زینب(س)؛ پرستار سرنوشت‌ساز نهضت اباعبدالله(ع)

الهام شریفی، مدرس حوزه و دانشگاه در چهارمحال‌وبختیاری در گفت‌وگو با ایکنا در تشریح برخی ویژگی‌ها و ابعاد شخصیتی حضرت زینب(س) بزرگ‌پرستار تاریخ بشر و با تبریک این روز به پرستاران، اظهار کرد: شخصیت حضرت زینب(س) از چنان عمق باطنی بالایی برخوردار و بطن در بطن است که ادراک کامل عظمت این شخصیت برای ما امری دشوار است؛ اما هر انسانی به‌قدر تشنگی و ظرفیت و به‌میزان معرفت خود می‌تواند از این بحر با عظمت دنیای اسلام بهره‌مند شود.

وی با تأکید بر اینکه حضرت اباعبدالله(ع) بیشترین تابش و تأثیر را بر حضرت زینب(س) دارد، ادامه داد: این بانو از کودکی در دامان آن حضرت پرورش می‌یابد و برای روز حساس و سرنوشت‌ساز عاشورا تربیت می‌شود؛ وابستگی روحی میان حضرت اباعبدالله(ع) و حضرت زینب(س) بی‌حکمت نیست و این دو روح از کودکی برای این نقطه عطف تاریخی به‌هم پیوند می‌خورند. امام حسین(ع) چندین ماه قبل از قیام عاشورا حرکت خود را آغاز می‌کنند و در این مدت به تقویت اعتقادات توحیدی یاران و همراهان می‌پردازند تا در روز عاشورا جلوه‌گری کنند و توحید آنان در کارزار عمل تبلور یابد.

حضرت زینب(س)؛ شاگرد اول مکتب اباعبدالله(ع)

شریفی حضرت زینب(س) را شاگرد اول مکتب اباعبدالله(ع) دانست و بیان کرد: ظرفیت ادراک و پذیرش در حضرت آنچنان بالاست که با اشاره‌ای مطلب را درک می‌کند و نیازی به توضیح و توجیه و استدلال ندارد بلکه کاملاً گوش به فرمان امام(ع) و چشمش به دهان امام زمانش است؛ کسی جز زینب(س) ظرفیت درک زیبایی عرفان کربلا را ندارد و اگر این بانو نبود، قطعاً معارف کربلا در کربلا باقی می‌ماند و برای دیگران نیز قابل ادراک نمی‌شد.

این مدرس حوزه و دانشگاه در استان با اشاره مقام شخصیتی و توحیدی حضرت زینب(س)، گفت: این مقام آنچنان والاست و از حیث معرفتی و عرفانی از چنان جایگاهی برخوردار است که امام معصوم(ع) از او می‌خواهد که در نماز شب‌هایش دعایش کند.

شریفی مدیریت قوی حضرت زینب(س) را یکی از ابعادی دانست که هم در میان پرستاران و هم در فرهنگ عمومی جامعه باید مورد توجه قرار گیرد و افزود: این بانو با تمام عواطف و احساسات زنانه یک مدیر قوی بود و عقلانیت را بر احساسِ صِرف غلبه می‌داد و جمع میان عقلانیت و احساس ایجاد می‌کرد؛ آن حضرت در اوج بحران و آشفتگی و به‌هم‌ریختگی کودکان و زنان در فاجعه عظیم عاشورا بر نفس و احساسات خود تسلط داشت و امور را خوب و دقیق و برازنده مدیریت می‌کرد.

وی به راز و نیاز زینب(س) در گودال قتلگاه با پروردگار و در کنار پیکر غرق در خون برادر، ادامه داد: آن حضرت پس از آنکه با تسلط خوب امور را مدیریت کرد، با عرفان و معرفت و پس از تسلی دادن و آرام کردن زنان و کودکان در خیمه‌ها، نیمه‌های شب بر گودال قتلگاه حاضر شد و با علم و معرفت توحیدی والا به‌جای شکوه و گلایه، پیکر پاره پاره برادر را بالا می‌آورد و می‌گوید: خدایا این قربانی را از ما پذیرا باش.

شریفی با ذکر اینکه صبر و استقامت یکی دیگر از ویژگی‌های شخصیتی حضرت زینب(س) است، ادامه داد: حلم یکی از خروجی‌های علم است و امام علی(ع) در نهج‌البلاغه همواره علم را با حلم همراه می‌کنند و این ویژگی را به متقین نسبت می‌دهند که در عین عالم بودن حلیمند. این بانوی بزرگوار نیز در اوج علم و دانایی، حلیم و صبور است. امام سجاد(ع) در جایی علم حضرت زینب(س) را تایید می‌کنند و می‌فرمایند: الحمدلله تو دانشمند و عالمه‌ای بدون معلم و بانوی خردمندی بدون استاد هستی. این سخن علم لدنی حضرت زینب(س) را توسط امام معصوم(ع) تایید می‌کند؛ این بانوی بزرگوار مصداق علماء حلماء است و این حلم به‌قدری زیاد است که شهید مطهری در کتاب حماسه حسینی آورده است: آن کسی که بیش از همه درس تحمل و بردباری را آموخت و بیش از همه این پرتو حسینی بر روحش تایید خواهر بزرگوار امام حسین(ع) بود. در ناسخ‌التواریخ نیز در توصیف صبر حضرت زینب(س) آمده است: محققاً از آغاز خلقت تا کنون هیچ زنی از زنان و خاندان انبیاء با این حلم و بردباری پدید نیامده است.

مدرس حوزه و دانشگاه سخنوری و خطابه و قدرت اقناع جمعی را یکی دیگر از ویژگی‌های حضرت زینب(س) عنوان کرد و توضیح داد: آن حضرت در برهه زمانی سرنوشت‌ساز با قدرت سخنوری و فصاحت و بلاغت توانایی اقناع عمومی را داشت و شهید مطهری در این خصوص می‌گوید: خطابه‌ای که حضرت زینب(س) در مجلس یزید خواند از خطابه‌های بی‌نظیر تاریخ است.

شریفی بیان کرد: بزرگواری یکی دیگر از ویژگی‌های شخصیتی حضرت زینب(س) است که در روز عاشورا با آوردن هر شهید به خیمه‌ها، اباعبدالله(ع) را تسلی می‌دهد و زمانی که دو پسر خودش شهید می‌شوند از خیمه بیرون نمی‌آید مبادا که برادر و امام(ع) خجالت‌زده شود؛ عصمت حضرت نیز از شئونات باطنیه و مقامات معنوی اوست و لقب نائبة‌الزهرا به این بانو داده شده است، چرا که نیابت در عصمت حضرت زهرا(س) دارد. این اثیر در کتاب خود می‌نویسد: زینب(س) در فصاحت و بلاغت و زهد و عبادت و فضیلت و شجاعت و فصاحت شبیه‌ترین مردم به پدر خود، علی(ع) و مادر خود، فاطمه زهرا(س) است.

زینب(س)؛ بزرگ‌پرستار تاریخ

این مدرس حوزه و دانشگاه در استان در توضیح فلسفه نامگذاری روز میلاد حضرت زینب(س) با نام پرستار، گفت: این امر در وهله نخست برای تجلیل از مقام و شخصیت آن بانوی بزرگوار و دوم با هدف تقویت روحیه زینب‌گونه در میان پرستاران و تقدیر از نقش پرارزش این قشر در جامعه است؛ زینب(س) را از دو جنبه می‌توان به‌عنوان بزرگ‌پرستار تاریخ قلمداد کرد، نخست آنکه آن بانوی بزرگوار پرستار امام زمان خود بود و در لحظات حیاتی و سرنوشت‌ساز پس از واقعه عاشورا و در بطن سختی‌ها و ناملایمات از امام بعدی مراقبت می‌کنند و با تعهد و صبر و استقامت از وظیفه خود غفلت نمی‌کند و زیر بار مشکلات خسته نمی‌شود.

شریفی تصریح کرد: جنبه دیگر شخصیت این بزرگ‌‌پرستار تاریخ، پرستاری سرنوشت‌ساز از نهضت حضرت اباعبدالله(ع) است لذا حیف است که مقام پرستاری حضرت را فقط به پرستاری از بیماران و زنان و کودکان آشفته واقعه کربلا محدود کنیم. زینب(س) پرستار یک نهضت و انقلاب است که نقطه عطف تاریخ می‌شود و اگر این پرستاری نبود خون حضرت اباعبدالله(ع) پایمال می‌شد و چه بسا دشوار بود که اهداف نهضت امام(ع) به مردم اعلام شود بلکه اهداف شوم یزیدیان به نتیجه می‌رسید. پرستاری زینب(س) از این نهضت مقدس آغازگر حرکت‌های اجتماعی و اسلامی شد که همچنان تداوم دارد و لذا مدیون این بانوی بزرگ هستیم.

این مدرس حوزه و دانشگاه با بیان اینکه در طول تاریخ پرستارانی را از زنان مکرمه اسلامی داریم، افزود: از جمله ام‌سلمه، ربیع، ام‌سنان، حضرت زهرا(س) و حضرت زینب(س) که در کمال اخلاص و نجابت بیمارداری کردند و حضرت زینب(س) اعتبار و ارزش پرستاری را به اوج می‌رساند و معنای تازه‌ای به آن می‌بخشد که افتخاری برای پرستاران است و روز میلاد این بانوی بزرگ با عنوان روز پرستار نامیده شده است. زینب(س) افتخار پرستاری ۵ امام را داشت که پدر بزرگوارشان حضرت علی(ع) وقتی ضربت خوردند و سپس امام حسن(ع) وقتی مسموم شدند، امام حسین(ع) در لحظات سخت تنهایی و غربت در کربلا، امام سجاد(ع) در لحظات سخت بیماری و تب و امام باقر(ع) که کودکی همراه با وحشت و هراس در واقعه کربلا را پشت سر گذاشتند، همراهی و مراقبت حضرت زینب(س) را با خود داشتند.

شریفی به نقش پرستار در ایجاد آرامش روحی در بیماران اشاره کرد و گفت: امام خمینی(ره) در این خصوص فرموده‌اند: «یک مریضی که از خانه‌اش آمده است در بیمارستان، این مریض خودش را مثل اینکه یک غریب می‌داند. اگر این پرستارها با او با ملایمت، با رفتار انسانی، با محبت، مثل برادر و خواهر با او رفتار کنند، این حس غربت از او منفصل می‌شود و آرامش برایش حاصل می‌شود، و این آرامش روحی در بهبودی او کمک می‌کند؛ کمک طبیب است، کمک پرستار است». مقام معظم رهبری نیز پرستاری را رکن اساسی سلامت جامعه می‌دانند و می‌فرمایند: «برای حفظ سلامتی در جامعه، اهمیت پرستاری در طراز اول قرار دارد؛ یعنی اگر بهترین پزشکان و جراحان کار خودشان را با بیمار به بهترین وجه انجام دهند، اما از آن بیمار پرستاری نشود، به طور غالب، کار آن پزشک یا جراحِ عالیقدر بی‌فایده خواهد بود. نقش پرستاری و بیمارداری در حفظ سلامت و بازگشت سلامت بیمار، نقش درجه اول است؛ معادل است با نقش یک پزشک ماهر. بسیاری از این نکته غفلت دارند».

مدرس حوزه و دانشگاه گفت: لفظ پرستار و سپیدپوشی این قشر به‌صورت ناخودآگاه القاکننده آرامش و اطمینان و دلگرمی به بیماران است؛ پرستاران به‌ویژه در روز پرستار باید به شاخصه‌های مقام حضرت زینب(س) توجه ویژه‌ای داشته باشند و نقش و وظیفه خود را در حیطه پرستاری و با الهام از ابعاد شخصیتی آن بانوی بزرگوار بهتر بشناسند.

شریفی با تأکید بر اینکه تمامی ویژگی‌های حضرت زینب(س) برای پرستاران کاربردی و راهگشاست، تصریح کرد: صبر و شکیبایی، طمأنينه و آرامش بخشی به بیمار از جمله این ویژگی‌هاست؛ به‌هم ریختگی پرستار قطعاً تشویش و به‌هم ریختگی بیمار را به‌دنبال دارد و پرستار باید بتواند مانند حضرت زینب(س) از قدرت مدیریت بحران برخوردار باشد و شرایط سخت بیمار را خوب مدیریت کند. استقامت در ناملایمات و روحیه‌بخشی از دیگر ملزومات پرستاری است که پرستاران در ایام کرونایی به‌خوبی توانستند در شرایط سخت و طولانی این بیماری استقامت بورزند و نقش مهمی را در کنترل این بلیه و بیماری داشتند.

این مدرس حوزه و دانشگاه در استان گفت: یک پرستار به علت شرایط سخت کاری نیاز به نیرو گرفتن از منبع الهی دارد لذا چه خوب است که پرستاران با تأسی به حضرت زینب(س) نیمه‌های شب مناجاتی با خداوند داشته باشند و تجدید نیرو کنند. پرستاران با توجه به شرایط کاری، توفیق شب‌ زنده‌داری را دارند و بی‌شک مسؤلیت مقدس پرستاری با ارتباط و خلوت نيمه‌شب با خداوند زیباتر می‌شود و می‌توانند روح و روحیه خود را از طریق این ارتباط معنوی قوی‌تر کنند و در روحیه‌بخشی به بیماران موفق‌تر باشند.