کلام فخیم قرآن در ادبیات فارسی جریان دارد

به گزارش ایکنا از چهارمحال‌وبختیاری، علی عابدی، رئیس دانشگاه معارف قرآن و عترت(ع) اصفهان امروز، هشتم مردادماه در همایش ملی فرهنگ، ادبیات و هنر آیینی در دانشگاه شهرکرد با اشاره به اینکه اگر ملتی از تمام مواهب مادی برخوردار باشند اما نام مردان هنر و علم و تقوا و فضیلت در آن ندرخشد هرگز حق مفاخره ندارد، اظهار کرد: ساحت ادبی همواره با ساحت قرآنی همزاد بوده یعنی ادبیات فارسی همواره ظرف قرآن کریم است و گستره آیات قرآن به‌شمار می‌رود و شاعران، ادیبان، کاتبان و خطیبان همواره تحت تأثیر معارف و فرهنگ قرآنی قرار داشته‌اند.

وی با ذکر اینکه به گفته ادوارد براون فرهنگ قرآنی از قرن دوم در ایرانیان به‌صورت گسترده اثر کرد، ادامه داد: عربی‌دانی و تسلط بر آیات قرآن از دیرباز جزو صفات برجسته عرفای بزرگ، صوفیان نامی، شاعران و ادیبان، کاتبان و منشیان و دبیران یا همان نویسندگان بوده است. 

عابدی بیان کرد: بر خلاف امروز که تأمل و توجهی در آیات نورانی قرآن و روایات اهل‌بیت(ع) در فضاهای ادبی، فرهنگی، سخنرانی‌ها، محافل و ... وجود ندارد، چهار مقاله در باب چهارم می‌گوید: «ادیب، نویسنده و دبیر باید که از هر علمی بهره‌ای گیرد و از هر استاد نکته‌ای بشنود اما چون قرآن داند، از عهده ولایتی بیرون آید پس عادت باید کرد به خواندن کلام رب‌العزه و اخبار مصطفی(ص) و آثار صحابه.» ناصر خسرو نیز در بیتی نغز آورده است: شعر و ادب النحو همه سنگ و سفال است، آیات قرآن همگی زرّ و عقیق است و معالی.

وی با تصریح اینکه ادبیات فارسی مملو از برکات قرآنی است، تأکید کرد: چقدر خوب است اگر در مجامع علمی و ادبی، همایش‌ها، محافل شعر، کلاس‌های درس و نظیر اینها دانش‌آموزان و دانشجویان به‌ویژه رشته ادبیات فارسی و عموم مخاطبان را به حفظ قرآن تشویق کنند به‌ویژه حفظ موضوعی که دارای آثار و برکات فراوان خواهد بود.

برکات حفظ موضوعی قرآن 

این مدرس دانشگاه با استناد به آیه شریفه «لَوْ أَنْزَلْنا هذَا الْقُرْآنَ عَلى جَبَلٍ لَرَأَيْتَهُ خاشِعاً مُتَصَدِّعاً مِنْ خَشْيَةِ اللهِ» (حشر/۲۱)، بیان کرد: اگر خدا کتابی چنین باشکوه را بر کوه و سنگ نازل می‌فرمود، خاشع و ذلیل می‌شدند. اگر جوانان ما آیات را حفظ کنند، توشه‌ای برای زندگی آنان خواهد شد. کسانی که فرصت دارند حفظ ترتیبی قرآن را داشته باشند بسیار خوب است اما اگر شرایط مهیا نشد، می‌توان به حفظ موضوعی روی آورد.

عابدی با تأکید بر اینکه همه شاعران و ادیبان و خطیبان از آیات قرآن در شعر فارسی استفاده کردند، توضیح داد: ملک الشعرای بهار قائل است که قرن پنجم و ششم بیشترین بهره شاعران و ادیبان را از قرآن و حکمت و لطایف حکمی مشاهده می‌کنیم و گنجینه ارزشمند نظم و نثر فارسی با تکیه بر مفاهیم گرانسنگ کلام وحی به رشته تحریر در آمده است.

رئیس دانشگاه معارف قرآن و عترت اصفهان با تأکید بر اینکه کلام فخیم قرآن همواره در ادبیات فارسی ساری و جاری است، ادامه داد: از حافظ نام ببریم که قرآن را اندر سینه داشت و با چهارده روایت می‌خواند و شعر او همه حکمت و معرفت است، سعدی نیز شریعت را مبنا می‌داند و سروده است: محال است سعدی که راه صفا، توان رفت جز بر پی مصطفی. آثاری چون دیوان ناصرخسرو، قابوس‌نامه، کلیله و دمنه، التّوسّل الی التّرسّل و ... همگی متأثر از آیات نورانی قرآن و با اخلاق و معرفت عجین هستند.

عابدی با اشاره به اینکه بزرگان شعر و ادب فارسی درون‌مایه اخلاق و فضیلت و جانمایه آیات قرآن را به دل شعر فارسی بردند و نظم و نثر را جان بخشیدند و اعتلا دادند، بیان کرد: امروز نسبت به ناشناخته ماندن فرهنگ و ادبیات ایران زمین در میان نوجوانان و جوانان نگرانی وجود دارد، بسیاری از آنان نمی‌دانند که حافظ حافظ قرآن و به‌قول بهاءالدین خرمشاهی، حافظه ملت ایران بود.

این مدرس دانشگاه با ابراز تأسف از غرق شدن نوجوانان و جوانان در فضای مجازی، تصریح کرد: این گم‌گشتگی باعث می‌شود که فرزندان از فضای فرهنگ و ادب و هنر و فضیلت دور باشند. وقتی ما بزرگانی همچون حافظ و مولوی و سعدی و دیگر بزرگان ادبی داریم، برای بهره‌مندی از هنر آنان فقط اکتفا به این یا آن مناسبت نکنیم بلکه با حافظ و سعدی ارتباط بگیریم و این ارتباط با بزرگان را در اطرافیان خود نیز گسترش دهیم.

عابدی تأکید کرد: شعر حافظ، شعر مولانا و دیگر مفاخر ادبی یا نثر فارسی را بسیاری از دانشجویان نمی‌توانند بخوانند که این یک ضایعه و جای بسی تأسف است و جای تأمل دارد. در صدا و سیما به یک نحو، در کلاس‌های درس به نحوی دیگر و در مجامع و محافل دیگر جا دارد کاری کنیم تا نسل گسیخته از فرهنگ و معارف دینی را به دامن قرآن و عترت(ع) باز گردانیم. 

رئیس دانشگاه معارف قرآن و عترت اصفهان در پایان گفت: مردم در زمان‌های گذشته با آیات قرآن سر سفره می‌نشستند، اطعام می‌کردند، از خانه خارج می‌شدند، خدا را شکر می‌گفتند، با یکدیگر ارتباط حسنه داشتند، امروز اما فاصله‌گیری با این فضای مذهبی و معنوی اتفاق افتاده است که امیدواریم خداوند متعال کرم و احسان خود را شامل حال بندگان بفرماید.