نقش راهپیمایی‌های مردمی در پیروزی و تداوم انقلاب اسلامی

یکی از مؤلفه‌های مهم فرهنگ اسلامی ایرانیان درهم تنیدگی همه جانبه‌اش با نظامات آیینی شیعی است. این زیرساخت آیینی همچنین از زمینه‌های اجتماعی و فرهنگی اصلی تحقق انقلاب اسلامی در ایران به‌شمار می‌آید، چنانکه مناسک خیابانی عاشورایی و پیاده‌روی اربعین که مهم‌ترین و چشمگیرترین آیین فرهنگی کشور است در جریان تحولات معاصر ایران به بازتولید پدیده راهپیمایی‌های انقلابی انجامید و ادامه راهپیمایی‌ها نیز به سقوط حکومت پهلوی و تشکیل حکومت اسلامی منجر شد. راهپیمایی به همان اندازه که علت اجتماعی ایجاد انقلاب اسلامی در ایران بود از علل اصلی بقای انقلاب اسلامی ایران و حفظ و حراست از ارزش‌های انقلاب و نظام درطول سال‌های بعد از پیروزی نیز محسوب می‌شود. این آیین که سالیانه در سطح ملی و بین‌المللی برگزار می‌شود، یکی از پدیده‌های اجتماعی مهم و چشمگیر ایران و جهان است.

ایکنا چهارمحال‌وبختیاری همزمان با یوم‌الله ۲۲ بهمن در گفت‌وگویی با رئیس شورای هماهنگی تبلیغات اسلامی استان و یکی از مبارزان انقلابی شهرکرد اهمیت و کارکرد راهپیمایی‌های مردمی قبل و بعد از پیروزی انقلاب اسلامی را بررسی کرده است.

موسی انصاری، رئیس شورای هماهنگی تبلیغات اسلامی چهارمحال‌وبختیاری در گفت‌وگو با ایکنا از چهارمحال‌وبختیاری با اشاره به اینکه راهپیمایی مردم در راستای دو پیام حمایت یا اعتراض برگزار می‌شود، اظهار کرد: در دوران پیش از انقلاب، انتقاد به حاکمیت موجود و دفاع از ارزش‌هایی که هنوز نهادینه نشده بودند در تظاهرات مردم دنبال می‌شد، در زمان طاغوت فشار مشکلات و خفقان ایجاد شده از سوی رژیم و نیز پایمال شدن ارزش‌های اعتقادی باعث شد که مردم از بدو ورود امام خمینی(ره) به عرصه مبارزه از سال ۱۳۴۲، پیام ایشان را بشنوند و ایشان را همراهی کنند.

وی ادامه داد: با نزدیک شدن به سال ۵۷، اعتراضات مردمی تحت راهبری امام راحل(ره) شدت و قوت بیشتری گرفت و این اعتراضات به‌صورت حزبی، صنفی و جریانی در قالب راهپیمایی و تظاهرات خیابانی موجبات پیروزی انقلاب اسلامی را فراهم کرد. اتحاد همگانی بر محور امام خمینی(ره) و برخی اتفاقات نظیر شهادت سیدمصطفی خمینی فرزند امام(ره)، نقطه عطف راهپیمایی‌های گسترده و خودجوش مردمی در تبریز و قم و تظاهرات در سراسر ایران تا پیروزی انقلاب شدند. استقرار حکومت اسلامی با پشتوانه کامل مردمی آرزو و هدف تمامی انبیا و امامان و بزرگان دین بوده است همچنان که شهید نواب صفوی در سال‌ ۱۳۳۹ آرزو می‌کند که جاروکش خیابان‌های مملکت اسلامی باشد.

راهپیمایی؛ رسانه اعلام مطالبات مردم

انصاری با بیان اینکه در دوران پیش از انقلاب رسانه‌ها و رادیو و تلویزیون به‌ قدر امروز گسترده نبود، افزود: اعتراضات به شرایط موجود و مطالبات مردمی به‌وسیله حضور میدانی مردم در کف خیابان و شکل دادن راهپیمایی‌ها در واقع یک رسانه بود که خواسته‌های کف جامعه را اعلام عمومی می‌کرد.

رئیس شورای هماهنگی تبلیغات اسلامی استان بیان کرد: در دوران بعد از انقلاب این راهپیمایی‌ها با اهدافی متفاوت از قبل و با هدف حمایت و دفاع از انقلاب و آرمان‌های امام(ره) و رهبر معظم انقلاب در مقاطع و برهه‌های گوناگون و در مناسبت‌ها و ایام‌الله نظیر ۱۳ آبان، ۲۲ بهمن، ۹ دی و نیز حوادث خاص نظیر تشییع پیکر شهدا و بزرگان و... از بدو پیروزی انقلاب اسلامی تاکنون با شکوه و عظمت برگزار شده است که هر راهپیمایی پیام‌های خاصی را برای داخل و خارج از کشور دارد.

انصاری با اشاره به اینکه راهپیمایی ۲۲ بهمن هر ساله با همت خود مردم با شکوه ویژه‌ای برگزار می‌شود، گفت: سال گذشته به دلیل شرایط کرونایی نتوانستیم حضور فیزیکی و میدانی در خیابان داشته باشیم اما بزرگداشت یوم‌الله ۲۲ بهمن تعطیل نشد چراکه مناسبت‌ها و ایام‌الله تعطیلی‌ناپذیرند، لذا خانواده‌ها با شیوه‌های ابتکاری و برگزاری راهپیمایی خودرویی و موتوری این روز را گرامی داشتند که امسال نیز همین رویه پیگیری می‌شود و امروز شاهد حضور حداکثری مردم با خودرو و موتور در خیابان‌ها و معابر شهرها و روستاها خواهیم بود.

رئیس شورای هماهنگی تبلیغات اسلامی استان گفت: مردم با وجود مشکلات فراوان اقتصادی و معیشتی هر جا احساس نیاز کنند پای کار می‌آیند و حمایت و پشتیبانی خود را از انقلاب و نظام اسلامی اعلام می‌کنند، همچنین آماج حملات دشمن با ایجاد فضای مسموم و تاریک در فضای مجازی و سیل شبهات و تخریب‌ها و تحریف‌ها علیه انقلاب، باورها و اعتقادات خود را فراموش نخواهند کرد و دست از حمایت و پشتیبانی انقلاب بر نمی‌دارند.

مرتضی سجادی، از مبارزان انقلابی شهرکرد، راوی و پیشکسوت انقلاب اسلامی نیز در گفت‌وگو با ایکنا از چهارمحال‌وبختیاری با اشاره به اینکه راهپیمایی به‌ معنی پشتیبانی مردم از یک حرکت یا موضوع در جامعه است، اظهار کرد: در دوران پیش از انقلاب، مردم بر موضوع نابودی نظام شاهنشاهی اتفاق نظر داشتند و برای حمایت از پرچمدار حرکت، امام خمینی(ره)، تظاهرات می‌کردند. به مدد راهپیمایی‌های مردم ایران با امیدواری و انگیزه بیشتر که حاصل یکدلی و یکپارچگی بود، قوت می‌گرفتند و بر ادامه مسیر مبارزه مصمم می‌شدند، ضمن اینکه جلوه‌های وحدت مردمی علیه رژیم پهلوی طبعاً سبب حقارت و ضعف بیش از پیش این رژیم می‌شد.

وی پشتیبانی مردمی را مهم‌ترین سرمایه انقلاب و نظام اسلامی دانست و افزود: حضور و پشتیبانی مردم بیش از هر چیز در قالب راهپیمایی ظهور و بروز می‌یابد که این پشتیبانی مردمی چه پیش از پیروزی انقلاب اسلامی و با هدف سرنگونی رژیم پهلوی و استقرار انقلاب و چه بعد از انقلاب با هدف استحکام‌بخشی و اعلام حمایت از نظام اسلامی در مناسبت‌های گوناگون و به‌ویژه در راهپیمایی ۲۲ بهمن‌ماه جلوه‌های زیبا و ماندگاری خلق کرده است.

سجادی با تصریح اینکه برنامه‌ریزی و طراحی راهپیمایی‌ها و تظاهرات قبل از انقلاب در شهرکرد از حیث مکان در چهار نقطه اصلی انجام می‌شد، گفت: میدان امامزادگان دو معصوم، مسجد امامزاده، حوزه علمیه و مسجد جامع نقطه‌های طراحی حرکت‌های مردمی در تظاهرات بودند که در بحبوحه انقلاب دیگر مساجد شهرکرد از جمله مسجد حضرت ابوالفضل(ع)، مسجد نو و مسجد صاحب‌الزمان(عج) نیز به این حرکت پیوستند و نقش اساسی در این راستا یافتند. شهید رحمان استکی، نماینده مردم شهرکرد در اولین دوره مجلس و از شهدای حادثه تروریستی حزب جمهوری اسلامی و برخی روحانیون شهر این حرکت‌ها و تظاهرات را سازماندهی می‌کردند.

یک خاطره و درس‌های آن

این پیشکسوت انقلاب اسلامی با اشاره به اینکه نقطه آغاز تظاهرات مردم معمولاً از چهارراه امامزاده بود، ادامه داد: براساس هدفی که مردم در راهپیمایی دنبال می‌کردند مسیر حرکت مشخص می‌شد، که مجموعه این حرکت‌ها و جوشش‌های مردمی در شهرکرد، استان و جای‌جای کشور باعث تزلزل پایه‌های حکومت شاهنشاهی و تقویت جایگاه امام خمینی(ره) در میان مردم شد، این راهپیمایی‌ها در سراسر کشور زمینه‌ساز بازگشت امام(ره) به کشور و در نهایت پیروزی انقلاب اسلامی شد.

این مبارز انقلابی با نقل خاطره‌ای از ایام مبارزات پیش از انقلاب، بیان کرد: بنده در آن دوران ۱۸ سال داشتم، در دی‌ماه ۵۷ شهید رحمان استکی، بنده و یکی از دوستان را مأمور کرد که عازم بروجن بشویم و اعلامیه‌های امام خمینی(ره) را از منزل یکی از مبارزان این شهر تحویل بگیریم و تا قبل از ساعت ۷ صبح فردا به وی تحویل دهیم، در میانه‌های راه به‌دلیل سرما و یخبندان و خاکی بودن مسیر قادر به ادامه مسیر نشدیم و خودرو خاموش شد که پس از دو ساعت معطلی با کمک یک راننده توانستیم خودرو را روشن کنیم. چون ادامه دادن این مسیر دشوار بود حوالی نیمه‌ شب به شهرکرد بازگشتیم و به منزل شهید استکی رفتیم و موضوع را اطلاع دادیم، وی مجدداَ تأکید کرد که اعلامیه‌ها تا قبل از ساعت ۷ صبح باید به دستش برسد و در را بست. ما نیز ناچار شدیم با خودروی جیپ یکی از دوستان به بروجن برویم و اعلامیه‌ها را تحویل بگیریم، ساعت ۶:۴۵ بود که به شهرکرد رسیدیم و اعلامیه‌ها را تحویل دادیم، به ما اطلاع دادند که رأس ساعت ۷ تمامی مسیرهای ورودی شهرکرد توسط نیروهای ایست و بازرسی اعزامی از اصفهان کنترل می‌شدند و لذا متوجه اصرار و تأکید شهید استکی شدیم.

سجادی تصریح کرد: رفتار شهید استکی و بستن در به روی ما و اصرار به انجام کار به ما آموخت که در این مسیر خود را باور کنیم، وابستگی به کمک دیگران نداشته باشیم و ثابت‌قدم و استوار باشیم تا بدون تکیه به دیگران مأموریت و وظایف محول شده را انجام دهیم. نکته دیگر اینکه شهید استکی به مدد نیروهای متدین ارتش از ساعت ایجاد ایستگاه‌های ایست و کنترل مطلع شده بود و به همین دلیل اصرار داشت که تا پیش از ساعت هفت اعلامیه‌ها را به شهرکرد برسانیم، ارتباط و تعامل مبارزان با بدنه نیروهای متدین ارتش نیز نکته قابل توجه این ماجراست.

وی با اشاره به فرمان جهاد تبیین از سوی مقام معظم رهبری، بیان کرد: ایشان به تمامی افراد صاحب سخن و اندیشه که امکاناتی در اختیار دارند مأموریت دادند که در راستای تبیین و روشنگری حقایق قبل و بعد از انقلاب تلاش کنند، امروز که به‌دلیل شرایط کرونایی محدودیت‌هایی در انجام برنامه‌ها و راهپیمایی ۲۲ بهمن وجود دارد، چه خوب است که هر فردی با توجه به توانمندی خود در راستای تبیین گامی بردارد. اصحاب رسانه و قلم در این خصوص وظیفه‌ای به مراتب سنگین‌تر و مؤثرتر دارند که ابعاد مختلف انقلاب را واکاوی و برای مخاطبان بازگو کنند، گفت‌وگو با مبارزان انقلابی بخشی از این کار است.

سجادی گفت: تمام افراد در این راستا مسئولند و حقایق باید گوش به گوش همگان برسد، فضای مجازی نیز فرصت و ظرفیت بسیار خوبی است که مهم‌ترین عرصه جهاد تبیین به‌شمار می‌رود.