Hac, İbrahim Peygamber'in ismiyle özdeşleşmiştir

Günümüzde Müslümanlar tarafından gerçekleştirilen Hac ibadetleri, Kur'an-ı Kerim'de belirtildiği gibi Hz. İbrahim'in (as) ismi ve amelleri ile özdeşleşmiştir. Kabe, Hz. İbrahim tarafından inşa edilmiş ve ilk hac merasimi onun zamanında yapılmıştır.

İslam'da Kabe güvenli bir liman olarak bilinir. Tüm insanlar ve hatta hayvanlar içinde güvendedir ve orada her türlü savaş ve kan dökülmesi yasaktır. Bazıları, Al-i İmran suresinin 97. ayetindeki "Oraya kim girerse, güven içinde olur." ifadesinin, Hz. İbrahim'in duasına cevap veren Rabb'in bir yanıtı olduğuna inanır. İbrahim Kabe'yi inşa ettikten sonra, "Rabbim! Burayı güvenli bir şehir yap" der.

Al-i İmran suresi 97. ayetinde şöyle buyurulmuştur: "Orada apaçık deliller vardır, İbrahim'in makamı vardır; kim oraya girerse, güvenlik içinde olur; oraya yol bulabilen insana Allah için Kabe'yi haccetmesi gereklidir. Kim inkar ederse, bilsin ki; doğrusu Allah alemlerden müstağnidir."

İslam'da hac, Allah'ın evine gitmek ve bununla ilgili amelleri yapmak demektir. Yukarıdaki ayete göre, her şeyden önce Hac, Mescid-i Haram'ın çevresini oluşturan İbrahim'in makamı da dahil olmak üzere açık işaretlere sahiptir. İkincisi, oraya kim girerse güvendedir ve üçüncüsü hac, gücü yeten kimselere farzdır.

Makam-ı İbrahim Kabe’nin inşası sırasında Hz. İbrahim’in iskele olarak kullandığı ve üzerinde davet görevini ifa ettiği taştır. Üstünde Hz. İbrahim’in ayak izleri bulunmaktadır. Bu taşın ve üzerindeki ayak izlerinin, Hz. İsa ve Hz. Musa'dan (as) yüzyıllar öncesinden günümüze, saldırılar, sel ve yıkımlar nedeniyle Kabe ve çevresinde meydana gelen tüm değişimlerle birlikte kalabilmesi, İlahi gücün işaretidir.

Hac ibadetine ilişkin mevzuat

Kabe'yi ziyaret merasimi ilk olarak Hz. İbrahim döneminde resmiyet kazanmış, daha sonra Araplar döneminde bile bir gelenek olarak devam etmiş ve İslam'da daha eksiksiz ve cahiliye döneminin hurafelerinden arınmış bir şekilde kanunlaştırılmıştır.

Haccın tek şartı

Hac ayetine göre, haccın vacip olmasının tek şartı Kabe'ye İstitaat (muktedir olmak, güç yetirmek) yani yürüyerek gidebilmektir. Ancak İslami rivayetler ve fıkıh kitaplarında mali durumu ve servet sahibi olmak, fiziki kabiliyete sahip olma, yolların açık olması ve Hacdan dönerken hayatı idare edebilme kabiliyeti olarak tefsir edilmiştir. İstitaat temel olarak tüm bunları içeren kulun iradi fiillerini gerçekleştirmesini sağlayan yetenek ve güçtür.