مداحان انتقال‌دهنده فرهنگ عاشورا هستند

حمیدرضا توسلی، رئيس كانون مداحان چهارمحال‌وبختياری در گفت‌وگو با ایکنا با تسلیت ایام عزاداری حضرت سیدالشهدا(ع) و یاران و خاندان ایشان و با اشاره به اینکه مکتب امام حسین(ع) به برکت تلاش‌های حضرت امام زین‌العابدین(ع) و خطبه‌خوانی حضرت زینب(س) جهانی شد، اظهار کرد: امام حسین(ع) رسالت الهی خود را مبنی بر فدا شدن خود و خانواده و یارانشان انجام دادند، از جان و مال و خانواده خود گذشتند و خون مطهرشان بر زمین ریخته شد تا اسلام ماندگار شود.

وی با ذکر اینکه دشمنان سیدالشهدا(ع) می‌خواستند تا اسلام ناب جاری و ساری نشود، ادامه داد: امروز نیز دشمنان به دنبال استقرار اسلام آمریکایی و انگلیسی هستند تا مسلمانان نسبت به یکدیگر بی‌تفاوت باشند و هر کسی به فکر منافع خودش باشد. امام حسین(ع) قیام کردند تا اساس این تحریفات را از ریشه بسوزانند و اسلام ناب محمدی را مستقر و ماندگار کنند.

روضه و مداحی؛ ابزارهای انتقال پیام عاشورا

توسلی با بیان اینکه مناجات‌ها و دعاهای امام سجاد(ع) و روضه‌ها، اشک‌ها و خطبه‌های زینب کبری(س) تکمیل‌کننده قیام حسینی(ع) بود، افزود: امروز در اقصی نقاط عالم هر اتفاقی رخ دهد ظرف چند لحظه به سراسر دنیا مخابره شده و همگان مطلع می‌شوند اما واقعه کربلا و نهضت سیدالشهدا(ع) به واسطه این بزرگواران جهانی و تاریخی شد و امروز نیز پس از قرن‌ها همچنان با شور خاصی در میان لایه‌های مختلف مردم گرامی داشته می‌شود.

این مداح اهل بیت(ع) تصریح کرد: روضه‌خوانی و مداحی یکی از ابزارهای ماندگاری عاشورا و جریان یافتن شور حسینی در طول قرن‌ها بوده است که در کنار برنامه مداحی، برنامه‌های سخنرانی نیز در هیئات مذهبی برای سوگواران ارائه می‌شود تا شور و شعور حسینی توأمان محقق شود. 

توسلی تأکید کرد: مداحی که با نوای ملکوتی و اشعار نغز و پرمحتوا در مجالس حسینی دم از سیدالشهدا(ع) می‌زند در واقع فرهنگ غنی عاشورا را که فرهنگ استکبارستیزی، ایثار، فداکاری و شهادت است در میان عزاداران حسینی اشاعه می‌دهد. اگر تأسی رزمندگان اسلام به نام و یاد مقدس حضرت سیدالشهدا(ع) در جبهه‌های دفاع مقدس نبود، این پیروزی‌ها، رشادت‌ها و دلاوری‌ها هم ثبت نمی شد و نام مقتدر ایران اسلامی اعتلا نمی‌یافت. 

فعالیت ۲ هزار مداح در چهارمحال و بختیاری 

توسلی با بیان اینکه قریب به ۲ هزار مداح ثبت‌نام شده در سامانه «طوبی» و ساماندهی شده در این استان فعالیت دارند، اظهار کرد: این مداحان در چند گروه شامل پیرغلامان، شاخصان، مداحان تازه‌کار از جمله نوگلان حسینی و بانوان توفیق نوکری آستان مقدس اهل بیت(ع) را دارند. بخشی از این جمعیت نیز در مجالس و محافل ترحیم به مداحی می‌پردازند.

وی با ذکر اینکه امسال نیز به رسم هر سال جلسات هماهنگی با مداحان برای فعالیت در مجالس سوگواری شهادت اباعبدالله(ع) قبل از محرم برگزار شد، ادامه داد: باتوجه به رسم دیرین برپایی روضه‌های خانگی و محله در سراسر استان در ایام محرم و صفر، جلسات توجیهی و هماهنگی با بانوان مداح نیز شکل گرفت.

توسلی مداح را یکی از ارکان هیئات مذهبی دانست که باید به‌همراه اطلاعات هر هیئت نام یک مداح محوری نیز به ثبت در سامانه برسد، افزود: به تازگی در کنار سامانه ملی طوبی، سامانه‌ای ویژه مداحان چهارمحال و بختیاری پیش‌بینی شده است که این افراد بتوانند معرفی‌نامه و مشخصات بیشتری از خود را ثبت و اعلام کنند که در چه حیطه‌هایی نظیر تلاوت قرآن، مولودی‌خوانی، روضه‌خوانی، مجالس ترحیم و ... می‌توانند فعالیت کنند. این سامانه به همه فعالان در مساجد، حسینیه‌ها، هیئات مذهبی، ادارات و ... کمک خواهد کرد مداح مورد نظر خود را جست‌وجو و برای برنامه خودشان دعوت کنند.

این مداح اهل بیت(ع) با تأکید بر اینکه امروز برنامه‌های هیئت‌های مذهبی برای سیدالشهدا(ع) حول چند محور اصلی شامل تلاوت و تفسیر قرآن، نماز، سخنرانی و مداحی قرار دارد، بیان کرد: خوشبختانه توفیقی حاصل شد که در دهه اول محرم، مداحان چهارمحال‌وبختياری با آمادگی کامل در محافل سوگواری حسینی حضور یافتند و برنامه‌های هیئات و مساجد و حسینیه‌ها به نفس گرم آنان با شور و شکوه برگزار شد. 

خودکفایی استان در حوزه مداحی 

توسلی در پاسخ به این پرسش که آیا نظارتی بر فعالیت مداحان به‌ویژه در دهه اول محرم صورت گرفت، توضیح داد: مردم و عزاداران حسینی بهترین ناظران هستند چرا که مداحان درواقع برای مردم کار می‌کنند، تلاوت قرآن یا نوحه‌خوانی و ذکر مصیبت دارند و لذا مردم که مستمع هستند یا از این برنامه‌ها اغنا می‌شوند و یا ممکن است نظرشان جلب نشود و انتقاداتی داشته باشند که در هر ۲ حالت، مردم به مسئولان و متولیان هیئت یا خود مداحان نظرات خودشان را انتقال می‌دهند. 

وی ادامه داد: قاطبه مداحان شاخص استان چارچوب‌ها و اصول مداحی را می‌شناسند و رعایت می‌کنند و لذا مشکل خاصی نداشتیم و اگر هم موردی باشد، مردم به ما گزارش می‌دهند. ضمن اینکه روحانی و سخنران هیئت هم در این برنامه‌ها حضور دارند و اگر مشکل خاصی در حوزه مداحی هیئت مشاهده کنند، انتقال می‌دهند. 

توسلی در خصوص دعوت مداحان از دیگر استان‌ها برای پوشش برنامه‌های هیئات مذهبی، تصریح کرد: در سه دهه قبل‌تر، مداحان تراز و شاخص کمتری در استان داشتیم و پاسخگوی نیاز هیئت‌ها نبود لذا برای تنوع‌بخشی به محافل سوگواری حسینی از مداحان دیگر استان‌ها دعوت می‌شد. امروز خوشبختانه چهارمحال و بختیاری مداحان شاخص فراوانی دارد که چه بسا برخی از این افراد به استان‌های دیگر نیز دعوت می‌شوند. لذا اکثر هیئت‌های استان از مداحان استانی که همگی شاخصند، بهره‌مند هستند.

رئیس کانون مداحان چهارمحال و بختیاری افزود: برای تنوع‌بخشی به محافل سوگواری حسینی دهه اول محرم در هیئات مذهبی تمهیدی اتخاذ و امکان جابجایی مداحان در شهرستان‌های مختلف فراهم شد که به‌نظرم این جابجایی‌ها مبارک است زیرا باعث دیده شدن و شناخته شدن مداحان در نقاط مختلف استان می‌شود. 

توسلی گفت: دعوت از مداحان دیگر استان‌ها مستلزم صرف هزینه‌های فراوان از سوی هیئت و رنج و خطرات ایاب و ذهاب برای مداح است و لذا به جای دعوت از مداحان غیر بومی شایسته است که استعدادها و نیروهای داخل استان میدان‌دار شوند و باید به جوانان خودمان میدان بدهیم تا بالنده شوند. 

وی در پایان اضافه کرد: البته رفت و آمد مداحان استان به دیگر استان‌ها و دعوت از مداحان شاخص کشوری به استان در طول سال برای ارتقای سطح مداحان و تقویت این شبکه یک ضرورت بوده که همواره در دستور کار قرار گرفته است.