راهکارهای تربیت فرزندان برای خواندن نماز

حجت‌الاسلام والمسلمین حبیب‌الله زمانی، کارشناس مذهبی در گفت‌وگو با ایکنا از چهارمحال‌و‌بختیاری اظهار کرد: در خانه‌ای که اهل آن همگی مقید به آداب دینی هستند، چگونه ممکن است فرزندشان گریزان از خدا باشد، این مسئله دغدغه بسیاری از مادران و مربیان در جامعه امروزی است. درباره روش‌های مؤثر در جذب کودک به آموزه‌های دینی این نکته را باید در نظر گرفت که والدین می‌توانند از روش‌هایی که امروزه بیشترین خروجی و تأثیر را در جامعه دارد، استفاده کنند، از جمله روش‌های مؤثر و سریع‌‏الانتقال مطرح در روانشناسی رشد، روش الگوپذیری است.

وی افزود: اگر والدین و اولیا قبل از اینکه بخواهند کودک را با آداب اسلامی آشنا کنند، خود متخلق به اخلاق نبوی و اسلامی باشند و خود عمل کنند، کودک نیز تقلید کرده و عمل خواهد کرد، زیرا از 1 تا 7 سال کودک بدون دانستن فلسفه کار صرفاً  آن را تکرار می‌کند و این مسئله در همه جوامع پذیرفته‌شده و حتی نسبت به افراد بزرگسال نیز تأثیرگذار است، لذا در آموزه‌های دینی شاهد تأکیداتی هستیم.

زمانی گفت: در روایتی از امام صادق(ع) آمده است: «کونوا دُعاةً لِلنّاسِ بِغَیرِ اَ لسِنَتِكُم، لِيَرَوا مِنكُم الوَرَعَ وَالجتِهادَ وَالصَّلاةَ وَالخَیرَ، فَاِنَّ ذلِكَ داعيَةٌ»؛ «مردم را به غیر از زبان خود، دعوت کنید، تا پرهیزکارى و کوشش در عبادت و نماز و خوبى را از شما ببینند، زیرا اینها خود دعوت‌کننده است.» بنابراین اگر در محیط خانواده فرهنگ نماز گسترش و ژرفا یابد، ترنم نماز فضای خانه را معطر کند، فرزندان پدر و مادر را به قصد نماز بیابند، بی‌هیچ تردید آنان نیز الگوی خویش را از خانواده خواهند گرفت و انس و الفت با نماز خواهند یافت که ره‌آور آن پرهیز از فحشا، منکر، گریز از آلودگی و همسایگی با پاکی و تهذیب صفا و صداقت خواهد بود.

وی بیان کرد: فرزندی که در خانواده‌ای لبریز از یاد و محبت خدا به دنیا می‌آید، هیچ‌گاه نیازی ندارد که آموزش ویژه برای نماز ببیند، زیرا از همان آغاز تولد در گوش او اذان و اقامه می‌گویند و او را به «صلاه» و «فلاح» و «خیرالعمل» دعوت می‌کنند. حال سؤال اینجاست که در خانه‌ای که والدین به مناجات شبانه بر می‌خیزند و اهل خانه همگی معتقد و مقید به آداب دینی هستند، چگونه ممکن است فرزندشان گریزان و روی گردان از خدا باشد؟جابر بن عبدالله انصاری از رسول خدا(ص) پرسید: یا رسول‌الله، دانستیم که چگونه خود را از آتش جهنم نگه داریم؟ با انجام واجبات و پرهیز از محرمات! اما ندانستیم که فرزندان و خانواده خود را چگونه از آتش جهنم حفظ کنیم؟آن حضرت در پاسخ فرمودند: «اعملو الخیر»، خود عامل عمل خیر باشید، «واذکروهم بالله»، یاد خدا را در دل‌هایشان زنده کنید، «وامرواهم بالمعروف» و این‌گونه نباشید که آنها را رها کنید، بلکه با رفق و مدارا و ملایمت  آنها را به معروف هدایت و راهنمایی کنید، «وانهاهم عن المنکر»،(آنها را در میان امواج متلاطم دنیا رها نکنید) بلکه او را از آنچه فساد و تباهی می‌کشد، بازدارید.

کارشناس مذهبی گفت: وقتی فرزند محبت لازم را داشته باشد، آرام، آرام به این کار انس می‌گیرد، لطف خدا را در نماز در می‌یابد و پرده غفلت برای او کنار می‌رود. کنجکاوی کودک یک ویژگی طبیعی اوست که پاسخ آن ضمن ایجاد آرامش روحی و روانی کودک، فرصت مناسب در اختیار والدین قرار می‌دهد تا بتوانند رفتارهای مناسب و مطلوب در او به وجود آورند، بر این اساس وقتی که فرزندان از مادر در مورد مسائل اعتقادی و نماز سؤال می‌کنند، فرصت مناسب برای ما به وجود آورده‌اند، تا بتوانیم با پاسخ‌های مناسب و یا طرح سؤالات مؤثر در او اثر تربیتی بگذاریم، برای نمونه وقتی که فرزندی از پدر یا مادر خود سؤال می‌کند «این میوه چقدر شیرین و خوشمزه است، از کجا آمده و یا درست شده است؟، این ماهی چگونه در آب زندگی می‌کند و نمی‌میرد؟، این آسمان و ستاره‌های زیبا را چه کسی آفریده است؟ و هزاران سؤال دیگر، به همین شکل که همه ناشی از حس کنجکاوی کودک است، از طریق همین پرسش‌ها با همان زبان کودکانه که مناسب دریافت اوست می‌توان او را به سازنده و خالق رهنمون کرد، در مقابل همه این داده‌ها و نعمت‌ها می‌توان آموخت که چگونه باید تشکر و قدردانی کرد و به نماز به‌عنوان بهترین شیوه تشکر کردن اشاره کرد.