی از سال 89 شروع کردم و در سال 93 در بخش طراحی پوستر با موضوع حضرت فاطمه زهرا(س) موفق به کسب رتبه اول کشوری مسابقه طراحی پوستر دانشجویان شدم. همچنین تاکنون با سفارش نهادهای مذهبی کشور از جمله شورای انقلاب فرهنگی، ستاد اقامه نماز، کانون‌های فرهنگی هنری مساجد، سازمان تبلیغات اسلامی، دانشگاه امام حسین(ع) و غیره پوسترهایی را طراحی کرده‌ام. طراحی پوستر پانزدهمین دوره مسابقات قرآنی مدهامتان به سفارش کانون‌های مساجد از جمله آثارم در حوزه قرآنی می‌باشد.
ایکنا ـ شما از قاریان فعال استان هستید که همواره در برنامه‌های مختلف به تلاوت می‌پردازید، در مورد اهمیت پرکار بودن قاری و تلاوت در محافل و تکرار و تمرین مستمر توضیح دهید.
پیش از هر چیز بگویم که آنچه مشهود است این است که با این جریان فکری و مدیریت نهادهای فرهنگی و قرآنی نباید انتظار اتفاق خاصی در عرصه قرآنی باشیم. اتفاقاً چند روز پیش در جلسه‌ای که به مناسبت برنامه‌های قرآنی دهه فجر برگزار شد، پیشنهاد برگزاری محافل انس با قرآن کریم را با حضور قاریان مطرح کشور و استان مطرح کردم. اساتید و پیشکسوتان می‌دانند که در دهه‌های گذشته بعد از محافل نورانی ماه مبارک رمضان، محافل قرآنی دهه فجر از جمله محافل پر شور و مؤثر بوده است، وقتی یک قاری خوش‌صدا و کاربلد قرآن را با لحنی خوش و زیبا قرائت کند قطعاً جذب جوانان و نوجوانان و در برخی موارد جذب افراد بزرگسال را به‌دنبال خواهد داشت. اما پس از ارائه این پیشنهاد در جلسه یاد شده، متأسفانه برخی افراد برگزاری صرف جلسات تلاوت و استماع قرآن را تأثیرگذار ندانستند و تأکید داشتند که جلسات باید با ارائه تفسیر و مباحث تدبر در قرآن همراه باشد و این اصرار و تأکیدات واقعاً جای تعجب دارد، حال آنکه مقام معظم رهبری در سخنانی صراحتاً بیان کردند: «یکی از کارهایی که خیلی خوب است در کشور انجام بگیرد این است که ما جلسات تلاوت قران داشته باشیم. منظور از جلسه تلاوت قرآن این است که جلسه‌ای تشکیل بشود، افراد حاضر بشوند، قاری قرآن بنشیند آنجا یک ساعت کمتر یا بیشتر قرآن بخواند، مستمعین هم فقط برای شنیدن قرآن بیایند آنجا بنشینند، بیایند بنشینند و قرآن را بشنوند این خیلی موثر است. این از خواندن خود انسان هم در مواردی تاثیرش بیشتر است». (بیانات رهبر انقلاب در محفل انس با قرآن کریم، ۱۸ خردادماه سال ۹۵)
رهبر معظم انقلاب در این بیانات اشاره به جلساتی دارند که فقط قرآن خوانده شود، نه تفسیر و تعلیم و تدبر که البته این مباحث نیز باید در جای دیگر مطرح شوند و با جدیت دنبال شوند لذا چه خوب است که مسئولان به اهمیت چنین محافل تلاوت و استماع که سبب ایجاد شور قرآنی در میان مردم می‌شود و جایشان به‌شدت در جامعه خالی است، بها دهند.
برخی دوستان بر این باورند که کرونا سبب حذف و تعطیلی محافل شده است حال آنکه با یک بررسی کوتاه مشاهده خواهد شد که در همین ایام کرونا و با رعایت دستورالعمل‌های بهداشتی چه محافل با شکوهی در استان‌های دیگر برگزار می‌شود. بر کسی پوشیده نیست که اگر مجالس انس با قرآن با حضور قاریان و اساتید مطرح کشوری برگزار شود، چه فضای قرآنی پرشکوهی در میان مردم ایجاد خواهد شد؛ حضور قاریان برجسته و شناخته شده در محافل انس با قرآن همچنین باعث آشنا شدن این اساتید با قاریان و استعدادهای قرآنی استان می‌شود تا مشاهده کنند که چهارمحال و بختیاری نیز در این حوزه حرف برای گفتن دارد.
متأسفانه بستری برای قاریان استان و نیز گفتن و شنیدن در مورد نقاط ضعف و قوت و نکات فنی و تخصصی صوت و لحن و تجوید و دیگر مباحث مربوط به قرائت نیست. از دیگر سو، قاریان جوان و نوجوان فرصتی برای هم‌صحبتی با این اساتید به‌صورت مستقیم ندارند حال آنکه گاهی شنیدن و دریافت یک نکته از یک استاد و اهل فن باعث تغییر مسیر یک قاری می‌شود. حضور مستمر و همراه با ارزیابی قاری در محافل باعث ارتقای دانش و مهارت و افزایش اعتماد به نفس او شده و همین موضوع باعث می‌شود که در مسابقات راحت‌تر به اجرای تلاوت خود بپردازد و توفیقات بیشتری کسب کند.
ایکنا ـ در مورد نقش آموزش‌های تخصصی در ارتقای قاری نیر توضیح می‌دهید.
این مسئله کاملاً روشن است که آموزش‌های تخصصی می‌تواند در ارتقای سطح قرائت قاریان قرآن مؤثر باشد. یک قاری قرآن پس از اینکه مراحل مقدماتی قرائت را گذراند، باید به دنبال یادگیری آموزش‌های تخصصی برود. این آموزش‌ها مسلماً باید در محضر اساتید اهل فن باشد و فقط با مطالعه و خواندن کتب مربوطه به دست نمی‌آید.
در سال‌های اخیر دوره‌های آموزشی قرائت در استان توسط اداره کل تبلیغات اسلامی برگزار شده و دوره تخصصی سطح 6 قرائت با محوریت صوت و لحن با حضور استاد محسن یاراحمدی آخرین دوره‌ای بود که زمستان سال گذشته در استان برگزار شد و واقعاً مفید بود و بنده نیز به اتفاق قاریان خوب استان در این دوره شرکت کردیم. از مسئولان قرآنی استان تقاضا داریم که این دوره‌ها به صورت ماهانه یا حداقل دو ماه یکبار در استان برگزار شود تا قاریان از این مباحث تخصصی و ضروری فاصله نگیرند و پیوسته انگیزه و امکان تمرین و تکرار و ارائه را داشته باشند.
ایکنا ـ در بسیاری از شهرهای بزرگ و کوچک چهره‌ها و اساتید قرآن به‌صورت خودجوش جلسات هفتگی برای آموزش علاقه‌مندان به‌ویژه نوجوانان و جوانان برگزار می‌کنند و سال‌های سال این روند را ادامه می‌دهند، از دیدگاه شما چرا از این دست جلسات آموزشی استادمحور و خودجوش در استان نداریم؟
بله در کنار مسائل و مشکلاتی که مطرح شد، نبود جلسات و کرسی‌های دائمی تلاوت در استان از دیگر کمبودهای استان در حوزه قرائت است. دلیل اصلی این موضوع کم‌لطفی اساتید و پیشکسوتان قرآنی استان است. واقعاً جای تأسف دارد که در مرکز استان یک جلسه قرآن نداریم! بحث ما کلاس قرآن نیست، منظور یک جلسه قرآن و جایی باشد که اهل قرآن یک دورهمی برگزار کنند، دیدارها تازه شوند و تلاوت قرآن نیز انجام شود.
از دیگرسو، قاریان جوان استان نیز در این شرایط به خود اجازه نمی‌دهند که کرسی تلاوت برپا کنند، شاید برپایی کرسی تلاوت را نوعی بی‌احترامی به پیشکسوتان بدانند و همین تعارفات باعث شده که حتی یک جلسه و دورهمی قرآنی دائمی در استان نداشته باشیم. حال آنکه در برخی استان‌های دیگر، اساتید قرآن ضمن برپایی کرسی تلاوت، یک جوان را از میان قاریان جلسه به‌عنوان مربی جلسه تربیت می‌کنند و کم کم مدیریت جلسات را به وی واگذار می‌کنند.
ایکنا ـ مهم‌ترین مشکل یا مشکلات قرآنی استان از دیدگاه شما چیست و چه راهکارهایی برای رفع آن پیشنهاد می‌دهید؟
این مسئله را بارها تکرار کرده‌ام که مشکل اصلی استان در حوزه قرآنی در وهله اول، نبود نیروهای متخصص قرآنی در برخی جایگاه‌های قرآنی استان و دوم عدم مطالبه‌گری جامعه قرآنی است که البته مشکل نخست نیز از مطالبه‌گر نبودن جامعه قرآنی نشأت می‌گیرد. راهکار این معضلات این است که فعالان قرآنی استان با یک عزم جدی، با برگزاری جلسات و نشست‌های تخصصی و هدفمند به‌صورت ماهانه، در خصوص این مسائل هم‌اندیشی کنند و تا زمانی که این اتفاق رخ ندهد، شاهد تحول در امور قرآنی استان نخواهیم بود.
ایکنا ـ یک خاطره جالب از تلاوت‌ها در محافل قرآنی، بگویید.
محافل قرآنی برای همه قاریان از جمله لحظات ناب و شیرین به حساب می‌آید. در دوران دانشجویی در شهر سنندج سکونت داشتم و حضورم در جمع قاریان این شهر و شرکت در جلسات اساتید نقطه عطف پیشرفتم در حوزه قرائت قرآن بود، خاطره‌ای که در ذهن دارم مربوط به همان دوران است. در جلسه‌ای که به مناسبت وحدت حوزه و دانشگاه برگزار شد بنده به عنوان قاری جلسه توفیق تلاوت داشتم و شیخ تاج‌الدین الهلالی استاد دانشگاه الازهر مصر نیز در آن جلسه به‌عنوان میهمان و سخنران حضور داشت. بنده در آن محفل آیات 102 و 103 سوره مبارکه آل عمران را که آیات وحدت هستند، تلاوت کردم. پس از اتمام تلاوت، این استاد بنده را مورد تشویق فراوان قرار داده و شال خود را که معروف به شال مصری است، به بنده هدیه داد.
ایکنا ـ و کلام پایانی...
از قرآنیان استان خواهش و دعوت می‌کنم که با یک عزم جهادی فکری برای تغییر در وضعیت قرآنی استان داشته و از مسئولان مطالبه‌گری کنند، وقتی این مطالبه‌گری صورت بگیرد قطعاً شاهد اتفاقات خوب خواهیم بود. از مسئولان نیز درخواست دارم که این مطالب را نه از زبان یک شخص بلکه زبان حال جامعه قرآنی و دغدغه‌های فعالان قرآنی و دلسوزان بدانند و نسبت به مطالبی که در جلسات عنوان می‌کنند، جامه عمل بپوشانند.
فرازی زیبا از تلاوت محسن مولوی حُسن ختام این گفت‌وگو است.
انتهای پیام
