شرط خشنودی امام صادق(ع) از شیعیان چیست

حجت‌الاسلام والمسلمین محمدابراهیم حجت‌پناه، مسئول کانون‌های خدمت رضوی در چهارمحال‌وبختیاری و حافظ کل قرآن کریم در گفت‌وگو با ایکنا با تسلیت سالروز شهادت امام ششم شیعیان حضرت امام صادق(ع) و در تشریح توصیه‌های وصیت‌‌گونه حضرت به زید شحام و شیعیان عالم در تمام زمان‌ها، اظهار کرد: زید شحام می‏‌گوید که ابوعبدالله(ع) به من فرمود: «به همه کسانی که به نظر تو، مطیع ما هستند و از ما حرف می‏‌شنوند، سلام برسان. من همه شما را به تقوای الهی و ورع دینی فرا می‏‌خوانم و اینکه برای خدا کوشش کنید، راستگو باشید، ادای امانت کنید و سجده‏‌های طولانی داشته باشید و برای یکدیگر همسایگان خوبی باشید که محمد(ص) با این تعالیم و آموزش‌ها آمده است».

وی ادامه داد: ظرفیت فرازمانی و فرامکانی و نورانیت و عمق اسلام عزیز ایجاب می‌کند که وقتی امام(ع) به فراخور امام و پیشوا بودن و تبلیغ‌گری و تبیین‌گری اسلام کلامی و توصیه‌ای برای اصحاب خود داشته‌اند درواقع نه خطاب به یک شخص که خطاب به پیروان دین و محبان ائمه معصومین(ع) در تمام زمان‌های تاریخی و در تمام جغرافیای عالم بوده است لذا امام صادق(ع) در طلیعه گفتار به ما پیروان و مؤمنان سلام می‌رسانند و توصیه‌هایی تا قیامت برای دوستان و دوستداران خود دارند.

حجت‌پناه با تأکید بر اینکه تقوا موتور محرک نسبت به انجام واجبات و ترمز مطمئن نسبت به مرتکب نشدن محرمات است، گفت: امام(ع) از ما می‌خواهند که برای کسب این ابزار قوی بندگی خدا یعنی تقوای الهی کوشش کنیم. اگر انسان برای تصمیمی که می‌گیرد تلاش نکند، به تعبیر امام رضا(ع) در حدیث «مَنْ سَأَلَ اللَّهَ التَّوْفِيقَ وَ لَمْ يَجْتَهِدْ فَقَدِ اسْتَهَزَأَ بِنَفْسِهِ»، خودش را مسخره کرده است.

توصیه‌های امام صادق(ع) در ساحت‌های فردی و اجتماعی

وی راستگو بودن را یکی دیگر از توصیه‌های امام صادق(ع) به پیروان خود برشمرد و توضیح داد: این امام بزرگوار که خودشان نیز نام صادق آل محمد(ع) دارند، بر راستگویی چه به زبان و چه در رفتار و عمل تأکید دارند و در حدیثی دیگر در این خصوص نیز دارند که هر کسی راستگو باشد، عملش پاکیزه می‌شود و رشد می‌کند.

این حافظ کل قرآن کریم با اشاره به آیه إِنَّ اللَّهَ يَأْمُرُكُمْ أَنْ تُؤَدُّوا الْأَمَانَاتِ إِلَىٰ أَهْلِهَا (نساء/۵۸)، بیان کرد: امام صادق(ع) در این حدیث در امتداد توصیه‌ها و تأکیدات خداوند در قرآن نسبت به امانتدار بودن، افراد را به این مهم دعوت می‌کنند؛ می‌طلبد که به این توصیه‌های ریز و درشت اجتماعی توجه داشته باشیم و همگان برق چشمان ما را در مواجهه با این دستورات جامع و کاربردی برای تمام ساحت‌های زندگی ببینند و بدانند که دوستان و دوستداران امام صادق(ع) تا چه اندازه زیست زیبا و الهی دارند و پرچم این مکتب را همواره برافراشته نگه می‌دارند.

حجت‌پناه نزدیکترین حالت تقرب‌جویی بنده به خداوند را سجده دانست و گفت: انسان در لحظه سجده به ظاهر رفیع‌ترین نقطه بدن را به خاک می‌رساند اما درواقع به باطن و ملکوت عالم تقرب می‌جوید و بلندترین پروازهای معنوی را تجربه می‌کند، لذا امام صادق(ع) در این حدیث شیعیان خود را به این حالت متواضعانه بندگی پروردگار دعوت می‌کنند و بر سجده‌های طولانی توصیه دارند.

وی توصیه به همسایه‌داری را در این حدیث امام(ع) مورد تأکید قرار داد و بیان کرد: زیستی که بر طبق این توصیه‌های فردی و اجتماعی و معنوی امام صادق(ع) باشد هم برای عمل‌کننده به توصیه‌ها و هم برای سایرینی که جلوه‌های بیرونی کار را مشاهده می‌کنند، زیبا و شیرین است. با این سطح تدین و این پروتکل‌ها می‌توان تا ابد سالم و با نشاط بر روی کره زمین با جمعیتی مالامال در صفا و امنیت زندگی کرد و سر سوزنی تلخی و سردی را احساس نکرد.

حجت‌پناه تصریح کرد: وقتی امام(ع) بر حفظ امانت و رعایت امانتداری تأکید می‌کنند، توصیه دارند که ودیعه‌هایی که چه از سوی شخص نیکوکار و چه بدکردار به شما سپرده شود، سالم پس دهید و لذا با این سطح ظرافت و دقت حساب شده توصیه به عمل حفظ امانت دارند و اگر انسان این سبک زندگی را پیش گیرد مُدلی از بهشت را در همین دنیا تجربه می‌کند، کافیست دست در دست امام صادق(ع) قرار دهیم و اسلامی که توسط پیامبر(ص) آورده و توسط صادق آل محمد به‌صورت کامل تبیین شد را در زندگی پیاده کنیم و با این سبک زندگیِ قابل دفاع و قابل ترویج در تمام عالم، ما زندگی بهشتی را در دنیا و آخرت برای خود رقم می‌زنیم.

این کارشناس مذهبی در استان احترام به خویشاوندان و نزدیکان را از دیگر توصیه‌های امام صادق(ع) در ادامه حدیث عنوان کرد و توضیح داد: افرادی که به ‌صورت سببی و نسبی در ارتباط با ما هستند، گویی اعضای پیکر ما هستند و همانطور که انسان همواره از چشم و گوش و اعضای بدنش مراقبت می‌کند باید چنین نگاه دغدغه‌مند محافظ‌گونه را به نزدیکان نیز داشته باشد. بلکه فراتر از آن، توجه داشته باشیم که بر طبق فراز قرآنی «إِنَّمَا الْمُؤْمِنُونَ إِخْوَةٌ» در آیه ۱۰ سوره مبارکه حجرات‌، مؤمنان پیوندی نزدیک‌ دارند و برادر یکدیگر دارند. امید است زمانی فرا برسد که تمام انسان‌های عالم ذیل یک خانواده قرار گیرند و تحت لوای اسلام، پیوند اخوت داشته باشند، نسبت به هم دلسوز باشند، مرگ و زندگی افراد برایشان مهم باشد، نسبت به هم دغدغه‌مند و پیگیر امور دنیوی و اخروی یکدیگر باشند.

حجت‌پناه با اشاره به اینکه امروز ما تحت لوای اسلام از شادی امت اسلامی خرسند و خوشحال و از ناخوشی آنان ناراحت می‌شویم، تصریح کرد: قوانین و سبک‌های مختلف زندگی که در طول تاریخ از سوی اندیشمندان با مبانی و مفاهیم مختلف و در شعاع‌ها و وسعت‌های کوچک و بزرگ ظهور کرد و حکمفرما شد پس از مدتی کوتاه یا حتی طولانی ماندگار نشدند و از میان رفتند اما سبک زندگی اهل‌بیت(ع) همچنان در میان جوامع بشری زنده است و جوامع ایمانی سرشار از نشاط و آرامش و همدلی هستند.

مؤلفه‌های سبک زندگی جعفری

وی با اشاره به ادامه این حدیث امام صادق(ع)، گفت: ایشان می‌فرمایند: «اگر یکی از شما چنین رفتار کند و در دین خویش ورع داشته باشد، راست بگوید، ادای امانت کند و با مردم خوش‌اخلاق باشد گفته می‌شود این شخص جعفری است و من خوشحال می‌شوم و از این وضع دلشاد می‌گردم و گفته می‌شود که اینگونه است ادب و تربیت جعفر(ع)»، امام(ع) با این جملات نشان می‌دهند که تا چه اندازه به بُعد رسانه‌ای و تبلیغاتی و بازخورد اجتماعی دقت دارند و لذا مفتخر به تابعیت جعفری داشتن ما اقتضا می‌کند به‌گونه‌ای زیست کنیم که عامل باشیم و از توصیه‌ها غفلت نکنیم تا امام جعفر(ع) نیز به ما افتخار کنند.

حجت‌پناه تأکید کرد: جعفری بودن ما حکم می‌کند که نه تنها در ساحت فردی بلکه در ابعاد اجتماعی سبک زندگی نیز شنوا و عامل به آموزه‌های جعفری و اهل‌بیتی باشیم و از بازار گرفته تا حوزه و دانشگاه، مراکز علمی، فضای فرهنگی، جبهه جنگ و دفاع، جهاد، سیاستگذاری‌ها، تعامل و مذاکره با دیگر کشورها و تمدن‌ها و دیگر حوزه‌های جامعه جعفری باید الگو برای تمام جوامع و انسان‌های عالم باشد.

وی با تأکید بر اینکه این پروتکل‌ها نه تنها ناظر به دنیای حقیقی بلکه شامل زیست ما در فضای مجازی نیز هست، گفت: قضاوت تنها این نیست که بر مسندی بنشینیم و قضاوت و پیش‌داوری کرده و حکمی با صادر کنیم بلکه گاه انتشار یا بازارسال یک پیام در شبکه‌های اجتماعی می‌تواند مصداق قضاوت باشد. گاه بدون در نظر گرفتن قبل و بعد کلام یا شرایط و موقعیت فرد، دچار قضاوت نابجا می‌شویم.

حجت‌پناه بیان کرد: انسانی که تحت تربیت امام علی(ع) و امام صادق(ع) رشد می‌کند، نه‌تنها خوب و وارسته بلکه بهترین و وارسته‌ترین، راستگوترین، امانتدارترین و عادل‌ترین است. این خاندان بهترین هستند و بر طبق قانون سنخیت، تنها بهترین با بهترین امکان ارتباط و منسوبیت دارد لذا اگر ادعای دوستی با امام صادق(ع) داریم و خود را شیعه جعفری آن حضرت و منسوب به یاران راستین ایشان می‌دانیم باید در تک‌تک ساحت‌های فردی و اجتماعی توصیه شده دین جزو بهترین‌ها باشیم.

مسئول کانون‌های خدمت رضوی در استان تأکید کرد: ما نیز سلام امام صادق(ع) را پاسخ می‌دهیم و بهترین سلام‌ها و درودها را تقدیم شهید این روز می‌کنیم که خانه ایشان در این روز به آتش کشیده شد و روضه مادر را برای حضرت به یاد آورد. امروز یاد خانه نورانی و پر از عشق امیرالمؤمنین(ع) و حضرت زهرا(س) برایمان تداعی می‌شود، خانه‌ای که در مصیبت پیامبر(ص) بود و دشمنان اهل‌بیت(ع) به جای دسته‌های گل، هیزم‌های شعله‌ور را بر درب آن منزل آسمانی قرار دادند و به جای تسلی دادن به آن بانوی داغدار منزلش را به آتش کشیدند، آنان به جای زدودن گرد و غبار یتیمی از چهره زهرا(س) صورت نازنین مادر را با سیلی آشنا کردند.

حجت‌پناه با اشاره به تقارن سالروز شهادت جانگداز امام صادق(ع) و روز جمعه که متعلق به مهدی موعود(عج) است، ادامه داد: حدیثی از حضرت حُسن ختام این گفتار است که فرموند: «لَوْ أَدْرَکْتُهُ لَخَدَمْتُهُ أَیامَ حَیاتِی» یعنی اگر دوران فرزندم مهدی امام قائم(عج) را درک می‌کردم، همه‌ زندگی‌ام را در خدمت به او می‌گذراندم. امام صادق(ع) با سیره گفتاری و رفتاری و توصیه‌ها و روایاتی که برای ما به یادگار گذاشته‌اند درواقع مترصد تربیت امت برای فرزندشان مهدی(عج) هستند که زمینه‌ساز ظهور باشند و در عصر ظهور و زمان تحقق مأموریت جهانی حضرت برای برپایی حکومت قسط و عدل، در زمره خادمان و مهدی‌یاران قرار گیرند.