ضرورت شکل‌گیری مطالعات شناختی درباره مسابقات بین‌المللی قرآن
نشست آسیب‌شناسی سی و نهمین دوره مسابقات بین‌المللی قرآن برگزار و طی آن بر این موضوع که در حال حاضر چیستی و چرایی این مسابقات اهمیت بیشتری از چگونگی آن پیدا کرده است تأکید شد. همچینن در این نشست مباحث متعددی در مورد جمع بستن نمره مرحله مقدماتی به مرحله نهایی یا عدم جمع‌بندی مباحثی مطرح شد.
به گزارش خبرنگار ایکنا، نشست آسیب‌شناسی سی و نهمین دوره مسابقات بین‌المللی قرآن کریم جمهوری اسلامی ایران، بعدازظهر امروز، 23 اسفندماه با حضور مدیران مرکز امور قرآنی سازمان اوقاف و امور خیریه و مدیران کمیته‌های ستاد عالی هماهنگی مسابقات قرآنی کشور در سازمان اوقاف و امور خیریه برگزار شد.
پوشش رسانه‌ای مطلوب
عباس سلیمی، رئیس هیئت داوران سی و نهمین دوره مسابقات بین‌المللی قرآن ایران که به صورت مجازی در این نشست حضور یافت، به بیان نکات کوتاهی پرداخت.
سلیمی با اشاره به اینکه خداوند متعال اجر بندگان مؤمن خود را ضایع نمی‌کند، گفت: برگزارکنندگان مسابقات در مرکز امور قرآنی سازمان اوقاف و امور خیریه و تمام افرادی که در برگزاری مسابقات بین‌المللی قرآن مشارکت داشتند، مردانه تلاش کردند تا این رویداد به بهترین شکل ممکن برگزار شود. بعد از دو سال، این مسابقات با شکوه و امنیت و آرامش و آبرو برگزار شد.
وی افزود: یکی از نکات مثبت این دوره از مسابقات پوشش رسانه‌ای مطلوب بود که نسبت به سال‌های قبل رشد مطلوبی داشت. حضور بسیاری از اساتید و پیشکسوتان در محل برگزاری مسابقات بسیار خوب بود، تدبیری که در نظر گرفته شد تا مرحله مقدماتی از مرحله فینال مسابقات جدا شود و شرکت کنندگان با کیفیت قابل قبول در ایران حضور یابند، از نکات مثبت این دوره از مسابقات بود.
وی در ادامه با اشاره به اینکه برخی برنامه‌های جنبی مسابقات در حداین رویداد بین‌المللی نبود، گفت: این مسابقات محل سخنرانی و وعظ و خطابه نیست و این مسئله در ایام مسابقات دلچسب نبود.
رئیس هیئت داوران سی و نهمین دوره مسابقات بین‌المللی قرآن در ادامه به مراسم اختتامیه این رویداد اشاره کرد و گفت: اگرچه معذورات امنیتی و ضرورت رعایت حفاظت درک می‌شود اما برخی خیلی اذیت شدند و احساس می‌شود یک ناهماهنگی برای عزیزان و بزرگان ایجاد شد. اگر قرار بر این است که این کارها صورت گیرد، باید بتوانیم تمهیداتی هم در نظر بگیریم. در مراسم اختتامیه بسیاری از مردم بودند که میل به حضور در جلسه داشتند اما به خاطر محدودیت موفق نشدند.
سلیمی در ادامه به دیدار هر ساله شرکت کنندگان در مسابقات بین‌المللی قرآن با مقام معظم رهبری اشاره و اظهار کرد: اگرچه در این دوره نیز همه شرکت کنندگان به محضر رهبر انقلاب شرفیاب شدند اما امیدوارم سال آینده به نحوی برنامه‌ریزی شود که با همان شکوه همیشگی در خدمت رهبری برگزار شود.
این پیشکسوت قرآنی کشورمان در بخش پایانی صحبت‌های خود در این نشست به طرح مباحثی در مورد چیستی و چرایی برگزاری مسابقات قرآن در فضای مجازی بعد از این رویداد اشاره کرد و گفت: مردان و زنان و جوانان و دخترانی که هر روز عاشقانه در این سالن حضور پیدا می‌کردند و تحلیل رئیس جمهور محترم در مورد جایگاه مسابقات همه نشان می‌دهد این مسابقات مانور اقتدار قرآنی و عظمت نظام است و امیدوار هستم با لطف خدا هر سال این رویداد با کمیت و کیفیت بیشتر برگزار شود.
تغییر زمان برگزاری مسابقات
در ادامه این نشست مصطفی صدرزاده، از پیشکسوتان قرآنی کشورمان نیز به بیان نکاتی پرداخت مدیران سابق در امور قرآنی کشور نیز به بیان نکاتی پرداخت و با انتقاد از انتقال مسابقات به سالن اجلاس سران کشورهای اسلامی، گفت: در گذشته این مسابقات در حسینیه ارشاد و مصلی تهران برگزار می‌شد که تناسب بیشتری با محتوای مسابقات دارد. ضمن اینکه دسترسی مردم نیز بهتر بود.
صدرزاده در ادامه به زمان برگزاری این مسابقات اشاره و اظهار کرد: در ایام رحلت حضرت امام خمینی(ره) شاهد حضور مهمانان خارجی بسیار زیادی در کشور هستیم و به نظر می‌رسد برگزاری این مسابقات در بازه زمانی دهم تا پانزدهم خردادماه باعث می‌شود این رویداد نمود بین‌المللی بسیار بیشتری پیدا کند. در مورد زمان برگزاری مسابقات کشوری هم مناسبت خاصی در نظر گرفته شود، با توجه به اینکه در دی‌ماه مناسبت شهادت سردار سلیمانی را داریم، این مسابقات می‌تواند طی روزهای دهم تا پانزدهم دی‌ماه برگزار شود.
وی همچنین به جدا کردن هیئت داوران از صحنه مسابقات اشاره و اظهار کرد: در گذشته داوران در جلو صحنه بودند و به نظر می‌رسد جداسازی داوران از متسابقان از مالزی الگوبرداری شده باشد، بهتر است ما این کار را به نحو دیگری انجام دهیم و مثلاً داوران به دو گروه تقسیم شوند و هر گروه یک عده از آنها در صحنه و یک عده پشت صحنه باشند. این موضوع محسنات خاص خود را دارد.
این پیشکسوت قرآنی کشورمان در بخش پایانی صحبت‌های خود به طرح مباحثی در مورد کیفیت تلاوت نماینده کشور اندونزی، گفت: جو سالن مسابقات بیشتر تمایل به تلاوت نماینده کشور اندونزی داشت و برخی بیش‌بینی کسب رتبه اول از سوی این قاری را می‌کردند. اینکه دو تلاوت مرحله مقدماتی و نهایی با هم جمع شود و نمره نهایی حاصل این شود، چندان مناسبت نیست و به نظرم باید فقط تلاوت فینال مورد نظر نهایی باشد چرا که مخاطبان و حاضران در سالن از تلاوت مقدماتی که در فضایی دیگر و بدون حضور رسانه و مردم انجام شده است، اطلاعی ندارند.
مسئله‌ای به نام نمره مرحله مقدماتی
بر اساس این گزارش در بخش دیگری از این نشست کریم دولتی، مسئول کمیته فنی سی و نهمین دوره مسابقات بین‌المللی قرآن کریم با اشاره به اینکه در دوره چهلم مسابقات بین‌المللی قرآن باید یک ستاد جمع و جور و چابک و داشته باشیم، گفت: ورود و عضویت افراد در کمیته‌ها باید بر اساس مصاحبه باشد و اینگونه نباشد که یک کمیته خاص تعدادی نیرو بخواهد بعد آنها را با هر اخلاق و ویژگی پذیرش کنند.
وی در ادامه جمع بستن نمره مرحله مقدماتی و مرحله نهایی را موضوع مهمی که می‌تواند محل بحث قرار بگیرد، برشمرد و گفت: ما قبلاً مسابقاتی را در مرحله مقدماتی برگزار کرده‌ایم که کسی ندیده و نشنیده، از طرف دیگر در مرحله نهایی و در سالن مسابقات بخشی از تسلط قاری و حافظ در آنجا معلوم می‌شود و باید هنر خود را نشان دهد. این موضوع جای بحث در کمیته فنی دارد. شاید به این نتیجه برسیم که مراحل گزینش و مقدماتی صرفاً فیلترهایی برای تعیین ورود افراد به مرحله نهایی شوند.
دولتی تصریح کرد: اگر مرحله نهایی به تنهایی در دو مرحله برگزار می‌شد، جا داشت که در هر دو مرحله تأثیر داشته باشد اما اگر یک مرحله‌ای باشد نقد وارده می‌تواند درست باشد. من از اساتیدی که مسابقات را پیگیری می‌کردند، این نکته را شنیدم که مثلاً اظهار می‌کردند فلان قاری تلاوت خوبی داشته است و رتبه کسب نکرده است، در صورتی که این افراد از کیفیت تلاوت قاری در مرحله مقدماتی و اختلاف نمره اطلاع نداشتند.
مسئول دبیرخانه ستاد عالی هماهنگی مسابقات قرآنی کشور در ادامه اظهار کرد: فاصله بین مراحل برگزاری مسابقات هم نکته مهم دیگری است که می‌تواند مورد توجه قرار بگیرد. با توجه به اینکه فراخوان مسابقات در فروردین ماه انجام می‌شود، سایر مراحل به شکلی خواهد بود که بخشی از ارتباط‌گیری و کار اثرگذاری آموزشی و تبلیغی ماه‌ها قبل از برگزاری مسابقات انجام می‌شود.
بر اساس گزارش ایکنا در ادامه این نشست، محمدحسین محمدزاده، مسئول کمیته تبلیغات و اطلاع‌رسانی ستاد عالی هماهنگی مسابقات قرآنی کشور نیز به بیان برخی نکات پرداخت و گفت: ما نیازمند مسابقات قرآنی فراگیر هستیم، مسابقاتی که مخاطبان آن عموم مردم باشند تا مردم تصور نکنند که این رویداد فقط برای قاریان تخصصی است و مردم به آن تعلق ندارند. لذا یکی از مهم‌ترین کارهایی که می‌توان کرد این است که مسابقات را فراگیر کنیم.
وی افزود: یکی از آسیب‌های مسابقات این است که فلسفه این رویداد چیست، فلسفه مسابقات از نظر تبلیغات باید به مخاطب منتقل شود تا شک و شبهه‌ای برای او باقی نماند. در سندی که به این منظور تهیه شد، یکی از دلایل ذکر شده برای برگزاری این مسابقات اهتمام مقام معظم رهبری به این امر بود. مقام معظم رهبری به عنوان حکمران اصلی نظام بیشترین اهتمام را به این مسابقات دارد. این اهتمام چه از آن لحاظ که شرکت کنندگان را به محضر می‌پذیرد و چه از آن لحاظ که در مورد مسابقات حرف می‌زند قابل توجه است. اگر از سخنان رهبر انقلاب آمار بگیریم، شاید بحث مسابقات جزء فعالیت‌های اول باشد که روی آن نظر مثبت دارند.
نقش مسابقات قرآن در ایجاد غرور ملی
محمدزاده تصریح کرد: یک رویداد قرآنی می‌تواند غرور ملی ایجاد کند و حس و انگیزش به وجود آورد، به نظرم بالاتر از مسابقات قرآن برای برانگیختن غرور ملی وجود ندارد. حاج قاسم می‌گوید یک عنصر قرآنی که در مسابقات ممتاز می‌شود و به خارج از کشور می‌آید باعث غرور می‌شود و آبروی شیعه را می‌خرد. رهبر انقلاب این موضوع را راهبردی می‌دانند لذا ما نباید سطح این رویداد را پایین بیاوریم. به نظرم بحث شناختی مسابقات و چیستی و چرایی مسابقات موضوع مهمی است که از سوی رسانه‌هایی همچون ایکنا می‌تواند دنبال شود.
وی در ادامه به انفصال بین کمیته تبلیغات و اطلاع‌رسانی ستاد عالی مسابقات با کمیته تبلیغات و اطلاع‌رسانی ستاد اجرایی مسابقات اشاره کرد و گفت: یکی از نکاتی که اوایل حضور در کمیته تبلیغات و اطلاع رسانی به عنوان یک آسیب جدی مورد تأکید قرار دادم همین موضوع بود. این امر باعث می‌شود کمیته تبلیغات و اطلاع‌رسانی در ستاد عالی که کار او ورود کامل به بحث کارهای تبلیغاتی است در بحث سیاست‌گذاری باقی بماند.
در فاصله کمی که این کمیته تشکیل شده بود، اگرچه فاصله تا مسابقات کم بود اما این آمادگی را داشتیم اتصال بیشتر شود. عملاً هیچ ارتباطی نداشتیم و هنگامی که دوستان و اساتید در مورد تبلیغات و اطلاع رسانی صحبت می‌کردند من حرفی نزدم و قرار شد در مسابقات بعدی این ارتباط بیشتر شود.
محمدزاده در پایان تصریح کرد: طی ماه‌های آینده گزارش مفصلی در مورد این مسابقات در شش وجه تبلیغات و اطلاع‌رسانی آماده و ارائه خواهد شد.
حجم بالای فوق‌برنامه‌ها
در ادامه نشست آسیب‌شنایی محمدتقی میرزاجانی، مسئول کمیته علمی و فنی ستاد عالی هاهنگی مسابقاتی قرآنی کشور نیز گفت: یکی از موضوعات قابل طرح در این رویداد ترکیب هیئت داوران است، می‌توانستیم ترکیب جامع‌تر و متنوع‌تری را در نظر بگیریم، خصوصاً در حوزه داوران خارجی این موضوع بیشتر صدق می‌کند، به عنوان نمونه دو داور از افغانستان دعوت شده بود و به نظر حضور یک داور افغان کفایت می‌کرد و می‌شد ظرفیت دیگر را به داوری از کشور دیگر اختصاص دهیم تا تعداد کشورها پربارتر شود.
وی در ادامه در مورد پوشش رسانه‌ای نیز بیان کرد: بر اساس آنچه در رسانه ملی مشاهده شد، احساس می‌کنم پوشش مسابقات نسبت به دوره‌های قبل موفق‌تر بوده است. بخش‌های مختلف خبری به خوبی به این مسابقات پرداختند و علاوه بر آن پخش زنده رادیو و تلویزیونی نیز داشت.
میرزاجانی بیان کرد: موضوع دیگر حجم بالای فوق برنامه‌ها بود که گاهی بر اصل مسابقات پیشی می‌گرفت، تعداد فوق برنامه و زمانی که به این موضوع اختصاص یافت، به حدی زیاد بود که گاهی مسابقات در بین فوق برنامه‌ها گم می‌شد. در زمینه اینکه مرحله مقدمانی در نتیجه نهایی سهم داشته باشد یا بی‌تأثیر باشد هم جای بحث دارد، در این زمینه کمیته فنی برای طرح بحث بیش از گذشته در خدمت خواهد بود.
ویژگی‌های بخش بانوان
در ادامه خانی‌زاده، مسئول برگزاری مسابقات بین‌المللی قرآن در بخش بانوان نیز به بیان برخی نکات پرداخت و گفت: در بخش بانوان شاید این دوره بهترین دوره مسابقات به لحاظ یکسان‌سازی بخش بانوان با آقایان بود. در این دوره محل برگزاری مسابقات با رعایت تمام شئونات به سالن اصلی آمده بود.
وی افزود: اضافه شدن رشته ترتیل به بخش بانوان و یکسان‌سازی جوایز هم نکته قابل توجه دیگر در بخش بانوان بود. در بحث صوت و تصویر مسابقات به گونه‌ای بود که بسیاری از بانوان حاضر در مسابقات آن را بی‌نظیر می‌دانستند.
خانی‌زاده بیان کرد: یکی دیگر از کارهای خوب در بخش بانوان، حضور مخاطبان جوان و دبیرستانی در سالن مسابقات بود. طی رایزنی‌هایی که با آموزش و پرورش صورت گرفته بود دختران دبیرستانی در سالن مسابقات حضور داشتند و بسیاری از آنها پس از اولین مراجعه خواستار حضور مجدد در سالن بودند. این در حالی است که در سال‌های گذشته عمدتاً شاهد حضور بانوان سالخورده در سالن بودیم.
سالن اجلاس بهترین مکان برای میزبانی
بر اساس گزارش ایکنا در ادامه این نشست امین پویا، قاری بین‌المللی کشورمان نیز طی سخنانی با تأکید بر اینکه مسابقات سی و نهم نسبت به دوره‌های گذشته با کیفیت بیشتری برگزار شد، گفت: امسال از این حیث که مسابقات به سالن اجلاس سران بازگشت بسیار خوشحال شدم. در حال حاضر بهترین و شکیل‌ترین و شاید با کیفیت‌ترین سالنی که برای برگزاری کنفرانسهای بین‌المللی ساخته شده و زیرساخت‌های یک رویداد جهانی را دارد همین سالن است.
وی افزود: ما باید به اصل این مسابقه اهمیت دهیم و از هدفی که مسابقات دارد غافل نشویم، گاهی احساس می‌کنم همین که مسابقات دارد خیلی جمع و جور و خوب برگزار می‌شود شاید رضایت مدیران اجرایی را در پی داشته باشد اما وقتی نگاه می‌کنید می‌بینید یکی از اهدافی که نظام در برگزاری مسابقات دارد، این است که نمایندگان کشورهای دیگر در ایران حضور یابند و در بازگشت از ایران، سفیران قرآنی کشورمان در بین اطرافیان خود باشند.
این قاری بین‌المللی کشورمان با اشاره به اینکه با برگزاری مرحله مقدماتی به صورت مجزا و مجازی مخالف است، اظهار کرد: ما باید از کشوری که در تلاوت ضعیف است هم نماینده دعوت کنیم به خاطر اینکه اگر چنین دعوت‌هایی صورت نگیرد ممکن است از آن هدف اصلی غافل شویم و خودمان را محروم کنیم. لذا ترجیح من این است که حتی اگر قاری کشوری که در تلاوت ضعیف است در این مسابقات حضور یابد چون به زعم ما ضعیف هستند اما در کشور خودشان شناخته شده و اعتبار دارند.
وی در ادامه در مورد تلاوت خوب نماینده اندونزی در فینال مسابقات، بیان کرد: در مورد اینکه گفته می‌شود قاری اندونزی خوب خوانده است، باید ابتدا متوجه شویم که مردم خوب خواندن را در چه نوع تلاوتی می‌دانند. مؤلفه‌های مهم‌تری از صوت و لحن هم در تلاوت هست که گاهی کل نتیجه قاری را تحت‌الشعاع قرار می‌دهد. مردم صوت و لحن را قضاوت می‌کنند، کسی متوجه تجوید و وقف و ابتدا و ... نمی‌شود. شاید قاری اندونزی در صوت و لحن خوب بوده باشد اما در وقف و ابتدا ضعیف بود.
پررنگ‌تر کردن برنامه‌های حاشیه‌ای
در ادامه محمدمهدی بحرالعلوم، معاون آموزش مرکز امور قرآنی سازمان اوقاف و امور خیریه نیز با اشاره به اینکه در این دوره از مسابقات بیش از 150 شرکت‌کننده حضور داشتند اما 52 نفر به مرحله حضوری راه یافتند، گفت: شاید با این کار کیفیت را بالا برده و از هزینه‌ها کاسته باشیم اما شاید مطلوب‌تر این بود که حداقل نیمی از آنها در مرحله حضوری به تلاوت می‌پرداختند.
وی افزود: کمیته‌ها مقداری باید جدی‌تر در برنامه‌های مسابقات دیده شوند. اگر مباحث حاشیه‌ای که برای مخاطبان جذابیت دارد، پررنگ‌تر شود، حضور مردم هم جدی‌تر می‌شود.
بحرالعلوم در پایان با تأکید بر اینکه الان چیستی و چرایی مسابقات مهم‌تر از چرایی آن شده است، گفت: در حال حاضر سؤال بسیاری این هست که چرا باید قرآن را حفظ کرد و یا چرا باید مسابقات را برگزار کرد، باید حتماً به اینها پرداخته شود و این مهم مورد بررسی قرار بگیرد.
محمد شکیبا، مدیر اجرایی سی و نهمین دوره مسابقات بین‌المللی قرآن نیز در این نشست به بیان نکات کوتاهی پرداخت و گفت: با توجه به اینکه سران قوا در مراسم افتتاحیه و اختتامیه حضور داشتند، بحث حفاظت و اجرای این دو برنامه از دست ما خارج بود.
مسابقات از منظر ناظر
بر اساس گزارش ایکنا در بخش پایانی این نشست علی صالحی‌متین، مسئول کمیته نظارت و ارزیابی سی و نهمین دوره مسابقات بین‌المللی قرآن کریم با اشاره به برگزاری جلسات طولانی با موضوع نظارت و ارزیابی این رویداد، گفت: مجوع برآوردها نشان می‌دهد در این دوره از مسابقات شاهد برگزاری یک رویداد موفق بوده‌ایم.
وی افزود: برگزاری مسابقات در سالن اجلاس سران کشورهای اسلامی شکوه خاصی به این رویداد داده بود و عموم مردم و حتی هیئت داوران، برگزاری مسابقات در سالن اجلاس را خیلی بهتر از مصلی دانستند.
صالحی‌متین یکی دیگر از نکات مثبت این دوره از مسابقات را یکسان‌سازی مسابقات در بخش بانوان برشمرد و افزود: همچنین آموزش متسابقان قبل از مسابقات و توجیه آیین‌نامه‌ای آنها از دیگر نکات مثبت بود.
مسئول کمیته نظارت و ارزیابی ستاد عالی هماهنگی مسابقات قرآنی کشور تصریح کرد: اینکه با برگزاری مرحله مقدماتی کیفیت مسابقات بالا می‌رود یا خیر سال‌ها بحث شده و حتی مالزی هم بعد از 60 دوره به این نتیجه رسیده است که مرحله مقدماتی را به صورت مجازی برگزار کند.
وی در پایان اظهار کرد: در بحث نظارت و ارزیابی مسابقات باید در حیطه‌های مختلف اعم از رسانه، پشتیبانی و فنی متخصصان امر حضور داشته باشند تا یک بحث علمی خوب شکل بگیرد.
انتهای پیام
