مداح؛ پیام‌رسان آموزه‌های قرآنی و روایی / هیئات برپادارنده قرآن باشند
روح‌الله امیریان، مداح و قاری قرآن با ذکر اینکه مداحی علاوه بر عرصه تبلور شور، مقوله‌ای آگاهی‌بخش و آموزنده است، افزود: مداح بر آگاهی دینی و قرآنی افراد می‌افزاید و مروج و مبلغ دین و قرآن بوده که پیام آموزه‌های قرآنی و روایی این دو میراث ارزشمند را به گوش انسان‌ها می‌رساند.
روح‌الله امیریان، مداح اهل‌بیت(ع) در چهارمحال‌وبختیاری در گفت‌وگو با ایکنا با اشاره به اینکه مداحی یکی از کلیدواژه‌های محافل عزاداری سید و سالار شهیدان(ع) است، اظهار کرد: ریشه مداحی را باید در خود واقعه کربلا جُست و نخستین مداح را زینب کبری(س) باید دانست که سوگواره و نوحه‌های جانگداز این بانو در صحرای کربلا و بهره‌گیری از شاهراه اشک و مصیبت‌خوانی برای ابلاغ رنج و غم اهل‌بیت(ع) و پیام عاشورا، در تاریخ ماندگار است بنابراین این میراث از زمان واقعه عاشورا به دست شیعیان و دوستداران اهل‌بیت(ع) رسیده است.
وی نقش روضه و مداحی را در پاسداشت فرهنگ عاشورا منحصربفرد خواند و ادامه داد: این نقش بسیار تأثیرگذار بوده و قابل چشم‌پوشی نیست؛ البته در کنار مداحی، از نقش سخنرانی و تبیین‌گری نیز نباید غافل شد چرا که این مقوله نیز از همان شبکه دریافت شده و نقش روشنگرانه خطبه‌های کوبنده حضرت زینب(س) و امام سجاد(ع) پس از واقعه عاشورا بر همگان آشکار است. درواقع، این خطبه‌ها با اشک و ناله‌ها همراه می‌شد که همزمان هم آگاهی‌بخش بود و هم عواطف را جریحه‌دار می‌کرد.
امیریان با ذکر اینکه مداحی امروزه یکی از محورهای فعالیت فرهنگی و دینی شیعه است، تصریح کرد: مداحی به‌ویژه در میان جوانان علاقه‌مند سبب جذب آنان به سمت فعالیت‌های دینی می‌شود و آنان را مانند لشگری برای اسلام تربیت می‌کند؛ فنون این امر همواره در حال تغییر شکل است و در جهت عامه‌پسند شدن پیش می‌رود. ناگفته نماند که در این راستا افراط‌ها و تفریط‌هایی نیز اتفاق می‌افتد و افرادی هستند که ساختار را عامدانه یا سهواً دچار تحریف می‌کنند.
مسئول هیئت امام حسن مجتبی(ع) فارسان علاقه جوانان به مداحی و نوحه‌خوانی در هیئات و محافل عزاداری را بسیار مشهود خواند و توضیح داد: جوانان همواره برای ورود به عرصه مداحی و روضه و مشارکت در دوره‌های آموزشی این مباحث ابراز علاقه‌مندی و استقبال می‌کنند و جوانان مستعد و متعهدی در این عرصه در حال فعالیت هستند که در آینده می‌توانند میراث‌داران ذاکرین اهل‌بیت(ع) باشند. بنابراین مداحی یکی از پایه‌های لاینفک و غیرقابل حذف ساختار و فعالیت‌های هیئات مذهبی است.
مرور ویژگی‌های مهم مداح
امیریان با ذکر اینکه مداحی علاوه بر عرصه تبلور شور، مقوله‌ای آگاهی‌بخش و آموزنده است، افزود: مداحی به مدد اشعار، روضه‌ها، روایات و احادیث و مستندات تاریخی که به مخاطب ارائه می‌دهد، بر آگاهی دینی و قرآنی افراد می‌افزاید و مروج و مبلغ دین و قرآن است، بنابراین مداح یک پیام‌رسان هم هست که پیام آموزه‌های قرآنی و روایی این دو میراث ارزشمند را به گوش انسان‌ها می‌رساند.
وی بیان کرد: مداح برای انتقال پیام و آگاهی‌بخشی، باید اهل مطالعه و یک محقق باشد، همچنین برای برقراری ارتباط مطلوب با مخاطب باید یک جامعا‌شناس باشد و با زمان‌شناسی و مخاطب‌شناسی بداند چه محتوایی را باید به مخاطبان خود ارائه دهد. مداح همچنین باید روانشناس هم باشد و بداند در چه موقعیتی چه اشعاری را به مخاطبانش ارائه دهد تا تأثیر واضح و مشهود بر مخاطب داشته باشد. مداح ظرفیت یک شاعر را نیز دارد و چه بسیار مداحان و ذاکرین اهل‌بیت(ع) که شاعر هم هستند و مداح یک ادبیات‌شناس نیز هست. مداح باید موسیقی‌شناس باشد تا بداند چه دستگاهی برای بیان محتوا استفاده شود تا اثرگذارتر باشد.
این مداح تأکید کرد: مداحی باید مجموعه‌ای از تمامی علوم و فنون یاد شده باشد و در کنار هم قرار گیرند؛ یک مداح جلوه عملی یک مؤمن واقعی باید باشد که در جامعه به‌عنوان یک الگو مطرح شود و این وظیفه دشوار و سنگینی است. برخی الگوها و اعمال عبادی برای مردم جزو مستحبات است، برای مداح یک تکلیف است. چنین شخصیت و الگویی قطعاً می‌تواند حق مطلب مقوله مداحی را به جا بیاورد و حق مطلب را ادا کند.
جای خالی محافل قرآنی در هیئات عزاداری حسینی
امیریان با اشاره به حدیث معروف ثقلین، بیان کرد: هر فعالیتی که در راستای تعظیم شعائر و پاسداشت اهل‌بیت(ع) انجام می‌شود اگر عاری از مبانی قرآن کریم باشد قطعاً به بیراهه خواهد رفت. در فعالیت‌های قرآنی نیز اگر از آموزه‌های روایی و کلام اهل‌بیت(ع) بهره نگیریم، دچار تفسیر به رأی خواهیم شد چرا که اهل‌بیت عصمت و طهارت(ع) بهترین مفسران قرآن هستند. تلاش همه آن بزرگواران در برای حفظ و ترویج قرآن کریم در جامعه بود و اگر هیئت و محفل عزاداری حسینی برپادارنده مبانی قرآنی نباشند عملاً تأثیرگذار نخواهند بود.
این قاری برجسته قرآن در استان یکی از جلوه‌های ترویج قرآن در هیئات عزاداری را تلاوت قرآن با صوت زیبا برشمرد و گفت: البته عمل به قرآن هدف غایی خداوند از نزول این کتاب آسمانی است بنابراین سخنرانان هیئات باید بتوانند مباحث و مطالب را با رویکردی قرآنی به مخاطبان ارائه کنند و آگاهی‌بخشی آنان در راستای تبیین مبانی قرآنی باشد. متأسفانه اکنون این مهم در هیئات عزاداری پررنگ نیست و مردم هنوز عادت ندارند که در مجلس روضه سیدالشهدا(ع) نوای قرآن را بشنوند.
امیریان بیان کرد: هیئات مذهبی می‌توانند یک شب از دهه محرم را به برگزاری کرسی تلاوت با دعوت از قاریان برجسته اختصاص دهند و شب همنشینی با قرآن را با حضور عزاداران حسینی برپا کنند و سخنران برنامه نیز به تبیین و تفسیر آیات تلاوت شده بپردازد. تشویق و ترغیب قرآنیان در محافل عزاداری حسینی می‌تواند در دستور کار قرار گیرد. جای خالی این موضوع در محافل عزاداری مشهود است و طراحان فرهنگی باید بتوانند این مسئله را نهادینه کنند.
فیلمی از مراسم سینه‌زنی عزاداران حسینی در مسجد جامع فارسان در سال ۹۸ با نوای روح‌الله امیریان حُسن‌ختام این گفت‌وگو است که در سالروز شهادت امام حسن مجتبی(ع) تقدیم مخاطبان می‌شود.
انتهای پیام
