برکات مجالس خانگی و اجتماعی‌سازی مبانی قرآن

ایکنای چهارمحال‌وبختیاری در راستای پاسداشت اساتید و پیشکسوتان قرآنی استان و بهره‌مندی از نظرات و تجربیات آنان در حوزه فعالیت‌های قرآنی، در سلسله گفت‌وگوهایی با عنوان «در محضر استاد» پای صحبت‌های آنان نشسته است؛ در همین راستا، گفت‌وگوی ایکنا با سیده کبری پیردهقان، مدرس و پژوهشگر قرآن و فعال اجتماعی شهرستان بروجن تقدیم مخاطبان می‌شود.
سیده کبری پیردهقان در سال ۱۳۹۱ در هفتمین مراسم تکریم چهره‌های قرآنی کشور به عنوان یکي از 24 پیشکسوت و استاد قرآن شناخته شد. این بانوی پیشکسوت قرآنی در سال  1342 در شهر بروجن متولد شده و از ۴۵ سال پیش فعالیت خود را در زمینه آموزش و ترویج فرهنگ متعالی قرآنی در چهارمحال‌وبختیاری آغاز کرده است. پیردهقان به‌عنوان مشاور فعالیت‌های مذهبی فرهنگی، سخنران جلسات قرآنی و بانوی پژوهشگر علوم قرآنی در شهر بروجن به فعالیت مشغول است. این بانوی فعال قرآنی در سال ۷۷ دارالقرآن‌الکریم حضرت فاطمة‌الزهرا(س) بروجن را تأسیس کرد که این مؤسسه قرآنی در کنار آموزش و تبلیغ قرآن و آموزه‌های نورانی آن، از زمان تأسیس تا کنون فعالیت‌های گسترده و متنوعی را در حیطه اجتماعی سازی مبانی قرآن کریم دارد، مدیر و دیگر دست‌ اندرکاران مؤسسه قرآنی فاطمة‌الزهرا(س) سالانه ده‌ها برنامه گوناگون در حوزه فعالیت‌های خیرخواهانه، حل مشکلات مردم، تعظیم شعائر دینی، فعالیت‌های اجتماعی و غیره انجام می‌دهند.

ایکناـشما در کنار فعالیت‌های آموزشی و ترویجی قرآن، حضور مؤثر و فعالی در عرصه فعالیت‌های اجتماعی به‌ویژه در حوزه دختران و بانوان دارید. چه اندازه حضور قرآنیان در بطن اجتماع برای حل مشکلات و عملیاتی ساختن آموزه‌های قرآن در کف جامعه ضرورت دارد؟

در سایه‌سار انقلاب عظیم اسلامی یکی از اصول مهم تحقق یافته، وفاق اجتماعی است؛ قطعاً این امر مهم با این آیین‌نامه و آن بخشنامه محقق نمی‌شود بلکه احساس مشترک میان افراد جان‌ها را به وفاق می‌رساند و شور و شعور را در بوستان جامعه به شکوفه می‌نشاند. این همدلی از عمق جان ریشه می‌گیرد که تداومش، تضمین شده و به ثمر نشستنش، قطعی است. «کلکمْ راعٍ، وَ کلکمْ مَسْؤُولٌ عَنْ رَعِیتِهِ»، همه ما نسبت به یکدیگر نگهبان و مسئول هستیم کسی که خلاف این امر قدم بردارد در حقیقت رشته وفاق و همدلی را پاره کرده است. اصل تعاون و به یاری یکدیگر شتافتن و مشکلات جامعه را حل کردن علاوه بر تقویت روحیه امت اسلامی، معرف وفاق اجتماعی، اصل ایثار و گذشت، توصیه به حق و صبر و تراحم و تأثیر افراد جامعه است و محقق کننده اعضای یک پیکر بودن یک جامعه را تضمین می‌کند. مگر می‌شود پیرو رسول خدا(ص) وائمه اطهار(ع) و قرآن کریم بود و نسبت به جامعه احساس مسئولیت نداشت؟ قطعاً اهل قرآن باید مانند خورشید، شب تار افراد جامعه را به روز روشن مبدل کنند و با نیازسنجی، عامل ارتباط اقشار مختلف جامعه برای توجه به نیازمندی‌ها و رفع گرفتاری‌ها شوند. اهل قرآن باید مانند نخ تسبیح سبب اتحاد و پیوستگی و هم‌شکلی جامعه شده و فاصله فقر و غنا را به حداقل برسانند، آنان باید همچون اولیای دین با درد دیگران دردمند و در خوشی آنان سهیم باشند، همچنان که رسول خدا(ص) فرمودند «مَنْ اَصْبَحَ و لم یَهْتَمُّ بِاُمورِ الْمُسْلِمینَ فَلَیْسَ مِنْهُمْ وَ مَنْ سَمِعَ رَجُلاً یُنادى یا لِلْمُسْلِمینَ فَلَمْ یُجِبْهُ فَلَیْسَ بِمُسْلِمٍ» یعنی کسی که شبی را به صبح برساند در حالی که به امور مسلمانان اهتمام نداشته باشد، مسلمان نیست.

ایکناـ دغدغه اصلی شما در حوزه فعالیت‌های قرآنی استان چیست؟

قرآن کریم نخستین منبع تشریع و قانون‌گذاری، نظام‌نامه تربیت و هدایت دینی، منشور جامعه حکومت و مدیریت دستورالعمل جهانی برای اداره امور بشر است. مهم‌ترین دغدغه نه در سطح استان بلکه در کلیت جامعه اسلامی که در ذهن و دل عموم مردم به ویژه تلاشگران این عرصه تثبیت شده است توجه نداشتن به این حدیث گهربار رسول الله(ص) است که فرمودند «ِإِنِّي تَارِكٌ فِيكُمُ الثَّقَلَيْنِ كِتَابَ اللَّهِ وَ عِتْرَتِي أَهْلَ بَيْتِي وَ إِنَّهُمَا لَنْ يَفْتَرِقَا حَتَّى يَرِدَا عَلَيَّ الْحَوْضَ»، ایشان همچنین بر جدایی ناپذیری این دو ثقل تأکید فرمودند؛ قرآن به‌عنوان قانون مدون که هیچ خللی در آن وارد نمی‌شود و برنامه جامع دنیا و آخرت است، عترت طاهره(ع) نیز به‌عنوان الگوهای عملی قرآن کریم باید مورد توجه قرار گیرند. معمولاً عترت(ع) حلقه مفقوده مدعیان فعالیت در این عرصه است اگرچه اخیراً تلاش‌هایی شده تا غبار مظلومیت از چهره این دوثقل موثق به‌ویژه عترت(ع) زدوده شود ولی متأسفانه هنوز عده‌ای عامدانه یا جاهلانه نسبت به این امر مهم تغافل یا غفلت دارند. تا زمانی که در تمامی جنبه‌های سیاسی و حکومتی و فردی و اجتماعی نسخه همه‌سو نگر و جامع‌الاطراف قرآن کریم و استخراج راهکار از محضر اولیای معصوم خداوند که قرآن ناطق و جلوه تمام‌عیار کتاب الهی هستند به کار گرفته نشود، درد بشر درمان‌پذیر نیست. ولی فرهنگ تفریق این دو ثقل محترم چنان جا خوش کرده که گاه تغییر و تحول به سمت تثبیت حق سخت می‌شود. این نکته قابل تأمل است که ممکن است این تفریق به لفظ آورده نشود ولی در عمل با تأسف همچنان نسبت به این مهم کم همتی شده است. امید است فعالان عرصه قرآن بدانند که رسول اکرم(ص) در حدیث شریف ثقلین عترت خود را در ردیف قرآن معرفی فرموده است. بنده از ابتدای فعالیت در دارالقرآن‌الکریم فاطمة‌الزهرا(س) بروجن از طرف برخی مسئولان امر برای هر فعالیت غیرقرآنی مورد نهی قرار می‌گرفتم اما به لطف خدا همراه با معالم قرآن به امام‌شناسی، برپایی مجالس سوگ و سور، نهج‌البلاغه، اخلاق، مسائل روز و به مدد مؤمنان و همکاران متعهد و ارزشمند، اقدامات فقرزدایی، از اطعام و جهیزیه و پرداخت مساعدت به بیماران، مستاجران و وساطت در رفع اختلافات خانوادگی و غیره می‌پرداختیم و معتقدم فرهنگ قرآن کریم و عترت طاهره(ع) همچنان غریب مانده و محتاج یک یاعلی است.

ایکناـ به عنوان فعال قرآنی، اولویت نخست قرآنی استان از دیدگاه شما چیست؟

اولویت نخست امور قرآن و عترت(ع) استان و همه کشور به عنوان بستر آموزشی ایران اسلامی به جریان انداختن آموزش‌های رسمی قرآن کریم و تعمیق فرهنگ غنی عترت طاهره(ع) است. جای خالی بهره‌گیری از معلمان و مربیان اختصاصی آموزش قرآن کریم در مجامع آموزشی و علمی محسوس است. متأسفانه گاه به جای پرداختن به اصول فرهنگ توحیدی به نام اصلاح حرکت تربیتی و بدنه آموزشی در کشور، نیاز طبیعی مردم و نسل جوان به این جهت با تزریق بندهایی از سند ۲۰۳۰ و شیوه‌های دیگر هجمه به بافت اخلاق و ارزش‌ها نادیده گرفته شد و با طرح برنامه‌هایی با عناوین ورزش و ایجاد نشاط در عمل، جلوه‌های فرهنگ توحیدی کمرنگ شدند.

در دوره غربت فعالیت‌های فرهنگی و قرآنی، جامعه قرآنی عصر اقدام به برپایی دوره‌ای فاخر به نام تربیت مربی قرآن کرد که در اکثر استان‌ها بیش از ۲ سال برای تعلیم این سربازان و مجاهدان عرصه جهاد کبیر تلاش شد. به نظر بنده ضرورت دارد در آموزش و پرورش دولت جدید این سربازان آماده به خدمت را در بستر جهاد فرهنگی آموزش و پرورش وارد و از وجود ارزشمند مربیان متعهد این دوره برای تربیت نسلی مؤمن، انقلابی، متعهد و مرتبط با معارف و معالم قرآنی اقدام کند. امید است با تلاش و پیگیری نمایندگان استان در مجلس شورای اسلامی برای این مهم اقدامات لازم را با سایر نمایندگان در مجلس در نظر بگیرند.

ایکناـ یک راهکار عملیاتی برای ترویج فرهنگ قرآنی استان پیشنهاد بدهید.

از مباحث ضروری و مورد نیاز جامعه انقلابی و یکی از راهکارهای مهم تعمیم فرهنگ قرآن و عترت(ع) ترویج و تعمیق مجالس خانگی روضه و قرآن است؛ شاید کمتر موضوعی از مجاهدات فرهنگی قرآنی به اهمیت جلسات قرآن خانگی برسد، به‌ویژه اگر این مجالس مسجدمحور بوده و توسط روحانیت نظارت و هدایت شود. اگر منازل محل نشر فرهنگ قرآن و اهل بیت(ع) شود در واقع اهل خانه بیمه دنیا و آخرت شده و خداوند به پاس برافراشتن این علم سراسر افتخار در منازل، نسل ما را از منکرات و زشتی‌ها صیانت کرده و به انوار هدایت ثقلین منور خواهدکرد.

ایکناـ به جوانان علاقه‌مند در این حوزه چه توصیه‌ای دارید؟

قرآن پناهگاه است. فرزند امام راحل(ره)، مرحوم احمد آقا می‌گفت: هر وقت به اتاق امام(ره) سر می‌زدم ایشان را مشغول تلاوت قرآن می‌دیدم، مدتی برایم سوال بود تا سرانجام عرض کردم شما سر تا پای وجودتان عمل به قرآن است، شما قرآن عملی هستید، چرا اینقدر قرآن می خوانید؟ امام فرمودند: «هر کسی بخواهد از آدمیت سر در بیاورد و آدم بشود باید قرآن بخواند.» اگر دنیای امروز با کمال صراحت اظهار پوچی می‌کند برای این است که غرب در مشکلات و بن‌بست‌ها هادی و پناهگاه ندارد اما اسلام می‌گوید که انسان اگر موحد باشد هیچ وقت بن‌بستی ندارد. نظر اسلام این است که اگر مؤمن به بن‌بست برسد همان بن بست اول باعث بیداری او می‌شود. جوان‌های امروز تشنه یک منبع اعتماد و پناهگاه هستند که از نظر اسلام و قرآن و علمای اخلاق، پناهگاه انسان قرآن است. قرآن پیوسته پناهگاهی امین و فریادرس است، اگر کسی به‌ویژه جوانان به دنبال تقویت اراده هستند به قرآن مراجعه کرده و از قرآن قدرت بگیرند، قرآن انسان را از ظلمت به نور مطلق از غم و غصه‌ها، هوا و هوس‌ها و صفات رذیله، ظلمت نفس اماره، ظلمات دلهره و اضطراب خاطر و هر آنچه که موجب تباهی دل و کدورت آن می‌شود، نجات می‌دهد. قرآن می‌فرماید «با من مأنوس باش تا تو را به نور مطلق و آرامش بی‌بدیل واصل کنم». اما مهم‌تر از همه اینکه قرآن کریم انسان را به مطلوب و مقصود و گمشده‌اش یعنی خداوند می‌رساند. قرآن خطاب به انسان می‌فرماید «من می‌توانم راهنما باشم و تو را به صراط مستقیم رهنمون شوم.

پیغمبر اکرم(ص) در حدیثی با این مضمون فرمودند که اثر وضعی عمل ملتی که با قرآن سر و کار نداشته باشد شکست و بدبختی آن ملت است؛ نظیر این روایت‌ها فراوان است. مرحوم کلینی نیز در کافی حدیثی از امیرالمؤمنین(ع) نقل می‌کند که فرمودند: خانه‌ای که در آن قرآن خوانده شود برکت آن بسیار می‌شود و ملائکه در آنجا رفت و آمد کرده و شیاطین از خانه رخت بر می‌بندند، آن خانه برای ملائکه می‌درخشد، نظیر درخشندگی ستاره درخشان برای اهل زمین؛ و علیکم القرآن.